Steven Spielberg zet kroon op zijn werk
Film
Held en heldin in de film
Kalifornia: een road movie pur sang
Nederlandse producent achter internationaal animatieproject
DONDERDAG 3 MAART 1994
Ontbijtpremière Philadelphia voor AIDS
/erlang met het AIDS Fonds wordt op
zondag 6 maart in het Tuschinski Theater in de Regulierbree-
straat in Amsterdam een speciale ontbijtpremière gehouden van
de film Philadelphia. De bezoeker wordt daarbij niet alleen ge-
tracteerd op film en maaltijd, maar ook op de CD-single Streets
of Philadelphia die de rockster Bruce Springsteen speciaal voor
deze film opnam. Springsteen's muzikale bijdrage is inmiddels
genomineerd voor een Oscar. Ook regisseur Jonathan Demme
en hoofdrolspeler Tom Hanks maken kans op een Academy
Award. De film Philadelphia gaat over een advocaat die zijn ont
slag wegens AIDS juridisch aanvecht. De toegangsprijs voor de
ontbijtpremière in Tuschinski kost 25,00. De aanvang is 9.30
uur. Alle opbrengsten van deze bijzondere vertoning komen ten
goede aan het AIDS Fonds.
Schindler's List: Menselijkheid in tijden van het grote kwaad
FILMS IN LEIDEN
Festival LVC en de X:
FILM
OVERZICHT LETTY STAM
LVC, Breestraat 66. Leiden: Trahir, do 3/3
t/m zo 6/3, 20 45 uur LVC en X-festival
De held en heldin in de film met in de X.
Haarlemmerstraat 52. Leiden Medea. di
8/3, 20 30 uur en Sweetie, woe 9/3.
20.30 uur
De held en heldin in de film:
daar kun je alle kanten meer op.
En dat doen LVC en de X in Lei
den dan ook. Van dinsdag 8
maart tot zondag 20 maart pre
senteren de culturele centra
tien films over dit onderwerp.
Met de onoverwinnelijke super
held (Arnold Schwarzenegger in
The last action hero), de anti
held (Woody Allen in Zelig) en
de gewone mens die zich in een
ongewone rol ziet gedwongen
(Jean-Marc Barr in Europa).
Tot dat laatste genre kunnen
we ook Medea rekenen waar
mee de X het festival opent. Pier
Paolo Pasolini verfilmde de ge
lijknamige Griekse tragedie van
Euripides. Operaster Maria Cal-
las is Medea. Ze heeft alles over
voor haar geliefde Jason en gaat
zelfs zo ver dat ze voor hem
haar jongere broer vermoordt.
Tien jaar en twee kinderen ver
der verlaat Jason Medea voor
een andere vrouw. Vernederd,
verraden en geruïneerd slaat ze
op een gruwelijke manier terug.
Ook in de X draait woensdag
Sweetie, het debuut van The
Piano-maakster Jane Campion
uit 1989. Het is de bijnaam van
Dawn (Genevieve Lemon), de
nogal controversiële heldin in
deze zwarte komedie. Sweetie is
explosief, onberekenbaar en
een tikje gestoord. Dat wat ab
normaal is, probeert ze als de
normaalste zaak van de wereld
te presenteren. Een familiek
westie zo blijkt want ook haar
BIOSCOPEN AMSTERDAM
ALFA 1
Leidseplein tel. 6278806
The joy luck club 12 j dag. 13. 16.
18.45.21.30
ALFA 2
The snapper a l dag. 13.30. 16.30.
19 15.22
ALFA 3
Farewell to my concubine al. dag
13.30. 20 30
Cannibal tours 16 j.. dag, 17, 19
ALFA 4
Alladin a l dag. 13, 15.45, 18.45
The piano 12 j.dag. 21.30
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
The age of innocence a.l.. dag.
16.30. 20. ma di ook 13.15
ALHAMBRA2
The house of the spirits 16 dag.
16.45. 20.30, ma di ook 13.15
BELLEVUE CINERAMA
Marnixstraat 400 tel. 6234876
Carlito's way 16 i dag 13.15
16.30. 20
CINERAMA 2
Free Willy a.l.. dag. 13.15. 16.
18.45
Heaven earth 12 j.. dag. 21
CALYPSO 1
Marnixstraat 402 tel 6234876
The remains of the day 12 j dag.
i 13 15.16 45.20 30
CALYPSO 2
The firm 16).. dag. 13.15, 16.30.
1 20.15
CINECENTER-CINEMA CORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
Naked 16 j., dag. 16, 18.30, 19.15,
i 22. zoook 11.15
CINECENTER-PEPPE-NAPPA
Le jeune werther 12 dag. 14.30,
19.30, zoook 11.15
Much ado about nothing al .dag.
17.22
CINECENTER-PIERROT
The wedding banquet 16 j.. dag.
14.15, 17. 19.30. 22.15. zoook
11.15
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Fiorile 16 i dag 14,15. 17. 19.30.
22.15. zoook 11.15
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèpiem 4 tel. 6151243
Mrs. Doubtfire a I dag. 18.45.
21.30. za zo wo ook 13 15. 16
CINEMA 2 INTERNATIONAL
Carlito's way a I dag. 20.30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
Mrs. Doubtfire a.l.. dag. 13.15. 16.
18.45,21.30
CITY 2
Kalifornia 16)., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 3
Addams Family 2 12 j.. dag. 13.15,
16. 18.45. 21.30, di alleen 18.45.
21.30
CITY 4
Sleepless in Seattle a.l.. dag. 16.
18 45.21.30. ma di ook 13.15
CITY 5
Tombstone 16] dag. 16. 18.45.
21.30. ma di ook 13.15
CITY 7
Demolition man 16;. dag. 13.15.
16. 18 45.21 30. di alleen 18 45.
21.30
DESMET
22. J
15
Min of meer bij toeval stuitte journalist Thomas Keneally
in 1980 op de vergeten geschiedenis van Oskar Schindler.
Deze Duitse bon vivant bezat gedurende de Tweede We
reldoorlog in het Poolse Krakau een fabriek in emailwerk
die hij draaiende hield met onbetaalde arbeid van joden
uit het nabijgelegen getto. Nu waren er wel meer oorlogs-
profiteurs als Schindler geweest, maar geen zou zich ge
durende de oorlog zo betrokken gaan voelen bij het lot
van zijn Joodse arbeiders, dat hij zijn complete fortuin
besteedde aan het in leven houden van deze ten dode
opgeschreven mensen. Keneally schreef een boek over
deze merkwaardig gespleten man, en won een Pulitzer-
prijs. De gelijknamige film van Steven Spielberg heeft de
naam Oskar Schindler nu definitief uit het vergeetboek
gelicht.
ouders en zus Kay doen soms
ronduit krankzinnig.
Ondanks de lieflijke bijnaam
is Sweetie een klier van een
meid met trekjes van een huisti
ran. Pa. ma en Kay schikken
zich in haar wensen. Grote zus
lijdt niet alleen onder haar
dwingeland van een zusje maar
ook aan het leven. Ze is bang
voor liefde, anderen en vooral
voor bomen. Als Kay met haar
liefste Louis gaat samenwonen,
staat al spoedig Sweetie op de
stoep met haar nieuwe, wat vie
zige vriend.
Ook pa komt bij zijn dochter
inwonen als zijn huwelijk is ge
strand. Kay en Louis zijn steeds
minder bestand tegen deze fa
milie-invasie. De twee krijgen
enigszins lucht als pa en ma het
nog eens proberen. De verzoe
ning blijkt een averechts effect
te hebben op Sweetie. Jane
Campion gaf dit ongewone en
grappige familieportret een op
merkelijke vorm mee. Hoofden
zijn bij haar voeten en ze laat de
handeling vaak op twee plaat
sen tegelijk spelen.
Het maakt geen deel uit van
het festival maar Trahir, te zien
in LVC, geeft een beklemmend
beeld van de ontluistering van
een held. De Roemeen Radu
Mihaleanu gaat hierin terug zijn
vaderland onder Ceausescu. Jo-
han- Leysen schittert als schrij
ver die vanwege zijn kritiek op
Stalin gevangen wordt gezet.
Twaalf jaar lang krast hij met
zijn nagel gedichten in de cel
muur. Dan probeert hij zelf
moord te plegen. De Securitate
redt hem en maakt handig ge
bruik van de gebroken schrijver.
In ruil voor zijn vrijheid ver
raadt hij zijn idealen.
FILM •RECENSIE
22, ma 17.22.30
THE MOVIES 3
Little Buddha a.l., dag. 19.15,
21.45, za zoook 15
Orlando a.l., dag. 17.30
THE MOVIES 4
The cement garden 16j.dag
17.15. do vr za ook 00 15
Trois Couleurs: Bleu 16 j.. dag.
19 30. za zo ook 14.45
Passion Fish dag. 21.45. za zo ook
14.45
TUSCHINSKI 1
Reguliersbreestraat tel. 6262633
Schindler's List 12 j dag 14.20
Philadelphia a i t.b.v. aidsfonds. zo
9.30 ontbijt. 10.30 film
TUSCHINSKI 2
Musketeers 12 j.. dag. 13.15. 16.
18.45.21.30
TUSCHINSKI 3
Free Willy a.l., dag. 13.15, 16.
18 45.21.30
TUSCHINSKI 4
Little Buddha a.l.. dag. 20.30. ma di
ook 13.15. 16.30
TUSCHINSKI 5
Jurassic Park a.l., dag. 13.15. 16,
18.45. 21.30. do alleen 13.15, 16
TUSCHINSKI 6
Manhattan Murder Mystery a.l., dag.
13 15. 16. 18.45.21.30
TUSCHINSKI CINEAC
Made in America al. doorlopende
voorstelling dag. 11.45.14.15.
16.45. 19.15.21.45
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel. 6237460
The house of the spirits 12 j.. dag
17 30
Life according to agfa 16) dag.
20.22. beh ma end., zo ook 15
Het programma van de Haagse
en Leidse bioscopen staat op
de pagina 'Info'.
Schindler's List. Te zi
het familiever-
maak die zich buigt over de
grootste tragedie van deze
eeuw: een licht wantrouwen
lijkt hier op zijn plaats. Dat
Spielberg zo wonderwel in zijn
is geslaagd is niet alleen zijn
prestatie. Met name het scena
rio van Steven Zaillan is een
wonder van effectiviteit. Maar
dat hier een meesterverteller
aan het woord is lijdt geen twij
fel: Spielberg doseert de onont-
kombare gruwelen met de hand
van een thrillerregisseur en het
hart van een dramaturg.
De drie uren van Schindler's
List vallen grofweg in drie seg
menten uiteen. Eerst maken we
kennis met een omvangrijke
groep joden tijdens hun ge
dwongen verblijf in het getto
van Krakau. Hier zoekt zaken
man Oskar Schindler contact
met rijke joden om hen ervan te
overtuigen geld in zijn zaak te
steken, en worden de arbeiders
geselecteerd. Na een brute raz
zia worden alle getto-bewoners
overgebracht naar het nabijge
legen concentratiekamp van
Plaszow, en krijgen de ver-
schrilckingen van het nazi-be
wind pas echt vaste vorm. Wil
lekeurige executies, gebrek aan
alles en de dreiging van een on
bekende toekomst maakt het le
ven tot een continue kwelling.
In de laatste fase van de film
weet een inmiddels tot inkeer
gekomen Schindler 'zijn' men
sen te verplaatsen naar een re
latief veilige fabriek in Tjechos-
lowakije. Tijdens het transport
wordt een aantal echter richting
Auschwitz gestuurd, waar hen
de werkelijke bedoelingen van
de nazi's geopenbaard wordt.
De rode draad van de film is
de transformatie van profiteur
en vrouwengek Schindler tot
onbaatzuchtig mensenredder.
Het langzame afbrokkelen van
zijn reserve en zijn egoïsme is
een van de sterke punten van
de film, en Liam Neeson geeft
de rol de juiste mate van ambi
valentie. Tegenover zijn mense
lijkheid staat het vleesgeworden
kwaad van kampcommandant
Amon Goeth. In deze intens
wrede, seksueel verkrampte
man liggen de wortels van het
nazi-kwaad besloten. De jonge
acteur Ralph Fiennis speelt de
zware rol met een verschroeien
de intensiteit. Zijn scènes zijn
dramatisch zware aanslagen op
de zenuwen van een dan reeds
zwaar op de proef gesteld pu
bliek.
Liam Neeson geeft de Oskar Schindler de juiste mate van ambivalentie.
Want Schindler's List is een bij
vlagen onthutsende Film. Spiel
berg gaat het Grote Lijden niet
uit de weg. De razzia's, massa
executies en gaskamers: het zit
er allemaal in verwerkt. Maar
Spielbergs behandeling van de
ze overbekende beelden is bijna
documentair. In de details weet
hij de kijker pas echt te raken.
De joodse vrouwen die met
bloed uit hun vingers een blos
op de wangen
gezond genoeg te ogen. Kinde
ren die zich in de latrines ver
stoppen voor de gevreesde
transporten. Het Poolse jongetje
dat bij een passerende goede
renwagon vol joden met een
duivelse grijns zijn hand langs
zijn keel haalt. In deze korte
momenten prikt de regisseur
door ons afweer heen, opge
bouwd door jarenlang de be
kende beelden over de holo
caust te hebben gezien.
Wat kleine details daargelaten
(de epiloog doet overbodig aan)
is Schindler's List een overtui
gende en aangrijpende film,
met grote zorg gemaakt en on
danks zijn aanzienlijke lengte
voortdurend boeiend. Hoewel
qua intensiteit een buitenbeen
tje in Spielbergs carriere, ligt de
film thematisch toch ook in het
PUBLICITEITSFOTO
verlengde van E.T. en vooral
The Color Purple. Wat Schitul-
ler's List vooral doet is een
noodzakelijke verdieping aan
brengen in een toch al uitzon
derlijk oeuvre. Laat maar ko
men die Oscars, er is niemand
die ze op dit moment meer ver
dient.
Plantage Middenlaan 4a tel.
6273434
Elegy from Russia, dag. 21
Trahir 16dag. 20.15
Vacas dag. 22.15
Het is een schone dag geweest 16 j
dag. 19 30. zoook 16
Gay Cinema za 24. zo 16 15
Late night movie dag. 23. zoook 14
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel. 6231708
Raining stones a.l., dag. 18.15
The snapper a.l., dag. 20.15, 22.15,
di alleen 20.15, zoook 15
Sneak preview di 22.15
KRITERION 2
Round midnight 16 j.. ma 19.30
L'odeurde la papaya verte 161 ..dag
17 30. 19.30, maalleen 17 30
Mr. Wonderful 16 j.. dag. 21.45
RI ALTO 1
Ceintuurbaan 338 tel. 6623488
Naked 16 j dag. 17.45. 22
Les gens normaux n'ont rien d'excep-
tionnel 16].. dag 20
RI ALTO 2
De Portugese cinema in vogelvlucht
16 j dag 18. 19.30.21.22.30
Once upon a time, cinema zo 14
THE MOVIES 1
Haarlemmerdijk 161 tel. 6386016
El Mariachi 16 j dag 17.30, 20.
FILM RECENSIE
ri fotografe Carrie hebben allebei
De road movie is terug van weggeweest. Vooraf
gaand aan het jaar dat Easy Rider z'n zilveren ver
jaardag viert, liet Hollywood al een tijdje een on
waarschijnlijke revival zien van het genre, zoals
eerder ook de film noir en de western in modieu
ze jasjes werden gestoken. Na Thelma en Louise.
Night on earth. My own private Idaho. Wild at he
art, Motorama en Falling Down, om maar enkele
films te noemen waarin de protagonisten ruste
loos op reis zijn, is Kalifornia, van Dominic Sena,
opnieuw een road movie pur sang.
I let verhaal draait om een prettig ruimdenkend
stelletje, schrijver Brian en fotografe Carrie. Alle
bei hebben ze een licht modieuze, want vrijblij
vende, hang naar het bizarre: hij zou het liefst
schrijven over seriemoordenaars, haar foto's heb
ben een zweem van geësthetiseerd sado-maso-
chisme. Geheel in de traditie van filmers als Ro
man Polanski en in zekere zin David Lynch laat
Dominic Sena deze personages eens flink kennis
maken met de realiteit achter hun stiekeme ver
langens.
Brian en Carrie besluiten naar Califomië te
trekken om daar een nieuw leven te beginnen en
onderweg zullen ze plaatsen aandoen waar be
roemde seriemoordenaars hun slag hebben ge
slagen. Om de benzinekostcn te delen nemen ze
een onbekend ander stel mee. Dat blijkt te be
staan uit een psychopatische crimineel, Early, en
z'n giechelige vriendinnetje Adele. De reis, van
zelfsprekend gemaakt per oude Lincoln, en bege
leid door adequate road-muziek. ontaardt al even
vanzelfsprekend in toenemend geweld, aangezien
Early niet kijkt op een lijk meer of minder.
Zo wordt de reis langs de onvermijdelijke deso
late high ways, haveloze benzinepompen en ver
laten saloons, de ontmoetingen met ontspoorde
outcasts en verloren zwervers geheel volgens de
regels van het spel ook een reis naar het innerlijk
van de twee hoofdpersonen, wier ogenschijnlijk
libertaire ideeën fiks worden getoetst door de kei
harde realiteit. Dat gegeven is niet nieuw, maar
het leidt al decennia Tang tot aardige en soms
briljante films, wanneer de buitenkant het
landschap en de binnenkant het gevoel
een dialoog met elkaar aangaan.
Dat blijkt echter voor regisseur Dominic Sena
wat te hoog gegrepen: zijn stijl refereert vooral
aan video-clips en reclamewerk, waardoor de film
juist op het moment dat het ergens over zou
moeten gaan aan de buitenkant blijft steken. Zo
blijven zowel de personages als de plot (met de
voorspelbare porties expliciet geweld en moderne
seks) erg stereotype, en is alleen de acteerpresta
tie van Brad Pitt als enge moordenaar enigszins
de moeite waard.
Taxandria ziet na tien jaar voorbereiding het licht
AMSTERDAM
Dit jaar verwacht in Cannes:
Taxandria, een
Nederlands/Belgisch/Frans/D
uitse co-productie die na zo'n
tien jaar aan voorbereidingen
eindelijk het licht zal zien. Al
enige tijd doen verhalen de ron
de over de spectaculaire nieuwe
trucagetechnieken die bij deze
animatiefilm toegepast zijn. Zo
wist het Amerikaans vakblad
Variety te melden dat de ge
combineerde gespeelde en ge
tekende beelden met niets te
vergelijken zijn en zelfs een film
als lV7io Framed Roger Rabbit
achterhaald doen lijken.
Maar wat is nu precies
Taxandria! René Solleveld, uit
voerend producent bij Praxino
Pictures (o.a. De Avonden): ,,Het
is een sprookjesachtige avontu
renfilm. die zich afspeelt in een
imaginair land dat Taxandria
heet. Het idee is afkomstig van
de Belg Raoul Servais, die de
film ook heeft geregisseerd en
de trucage heeft verzorgd. Ser
vais is een van de beroemdste
Belgische animatiefilmers. Hij
gaat door voor een artistieke
Walt Disney en heeft al een stuk
of zestig onderscheidingen op
zak. Hij heeft een geheel nieuwe
combinatie van animatie en live
action ontwikkeld die naar hem
is genoemd: Servaisgrafia Het
heeft veel tijd gekost eer deze
techniek geperfectioneerd was,
Verhalen over de spectaculaire
zeker vijf jaar, waarna in 1988
met de daadwerkelijke produk-
tie kon worden begonnen."
Taxandria is een co-produc
tie met een aantal Europese
trucagetechnieken die bij de animatiefilm Taxandria toegepast zijn doen al enige tijd de ronde.
landen. ..België en Nederland
waren de oorspronkelijke part
ners. Het oude Produktiefonds
was echter geen aanhanger van
internationale samenwerking
en geloofde niet dat we het pro
ject ooit van de grond zouden
krijgen, vandaar dat we eerst de
afspraken met Duitsland en
FranJoijk rond hebben gemaakt.
Daarna wilde het Produktie
fonds nog steeds niet meedoen
en sprongen NOS en het Co-
produktiefonds Binnenlandse
)mroep )BO) bij.
de Media Investment Club er
alsnog een behoorlijk stukje Ne
derlandse financiering is geko-
Toeri moesten de echte pro
blemen echter nog beginnen.
Solleveld: „Het was aanvanke
lijk de bedoeling de live opna
men in Nederland te houden
door ze uit te besteden aan het
NOB. De gehele art direction is
ook vanuit Nederland opgezet,
maar na een bestuurscrisis bij
het NOB durfde niemand daar
de benodigde handtekening te
zetten toen het echt op draaien
aankwam. Parijs bleek te duur,
waarna we de live opnamen uit
eindelijk in Budapest hebben
gedaan."
De totale kosten van het ge
hele project bedragen achttien
miljoen gulden, zelfs voor een
internationale co-productie een
fors bedrag. Solleveld heeft ech
ter meer ijzers in het vuur. Zoals
Prime Time van Bob Rooycns,
waarin geavanceerde HDTV
technieken worden toegepast.
Tevens is de Belgische co-pro-
duktie Just Friends begonnen
aan een toemee langs diverse
festivals. Een Nederlands ge
sproken versie van Taxandria
wordt rond de kerst in de bio
scopen verwacht. Voorlopig
blijft Solleveld dus wel in net