Leiden
PvdA
Stiel waakt over Sijthoff-gebouw
FREEWAVE
VANAVOND HERHALING
Alders-heffing geschrapt
Verpauperd Transvaal, een wijk met een rouwrand]e
DINSDAG 1 MAART 1994
13
Schadevergoeding
/- De bewoners van de Curieflat
I O in Voorschoten eisen van de
gemeente schadevergoeding voor
het ongemak tijdens het groot-on
derhoud
Angst
y» In Alkemade over-
I heerst de angst
voor verlies van banen bij
Borsumij
LAAT LEIDEN NIET IN DE STEEK
De laatste twintig jaar is in Leiden veel verbeterd
De PVDA speelde daarbij een hoofdrol.
Er is echter nog steeds veel te doen
Er zijn steeds weer nieuwe problemen, maar ook nieuwe kansen:
- werkgelegenheid
- voldoende wonineen
- een veilige en leerbare woonomgeving
- onderhoud van straten en plantsoenen
Daarvoor heeft Leiden de PVDA nodig.
LAAT LEIDEN NIET IN DE STEEK:
STEM PVDA, LIJST 1
Cees Waal, Dick Tesselaar, Henriëtte van Dongen, Hans van Dam,
Paul Bordewijk, Jit Peters, Arie Verboom, Tinus van Aken, Geert
Dallinga, Wim van der Pluijm, Jan Duivesteijn, Leo Meijer, Elly
Kercknoffs.
Verkiezingsdebat op T.V. 18.00-20.00 uur.
Kijk naar uw kabelkrant
VHF Kanaal 2
Groenen
groener dan
GroenLinks
LEIDEN. LOMAN LEEFMANS
De Groenen vinden dat zij
milieuvriendelijker zijn dan
'grote broer' GroenLinks.
Daarom hebben De Groenen
zich ook geërgerd aan de uit
latingen van GroenLinks-
wethouder J. Laurier is deze
krant. Laurier vond dat de
stapels folders die iedere par
tij rond deze verkiezingstijd
uitdeelt, een onnodige aan
tastingvan het milieu.
De wethouder verweet alle
Leidse partijen dat ze de
mond vol hadden van de ac
tie Schone Stad, maar vervol
gens via befoldering op met
name de zaterdagse Haar
lemmerstraat zelf een slecht
voorbeeld geven. De kroon
spande volgens hem De
Groenen. Die gooiden juist
bij mensen met een zogehe
ten 'nee/nee'-sticker op de
brievenbus toch folders naar
binnen, omdat dat hun doel
groep zou zijn.
Dat laatste is S. Polman,
achtste op de gecombineer
de lijst van De Groenen en
Leiden Weer Gezellig, in het
verkeerde keelgat geschoten.
Zij stonden gisteren op de
boerenmarkt met folders van
kringlooppapier. ..Die wor
den niemand opgedrongen.
Geïnteresseerden kunnen ze
meenemen. Maar op hetzelf
de moment stond Groen
Links bij het station aan ie
dereen strooifolders uit te
delen van gechloreerd pa
pier, die zo weer worden
weggegooid. Dat kost bo
men. Bij ons kost het oud pa
pier", aldus Polman.
leiden Een klein ruzietje over kip-snacks leidde gisteravond tot
een vechtpartij in een fastfood-restaurant aan de Beestenmarkt.
Een 28-jarige Hagenaar liep daarbij diverse snijwonmden op.
Het slachtoffer zat omstreeks middernacht te eten toen een
voorbijganger zijn bakje kip van tafel griste. Na een woordenwis
seling hierover vlogen beide mannen elkaar in de haren. De
'voedseldief. een 31 -jarige Leidenaar, werd daarbij geassisteerd
door een bevriende leeftijdgenoot uit Leiden. De Hagenaar werd
door het duo diverse keren met zijn hoofd tegen de tafel gesla
gen. Het personeel van de zaak zag geen kans de vechtende
mannen uit elkaar te halen. Later zijn de Leidenaars door de po
litic aangehouden in een belendend café.
Herhaling tv-debat
leiden Het tv-debat tussen Leidse politici, dat Radio Freewave
eerder uitzond op vrijdagavond, wordt vanavond herhaald. Tus
sen 18.00 en 20.00 uur is op de regionale zender te zien en te ho
ren hoe plaatselijke politieke partijen de komende vier jaar aan
de slag willen.
leiden
Een belangrijk deel van de eind vorig jaar door de Leidse gemeen
teraad vastgestelde verhoging van de afvalstoffenheffing gaat niet
door. Een stijging van zeven procent blijft dit jaar achterwege. Voor
eenpersoonshuishoudens levert dit een voordeel van 14,70 gulden
op, voor meerpersoonshuishouden 17,40 gulden.
De geschrapte prijsstijging is het gevolg van een vertraagde be
handeling van de zogeheten Alders-heffing door de Eerste Kamer.
Naar verwachting wordt de Alders-heffing pas volgend jaar van
kracht. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat de wet 1 januari
1994 van kracht zou worden.
Man valt van dak Maredijk
leiden Een 20-jarige man is gistermiddag van het dak gevallen
op de Maredijk. Hij was bezig met werkzaamheden op het dak
van een woning en viel door een misstap van tweehoog naar be
neden. Zijn lichamelijke schade bleef beperkt tot een gebroken
Schuur gaat in vlammen op
leiden Bij een fikse brand in de Lombokstraat is gisteravond
een schuur totaal uitgebrand. Omwonenden raakten aanvanke
lijk in paniek omdat ze vermoedden dat er een gastank in het
brandende gebouwtje stond. Dat bleek echter niet het geval te
zijn. De brandweer had het vuur omstreeks negen uur geblust.
Gewonde bij vechtpartij in restaurant
'CDA misbruikt logo Leiden'
leiden wim koevoet
Een CDA-advertentie op de kabelkrant van omroep Rijnland heeft
tot verontwaardiging geleid bij de WD. Het stuit de liberalen tegen
de borst dat in de advertentie het logo (sleutels in een geopende
deur) van de gemeente Leiden is gebruikt. „Op deze manier straalt
de betrouwbaarheid van de gemeente af op een politieke partij. Het
logo is daarvoor niet bedoeld", zegt WD-lijsttrekker en -fractie-
voorzitter A. Geertsema.
Geertsema heeft schriftelijke vragen gesteld over de kwestie. Hij
wil dat het college het CDA verzoekt om het gebruik van het logo
onmiddellijk te staken. Dat verzoek is echter niet meer nodig om
dat het CDA het logo inmiddels heeft verwijderd. Dat is gebeurd op
aandringen van gemeente-ambtenaren van de afdeling communi
catie, die op hun beurt door Geertsema waren gealarmeerd.
Gerretsen nieuwe bibliothecaris UB
leiden caroune van overbeeke
Drs. P. Gerretsen is per 1 juni benoemd tot bibliothecaris van de
Rijksuniversiteit Leiden. Hij komt niet uit het bibliotheekvak: hij is
sinds 1976 rector van het Eerste Vrijzinnig-Christelijk Lyceum in
Den Haag. Gerretsen (49) volgt drs. j. van Gent op die eind vorig
jaar in de vut is gegaan.
FOLKLORE
Het lijkt er op dat stemmen tot de folklore gaat behoren. Net
als lopen in Volendarnse klederdracht zal het uitbrengen
van een stem straks wellicht een unieke bezienswaardigheid
zijn geworden. Misschien komt er ooit nog eens subsidie
U of uw buurvrouw gaat morgen niet stemmen. De op
komst in de grote steden wordt op nog geen 50 procent ge
schat. Die voorspelling is nog nooit zo somber geweest. In
de kleinere woonplaatsen blijft waarschijnlijk een op dc drie
stemgerechtigden thuis.
ledereen heeft zo n zijn eigen teleurstellingen om niet naar
de stembus te gaan: minder inkomen, woningnood, onvei
ligheid. En niemand luistert. De noden van anderen zijn
minder interessant, de mens is individualistischer gewor
den. Sommige menen allochtonen te moeten aanwijzen als
schuldigen voor de ellende waarin zij verkeren.
De hoge dames en heren politici hebben het niet goed ge
daan. Wie grote groepen stemmers van zich vervreemdt,
verdient een gele kaart. Dc opkomst van CD en CP '86 is een
duidelijk signaal dat er iets mis is in en met de samenleving.
Via kranten en televisie heeft iedereen en alles zijn gal over
wantoestanden kunnen spuwen. De kritiek is inmiddels ook
duidelijk doorgedrongen tot de 'oude' politieke partijen
Tot hier en niet verder. Het protest is klip en klaar. De poli
tiek moet nu aan het werk. Daarvoor heeft ze de stem nodig
van iedereen. Een massale reactie, wat mij betreft wordt het
een record-opkomst. Hoe meer mensen stemmen, hoe gro
ter ook de kans dat partijen als CD en CP '86 buiten de boot
vallen. Een lage opkomst betekent dat mensen die zich ver
beelden tot een blank
superras te behoren ons
straks mede gaan bestu
ren. Wat heet besturen?
Ze hebben niets te hie-
mm
En voor wie morgen gaat vrnw
stemmen is het verstan
dig zich even te verdie- H
pen in de programma's
van de plaatselijke poli-
tieke partijen. Hoewel jttmI
veel mensen bij de ge-
meenteraadsverkiezin- UgP
gen dezelfde partij stem- v V)
men als bij de Tweede 7 V
Kamerverkiezingen, kan
i henk van der post
dat weieens haaks staan
op hun eigen belangen.
levensmiddelenhandel aan de
Morsweg. „Ze worden gekozen
en vervolgens hebben ze vier
jaar lang schijt aan je. We weten
niet of deze wijk blijft bestaan.
Waarom krijgen we daar geen
duidelijkheid over? Niemand
die ons iets zegt. We hebben het
al zo moeilijk. Na de renovatie
door dc gemeente moesten wij
meer huur gaan betalen. Werd
het nog moeilijker tegen de su
permarkten op te concurreren
qua prijzen."
Toch vallen er af en toe ook te
vreden geluiden te beluisteren.
..Ik woon hier al dertig jaar", ju
belt meneer Moenen uit de Paul
Krugcrstraat. „Maar ik heb nog
nooit zo mooi gewoond als nu.
Sinds die school - De Brug is
afgebroken. Ik kijk nu uit over
dat mooie, grote speelpleintje.
Ik zie hoe de jeugd zich daar
vermaakt. Mooi toch?" Ook Rie
van der Steen, van de oude
ren soos, die een paar huizen
verderop woont, moet dat be
De meeste Transvalers voelen
zich niettemin in de steek gela
ten door de gemeente. Van alle
bewoners die ons te woord
stonden heeft er slechts één tot
nu toe zijn keuze kunnen bepa
len voor de gemeenteraadsver
kiezingen. „PvdA. Maaralleen
omdat ik dat altijd heb ge
sterrfd." De overigen twijfelen
nog over hun keuze, of weten
nu al dat ze niet gaan stemmen.
Bruin is de straten van Trans
vaal in elk geval nog niet binnen
gemarcheerd. Althans, het lijkt
er op dat CD en CP'86 voorlopig
geen vaste voet aan de grond
nebben gekregen. Dat neemt
niet weg dat het grijs van dc
twijfelende kiezers als nooit te
voren domineert. Transvaal
leeft dus nog, maar politiek ge
zien is het al wel een wijk met
een rouwrandje.
herman joustra
Dit Is de vierde aflevering van
een serie over de bewoners van
de Leidse wijk Transvaal, hun
problemen en de naderende
raadsverkiezingen. Op donder
dag 3 maart volgt hel laatste
deel: verkiezingsdag.
Stichting Industrieel Erf
goed Leiden, kortweg Stiel
genoemd, blijft zich inzet
ten voor het behoud van
het zogeheten Sijthoff-ge
bouw aan de Doezastraat.
Niet dat er plannen zijn het
pand te slopen of aan te
tasten, maar de Leidse mo
numentencommissie heeft
enige tijd geleden besloten
het gebouw niet op de
plaatselijke monumenten
lijst te zetten. Daarom
heeft Stiel zich over het
pand ontfermd.
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
Het gebouw werd in 1908 neer
gezet in opdracht van uitgevers
maatschappij A.W. Sijthoff, ver
noemd naar de oprichter van
deze krant. Sijthoff zat al sinds
1852 aan wat toen nog de Koe
poortsgracht heette en nu de
Doezastraat is. Het Leidsch
Dagblad verhuisde in de twinti
ger jaren naar de Witte Singel,
liet Sijthoff-gebouw aan de
Doezastraat bleef een drukkerij.
Op de gevel staat nog steeds de
inscriptie 'A. W. Sijthoffs uitge
versmaatschappij' en de jaartal
len '1851' en '1908' te lezen.
Het hele pand werd in 1976
voor een deel veranderd. Zo
kwam er een leistenen 'doos' hij
de entree. Dat was recentelijk
voor de gemeente aanleiding
om het pand niet tot monu
ment uit te roepen. Stiel was het
met deze beslissing niet eens.
Het voormalige Leidsch Dagblad-gebouw aan de Doezastraat. foto loek zuyderduin
De wijzigingen doen geen af
breuk aan de monumentale
waarde, er zijn immers veel mo
numenten waar veranderingen
zijn aangebracht, voerde Stiel
aan. Maar omdat het officieel
geen monument is, willen de
beschermers van het industriële
Leidse erfgoed zelf gaan waken
over het pand, zodat ook in de
toekomst geen ingrijpende ver
anderingen of verbouwingen
kunnen worden doorgevoerd.
De Meelfabriek, ook geen mo
nument, wordt al sinds drie jaar
eveneens door Stiel 'bewaakt'.
Bruin is de kleur van Trans
vaal. Het bruin van de bakste
nen huizen. Het bruin van de
straatstenen. Met hier en daar
een zwarte veeg van het vuil
dat zich daar in de loop der ja
ren op heeft vastgezet. Grijs is
ook de kleur van Transvaal.
Het grijs van de stoepen. Het
grijs van de betonnen paaltjes.
En het grijs van het grote
speelterrein achter het belas
tingkantoor. Grijs en bruin.
Het weinige groen bestaat
voornamelijk uit onkruid tus
sen de stoeptegels. Transvaal
oogt als een dode wijk. Als een
breekbaar fossiel.
En dat is ook de bedoeling van
het gemeentebestuur, zeggen
de bewoners. De dames en he
ren die de touwtjes in handen
hebben laten Transvaal bewust
verpauperen, is de heersende
mening. Om er uiteindelijk een
luxe-kantorenwijk van te kun
nen maken. Dat is een ernstige
aanklacht jegens hen die de
stad besturen. „Maar zo is het
wel", zegt Jennie Gressie uit de
Lopsenstraat. Zij trok tien jaar
geleden in deze krant al aan de
bel omdat zij toen al vreesde
dat haar wijk zou verpauperen.
„En kijk nou maar eens om je
heen."
Gressie, haar man Nico, en al
die mensen die al in vorige afle
veringen van deze serie aan bod
kwamen, gruwen met name van
de troosteloze tronie van Trans
vaal. Het is een wijk vol achter
stallig onderhoud, met veel
grauw en weinig groen. Annie
de Boer. trouw bezoekster van
de ouderensoos, weet wel waar
dat grauw vandaan komt. Dat
heeft te maken met een menta
liteitsverandering van de Trans-
valers. Of liever: import-Trans-
valers. „Vroeger moesten we als
-kinderen de ramen zemen. Elke
week. Als je het niet goed deed
kreeg je een klap voor je kop
van moeder. Nu doen ze dat
bijna niet meer. En we poetsten
het koper van de bel. En van het
naambordje. Kijk nu maar naar
die huizen waar die studenten
zitten. Die jongelui, meestal al
leenstaanden, besteden daar
geen aandacht aan."
De troosteloze tronie van Transvaal. Bruin en grijs zijn de dominerende kleuren.
Alleenstaanden, een gevolg van
het gemeentebeleid op het ge
bied van woonruimteverdeling
volgens De Boer. „Heeft met die
grens van 2700 bruto voor een
woning te maken. Met z'n twee-
en kom je niet zo snel meer in
aanmerking. Je verdient dan al
snel te veel." Een bewuste stra
tegie van de gemeente, zegt
Jennie Gressie. „Want eenper
soonshuishoudentjes zijn er ge
makkelijker uit te wippen. De
huisjes kunnen dan tegen de
vlakte. En er kan een kantoren-
wijk komen. Zoals de gemeente
wil. Dat het niet in het bestem
mingsplan staat zegt me niks.
Wat stelt een bestemmingsplan
nou voor? Die flat hier aan de
Morsweg. Gooiden ze nog vier,
rijf etages meer bovenop dan
aanvankelijk de bedoeling was.
Dat werd gewoon nog even ver
anderd in dat plan. De gemeen
te misleidt de bewoners."
Dat vinden veel Transvalers, al
wil Wil Huigen, buurtwerkster
in het Mierennest, zover niet
gaan. Wel vindt ze dat bij de re
novatie. nu meer dan tien jaar
geleden, door de gemeente een
inschattingsfout is gemaakt.
„Het grote knelpunt is dat de
huurwoningen in de Joubert-
straat, de President Steinstraat
en dergelijke eigenlijk te klein
zijn voor gezinsoewoning. De
boven- en benedenwoningen
hadden ze bij de renovatie
moeten verhelen. Nu is er een
klein huiskamertje, een piep
klein keukentje, twee kleine
slaapkamertjes. Te klein voor
een gezin. De gezinnen trekken
nig binding met de buurt."
Dat geldt zeker ook voor de
stadsbestuurders, zeggen de
Transvalers. Zij betreuren het
zeer dat zij zelden of nooit een
politicus te zien krijgen. Die
verkiest een zitbeurt op het
zachte rode pluche boven een
bezoekje aan het grauwe Trans
vaal. Ja. de SP laat zijn gezicht af
en toe zien en het CDA bezoekt
buurtvergaderingen. Maar ge
daan wordt er bitter weinig voor
de wijk, zo menen de meeste
buurtbewoners. Het zijn de
volksvertegenwoordigers die
zweven, niet de kiezers.
„Ik hoef ook geen politicus
meer te zien", bitst winkelier
Theo Kerkvliet van de zuivel- en
