'Ossis' bepalen of Helmut Kohl blijft Burgers kunnen best zonder gemeenteraad Feiten Meningen Aanslag met vreselijke gevolgen Vuilnis ophalen een puzzel Paus voert eenzame strijd tegen veranderende werelds VRIJDAG 25 FEBRUAR11994 De moordaanslag vanmorgen van een Is raëlische kolonist op biddende moslims in de moskee bij het graf van de patriarchen in Hebron brengt alles aan het wankelen wat de afgelopen maanden door moei/aam overleg tussen Israëli's en Palestijnen tot stand is gekomen. Aangenomen mag worden dat de Israëli dat met zijn gruwelijke daad ook heeft ge wenst. De man is afkomstig uit Kiryat Arba, een hermetisch afgesloten en zwaar be waakte wijk van extreme joodse kolonisten, die kort na de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever is gesticht. De ten dele uit de Verenigde Staten afkomstige-ko- lonisten pakten daarmee de draad op van eeuwenlange joodse aanwezigheid in He- bron. Die was na een bloedbad onder de joodse inwoners in de jaren twintig door broken. Het stadje ten zuiden van Jeruzalem is voor zowel joden als moslims een bijzonde re plaats vanwege de graven van de aartsva ders, Abraham, Isaac en Jacob en hun vrou wen Sara, Rebecca en Leah. Over hun sar- cografen, in de grot die Abraham volgens het bijbelse verhaal kocht, is een moskee gebouwd, die rust op de fundamenten van een kruisvaarderskerk. Tot 1967 mochten joden de graven niet bezoeken verder dan de zevende trede van de trap die naar het heiligdom voert mochten ze niet ko men. Nu is er een kleine synagoge ingericht en is er een bezoekregeling van kracht. Toegang tot de heilige plaatsen in He- bron zou in een later stadium van de vre desonderhandelingen zeker een heikel dis cussiepunt worden. Palestijnse moslims hebben informeel al laten weten dat van vrije joodse toegang tot de grol van Mach- pelah geen sprake kan zijn. Koren op de molen van rechts-radicale joden, die alleen daarom al tegen het vredesproces met de Palestijnen zijn. I let bloedbad in I lebron zal nog lang na klinken. De eerste dagen wanneer de hele moslimwereld zich door de Ramadan nog eens extra bewust van zijn religieuze identiteit reageert op de aanslag, maar ook daarna wanneer Israëli's en moslims weer rond de tafel moeten zitten om te pra ten over hun gezamenlijke toekomst. Nederland moet FBI informatie geven over voetbalvandalen Voetbalvandalen die in Nederland een aar dige reputatie hebben opgebouwd door on gevraagd treinstellen te verbouwen, sta dions te vernielen en supporters van de te genpartij in elkaar te slaan, mag een uit stapje naar het wereldkampioenschap voet bal deze zomer in de Verenigde Staten niet worden ontzegd. De Amerikanen moeten ook maar eens ervaren hoe het in Europa bij volkssport De Engelse 'fai thuis hun f« pas afgesneden hooligans over n aan toe gaat. blijven noodgedwongen rieten is door Oranje de maar er blijven genoeg >r een leuke demonstra- Cieweld bij sportwedstrijden is in Amerika een onbekend fenomeen. Dat heeft te ma ken met de hoge toegangsprijzen en de gro te afstanden een 16-jarige fan reist zijn club vanuit Los Angeles niet zo makkelijk 4.000 kilometer na naar New York, dat kost hem al gauw een paar honderd gulden. Maar het heeft vooral ook te maken met een andere sporlcultuur. Politie is bij wed strijden wel aanwezig, maar de taak blijft veelal beperkt tot het regelen van het ver keer. Amerika zit dan ook niet te wachten op de komst van de relschoppers. Integendeel. De FBI de federale politiedienst heeft Ne derland gevraagd om een lijst met namen van voetbalsupporters die zich in het verle den hebben misdragen. Met die 'zwarte lijst' in de hand kan de FBI het kaf van het koren scheiden en desgewenst vandalen de toegang tot het land ontzeggen. Nederland is niet gelukkig met het verzoek van de Amerikaanse politie. Doorgeven van de na men druist in legen het Nederlands recht en bescherming van de privacy, zo meldde deze week een ambtenaar die in Washing ton overlegde met de FBI. Ook België heeft problemen met deze hulp aan de Amerika- Juridisch klopt het betoog, maar nu deugt het van geen kant. Het zal zo zijn dat er eerst sprake moet zijn van 'voorbedachte rade' alvorens de notoire voetbalvandalen de reis naar de Verenigde Staten kan wor den ontzegd. Maar er valt meer te zeggen voor het aloude en beproefde principe van 'voorkomen is beter dan genezen'. 1 lier is een verandering van de wettelijke regels op zijn plaats, of anders moet er een creatieve oplossing worden gevonden om de Ameri kanen tegemoet te komen. Zo'n vlotte oplossing van een probleem is de Nederlandse autoriteiten niet helemaal onbekend getuige het optreden voorafgaan de aan de voetbalinterland tegen Engeland in Rotterdam. Daar werden honderden po tentieel baldadige Engelse fans als vee bij een gedreven en in een militair complex buiten de stad vastgehouden voordat ze weer linea recta op de boot naar Harwich werden gezet. Hel voorkwam dat de Rotter damse binnenstad en het Feijenoord-sta- dion ingrijpend werden verbouwd. Zo'n zelfde gedachte schuilt achter het gerechtvaardigde verzoek van de Amerika nen. Die wiilen wel een voetbalfeest, maar geen voetbalrellen waarbij vandalen ove rigens tot hun schrik zouden merken dat de Amerikaanse ordepolitie eerst schiet en dan pas vragen stelt. HANS JACOBS» Dramatische CDU-verliezen dreigen in voonnalige DDR Het CDU-congres in Hamburg zit erop. Kanselier Helmut Kohl kon een positieve balans opmaken. De CDU-voorzitter heeft bereikt wat hij wilde: hij is onaantast baar, ondanks voor christen-democratische begrippen heftige discussies is fun damentele kritiek op de koers van de partijvoorzitter uitgebleven, en de basis lijkt het geloof i n eigen kunnen enigszins te hebben teruggewonnen. Maar de over winning op een partijcongres betekent nog niet dat de verkiezingsbuit binnen is. Daarvoor zal Kohl nog heel hard moeten werken, vooral in de voormalige DDR. Vier jaar geleden hielpen de Oostduitsers de CDU aan de meerderheid in de meeste nieuwe deelstaten. Een halfjaar later be loonden ze Helmut Kohl persoonlijk: ze kozen de man die hun de glimmende D- mark had gebracht tot kanselier van de eenheid. De beloofde bloeiende land schappen zullen wat later komen, zei Kohl. Maar, zo liet hij doorschemeren, wat ma ken een paar jaar uit vanuit het historische perspectief van de eenheid? Historisch gezien misschien niet veel, maar voor de Oss/stelt elke dag en daarom hebben ze genoeg van Helmut Kohl en zijn Oost- en Westduitse partijvrienden. Kohl weet dat zijn partij er in het oosten slecht voorstaat, maar hij probeert de moed erin te houden. Daarbij dicht de bondskanselier zichzelf en zijn partij zelfs hogere machten toe. ,,Hoe de wind ook staat, het ligt aan ons of ze draaitzei hij. „In februari 1990 trok ik met Lothar de Maizière (toen nog voorzit ter van de Oostduitse CDU red.) naar de sociaal-democratische bolwerken Saksen, Saksen-Anhalt en Thüringen. De commen tatoren gaven ons geen schijn van kans. Met De Maizière wonnen wij echter de verkiezingen." Het is echter al weer vier jaar geleden dat Kohl zwaaiend met de harde D-mark door het Oosten trok. Het leverde de DDR de christen-democraat De Maizière als minis ter-president op en de macht in vier van de vijf nieuwe deelstaten. De Maizière ver loor echter zijn baan nadat de DDR werd opgeheven en drie christen-democratische minister-presidenten struikelden over af faires of werden ontmaskerd als Stasi agenten. De Oostduitse kiezers moeten dit jaar nieuwe regionale parlementen kiezen. Als de opiniepeilers gelijk krijgen, staal er een politieke aardverschuiving voor de deur. De verliezen voor de CDU worden op 10 tot 25 procent geschat. De sociaal-demo craten en Bundnis/Grünen zullen de grote winnaars zijn, terwijl de PDS (de opvolger van de communistische SED) tot veler ver bazing licht groeit. Hoewel Kohl zegt niet aan opinie-onder zoek te geloven, is hij wel ongerust gewor den. Tot de gedelegeerden zei hij dat de Westduitsers nooit zullen vergeten dat de 17 miljoen Oostduitsers met hun kreet 'Duitsland één vaderland' de hereniging mede mogelijk hebben gemaakt. „En daar om geldt: als er verhoudingswijs meer geld uit de schatkist naar de nieuwe deelstaten gaat dan naar de oude, dan moeten we te gen de Westduitsers zeggen dat de mensen in het oosten, die veertig jaar hebben ge wacht, nu voorrang hebben", aldus Kohl. Dat klinkt mooi, maar meer dan 80 pro cent van de Oostduitsers voelt zich nog steeds tweederangs burger; bijna 80 pro cent meent dat Bonn financieel te weinig voor hen doet, terwijl 60 procent van de Westduitsers zegt dat er teveel geld naar het oosten gaat. Of Kohl de gefrustreerde Oostduitsers nog een keer voor zich kan winnen, is uiterst twijfelachtig. Ze veiwijten hem dat hij zijn ogen sluit voor hun miserabele realiteit en alleen ziet wat hij wil zien. De hoop in het oosten dat de sociale krachten in de CDU nog iets zouden veranderen, is vervlogen na Kohls congresdccreet: zwijgen. Ze luisterden naar hun baas, maar achter de schermen werken de Oostduitse chris ten-democratische functionarissen voor CDU-leider en kanselier Helmut Kohl tijdens het congres v ii zijn partij in Hamburg. foto ap michael probst het behoud van hun goedbetaalde banen. Daarbij worden de vreemdste coalities ge vormd. Terwijl fractieleider Wolfgang Schaublc in Hamburg schold op de „tole rante SPD die in Brandenburg in 1993 het verkiezingssucces van de PDS mogelijk heeft gemaakt", lieten christen-democra ten zich in deze deelstaat met de stemmen van de communisten in goedbetaalde overheidsfuncties kiezen. Bernd Seite, CDU-minister-president in Mecklenburg-Voorpommeren, die had aangekondigd met een 'vlammenwerper' het land te zullen afstropen om 'rode SED- sokken' op te sporen, sluit na de komende verkiezingen een coalitie met de SED-op- volger PDS niet meer uit. Vorig jaar was Kohl even gecharmeerd van de doortasten de ex-veearts en overwoog zelfs hem voor te stellen als kandidaat voor het president schap. Intussen is hij genezen. Uit Kohls omge ving was in Hamburg te horen dat men de regering-Seite ziet als een 'troep intrige rende politiek:pathologische patiënten'. Kohl drukte zich wat diplomatieker uit: „Het zijn geen professionals zoals in het westen. De een was dierenarts, de ander verpleegster. Nu zijn ze minister, staatsse cretaris of burgemeester en moeten met multinationals onderhandelen over miljar denprojecten. Dat loopt natuurlijk nog niet perfect. Daarom moeten we ze helpen en geduld hebben." Maar het geduld van de CDU-kiezers is op. In het oosten zijn de mensen die openlijk zeggen op de CDU te zullen stemmen bij na even schaars geworden als het aantal Stasi-agenten dat na de val van de Muur het vuile werk toegaf. Als Kohl de verkie zingen wil winnen, zal hij vooral in het oosten een wonder moeten volbrengen. HAMBURG HANS HOOGENDUK CORRESPONDENT Dat was even schrik ken in het Amsterdam se stadsdeel Oud-West. Hadden ze daar al zes miljoen gulden gestopt in nieuwe vuilcon tainers en dan bepaalt de rechter dat die dingen ille gaal op straat staan. Het huisvuil dient huis-aan-huis te worden opgehaald, oor deelde rechtbankpresident mr. Gisolf en bewoners hoe ven niet tweehonderd meter met hun afval naar zo'n straatcontainer te lopen. En daar sta je dan als goed willende stadsdeelraad. Denk je het milieu een goe de dienst te bewijzen. Om de tweehonderd meter een keurig rijtje afvalcontainers. Een bak voor het groente-, fruit- en tuinafval, bakken voor papier en glas en een tje voor de overgebleven af- valrestjes. Gemak dient de mens, want je kunt het erin kieperen wanneer het jezelf goed uitkomt. De inzameling van het Am sterdamse afval moet op buitenstaanders een chaoti sche indruk maken. Waar schijnlijk is er in heel Ne derland geen stad te vinden waar dat op zoveel verschil lende manieren gebeurt. Oorzaak: zestien stadsdeel raden bepalen in evenzo veel stadsdelen het beleid. Het zeventiende stadsdeel is de binnenstad en daar heeft de gemeenteraad het nog voor het zeggen. Nu zou je denken dat het per stadsdeel allemaal op dezelfde manier is geregeld. Niets is minder waar. Neem het stadsdeel Zuid. Daar kennen ze maar liefst vier verschillende methoden. Het grootste deel van het huisval wordt daar nog on gescheiden opgehaald. Dan wordt er in een stukje wijk een proef genomen met een ondergronds containersys teem en is er een proef met bovengrondse containers zoals Oud-West die dus ook kent. Verder kan een kwart van de bewoners er het huisvuil gescheiden aanbieden met behulp van biobakken. Vuil niszak en biobak dienen eens per week te worden gesleept naar gekleurde stoeptegels. Een kleurtje voor de vuilniszak, een an der kleurtje voor de biobak. Bij buurman de Baarsjes wordt het afval nog onge scheiden aan huis opge haald. Met belangstelling wordt daar vooralsnog ge keken naar het ondergrond se systeem en het 'multiple- service-transport-systeem', zoals dat in Oud-West zo mooi genoemd wordt. Eenid' andere buurman van Zuid,r£ het stadsdeel Buitenveldenjb' kent weer de combinatie P; van flatcontainers en bio- ul bakken. pi En zo zijn er dus stadsdelei) met biobakken die je ge- woon voor de deur zet en stadsdelen waar je ze ver- L derop naar een gemarkeer-ih, de plek brengt. Er zijn s( stadsdelen waar je alle afvafe, gewoon in dezelfde plasticL zak kiepert en stadsdelen l(ji waar het grootste deel van js het huisvuil wordt uitgesor er teerd. Grote vraag na de rechterlif ke uitspraak is nu, wat er ei genlijk wel en wat niet mag— In het geval van het stads deel Oud-West waren het L enkele winkeliers die de bo!» vengrondse containers als een overlast ervoeren en dijl via een kort geding aan vochten. Datzelfde zou ook wel eens kunnen gebeuren^ als een slimme burger die 1 gekleurde tegels verderop de straat aanvecht, als aan-W' biedplaats voor gescheiderf11 afval. Of die ondergrondse e>' container juridisch bestrijd den. En helemaal mooi: vuilnisman, kunt u bij mij P'. op zes hoog die zak even Pe ophalen? |T „Voor wie doen we het alle maal nog?", verzucht pro fessor J.W. van Deth, doe lend op de gemeenteraads verkiezingen van volgende week woensdag. „De 640 gemeenten worden prima bestuurd en de kiezers zijn er ook redelijk tevreden over. Maar van het politieke spel van die 11.000 zwoe gende raadsleden willen de kiezers niets weten. Heel tragisch. Maar moeten we dit dan toch blijven volhou den?" Voor de Nijmeegse politico loog Van Deth, een ervaren onderzoeker naar de be trokkenheid van burgers bij de lokale politiek, is het ant woord rigoureus, maar on vermijdelijk: afschaffen die lokale politiek. In plaats daarvan dienen er ter plaat se 'service-organisaties' te komen, die de gemeentelij ke diensten moeten uitvoe ren. Wat overblijft is een honderdtal grote gemeen ten (met zo'n 200.000 inwo ners) waar de politieke be sluitvorming plaatsvindt. Het opmerkelijke voorstel van de wetenschapper is niet gebaseerd op het goed kope sentiment dat de poli tiek er een zooitje van maakt en de kloof tussen kiezer en gekozene alsmaar groter wordt. Integendeel. Van Deth: „Wat dat betreft is er slecht en goed nieuws. Het slechte nieuws is dat die kloof er is, het goede dat deze de afgelopen vijftig jaar niet groter is geworden. Al die verhalen dat het hui dige politieke systeem niet meer gedragen zou worden door de burgers zijn onzin." Het afschaffen van de lokale politiek, zoals Van Deth voorstelt, is juist een reactie op de tevredenheid van de mensen over het dagelijkse beheer in gemeenten. De gemeentelijke diensten functioneren goed. In nage noeg alle 640 gemeenten verloopt het ophalen van het huisvuil tot het plaatsen van lantaarnpalen vrijwel vlekkeloos. Waar de kiezers wel onte vreden zijn, betreft het vol gens Van Deth 't 'gekissebis' van de gemeenteraadsleden over op het oog onbelang rijke kwesties. Daar heeft men geen goed woord voor over. De afkeer en minach ting voor de hardwerkende raadsleden is groot. „Kiezers begrijpen niet dat er in elk dorp een politiek spel wordt gespeeld volgens ideologische scheidslijnen die hun wortels hebben in de negentiende eeuw. Toen waren er nog belangrijke so ciale en economische te genstellingen, maar die zijn er in gemeenten al lang niet meer. Bovendien blijken de partijen tegelijkertijd de po litieke tegenstellingen be wust naar de achtergrond te schuiven, omdat de Neder landse bestuurscultuur nu eenmaal is gericht op een zo breed mogelijke consen sus. Dat is heel verstandig, maar dan moeten ze niet piepen dat de kiezer dan helemaal niets meer van de politiek begrijpt." Het idee van zogeheten i 'service-centra', die huidigt gemeentelijke taken als heL verstrekken van paspoortejf en het ophalen van het f huisvuil moeten gaan uit voeren, is gebaseerd op delü ervaringen met nutsbedrijf Net als energiebedrijven ofc waterleidingbedrijven mo^1 ten die centra tegen beta- ar ling diensten verlenen. Da#1 hoeft geen enkele lokale p liticus aan te pas te komenr' Via ambtenaren, wijkraden^ ombudsmannen en de me*n dia komen eventuele klach^ ten vanzelfbij de goede inp stanties terecht. „De klach#n tenafdeling van V&D werk#11 toch ook prima", aldus eeil laconieke Van Deth. De pc#n litieke controle gebeurt op*n afstand in de veel grotere ,0 gemeenten, die veel meer Pf armslag krijgen om regionjn le problemen goed aan te P pakken. „Het enige alternatief vooip de afschaffing van de plaa#11 selijke politiek is dat er weP meer politieke tegenstelling gen worden gecreëerd. Pof1 tieke keuzes moeten in da^a geval meer ideologisch ge- e fundeerd worden", meent111 Van Deth. „Maar dat is hefei laatste waar burgers op zit^' ten te wachten. Het risico Ist dan levengroot aanwezig ,e dat de afkeer ten opzichtej01 van de politiek nog veel grP ter wordt." pr p NUMEGEN WILFRED SCHOLTEN L De paus vindt dat homoseksuelen vooral veel moeten bidden. foto ansa Johannes Paulus II doet geen concessies aan de moderne tijd. Tegenover een wereld die snel verandert, en zich steeds meer aan zijn greep lijkt te ontrukken, plaatst de uit Polen afkomstige paus opnieuw de oude en bekende dogma's van de roomskatholieke kerk. De paus accepteert het risico, zo staat in zijn deze week gepubli ceerde 'brief aan alle gezin nen', dat de kerk hierdoor 'aan populariteit zal inboeten'. De afgelopen dagen ging de paus over tot frontale aanvallen op wat voor hem uitwassen van de moderne tijd zijn: homo seksualiteit en anti-conceptie. In de honderd pagina's tellende 'brief aan de gezinnen' die door haar omvang en theologi sche benadering bijna een en cycliek is te noemen komen deze thema's opnieuw aan de orde. De paus herhaalt dat het gezin de hoeksteen is van de maatschappij en dat alleen de vereniging tussen een man en een vrouw het etiket huwelijk mag krijgen. Afgelopen zondag opende Jo hannes Paulus het vuur op het Europees parlement, dat zich onlangs heeft uitgesproken voor het scheppen van de mogelijk- capodanno heid van een 'huwelijk' tussen homoseksuelen en voor de mo gelijkheid voor hen om kinde ren te adopteren. Volgens de paus gaat het parlement in te gen het 'plan van God'. „Met de resolutie wordt ge vraagd om een morele wanorde te voorzien van een legitieme basis", aldus de paus, die zich uitsprak tegen 'onjuiste discri minatie'. maar de facto de ho moseksuelen rangschikte onder 'de slechten' en 'de gevaarlij ken', die het gezin bedreigen. De paus riep de Europese lan den op zich te distantiëren van de resolutie, „opdat niet toege staan wordt dat men de familie waarvan de toekomst van ons allen afhangt vernietigt en kinderen nog meer geweld aandoet". De kritiek die loskwam 'ho mofobisch racisme', zei de voorzitter van de Italiaanse ho mobeweging brengt paus Jo hannes Paulus niet uit balans. Zijn opvattingen inzake homo seksualiteit zijn meer dan dui delijk. In de in 1992 gepubli ceerde catechismus schreef de paus dat homoseksuele daden indruisen tegen de wetten van de natuur en in geen enkel ge val mogen worden getolereerd. Het enige advies dat de paus gaf aan homoseksuelen was veel te bidden en zich te onthouden van elk soort homoseksueel ge drag. De moraal van Johannes Paulus II is die van Paulus VI, ook voor wat betreft de anti-conceptie. In de enkele maanden geleden ge publiceerde encycliek Veritatis Splendor (Schitterende Waar heid) werd nog eens het gebruik van voorbehoedsmiddelen in alle gevallen veroordeeld. Afgelopen dinsdag werd in de Vaticaanse krant L'Osservatore Romano zelfs het gebruik van de morning-afterpilop één lijn gesteld met abortus. De theo loog Concetti schrijft: 'Als men op chemische wijze voorkomt dat een vrucht zich vastzet in de baarmoeder, vermoordt men een ontluikend leven'. De 'brief aan de gezinnen' is een hartstochtelijk verdediging van de traditionele waarden en een even hartstochtelijke ver oordelingvan alle abberaties, die volgens de paus niet zelden worden gestimuleerd door 'machtige massamedia'. Juist nu de Verenigde Naties 1994 hebben uitgeroepen tot 'Jaar van het gezin', benadrukt Johannes Paulus dat binnen de gezinnen een strijd plaatsvindt tussen de 'beschaving van de liefde' en een 'destructieve anti beschaving'. Deze laatste wordt gevoed door „individualisme, egoïsme, verering van het nut,|ai vrijheid zonder verantwoordejn lijkheid en abortustendenzen.r/i die zich vergeefs verschuilen in achter het recht van het indivijrl du te mogen kiezen". Di Aan de basis van het gezin ligti I het huwelijk tussen de man emr de vrouw, die zich moeten ricfen ten op de voortplanting en deüg opvoeding van hun kinderen, p dit licht bezien is het geen woje der dat de paus echtscheiding overspel en homoseksuele rela ties scherp veroordeelt. Ook neemt de paus stelling tegen seksuele voorlichting op scho- len, „die vaak plaatsvindt tegeL. de wil van de ouders". 1 De vraag is of de oproepen val de kerkvorst gehoor zullen virÉÜ den. De paus refereert aan eert wereld, maar lijkt voorbij te P, gaan aan het feit dat er onder-S' hand vele werelden zijn. Zake#11 als echtscheiding, anti-conceit tie en homoseksualiteit word# inmiddels door een groot deePv van de katholieken niet meerl verband gebracht met zonde d d de duivel. Johannes Paulus II,'0 dat is zeker, zal zijn strijd echP( nooit staken. CORRESPONDENT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 2