Industriebond FNVGeen
bevoordeling allochtonen
aaddonor houdt
voor gezien
Oud-werknemers DAF: We zijn gewoon belazerd
Binnenland
Stedenfusie van de baan
Universiteit Ohio ontrafelt Nijmeegs bombardement
Hoogleraar: Baby ys
lijden ook aan stress
Lente begint
op 20 maart
[NSDAG23 FEBRUARI 1994
5
ugs in Nederlandse vrachtwagen
iT_» De Marokkaanse douane heeft in Tanger drie ton verdo-
middelen ontdekt in een Nederlandse vrachtwagen. De
geconcentreerde hasj was verborgen onder 22 ton verse
met bestemming Nederland. De Nederlandse chauf-
is aangehouden. De Marokkanse autoriteiten voeren een
tegen de kweek van hennep in afgelegen berggebie-
in het noorden. Er zijn tonnen hasj in beslag genomen, die
werden gevonden in vrachtwagens op weg naar
opa.
■ijwilligerswerk kost te veel
haag Staatssecretaris Simons van volksgezondheid heeft
genoeg geld om het vrijwilligerswerk in de gezondheidszorg
nancieren. Formeel zou vrijwilligerswerk niets mogen kos-
maar er is wel geld nodig voor training en begeleiding, huis-
administratie, activiteiten, reiskosten, verzekeringen,
en publiciteit. Dat geld is er onvoldoende, aldus Si
Hij wil snel een oplossing vinden, omdat bijvoorbeeld de
veel professionele hulp overbodig maken.
>t drie jaar cel voor overvallers
aar De Alkmaarse rechtbank heeft drie overvallers uit Alk-
tr en Heerhugowaard veroordeeld tot celstraffen van drie
tot dertig maanden. Het drietal van begin twintig bedreigde
g jaar maart personeel en klanten van een RABO-Filiaal in
irhugowaard met luchtdrukpistolen en een stok. Ze maakten
le overval 98.000 gulden buit. De officier verweet het drietal
„slapjanussen-houding. Drie niet-criminele, hasjrokende en
lligente jongeren die de weg van de minste weerstand kozen
lan lager wal raakten". De mannen verbrasten de hele buit
iuitenlandse vakanties.
'Positieve actie bevordert intolerantie
De Industriebond FNV vindt dat allochtonen op de ar
beidsmarkt niet bevoordeeld moeten worden boven
werkzoekenden van Nederlandse afkomst. Gelijke kan
sen en mogelijkheden op de arbeidsmarkt zijn volgens
voorzitter Van der Weg 'de basis voor een effectieve be
strijding van intolerantie in onze samenleving'. Dat bete
kent in zijn ogen dat allochtonen 'eigenlijk niet moeten
worden voorgetrokken ten koste van andere zwakke
groepen in de samenleving'.
den haag anp-npaop glad ijs waagt. „Het is een
moeilijke discussie. We blijven
In een nadere toelichting op de wel vinden dat de achterstand
uitspraken van Van der Weg van allochtonen moet worden
laat een woordvoerder van de aangepakt, maar dan in een
Industriebond weten zich te re- eerder stadium. We moeten er-
aliseren dat de voorzitter zich voor proberen te zorgen dat zij
voldoende gekwalificeerd zijn
om voor een baan in aanmer
king te komen."
De Industriebond FNV wil
ook de CAO-afspraken die al
lochtonen positief discrimine
ren ten koste van andere zwak
ke groepen in de samenleving
nog eens tegen het licht hou
den. Een aantal CAO's bevat na
melijk bepalingen om allochto
nen voorrang te geven bij ba
nen of werkervaringsplaatsen.
De werkgevers spreekt de be
nadering van Van der Weg wel
aan, zegt VNO-woordvoerder
Rijkhoff. „Begeleiding en meer
onderwijsfaciliteiten ten behoe
ve van allochtonen, dat is pre
cies wat wij onderschrijven".
Volgens Rijkhoff is het aan werk
helpen van allochtonen een
taak waar werkgevers en werk
nemers zich gezamenlijk aan
moeten zetten. Naar zijn me
ning houdt dat ook in dat de
CAO's die zij met elkaar afslui
ten niet moeten worden ont
daan van afspraken over al
lochtonen. „Die route zouden
wij niet willen afkappen."
De vakcentrale FNV is zeer te
rughoudend. Discutabel, luidt
daar de reactie. Op een verder
gaand commentaar wil men
zich eerst grondig bezinnen.
enschede/hengelo npa
De fusie van Enschede en
Hengelo is voorlopig van de
baan. De volkspeiling die op 3
mei ovor de fusie zou worden
gehouden, gaat niet door. Dat
hebben de gemeentebesturen
van de twee steden gister
avond na spoedberaad be
kendgemaakt. Reden voor hun
besluit is het uitblijven van
een harde toezegging uit Den
Haag over extra geld.
,\ls voorwaarde voor een fu
sie hadden Enschede en Hen
gelo het kabinet om een extra
bijdrage van 45 miljoen gul
den per jaar gevraagd. Welis
waar is het kabinet bereid over
de brug te komen, maar
staatssecretaris De Graaff-
Nauta kon gisteren nog niet
precies zeggen hoe hoog die
blijvende bijdrage zou wor
den. Hengelo en Enschede
houden de deur voor een fusie
voorlopig nog wel open en
blijven ook gewoon samen
werken.
ieffing anonimiteit mist uitwerking niet
lantal zaaddonoren loopt
Jerug omdat ze hun anoni-
dreigen te verliezen. Het
"lat een met hun zaad ver-
ind na een aantal jaren
stoep kan staan, houdt
luis. Gevolg van de terug
dat de wachtlijsten voor
natige inseminatie (KI)
in en dat ziekenhuizen be-
categoriën zoals lesbi-
in alleenstaande vrouwen
iten.
itsvoorstel waarin wordt
_:ld dat KI-kinderen mo-
Seten wie hun biologische
lis. ligt op dit moment bij
Ireede Kamer. Het wordt
verwachting niet voor de
zingen behandeld. Toch
t het Academisch Medisch
jm (AMC) in Amsterdam
is gyneacoloog Hogerzeil
net de gevolgen.
g jaar dienden zich dertig
|e zaaddonoren bij het
„Aan. Slechts vier bleken als
te willen optreden nadat
ren gewezen op het wets-
;el dat de anonimiteit wil
,,Op dit moment vin-
nneente laat
(in bedrijf
is liggen
vg npa-anp
ib:
n$ weinig gemeenten laten
iets gelegen liggen aan
bfe ondernemingen. On-
tners in het midden- en
edrijf worden nauwelijks
deen bij plannen van ge-
'ebesturen. Ze horen
al pas achteraf wat er is
J/pn, zo blijkt uit een on-
■jrfk van het christelijk on-
■mersverbond NCOV.
ft één op de drie gemeen
ten een actief beleid naar
met tot pakweg
rd werknemers,
nuplossing voor de proble-
2tussen het midden- en
(MKB) en gemeen-
di^emt het NCOV een for-
n%verlegcircuit. „Het MKB
motor van de econo-
n"^noemd, maar dan moet
yjel blijven lopen", stelt
^-voorzitter Ten Hoopen.
grf er sprake van een stief-
i^lijke benadering en on-
bureaucratie. Vooral in
is de situatie zor-
jiDaar is zelfs sprake van
van be-
xppelangenvereniging vindt
n KB, waartoe 98 procent
rapt aantal bedrijven be
ige zich moet verenigen en
lablitiek actief moet opstel-
ïdernemers zijn vaak zeer
'tolualistisch ingesteld, ter-
1 t beter zou zijn als zij met
le functionaris of afdeling
waarbij onderne-
lerecht kunnen met vra-
problemen.
verbond heeft overigens
i-^derzocht in hoeverre de
?nheid van de onderne-
amenhangt met de poli-
leur van het gemeentebe-
Volgens de onderzoekers
et beeld in de diverse ge-
fn over het algemeen
^?rk af. Uit het onderzoek
5St^aar voren dat 28 procent
i ondernemers zich het
stoort aan het parkeerbe-
procent aan de toestand
e winkelcentra, twintig
yyt aan de bereikbaarheid,
procent an criminaliteit
procent aan de gemeen-
leffingen.
den zij het vrijgeven van hun
naam en gegevens geen pro
bleem, maar ze zijn bang dat ze
daar over achttien jaar heel an
ders over denken", aldus Ho
gerzeil.
Het AMC is door de terugloop
volgens de gynaecoloog ge
noodzaakt de leverantie van
sperma aan andere centra,
waaronder Groningen en Alk
maar, te staken. De wachttijd is
in het AMC opgelopen van zes
tot acht maanden.
Het feministische maandblad
Opzij signaleert deze maand dat
het Academisch Ziekenhuis
Maastricht (AZM) wegens het
teruglopende aanbod heeft be
sloten lesbische en alleenstaan
de vrouwen uit te sluiten van de
Kl-behandeling. Tegenover het
COC, belangenbehartiger van
homo's en lesbiennes, verklaar
de het ziekenhuis dat zij kiest
voor vrouwen met een puur
medisch probleem. Vrouwen
met een vrouwelijke partner
moeten andere wegen vinden
om hun niet-medische pro
bleem op te lossen, vindt het
AZM.
Minister Hirsch Ballin van
justitie en staatssecretaris Si
mons van volksgezondheid
kwamen bijna twee jaar geleden
met het voorstel dat het einde
van de anonimiteit inluidde. Kl-
kinderen vanaf twaalf jaar kun
nen bij een stichting die alle ge
gevens over de donoren gaat
beheren vragen hoe hun vader
eruit ziet en wat hij voor per
soon is. Vanaf hun zestiende
kunnen ze ook zijn persoonlijke
gegevens krijgen, zodat ze hem
kunnen opzoeken. De bewinds
lieden hebben besloten tot deze
verandering van de wet omdat
het niet-kennen van hun oor
sprong voor een aantal KI-kin
deren later tot grote psychische
problemen leidt.
Jongere langer en zwaarder
den haag anpnen komen van keuringen voor
dienstplichtige militairen.
Wees de weegschaal voor
vrouwen van 20 in 1981 gemid
deld 59 kilo. in 1992 is het vier
kilo meer. Hun mannelijke leef
tijdsgenoten zijn van 73 naar
bijna 76 kilo gestegen.
Uit de CBS-enquête blijkt een
sterke samenhang tussen leng
te, gewicht en eventueel overge
wicht van ouders en hun kinde
ren. Langere, zwaardere en dik
kere ouders hebben namelijk
achtereenvolgens langere,
zwaardere en dikkere kinderen.
Kinderen van hoger opgeleide
ouders en kinderen uit gezin
nen met een hoger jaarinkomen
dan gemiddeld, zijn gemiddeld
langer en slanker dan kinderen
wiens ouders minder opleiding
hebben genoten en minder geld
verdienen.
Verweij wijt dit onder meer
aan sociaal-economische ver
schillen. „Hoger opgeleide
mensen besteden vaak meer
aandacht aan goede voeding,
wonen beter en leven gezon
der", aldus de Verweij. Dat kan
ook verklaren waarom mensen
gemiddeld langer zijn gewor
den: de welstand anno 1994 is
onvergelijkbaar met die van be
gin deze eeuw.
Een troost voor de kleintjes:
de levensverwachting van lange
mensen is niet langer dan die
van kortere mensen.
Nederlanders worden nog
steeds langer. Was rond de
eeuwwisseling de gemiddelde
lengte van een man 169 centi
meter, de huidige volwassen
man meet gemiddeld 183,3
centimeter, zo blijkt uit de gis
teren verschenen gezondheids
enquête van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek.
Onderzoeker Verweij ver
wacht dat de groei er nog niet
uit is. „Het gaat waarschijnlijk
goed zolang het hart het bloed
kan rondpompen", zegt de on
derzoeker. Wanneer de rek eruit
is, weet hij overigens niet.
De recente gezondheidsen
quête beslaat de groei van jon
gens en meisjes tussen 1981 en
1992. Jongeren van twintig zijn
tegenwoordig langer en zwaar
der dan hun leeftijdsgenoten in
1981. Jongens zijn. gekeken
naar de verhouding lengte-ge
wicht, nauwelijks dikker gewor
den. Meisjes wel.
Jongens van 20 jaar maten in
1992 gemiddeld 2,1 centimeter
langer dan hun leeftijdsgenoten
in 1981. Die kwamen tot 181,1
centimeter. Meisjes reiken ge
middeld tot 170,4 centimeteren
dat is 2,2 meer dan elf jaar daar
voor. In 1955 was dit nog 163
centimeter. Hoeveel dit aan het
begin van de eeuw was, is niet
bekend. De gegevens van man-
Honderden mensen herdachten gisteren bij het gevleugelde beeld van Mari Andriessen het geallieerde bombardement op Nijmegen vijftig jaar ge
leden. FOTO ANP
groningen anp
numegen anp
Op het moment dat Nijmegen op 22 febru
ari 1944 bij vergissing werd gebombardeerd
door hoogvliegende toestellen van de gealli
eerden, vloog een Duitse oefengroep van de
Luftwaffe aanzienlijk lager ook over Nijme
gen. Deze Duitse toestellen zijn totaal on
verwacht in de bommenregen terecht geko
men. Omdat dé bezetters alleen de Duitse
toestellen konden zien, is geen luchtalarm
gegeven. Dat kostte honderden mensen het
leven.
Tot die conclusie komen onderzoekers
van de Universiteit van Ohio (VS). De Ame
rikaanse universiteit heeft onderzoek ge
daan naar het 'spooksquadron' dat honder
den ooggetuigen hebben waargenomen op
het moment dat het centrum van Nijmegen
werd weggevaagd door 144 brisantbommen
en een aantal splinterbommen. Het onder
zoek is uitgevoerd samen met de afdeling
voorlichting van de gemeente Nijmegen en
schrijver Brinkmhuis van het boek De fatale
aanval over de gebeurtenissen vijftig jaar
geleden. De conclusies van het onderzoek
werden tijdens de herdenking van het bom
bardement gisteren in Nijmegen gepresen
teerd.
Het is, zegt Brinkhuis, vijftig jaar lang een
raadsel gebleven hoe het mogelijk was dat
zoveel mensen bommenwerpers gezien
hebben terwijl het luchtafweergeschut van
de Duitsers niet werkte en er ook geen
luchtalarm gegeven werd. Door het ontbre
ken van luchtalarm kwamen meer dan
achthonderd Nijmegenaren om bij het
bombardement dat even tevoren ook Am-
hem, Deventer en Enschede trof.
Uit het Amerikaanse onderzoek is vast
komen te staan, dat de Amerikaanse bom
menwerpers op vijf kilometer hoogte gevlo
gen moeten hebben. Verschillende piloten
uit het eskader van destijds hebben ver
klaard dat zij zestien onbekende toestellen
beneden zich hebben zien vliegen. Brink
huis stelt dat deze toestellen Duits geweest
moeten zijn.
„Zij konden de Amerikanen, zo dicht
achter en boven hen, niet zien. Zij konden
zelf gerust zo laag over bezet gebied vlie
gen. Omdat zij vermoedelijk een aanvals-
vlucht oefenden hebben zij hun bomluiken
geopend en daar nepbommen uitgegooid,
wat door veel ooggetuigen ook gezien is. Dit
verklaart waarom noch het Duitse luchtaf
weergeschut, noch het luchtalarm gewerkt
heeft: de bezetters op de grond wisten dat
er een simulatievlucht aan zou komen", al
dus Brinkhuis.
De ontwikkeling van baby's gaat
gepaard met een forse psycho
sociale belasting, die vergelijk
baar is met stress bij volwasse
nen. De tien 'sprongen' van ba
by's in hun eerste twintig
maanden hebben dezelfde be
tekenis als grote gebeurtenissen
in het leven van volwassenen,
zoals het verlies van een partner
of baan. Aldus professor Plooij
gisteren in een rede bij zijn aan
treden als hoogleraar aan de
Rijksuniversiteit Groningen.
De sprongen in de ontwikke
ling van baby's zijn volgens
Plooij een goed aanknopings
punt voor een studie naar stress
bij baby's, omdat er ziektepie-
ken mee gepaard gaan. Baby's
lopen volgens hem grotere kans
ziek te worden aan het einde
van zo'n moeilijke periode. Hij
vermoedt dat dit een gevolg is
van stress en wil dit toetsen via
een aantal studies.
De professor verwacht dat
een aantal veranderingen in het
zenuwstelsel de wereld van een
baby op de kop zet en stress tot
gevolg heeft. En dit kan volgens
hem gevolgen hebben voor de
gezondheid van de baby. „Het
is niet ondenkbaar dat verande
ringen in het zenuwstelsel hun
weerslag hebben op het im
muunsysteem". aldus Plooij. Hij
wil het verband tussen moeilij
ke perioden en lichamelijke
stressverschijnselen aantonen
door speeksel van baby's te ver
zamelen.
Pas als bekend is welk ver
band er precies bestaat tussen
stress en hersenveranderingen.
kan worden nagegaan wat de
rol van externe stressfactoren is.
'Niemand realiseert zich dat we als een vuilniszak zijn buitengezet
eindhoven joop van dalfsen
Een jaar nadat ze te horen kre
gen dat er voor hen geen plaats
meer was bij DAF, hebben ze
nog steeds het gevoel dat ze
door alles en iedereen zijn bela
zerd. En in toenemende mate
voelen ze zich in de steek gela
ten. Ton van de Meerakker (56)
werkte 34 jaar bij de Eindho-
vense vrachtwagenproducent,
•het laatst als hoofd van de tech
nische administratie. Rien Ver-
sleijnen (57) maakte 31 dienst
jaren vol, onder andere als co
ördinator van de opleidingen.
Ze zijn er door hun leeftijd
niet in geslaagd ander werk te
vinden en geloven er niet meer
in dat dat nog lukt. Een vergelij
king dringt zich op met het lot
dat binnenkort wellicht ook
honderden werknemers van
Fokker te wachten staat. „Nee",
zegen ze resoluut, „Voor die
mensen komt er ongetwijfeld
een goede afvloeiingsregeling.
Wij kregen na het faillissement
helemaal niets. Wij zijn volledig
aangewezen op een uitkering."
„Ik heb het afgelopen jaar de
ene klap na de andere gehad,"
zegt Van de Meerakker. Hij is
bang, dat het de komende tijd
nog erger wordt. „De laatste
twee maanden durf ik niet meer
rustig op een stoel te gaan zit
ten. Ik schaam me kapot, dat ik
mijn hand moet ophouden. Ik
ben geen mens om thuis te blij
ven zitten. Ik wil werken, ik ben
pas 56", zegt hij wanhopig. En
dan stokt het gesprek.
Versteijnen verbreekt even la
ter de stilte. Hij wil zover niet
gaan. „Wat er is gebeurt, lag
niet aan mij. Wat wel aan me
vreet, is dat de personen, die
DAF naar het faillissement heb
ben geleid, daar nog steeds aan
de touwtjes trekken."
De manier waarop de teloor
gang van het Eindhovense be
drijf is ingeluid, kan het tweetal
nog steeds niet verkroppen. Wat
hen vooral steekt, is dat ze nu
worden vergeten. „Er wordt
nergens meer over ons gespro
ken, ook niet bij de vakbond.
We worden doodgezwegen.
Niemand realiseert zich, dat we
zonder sociaal plan op straat
zijn gesmeten, als een vuilnis
zak zijn buitengezet. Zelfs hier
in Eindhoven denken de men
sen - ook sommige vrienden en
kenissen - dat er voor ons een
fraaie afvloeiingsregeling is ge
troffen. Het tegendeel is waar,
we zijn zonder sociaal plan op
straat gezet", aldus een verbit
terde Van de Meerakker.
Op zaterdagmorgen 27 febru
ari 1993 Kregen 2.500 werkne
mers van DAF Trucks te horen,
dat er na het faillissement voor
hen geen werk meer was bij het
nieuwe bedrijf dat de activitei
ten op een lager pitje zou voort
zetten. Daarvan woonden er
ongeveer 1.400 in de regio Eind
hoven. Een jaar na dato zijn 300
overwegend oudere ex-DAF'ers
er nog steeds niet in geslaagd
Ton van de Meerakker (I) en Rien Versteijnen komen nog wekelijks met oud-collega's bijeen: 'Ik wil werken,
ik ben pas 56' FOTO •AN,
ander werk te vinden. Vorige zou komen. Mijn eerste stap
week liet het arbeidsbureau we- was dan ook naar het arbeids-
ten dat zij ook niet meer op een bureau. Daar vertelden ze me
andere baan hoeven te rekenen, meteen dat ik het wel kon ver-
Van de Meerakker: geten." Versteijnen vult aan: „Ik
„Aanvankelijk dacht ik écht dat heb zelfs moeten bidden en
ik best wel elders aan de bak smeken om te worden inge
schreven. Het arbeidsbureau
heeft niets voor ons gedaan."
.De oud-werknemers van
DAF, die niet meer aan de bak
kwamen, zijn er gemiddeld 650
gulden per maand op achteruit
gegaan, zo leert een rekensom
van het Komitee van ex-DA-
F'ers, in het leven geroepen om
de krachten te bundelen en de
belangen zoveel mogelijk te be
hartigen. Rien Versteijnen:
„Daar komt straks nog een ge
weldige dreun bij. Wanneer ik
62 word kom ik uit op bij
standsniveau; 1.760 gulden net
to voor twee personen. Daar
heb ik dan veertig jaar voor ge
werkt en premies betaald."
Alsof het allemaal nog niet
genoeg is, worden de ontslagen
werknemers van DAF ook nog
geconfronteerd met het feit dat
het pensioen niet verder wordt
opgebouwd. Van de Meerakker
heeft uitgerekend dat hem dat
straks jaariljks 10.000 gulden
kost. Ze kennen allebei de ver
halen van oud-collega's die aan
de drank zijn geraakt, hun huis
hebben moeten verkopen of in
scheiding liggen.
Zelf weten ze zich op de been
gehouden door het tnuisfront:
een vrouw die veel opvangt.
Daar komt bij. dat het Komitee
ex-DAF'ers de nodige steun ver
leent, al was het alleen maar
door het vele werk dat uit de
betrokkenheid daarmee voort
vloeit. Desondanks overheerst,
zo zeggen ze, voortdurend een
gevoel van frustratie: volstrekt
onpersoonlijk afgedankt en aan
de kant gezet, zonder bedankje
of blijk van waardering. En dat
gevoel, vrezen ze, gaat nooit
meer over.
In Plc
t)ij s
ratie kwamen vier
van deze stressveroorzakers aan
de orde: langdurige ziekenhuis
opname, inentingen, wel of niet
de borst geven en onzekerheid
in de opvoeding.
Volgens de hoogleraar is een
aantal ziekenhuisopnamen te
voorkomen als de leefgewoon
ten worden veranderd. „Zo is
aangetoond dat kinderen in een
kinderdagverblijf 4.5 keer zo
vaak in een ziekenhuis worden
opgenomen als kinderen in een
andere vorm van zorg", aldus
Plooij. Voorts heeft hij aanwij
zingen dat inentingen vóór de
leeftijd van twee jaar biolo
gische processen kunnen hein
vloeden als het voor de eerste
keer optreden van menstruatie
of de volwassen lichaamslengte.
Hij pleit daarom voor een plan
ning van inentingen die is afge
stemd op de moeilijke perio
den.
utrecht anp
De lente begint dit jaar zondag
avond 20 maart even voor half
tien. Om precies 21.28 uur doet
het nieuwe seizoen zijn intrede.
Of dan ook het lentezonnetje
gaat schijnen, is volgens weer
kundigen nog lang niet zeker
Maart is een typische over-
gangsmaand. Mooie dagen
kunnen worden gevolgd door
akelige stormen.
De lente begint op het mo
ment dat het middelpunt van
de zonneschijf de evenaar pas
seert. De dag is dan precies
even lang als de nacht. Voor ons
in het noorden houdt dit in dat
vanaf dat moment de dagen
langer worden dan de nachten.
