Welkom in doolhof van Fuchs concertje
Goed op elkaar afgestemd werk foc;ferug
Kwaliteit op nieuwe cd's K&G
Franse kunst in Keukenhof
rijs voor Nederlandse Film
iuver Nuver
'z eenzijdig
Cultuur Kunst
Picasso met Picasso
Alphense kunstenaressen bij Leids Ars Bioscoop af en
in Voorsc
BEELDENDE KUNST
RECENSIE ALICE VAN
SCHUPPEN
Expositie van Eka Kunst, Titia Hoeksema
en Antonet Moerland met grafiek, kera
miek en olieverf-tempera schilderijen. Te
zien tot en met 27 februari bij Ars Aemu-
lae Naturea, Pieterskerkgracht 9 in leiden
Openingstijden dinsdag tot en met don
derdag van 9 30 tot 12 00 uur, zaterdag
en zondag van 13 00 tot 16 00 uur
Sterk uiteenlopend werk dat
niettemin mooi op elkaar is af
gestemd. Drie Alphense kunste
naressen, Eka Kunst, Titia
Ho.eksema en Antonet Moer
land, tonen het op een geza
menlijke expositie in het ge
bouw van Ars Aemulae Naturea.
Eka Kunst exposeert grafieken
en omschrijft haar werk als
landschappelijk. Het is vrij ab
stract, met harde kleuren ener
zijds en met zachte pasteltinten
anderzijds. Het werk 'beschre
ven landschap', waarin de tekst
het landschap letterlijk èn fi
guurlijk beschrijft, bestaat uit
donkere, egale vlakken op een
witte ondergrond. Dit vormt
een contrast met de vier werken
'zee', 'lanci', 'lucht' en 'bewolkt',
die zacht, pastelachtig gekleurd
zijn. De vier vormen een mooie
eenheid en ziin slechts door
kleine techniek- en kleurver
schillen van elkaar te onder
scheiden.
Op de vloer van de expositie
ruimte is een installatie van ke
ramiek van Titia Hoeksema ge
plaatst. Het kunstwerk heeft als
thema de driehoek en bestaat
uit een aantal driehoekige va
zen, geplaatst in een driehoek
en voorzien van een gelijkvor
mige decoratie. Het porselein
van Hoeksema bestaat uit klei
ne, kelkachtige figuren. In de
expositieruimte waar de schil
derijen van Antonet Moerland
zijn tentoongesteld, staat het
forsere pottenbakkerswerk van
Titia Hoeksema. De grote va
zen, schalen en voorraadpotten
zijn in frisse kleuren gegla
zuurd. Soms lopen twee kleuren
glazuur naadloos in elkaar over.
Het werk van Hoeksema sluit
mooi aan op de schilderijen van
Antonet Moerland, die ook met
frisse, felle kleuren werkt.
Deze zijn opgebouwd uit
twee lagen. Slechts hier en daar
zijn herkenbare vormen in de
schilderijen aangebracht, zoals
het gezicht van een mens. Door
de transparante bovenlaag
krijgt het werk een mystieke uit
straling. Qua techniek en ge
bruikte vormen vertonen de
schilderijen grote overeenkom
sten, alleen door het afwisselen
de kleurgebruik onderscheiden
de werken zich van elkaar.
MUZIEK
RECENSIE DICK HERMSEN
Cd: The Challenge' door Muziekvereniging
K&C, cd: 'Les Ambassadeurs' door Jong K
&G. Uitgebracht: februari 1994.
Wanneer Kunst en Genoegen,
kortweg K&G, iets aanpakt, dan
doen ze dat grondig. Niet één,
maar tegelijk twee cd' s zagen
onlangs het daglicht. Dat de
muziekvereniging bruist van
energie wordt op de beide
schijfjes duidelijk hoorbaar ge
maakt. Wat direct opvalt is dé
opname-kwaliteit. De klank is
helder en mooi open, een voor
waarde om dit soort muziek op
timaal tot haar recht te laten ko
men.
'The Challenge' luidt de titel
van de geluidsdrager die werd
opgenomen door de Show- and
Marching Band van de vereni
ging. De repertoirekeuze is veel
zijdig: marsen worden afgewis
seld met filmmuziek en klassie
kers uit het popgenre. Eén van
de weinige stukken waarbij de
moeilijkheidsgraad van invloed
is op het spelniveau is juist één
van de paradepaardjes van de
band: Gloria Estafette. Voor
zichtigheid in het spel zorgen
dat intonatie en ritmische pre
cisie niet op alle momenten
even overtuigend klinken.
Heel smaakvol daarentegen
wordt de medley met filmmu
ziek van John Williams, ge
speeld. Natuurlijk mag het aan
deel, waarmee de muziekvere
niging succesvol scoorde tijdens
het Wereld Muziek Concours
1993 in Kerkrade, niet ontbre
ken. Het Somewhere over the
Rainbow' heeft een schitterend
arrangement meegekregen. Het
wordt prachtig gespeeld, maar
dat geldt eigenlijk voor alle stuk
ken van deze medley.
K&G beschouwt zichzelf graag
als ambassadeurs van Leiden, dit
vanwege het uitdragen van een
stukje onvervalste Leidse cultuur
naar andere delen van het land.
De cd van de jeugdafdeling, jong
K&G, kreeg dan ook de titel 'Les
Ambassadeurs' mee. Een selectie
van vier stukken geeft een goed
beeld van de hoge mate van
spelkwaliteit van déze 7(!)- tot
16-jarige muzikanten. K&G-be-
schermheer Elco Brinkman heeft
gelijk wanneer hij in de hoes
tekst opmerkt dat deze jonge
garde garant staat voor een veel
belovende toekomst voor de ver-
rniging
in Voorschoten
VOORSCHOTEN LFTTY STAM
Voorschoten kan vanaf morgen
weer in het eigen dorp naar de
bioscoop. Mevrouw I. Nieuwen-
huizen van het voormalige
Green way-theater is met de ge
meente overeen gekomen dat
ze incidenteel terecht kan in het
cultureel centrum. De eerste
film die de bioscoopcxploitante
draait, is Little Buddha van Ber
nardo Bertolucci die morgen en
overmorgen otn 20.00 te zien is
aan de Prinses Marijkelaan.
„Het is een try out", vertelt
Nieuwenhuizen. ..Ik ga eerst kij
ken of er genoeg belangstelling
is. Het was niet mogelijk om ie
dere zaterdag en zondag de zaal
te huren. Dus nu draai ik op on
geregelde tijden. Dat maakt het
moeilijk programmeren maar
voor mij is dat niet lastig. Dat
vind ik juist een uitdaging."
Met de .verkoop van Green-
way zo'n tweeëneenhalf jaar ge
leden, raakte Voorschoten zijn
bioscoop kwijt. In het cultureel
centrum draaide Nieuwenhui
zen alleen voor kinderen. Vol
wassen Voorschotenaren be
treurden dat en bestookten de
bioscoopexploitante vorig jaar
met brieven om toch ook voor
hen films te draaien. Nieuwen
huizen wilde wel maar kon de
huurprijs van 300 gulden per
avond niet opbrengen.
„Na veel heen en weer ge
praat, vergaderen en brieven
schrijven, kwamen we eerst op
225 gulden uit", vertelt ze. „Uit
eindelijk kwam de cultureel
ambtenaar met een bedrag dat
daar de helft van is. En nu maar
kijken of het inderdaad finan
cieel lukt. Is dat niet het geval,
dan moet er misschien toch
maar een stichting komen om
de boel van de grond te tillen."
Het voorlopig programma
meldt tijdens de voorjaarsva
kantie Jurassic Park (27 en 28
februari) en op 6 maart Little
Buddha.
Van eind maart tot eind mei
vindt bij een kleine twintig Ne
derlandse musea en andere cul
turele instellingen, waaronder
de Keukenhof in Lisse, een ma
nifestatie plaats van heden
daagse Franse beeldende kunst.
De instellingen hebben zelf de
kunstenaars waaraan zij aan
dacht besteden, geselecteerd in
samenwerking met kunstcriti
cus Jeróme Sans, die het project
in Parijs coördineert. De mani
festatie wordt in het weekeinde
van 26 en 27 maart officiéél ge
opend. De Keukenhof In Lisse
biedt een expositie van werk
van Martine Aballa. Verder zijn
er exposities in Amsterdam.
Den Haag, Botterdam, utrecht
en Otterlo.
Glazen meubelen
Vitrines
Tafals volgans model
Motlefstralen
Alles uit eigen atelier Telefoon: 071 - 21 80 55
GLAS EN SPIEGELS
Volmolengracht 4
2312 PH leiden (NI)
.ERDAG 19 FEBRUAR11994
onero geeft concert in Tuya-lokaal
De band Sonero geeft op zaterdag 26 februari een con-
in het Tuya-lokaal in de Kaasmarktschool. De band speelt
ek uit onder andere Chili en Peru. De muzikanten putten
n inspriratie uit de rijke muzikale traditie van Zuid-Amerika
- spelen muziek die varieert van vrolijke ritmes en fluitmuziek
weemoedige liefdesliederen. Het concert begint om 20.30
ren toegang kost 10 gulden. Kinderen tot 12 jaar mogen voor
ulden naar binnen.
Het gratis bus naar Der Zigeunerba-
on
ihaag Het Muziektheater Praag is op 10 maart te zien in het
derlands Congresgebouw met de operette Der Zigeunerba-
i. Met deze operette maakt het gezelschap zijn debuut in Ne-
rland. Der Zigeunerbaron van Johan Strauss jr. speelt in de
eeuw in Oostenrijk/Hongarije. Voor de voorstelling zijn toe-
ngskaarten, inclusief gratis busvervoer, te koop bij het uitbu-
iu van K&O aan de Oude Vest.
^zingen over kunst en cultuur na '45
jen» Kunsthistoricus Erik Kreytz geeft een lezingencyclus over
eldende kunst en cultuur na '45. In tien lezingen worden de
omingen en persoonlijkheden van de schilder-, beeldhouw-
nst en architectuur behandeld. De lezingen worden met dia's
een syllabus ondersteund. Ook worden er excursies georgani-
ld erd. De lezingencyclus gaat begin maart van start en kan op
ïsdagavond of woensdagochtend gevolgd worden. Inschrijven
n bij de Leidse Volksuniversiteit K&O aan de Oude Vest.
xposities in de regio
:cio» Cursisten van de jeugdcursus van de Nieuwe Kunst
hooi exposeren op zondag 20 februari hun schilderijen en
tetseerwerken in Voorhout. De expositie is van 15.00 tot 17.00
ir in het atelier van de academie aan de Loosterweg. Stinet Lu-
exposeert foto's in de Streekmuziekschool Alphen aan den
jn. De expositie is tot 15 maart te zien, op werkdagen van 9.00
121.00 uur. In de bibliotheek van Noordwijkerhoutzijn tot en
fët 26 maart gekalligrafeerde boeken van Tessa Fagel en boek-
ineeltjes van Ada Gons te zien. Acrylschilderijen van Diny
iep en beelden van Fons Versluys zijn tot eind maart te zien in
eubeltoonzaal De Stijl Wonen Modern aan de Hoofdstraat in
•-^ssenheim.
lizabeth Taylor krijgt kunstheup
>s angeles De Amerikaanse actrice Elizabeth Taylor, die kampt
9 iet pijnlijke artritis aan haar heup, zal volgende maand tijdens
-n operatie een kunstheup krijgen. Volgens de behandelend
tirurg, de orthopeed John Moreland, zal de 61-jarige Taylor vijf
it zeven dagen in het ziekenhuis moeten blijven en een revali-
atieperiode van acht weken nodig hebben.
r {sterdam anp
Gouden Kalf in cfe wacht,
film The Forbidden Quest The Forbidden Quest vertelt
regisseur Peter Delpeut het verhaal van een geheime ex-
t ;ft op het Oporto Intematio- peditie naar de Zuidpool in
Filmfestival in Portugal de 1905. De regisseur heeft er
?ciale Juryprijs gewonnen, authentieke filmfragmenten uit
de Nederlandse Filmda- het begin van deze eeuw uit de
in Utrecht afgelopen sep- collectie van het Nederlands
pber, sleepte de film een Filmmueum in verwerkt.
itheater
5 recensie dick van teylingen
lewr Nuver speelt Negerangst Regie:
i Kas. Gezien op 18/2 m het LAKthea-
]j ter. Leiden Vanavond herhaling
ïgerangst is de derde voorstel-
ig waarin Suver Nuver voor*
irdelen onderzoekt door ver-
0 jenwoordigers van een 'bela-
n' groep mensen als gasten
het toneel te halen. Eerder
iren dat bejaarde artiesten
1 Ie weg van het vlees) en ge-
indicapten (Pleisterwoede),
i is de gekelurde medemens
in de beurt.
e drie gastacteurs zitten ver-
eld op de bank voor de tv ter-
ijl het publiek op video ziet
tie Peer van den Berg zich
kart schminkt en een krullen-
nik opzet. Krampachtig losjes
obeert hij uit hoe een neger
aat. Dette Glashouwer is juist
itter dan wit: niet alleen naakt,
aar ook nog met een kransje
in witte bloemen in het haar.
et watten fröbelt Henk Zwart
ch een sinterklaasbaard. De
lorstelling eindigt met een
•speldienst als een orgie,
i het eerste kwartier wordt het
ereotiepe beeld van 'verlichte'
anken tegenover negers ge
toetst: ze zijn trots en hebben
ijzondere ritmische en seksue-
kwaliteiten. Rijke blanken
)elen zich schuldig tegenover
earme zwartjes. In Negerangst
jn de blanken stijf, onwennig
superieur-welwillend, en de
varten zichzelf. De taalproble-
len tonen het wederzijds on-
egrip. Maar als het ijs breekt
i jungleritmes de oerdriften
•smaken, gaan alle remmen los
i heeft blank zich niet meer in
ehand.
>e gastacteurs dienen vooral als
ulpmiddcl om de blanke géne
i beeld te brengen. Het gaat in
legerangst om de ongemakke-
jke verhouding van wit tot
ivart, en niet om wederzijdse
aoroordelen. Pleisterwoede en
>e weg van het vlees ontleen-
en hun kracht aan toenadering
n gelijkwaardig samenspel van
cel verschillende acteurs. In
legerangst doet hiphopper An-
V Ninvalle zijn kunstje (prach-
g, dat wel) als human beat-
ox', maakt actrice Yuklin Ahue
ich al te voor de hand liggend
waad over Zwarte Piet, en is de
ol van danseres Maxi Hill be-
•erkt tot rondrennen en -rollen,
ammer, want ze zijn heel sterk"
anwezig en kunnen zeker
neer. Negerangst is met weer
eel humor en mooie beelden
feslist geen vervelende voor
telling. maar eenzijdiger dan
re gewend zijn van Suver Nu-
F
'Couplet 1opent nieuw expositiebeleid in Stedelijk Museum Vakmanschap
'Couplet 1' de presenta
tie waarmee Rudi Fuchs in
het Stedelijk,Museum een
nieuwe of minstens andere
manier van tentoonstellen
zegt in te leiden bezingt
de samenkomst van meer
dan dertig kunstenaars die
nooit eerder op zo'n intie
me voet met elkaar in één
museum verkeerden. Aan
hun samenzijn ligt geen
kunsthistorische visie ten
grondslag, zelfs geen uitge
sproken theorie. Het han
delt in 'Couplet 1' immers
om 'toevallige ontmoetin
gen op de hoek van de
straat'.
amsterdam godert van colmjon
Het museum staat voor een be
slissende keuze, vindt Fuchs.
Voor een keuze tussen de
kunsthal met zijn presentaties
van één kunstenaar als dé kun
stenaar, en het museum dat
conserveert en kunstenaars ver
zamelt. In de afgelopen dertig
jaar hebben de grote Ameri
kaanse en Europese musea zich
langzaam overgegeven aan de
individuele kunstenaar als een
autonoom verschijnsel ten kos
te van de aanwezige kunstwer
ken in de vaste collecties.
Maar volgens Fuchs verliest
de kunstenaar zijn individuele
onaantastbaarheid op het mo
ment dat hij het museum be
treedt en wordt opgenomen in
het gezelschap van de aldaar
verzamelde kunstenaars. Aldus
wil Fuchs werken uit de vaste
collectie van zijn museum weer
verbinden met werken die er tij
delijk te zien zijn.
Met 'Coupletten' (na 'Couplet
1' volgen er dit jaar nog drie)
wendt Fuchs zich niet alleen af
van de frontale éénmanspre-
sentatie. Ook het horizontale
verhaal van de moderne kunst
geschiedenis acht hij niet langer
geschikt als vaste basis voor de
ontmoetingen die hij op het oog
heeft.
Op dit feest van toevallige, in
tuïtieve en vermoedelijke rela-
londen Paloma kijkt op naar 'Zwangere vrouw', een beeld dat haar vader Pablo in 1950 maakte. Het
beeld is onderdeel van een expositie met beelden en schilderijen van Picasso in de Londense Tate Gallery.
De tentoonstelling is tot mei geopend. foto ap
'Kinder swycht, so moochdi ho
ren'. Met dit devies, wél ter har
te genomen ook door het jong
ste jongetje uit een aandachtig
publiek, in de openstaande klep
van de clavecimbel presenteer
den de blokfluitiste Caecilia de
Leeuw en clavecinist Bert Mat
ter zich in de Dorpskerk in Sas-
senheim. Met een Toccata van
Frescobaldi, de Italiaanse com
ponist (1583-1643) die nog met
beide benen in de renaissance
staat. Dat is dan ook de reden
waarom De Leeuw een renais
sance sopraanfluit hanteerde,
met een weliswaar kleine maar
glasheldere toon. Door de vloer
verwarming in de met kaarsen
bijgelichte kerk, zeer behaaglijk
op deze vrieskoude winter
avond. ontstemde de clavecim
bel alras en had de fluitiste de
grootste moeite haar houten
blaasinstrument aan te passen.
In de Ricercada 'O Felici' van D.
Ortiz (Spanje, 16e eeuw) lukte
dat niet helemaal, wat fataal
werd in de stijgende melodie
lijnen.
Ook al was de clavecimbel na
de pauze nóg steeds niet op
toon. de altblokfluit had met
zijn omfloerste sobere geluid in
de intens gespeelde aria uit de
Pastorale en de Sonate in G van
J.S. Bach zéker iets te vertellen.
Muzikaliteit, voordracht en vak
manschap van beide uitvoeren
den waren in dit overigens wat
kneuterig, rommelige concertje
overtuigend aanwezig.
Het Goltfusz-orgel speelde deze
keer niet de hoofdrol, maar als
Matter eenmaal de steile trap
had beklommen, bleek het weer
onovertroffen mooi en origineel
in klankkleur. Op de prachtige
mineur-melodie 'lek wil my
gaen vertroosten' improviseer
de de Zutphense organist uitge
sproken mooi met een triest en
simpel pedaalmotief van vijf
noten en een verrassend manu
aal met gewaagde dwingende
dissonanten en voluit stralende
oplossingen;
Goltfusz concert door Bert Matter, orgel
en clavecimbel. en Caecilia de Leeuw,
blokfluit Gehoord 18 februari in de
Dorpskerk in Sassenheim
Kiefer en Van Gogh, Merz en Lüpertz, Picasso en Conzales, Chagall en Appel, Malevich en Judd, Matisse en Soutin, kunstenaars uit eigen huis en
kunstenaars die even van elders zijn overgekomen. foto pr
ties heeft Fuchs drie hoofdgas
ten uitgenodigd. Het zijn de Ita
liaanse arte povera-kunstenaar
Mario Merz. de onbekende, 85
jaar oude Oostenrijkse schilde
res Maria Lassnig en de jonge
Nederlandse kunstenaar Berend
Strik. In de verschillende recep
tiezalen op de bovenverdieping
duiken de gezichten van Las
snig en Merz overal op. als vaste
aanspreekpunten.
De beeldhouwer Berend Strik
daarentegen viert met zijn re
calcitrante, wat stuurloze beel
den, installaties en borduursels
een éénmansfeestje op de be
nedenverdieping. Hij is door
Fuchs nog even apart gezet, in
afwachting van zijn 'voorzichti
ge' en 'geleidelijke' introductie
bij de gevestigde reputaties bo
ven.
In deze 'sociologische' opstel
ling heeft Fuchs niet gezocht
naar opgelegde, onmiddellijk
zichtbare artistieke verbanden.
Veeleer hebben we te maken
met een losse gedachtenschet-
sen, een aanzet tot een per
soonlijke uiteenzetting over de
verborgen wegen en relaties in
de moderne kunst die nog na
der moet worden uitgewerkt.
Kiefer en Van Gogh, Merz en
Lüpertz; Picasso en Conzales,
Chagall en Appel, Malevich en
Judd, Matisse en Soutin. kun
stenaars uit eigen huis en kun
stenaars die even van elders zijn
overgekomen.
Fuchs, in het verleden toch al
geen sterke educator, neemt de
bezoeker in 'Couplet 1' nergens
meer bij de hand. Hij heet hem
aangelokt door een enkel
welsprekend literair beeld
eenvoudig welkom in het laby
rint van een romantisch Alpen
landschap, waarbij het lang kan
duren eer hij daarin voor zich
zelf een aantrekkelijke, span
nende, avontuurlijke of geheim
zinnige wandelroute heeft ge
vonden. Want richtingbordjes
ontbreken.
Fuchs' voert je langs verkwik
kelijke en verhelderende loca
ties, maar wijst je minstens op
zoveel raadsels en duisternis
sen. Daarbij balanceert hij her
haaldelijk op het randje van
sentimentaliteit en persoonlijke
mystiek. Hij heeft de gevaren
bewust ingesloten, opzettelijk
als hij zich verlaat op persoon
lijke vermoedens en speculaties.
Nieuw en spectaculair is dat
allemaal niet. Wel veeleisend.
'Couplet 1' vraagt van de ge
middelde bezoeker heel veel. Te
veel, waarschijnlijk. En als uit
eindelijk model voor het 'muse
um van de twintigste eeuw'
zoals Fuchs hoopt, hoogst twij
felachtig.
'Couplet 1', Stedelijk Muse
um Amsterdam, Paulus Pot
terstraat 13, t/m 2 april 1994.
Openingstijden: dagelijks
9beh. maandag) 11.00-17.00