Peilstation ouderen bedreigd
'Wat ik hoor, vergeet ik direct'
'Luchtkwaliteit in regio Schiphol tegen
wordt veel slechter na uitbreiding' !f!^loeme"
Randstad
13IGEN
BAAS
Akkoord
afsplitsing
Rotterdam
Industriebond ov
acties bij Heineken
mmmm
Raadslid vindt dat ambtenaa
en B W meer macht hebbe
Opeens is het N.B.M
voor u harde realitei
ZATERDAG 19 FEBRUAR11994
CHEF GERT VISSER, 07i
'Hoop gevestigd op ouderenbonden die ook achter ons staan
Veel boze brieven van Leidse 85-plussers, een actiecomi
té, de steun van de ouderenbonden en misschien wel een
bezetting moeten het Peilstation voor Ouderen in Leiden
redden. Het Peilstation onderzoekt de gezondheid en de
zelfredzaamheid van Leidse 85-plusssers. De factulteit
geneeskunde van de Rijksuniversiteit Leiden wil de sectie
'gerontologie' verouderingskunde van de universi
teit halveren. „Dat zou het einde betekenen van het Peil
station", aldus projectleider dr. G. Ligthart.
LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
De toch al kleine groep onder
zoekers 4,8 full-time mede
werkers zou worden terugge
bracht naar twee voltijd-plaat
sen. Ligthart: „In deze tijd van
vergrijzing is het onaanvaard
baar dat onderzoek wordt ge
schrapt dat nergens anders in
Nederland wordt gedaan. De
vergrijzing is een probleem dat
steeds groter wordt. Een derde
van de kosten van de gezond
heidszorg gaat daaraan op. Ons
onderzoek is maatschappelijk
gezien heel belangrijk omdat we
bekijken hoe oudere mensen
toch zo lang mogelijk thuis kun
nen blijven wonen."
Het Peilstation voor Ouderen
neemt de gezondheid en de
leefomstandigheden van enkele
honderden Leidse 85-plussers
onder de loep. Dat gebeurt al
zo'n tien jaar met een kleine
groep onderzoekers en onder
steunende medewerkers. Voor
het onderzoek is ook subsidie
van WVC beschikbaar waardoor
nog meer mensen kunnen wor
den ingezet om de 85-plussers
aan huis te bezoeken.
Dr. Ligthart: „Jaarlijks onder
zoeken artsen, verpleegkundi
gen en student-assistenten een
grote groep van de in totaal
ruim 1600 85-plussers in Lei
den. Zij worden aan huis be
zocht en gevraagd naar allerlei
zaken die hun gezondheid be
treffen. Maar ook andere zaken
komen aan de orde: voelt ie
mand zich eenzaam, is er vol
doende hulp, hoe is het contact
met de familie, de buren en der
gelijke. De meesten vinden het
leuk om mee te doen."
De onderzoekers van het Peil
station willen een beeld krijgen
van de behoefte aan thuiszorg,
verzorgings- en verpleeghuis
zorg. Bovendien kunnen ze be
kijken met welke maatregelen
oudere mensen zo lang moge
lijk zelfstandig kunnen blijven
en hoe bepaalde ziektes kunnen
worden voorkomen. Ligthart:
„Het onderzoek is representa
tief voor Nederland. Het minis
terie van WVC heeft al toege-^
zegd onze subsidie te verlengen
maar als de bezuiniging van de
faculteit doorgaat, gaat die geld
kraan ook dicht. Ze vinden dat
we dan te weinig basis hebben
om door te gaan."
Volgens Ligthart houden de
aangekondigde bezuinigingen
veel ouderen bezig. „Ik ben al
door verschillende mensen ge
beld die vragen wat ze kunnen
doen. Brieven schrijven, heb ik
ze aangeraden. Verder hopen
we op een actie van de oude
renbonden die ook achter ons
staan."
LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
De meeste 85-plussers in Lei
den voelen zich naar eigen
zeggen niet eenzaam. Opval
lend is ook dat driekwart van
de mensen van 85 jaar en ou
der een goed geheugen heeft.
De griepprik is heel zinvol voor
deze groep mensen: ouderen
blijken redelijk beschermd te
zijn door de inenting. Wie toch
griep krijgt, heeft minder last
van de ziekte. Dat blijkt uit de
speciale ouderenkrant van het
Geheugen Leidse ouderen opvallend goed
Peilstation voor Ouderen van
de Leidse Rijksuniversiteit.
De krant, 'Leids 85+ nieuws',
verschijnt nu voor de tweede
keer en geeft een overzicht van
het onderzoek van het Peilsta
tion. De krant wordt aan alle
Leidse 85-plussers, op dit mo
ment ruim 1600, toegestuurd.
Volgens de onderzoekers kan
bijna de helft van de Leidse ou
deren goed zelfstandig functio
neren: zij hebben geen proble
men met opstaan, wassen en
aankleden, eten en toiletbe-
zoek. Iets meer dan de helft
van hen heeft wel problemen
met deze dagelijkse handelin
gen.
Het merendeel van de oude
ren heeft moeite zich in en
rond huis te verplaatsen. De
meesten, 88 procent, maken
gebruik van professionele hulp
in huis. Daarnaast krijgt meer
dan de helft van de zelfstandig
wonende ouderen hulp van fa
milie, buren en kennissen. Van
de 85-plussers vindt slechts 15
procent dat zij méér hulp no
dig hebben.
De ouderen zijn wat hun so
ciale contacten betreft, vooral
aangewezen op de familie, zo
blijkt uit het Leidse onderzoek.
Kennissen en buren zien zij
zelden. Het geheugen van de
meeste ouderen, 75 procent, is
opvallend goed. Het is dus niet
zo dat het geheugen met de
leeftijd automatisch achteruit
gaat. 85-plussers die wel last
hebben van vergeetachtigheid
krijgen met de jaren nog meer
last. Het Peilstation wil onder
zoeken waarom dat zo is en
bekijken wat hiertegen valt te
doen.
Ook geluidhinder zou groter zijn CjUUpügllC
HOOFDDORP RICHARD MOOYMAN
De luchtvervuiling in de regio
Schiphol zal door de groei van
de luchthaven aanzienlijk toe
nemen, zo meent P. van Veen
van het bureau Van Veen Info.
De uitstoot van koolmonoxyde
en verzurende stikstofoxyden
door het vliegverkeer zal meer
dan drie keer zoveel worden, zo
betoogde hij gisteren in Hoofd
dorp tijdens een studiedag over
Schiphol.
De onevenredige toename
van de vervuiling is volgens Van
Veen onder meer toe te schrij
ven aan een ander gebruik van
de start- en landingsbanen,
waarbij veel meer getaxied
moet worden. Hij is ook pessi
mistisch over het terugdringen
van de vervuiling door het auto
verkeer, waarop een deel van de
Schipholplannen is gebaseerd.
Afgesproken is dat de plaatselij
ke luchtkwaliteit door de groei
van de luchthaven niet achter
uit mag gaan.
Het officiële milieurapport
IMER over de groei van Schip
hol biedt volgens Van Veen
geen realistisch beeld van de te
verwachten luchtverontreini
ging. De getallen vallen veel la
ger uit dan in andere studies
van gerenommeerde instituten.
Zo wordt volgens Van Veen niet
de luchtverontreiniging meege
teld die wordt veroorzaakt door
het extra autoverkeer dat een
grotere luchthaven zal aantrek
ken. Het afnemen van de ver
vuiling door schonere motoren
zal volgens Van Veen gedeelte
lijk teniet worden gedaan door
deze groei.
Ir. J. Fransen van de Stichting
Natuur en Milieu betoogde gis
teren dat de werkelijke geluid
hinder door Schiphol veel gro
ter is dan de berekeningen in
het milieurapport IMER aange
ven. „Het totaal aantal ernstig
gehinderden door Schiphol zou
gehalveerd worden, maar dat is
een misleidend beeld. In werke
lijkheid zal de geluidhinder in
het jaar 2015 even groot zijn als
in 1990."
Natuur en Milieu heeft de ge
luidhinder door het Nationaal
Lucht en Ruimtevaartlaborato
rium op een andere wijze laten
berekenen. Daarbij zijn ook de
vlieggeluiden van minder dan
65 decibel meegeteld, wat niet
is gebeurd in de officiële bere
keningen. „Het resultaat is
schrikbarend", aldus Fransen.
De zone met matige geluids
overlast wordt volgens Fransen
2 a 3 keer zo groot. Het geluid-
gehinderde gebied zal volgens
de methode van Natuur en
Milieu uitdijen tot ver in de
duinstreek.
Ook drs. W. Passchier-Ver-
meer van TNO oefende indirect
kritiek uit op het 'weglaten' van
geluiden lager dan 65 decibel bij
het berekenen van de geluid
hinder. Dit is volgens haar een
van de redenen waarom de hui
dige berekening van geluidhin
der onnauwkeurig is. De werke
lijke geluidhinder kan flink af
wijken van de berekende ge
luidhinder, aldus Passchier.
Professor dr. L. Reijnders be
kritiseerde het veiligheidsbeleid
van het kabinet. Volgens Reijn
ders zal het risico op een nieu
we Bijlmerramp door de uit
breiding van Schiphol met tien
tallen procenten toenemen.
„Dat is dus de beloofde verbete
ring van het leefmilieu", zo stel
de hij cynisch vast.
De risiconormen die het kabi
net voor Schiphol gebruikt zou
den niet worden geaccepteerd
voor bedrijven als Shell Pernis
of DSM. „Het verschil loopt op
tot meer dan een factor 1000."
Volgens Reijnders zijn de moge
lijkheden om de veiligheidsrisi
co's zo klein-mogelijk te maken
in de uitbreidingsplannen gene
geerd.
Een aantal milieu- en consu
mentenorganisaties begint vol
gende week een campagne te
gen de bloemen- en bollenteelt.
De organisaties, waaronder Na
tuur en Milieu, Greenpeace en
de Consumentenbond, richten
zich onder het motto 'Natuur
lijk bloemen zonder gif tegen
het omvangrijke gebruik van
bestrijdingsmiddelen, kunst
mest en energie in de sierteelt.
Hoewel de Nederlandse tuin
bouw het gebruik van bestrij
dingsmiddelen al met ruim
twintig procent heeft terugge
drongen, zijn de organisaties
nog niet tevreden. De campag
ne begint donderdag 24 februa
ri.
De Vereniging van Bloemen
veilingen in Nederland (VBN) is
verbaasd over de campagne.
„Ons streven is hetzelfde als dat
van de organisaties", aldus di
recteur R. Ie Clercq van de VNB.
De een droomde altijd al
van een eigen bedrijf.
Voor een ander was het
ondernemerschap de
laatste mogelijkheid om
uit de werkloosheid te ko
men. Een derde zag het
gat in de markt dat nie
mand anders opviel. Alle
maal hebben ze gemeen
dat ze er voor kozen hun
eigen baas te worden en
een bedrijf te beginnen.
Vandaag: Inci Karakoc
van advies- en vertaalburo
Inci uit Leiden.
„Ik kom echt overal. Ik ga met
mensen mee naar de politie als
er problemen zijn met hun ver
blijfsvergunning, naar het zie
kenhuis, de dokter, hun werkge
ver, de woningbouwvereniging
of een advocaat. Dan vertaal ik
en geef uitleg en advies. Ook
schrijf ik brieven. Bij alles wat ik
doe zorg ik voor een goede
voorbereiding. Neem bijvoor
beeld verblijfsvergunningen.
Voordat we naar de politie
gaan, heb ik een compleet dos
sier. Met alle stukken die nodig
zijn. Een uittreksel uit het be
volkingsregister, verklaringen
van werkgever of het GAK en
van het ziekenfonds.
Dan kan alles in één keer
worden geregeld. Terwijl die
mensen zelf keer op keer terug
moesten omdat steeds andere
stukken ontbraken. Veel van die
problemen ontstaan doordat
mensen elkaar niet begrijpen.
Dat kan er ook toe leiden dat
buitenlanders het gevoel krijgen
dat ze worden gediscrimineerd.
Ook al omdat bekend is dat ik
mijn werk goed doe, heb ik het
druk. De klanten komen niet al
leen uit Leiden en omgeving,
maar ook uit andere steden
zoals Rotterdam, Den Haag,
Haarlem en Amsterdam. En het
zijn ook niet alleen Turken
zelf ben ik ook een Turkse
maar ook mensen van andere
nationaliteiten. Bijvoorbeeld
Marokkanen die mij toch ver
trouwen terwijl ik hun taal niet
eens spreek.
De mensen hebben veel
waardering voor wat ik doe. Ze
zien dat ik veel werk voor hen
verzet en zijn bereid daarvoor te
betalen. Opvallend genoeg zijn
juist de grote bedrijven daar het
traagst mee.
Naast dit advieswerk verzorg
ik ook vertalingen, in alle talen.
Daarvoor kan ik ook een beroep
doen op freelancers. Bij het ver
taalwerk gaat het om brieven,
officiële stukken zoals aktes
van echtscheidingen en derge
lijke maar ook voorlichtings
materiaal. Dat doe ik ook in op
dracht van instellingen en ge
meenten. Via de gemeente ga ik
ook Nederlandse les geven aan
een groep Turkse vrouwen.
Door dit werk ben ik een ver
trouwenspersoon. Ik heb een
beroepsgeheim waar ik heel
zorgvuldig mee moet omsprin
gen. Als ik met iemand meega
naar de psycholoog om te verta
len, zeg ik hem dat hij mij maar
moet zien als een machine die
de boodschap doorgeeft, niet
als een persoon. Dat ik alles wat
hij zegt direct vergeet. Zo zit ik
er ook echt. Toch is juist dat
werk heel inspannend. Als het
afgelopen is en ik ontspan weer,
voel ik letterlijk al mijn spieren.
Feitelijk ben ik al heel jong
met dit werk begonnen. Als vijf
tienjarige ging ik al mee met
kennissen om te vertalen, naar
de huisarts, het ziekenhuis. Al
vroeg was ik me ervan bewust
dat als je nergens bent als je de
taal niet goed spreekt. Zelf leer
de ik snel. Ik heb een goed taal
gevoel, maak snel contact en ik
word ook snel geaccepteerd.
Voordat ik hiermee begon wilde
ik bij het ministerie van justitie
gaan werken om als buitenland
se betrokken te zijn bij het for
muleren van het beleid. Met dat
idee heb ik ook een hbo-oplei-
ding gevolgd aan de academie
voor bestuurskunde. Daardoor
ben ik ook van veel juridische
zaken op de hoogte.
Maar ik ben nooit bij Justitie
gekomen. Wel heb ik bij een
aantal instellingen in Leiden ge
werkt. Maar als je bij een instel
ling werkt ben je aan veel regels
gebonden. Nu ben ik vrij om
mijn tijd in te delen en kan ik
zelf de regels bepalen. Een zelf
standig bedrijf is heerlijk in dat
opzicht. Het is waar dat ik daar
mee als Turkse vrouw een uit
zonderingspositie inneem. Bin
nen de Turkse gemeenschap in
Leiden accepteert niet iedereen
even makkelijk dat ik een eigen
bedrijf heb waar ook vreemde
mannen komen. Toch zijn die
zelfde mensen ook trots en zien
ze in mij een voorbeeld van wat
je als buitenlandse kunt berei
ken."
Advies- en vertaalbureau Inci
is gevestigd aan de Ir. Driessen-
straat 94 in Leiden, telefoon
071-127732 (fax 146399).
TEKST «RUDOLF KLEUN
FOTO «JAN HOLVAST/MARK LAMERS
DEN HAAG MONICA WESSELING
Het provinciebestuur van
Zuid-Holland is akkoord met
de afsplitsing van Rotterdam
en een aantal kleinere ge
meenten als nieuwe stadspro
vincie. Over de positie van
Goeree-Overflakkee indelen
bij Zuid-Holland of bij Zee
land wordt voorlopig geen
besluit genomen. Dat hebben
provinciale staten gisteren be
sloten.
Verleden maand moest de
discussie en het besluit over
die afsplitsing worden uitge
steld omdat PS eerst garanties
eisten over de positie van de
ambtenaren. Overleg tussen
de gemeente Rotterdam, de
kleinere gemeenten die mee
doen, de vakbonden en de
provincie heeft inmiddels die
garantie opgeleverd.
Het is de bedoeling dat in de
nieuwe provincie de 'oude' ge
meente Rotterdam wordt op
gesplitst in twaalf nieuwe ge
meenten. Staatssecretaris De
GraafF-Nauta heeft laten we
ten tegen dit plan te zijn maar
haar bezwaren zijn door de
Staten niet gehonoreerd. Over
de positie van Goeree-
Overflakkee is nog geen besluit
genomen.
Eind maart spreken de frac
ties over de positie van Goe-
ree. Dan wordt ook gesproken
over een eventueel nieuw te
vormen provincie Haag-
Heineken en de vakbonden
staan nog altijd lijnrecht tegen
over elkaar in de onderhande
lingen over een nieuwe CAO
voor 3500 van de 5000 werkne
mers van het drankenconcern.
De Industriebond FNV ver
wacht ook op 9 maart geen ak
koord en 'denlct aan de nood
zaak van acties.'
De bond houdt vast aan een
vierdaagse werkweek en een
daaraan gekoppelde uitbreiding
van het aantal banen, aldus on
derhandelaar Jos Duynhoven na
de CAO-ronde gisteren. Heine
ken wil daar absoluut niet over
praten. Heineken
bood de bonden
tweede
aan om 'waar dat kan
werk uit te breiden,
termijn komt Heineken
'concreet streefgetal',
woordvoerder van het
gisteren.
Volgens de
een
ge aantal
in de rede.
schouwt dit niet
voorstel. „Het gaat om
vulling van een afspra"
1992. Heineken is gewoo;111
plicht dat beleid uit te voe:t 1
Pier van Scheveningen weer op
SCHEVENINGEN
standigheden gewerkt
De pier van Scheveningen is herstelwerkzaamheden,
vanaf vandaag weer open voor restaurant van Van der V;
bezoekers. Afgelopen zondag genaar van de pier, is va
richtte een felle brand voor ton- ook weer open. Famiüi
nen schade aan. Man en macht van Van der Valk en mei
hebben de afgelopen dagen, kers hebben geholpen
soms onder slechte weersom- herstelwerkzaamheden.
Gemeenteraadsleden vinden
dat zijzelf minder macht heb
ben dan wethouders, burge
meesters en ambtenaren.
Slechts 38 procent van de
raadsleden beschouwt de raad
formeel het hoogste orgaan
in de gemeente invloedrijker
dan het college van burgemees
ter en wethouders. Dat zijn op
merkelijke conclusies van een
onderzoek van de Stichting Bur
gerschapskunde en de Rijksuni
versiteit Leiden onder bijna 600
raadsleden.
Vooral raadsleden uit steden
met meer dan 80.000 inwoners
geloven dat zij minder te vertel
len hebben dan volgens het
staatsrecht zou moeten. De stel
ling dat de raadsleden eigenlijk
achter de feiten aanhollen,
wordt door 36 procent van deze
leden onderschreven. Van alle
ondervraagde gemeenteraadsle
den meent 35 procent dat de
belangrijkste politieke besluiten
niet in het openbaar in de raad,
maar tijdens informeel overleg
binnenskamers wordt geno
men.
Verder blijkt dat net iets meer
dan de helft van de raadsleden
de burgemeester niet door de
raad of de bevolking wil laten
kiezen, maar de huidige situatie
wil aanhouden waarbij burge
meesters worden benoemd
door kabinet en koningin. Ook
is ruim 50 procent van de
raadsleden tegen de invoering
van een referendum onder de
bevolking om achteraf aange
nomen raadsbesluiten goed of
af te keuren. Gemeenteraadsle
den van D66 en GroenLinks zijn
over het algemeen wél voor
stander van referendum en
rechtstreekse verkiezing van de
burgemeester.
Iets meer dan de helft van de
raadsleden vindt dat het met de
veronderstelde kloof tusse ju
zer en gekozene eigenli] ijr
meevalt. Ruim 80 procei ia
looft te weten wat er om a
kiezers leeft. Van de
vraagde raadsleden voe ff
procent niets voor de wei n
de Tweede Kamer om w( ij
ders te benoemen die ge ai
van de gemeenteraad zijn, is
TEEKENS ADVOKATEN
al 50 jaar thuis in het recht
lid Lawspan International, een associatie van advokaten ii
Leiderdorp Karolusgulden 32-38, postbus 118, 2350 AC,
tel. 071 -41 30 21, fax 071 -41 06 84
Leiden Haagse Schouwweg 8E, 2332 KG,
tel. 071 - 32 27 38, fax 071 - 32 14 21
Dr. G. Ligthart (rechts) en onderzoeker M. de Vries van het Leidse Peilstation voor Ouderen: „Ons
is maatschappelijk zeer relevant: we bekijken op welke wijze ouderen zelfstandig kunnen blijven."
FOTO DICK
U zit al jaren in het zakenleven en u hebt heel wat
contracten ondertekend. Of niet, omdat u - ook na stug
onderhandelen - geen overeenstemming kon bereiken. U stont 0
perplex toen u onlangs een schadevordering ontving hoewel et a
zelfs van een concept-contract nog geen sprake was.
Ieder z'n vak. Teekens Advokaten weet dat u door de werking
het Nieuw Burgerlijk Wetboek onverwacht vroeg gebonden r
kunt raken. Vandaar dat wij u tijdens onderhandelingen over
contracten graag bijstaan. Daarna adviseren wij u over
sluitende formuleringen.
