Economie Beurs
Renteverhoging VS: eerste in reeks of waarschuwingsschot?
MAANDAG 14 FEBRUARI 1994
ECONOMISCH KORT
DE WERELDBANK heeft goed
keuring verleend aan leningen
met een totale waarde van 80
miljoen dollar aan Macedonië.
De republiek in ex-Joegoslavië
kan rekenen op een krediet van
40 miljoen van de Wereldbank
en een lening van 29 SDR's, met
eveneens een waarde van 40
miljoen dollar van de IDA. Deze
Wereldbank-dochter verstrekt
aan de armste landen leningen
waarover geen rente hoeft te
worden betaald. Het geld is be
stemd voor economische her
vormingen.
DE OOST-EUROPA-BANK
steekt 33 miljoen ecu (72 mil
joen gulden) in de kerncentrale
bij Ignalina de in voormalige
Sovjet-republiek Litouwen. Het
geld is bedoeld om de veiligheid
in de twee reactoren te verho
gen.
DE BRITSE telecommunicatie-
reus British Telecom (BT) heeft
in het derde kwartaal van het
lopende boekjaar de winst voor
belastingen zien dalen van 705
miljoen tot 698 miljoen pond
(ruim twee miljard gulden). De
omzet groeide van 3,28 miljard
tot 3,43 miljard pond (9,88 mil
jard gulden). BT liet weten dat
er ook in het vierde kwartaal
hoge kosten zullen zijn voor
eerder aangekondigde afvloei
ingsregelingen.
DE OLIECONCERNS Shell en
British Petroleum (BP) hebben
een tweede olievondst
BEURSEFFECTEN
ten westen van de Shetland-Ei-
landen. Het veld heeft de naam
Schiehallion gekregen en bevat
een winbare reserve van naar
schatting 250 a 500 miljoen va
ten (van 159 liter). BP en Shell
overwegen snel met de ontgin
ning te beginnen. De twee
maatschappijen hebben elk een
belang van 50 procent in het
veld.
DE WINST VOOR belasting van
het Zweedse telecommunicatie-
concern Ericsson is vorig jaar
gestegen van 1,3 miljard kroon
tot 3,1 miljard kroon (766 mil
joen gulden). De omzet groeide
van 47,02 miljard kroon tot 62,9
miljard kroon (15,5 miljard gul
den). Deze forse stijging is voor
een groot deel toe te schrijven
aan de waardevermindering
van de Zweedse kroon. De
waarde van de orderontvangst
steeg van 53,43 miljard kroon
tot 67,6 miljard kroon (16,7 mil
jard gulden).
DE AMERIKAANSE bandenfa
brikant BF Goodrich heeft in
het vierde kwartaal van 1993
een nettowinst geboekt van 62,5
miljoen dollar tegen een verlies
van 21,7 miljoen dollar in de
zelfde periode van 1992. De
omzet groeide van 401 miljoen
dollar tot 488 miljoen dollar.
Over het gehele jaar was er een
winst van 128,3 miljoen dollar
na een verlies van 296 miljoen
dollar in 1992. De jaaromzet
nam toe van 1,65 tot 1,82 mil
jard dollar.
Afgelopen vrijdag zette de Amerikaanse centrale bank
de korte rente met een kwart punt omhoog. De Ameri
kaanse aandelenbeurs reageerde met een koersval van
96 punten op de Dow Jones index. De obligatiemarkt
ging onderuit en de dollar sprong twee cent omhoog.
Het hele weekeinde waren beleggers en beurshandela
ren in gespannen afwachting wat de Europese beurzen
maandag zouden gaan doen. De schade bleef beperkt.
Na een aanvankelijke koersdaling van ongeveer twee
procent staan de beurzen op het moment van schrijven
alweer hoger dan vrijdag een week geleden.
Desalniettemin heeft de eerste verhoging van de
Amerikaanse rente in bijna vijf jaar tijd beleggers in Eu
ropa en Amerika aan het denken gezet. Was de rente
verhoging in de VS de eerste in een reeks of een éénma
lig waarschuwingsschot? En wat betekent dat voor Eu
ropa? Grote institutionele beleggers weten niet of ze
zullen kopen of verkopen. Nerveuze particuliere beleg
gers bepalen de markt. De omzetten zijn laag, de koer
sen vluchtig.
Correctie
Dat de Europese beurzen deze week - zij het met grote
schommelingen - nauwelijks terrein hebben verloren,
maakt het de belegger niet gemakkelijker. Moet de
koersdaling van vorige week maandag worden gezien
als een achteraf onbeduidende rimpeling in de bull-
market (een lange periode van stijgende koersen)? Of
hebben we eindelijk dan toch het begin van de lang ge
vreesde correctie te pakken: een correctie die is ingege
ven door een stijgende rente in de VS. Waarbij de beur
zen, New York voorop, stukje bij beetje lager worden
gezet.
Dat is mogelijk, maar het hoeft niet. Toen de Ameri
kaanse centrale bank (de Fed) in april 1987 de rente
voor het eerst in drie jaar verhoogde, steeg de Dow Jo
nes na een aanvankelijke aarzeling van 2405 nog tot
2722 punten. In totaal konden beleggers dus nog der
tien procent koersstijging incasseren. Pas in augustus
was het met de koersstijging gedaan.
De oktobercrash die volgde, bezegelde het einde van
de bullmarket definitief. Toen de Fed in januari 1983 de
rente verhoogde, liet een daling van de aandelenkoer
sen zelfs twaalf maanden op zich wachten. Eerst ging
de Dow Jones nog van 1027 naar 1287 punten, een stij
ging van maar liefst 2,5 procent. Pas in januari 1984
kwam de correctie. En die bleef weer keurig zoals dat
een 'correctie uit de boekjes' betaamt tot ongeveer tien
procent beperkt.
Beursspreuk
De meeste grote Amerikaanse effectenhuizen tonen
zich op dit moment niet echt zorgelijk. Indachtig de
beursspreuk 'three steps and a stumble' (drie stappen
en een val), zouden er nog twee renteverhogingen
moeten komen voordat de beurs echt aan het einde
van een stijging is. Elaine Garzarelli - strategist bij Leh
man Brothers die de status van goeroe verwierf nadat
zij als één van de weinigen de crash van 1987 zag aan
komen - ziet pas problemen als de rente boven de vier
procent uitkomt. Volgens Garzarelli heeft de Dow Jones
nog tot 4600 te gaan.
Goldman Sachs ziet de rente dit jaar niet boven de
vier procent uitstijgen en Bear Stearns, een ander groot
Newyorks effectenhuis, is van mening dat de Fed er al
leen maar goed aan heeft gedaan de rente te verhogen.
De korte rente was te laag. Het geld was bijna gratis en
dat is een klimaat waarin aandelen en obligaties enorm
kunnen stijgen, maar net zo hard kunnen vallen. Ten
minste, als de centrale bank niet tijdig aan de rem trekt.
Waakzaamheid
Veel zal afhangen van de economische ontwikkeling de
komende maanden. Valt de groei van de Amerikaanse
weer terug, zoals sommigen denken, dan zal
een volgende renteverhoging nog wel even op zich la
ten wachten. Maar groeit de Amerikaanse economie in
het huidige tempo door, dan zullen loonstijgingen,
grondstoffenprijzen en inflatie toenemen, en zai de Fed
niet schromen de rente opnieuw op te trekken. Hoe het
ook zij, een feit is dat de eerste stap is gezet. En dat
noopt tot waakzaamheid.
Een andere vraag is wat de manoeuvre van de Fed
voor Europa betekent. Het meest voor de hand ligt te
veronderstellen dat Europa een eigen ontwikkeling
doormaakt, dat de rente hier nog verder daalt en dat de
bullmarket intact blijft. Waar de Amerikaanse econo
mie op dit moment een krachtige groeiversnelling ver
toont, moet in Europa nog maar blijken of wij über
haupt het dieptepunt van de economische recessie zijn
gepasserd. Een hogere rente in de VS zal de Europese
centrale banken er niet van weerhouden de ingeslagen
weg van renteverlagingen te verlaten.
Voorschot
Dat wil overigens niet zeggen dat de koersen in de rest
van 1994 net zo gemakkelijk en zo snel omhoog zullen
gaan als in 1993. Met de koersstijgingen van 20 tot ten
minste 40 procent in de afgelopen twaalf maanden
hebben de aandelenbeurzen in Europa een voorschot
genomen op een verdere daling van de rente en herstel
van de economie. De komende maanden zal moeten
blijken of de verwachtingen niet te optimistisch zijn ge
weest. Beleggers zullen met argusogen de acties van de
Bundesbank volgen en de bekendmaking van de winst
cijfers van de ondernemingen met spanning afwachten.
Brigitte Slot werkt bij het Institute for Research and
Investment Services, een samenwerkingsverband van
de Robeco Groep en de Rabobank.
Fors verlies
papierconcern
KNP BT in '93
AMSTERDAM NPA
Papierconcern en groothandj
in kantoormachines, grafiscfj
en informatiesystemen Konini
lijke KNP BT heeft in 1993
fors verlies geleden. De gevvoi
bedrijfsactiviteit kwam al uit
een negatief resultaat van
miljoen gulden. Daar kwam m
eens een verlies van 320 miljoi
gulden bovenop als gevolg v
reorganisaties en (andere) k<
ten die verband hielden met d
fusie waaruit het concern j
ontstaan.
KNP BT kwam tot stand doij
een fusie van de Koninklijke Pé
pierfabrieken KNP, Bührmann
Tetterode en de VRG Groef-
Het bestuur zei eerder te vef
wachten dat de positieve effed
ten van de herstructurering pa
in 1994 merkbaar zullen woi
den.
Het concern heeft het in h$
laatste kwartaal van vorig jaar j
iets minder slecht gedaan da)
in de eerste negen maande!
van 1993. Uit de eerste dri|
kwartalen resulteerde een ve>
lies op de gewone bedrijfsuitoa
fening van 25 miljoen. Over he
hele jaar blijkt dat teruggö
bracht tot een verlies van 2|
miljoen. Los van elkaar kwamej
de in 1992 nog zelfstandig opa
rerende fusiepartners gezanten'
lijk nog op een nettowinst va*
57 miljoen gulden.
BINNENLANDSEAANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
TOP-15 PAR.MARKT
71.00 69.50
60,90 60.90
16/X) 16.00
66,80 66.80
142.50 142,00
136,50 136.50
do eert. 318.00 318.00
30,00 30,00
396,50 396,50
28,00 29,001
153,00 152,00
22,50 22,50
22,60 22,50
315,50 315,50
152,00 153,00
81,20 81,20 polynorm
283,50 284,00 porceleynefl.
70,30 70,30
14.40 14,40
97.70 97,70
122,00 122,30 telegraaf c
53,50 53,00 text.groept
170|00a 170,00 a twenl.kabe
43,00 43,50 ubbink
219000,00 222000,00
21900,00 22200,00
23500,00 23700,00
40,50 40,20
98.50 98,50 wester su
22,80 23,30
95,00 95,00
50,00 50,00
64,50 63,90
57,00 56,80
210,00a 208,00a
BUITENLANDSE AANDELEN
34,70 35.40
32,50 32,50
52,50 52,70 suzuki mot
9,00 tandycorp
15,30 15,10 tdkcorp yi
ekisui house yen 12
bell south 57,00
an Korea tr. 11,30
ib.elec.yen 300,00
1710,00 1680.0C
65,90 65,50
1040,00 1020,00
259,50 252,50
38,10 38,20
19,10 19,10
57,90 57,00
28,60 29,50
31,80 32.10
681,00 660,00
STAATSLENINGEN
115,65 115.65
118,82 118,92
120,95 121,15
101,59 101,59
107,45 107,55
107,57 107,67
108,30 108,60
102,60 102,55 nlgrb 21/2v
106,30 106,32
103,10 103,10
100,73 100,73
il grb 3v
il grb 3d
grb 21/2h
grb21/2v
grb 21/2d
103,50 103,50
nl 61/4 8711-95 101,5:
102,15 102,15
179,80
211,10
111,00
53,40
211,50
280.3F
09/02/94 171,30
19/01/94 192,90
22/12/93 77,50
fokker eert.
hoogovens c.
hold.
115,10
195,70
25,00
209,50
64,70
92,60
11/02/93 179,80
.03/05/93 207,90
29/04/93 102,40
15/12/93 51,90
01/06/93 208,30
11/02/93 278,60
24/06/93 82,50
13/08/93 44,60
11/02/93 75,00
16/02/93 201,50
26/01/94 216,00
20/12/93 65,30
05/01/94 38,70
07/01/94 53,30
11/02/94 140,50
13/01/94 66,40 02/03/93 111,50
01/02/94 121,70 17/02/93 186,00
26/01/94 9,00 11/02/93 23,10
25/01/94 36,20 17/02/93 54,80
11/02/94 168,50 26/07/93 236,40
01/02/94 147,30
10/02/94 20,80
19/01/94 35,79
179,80
207,40
102,50
52,00
207,90
278,80
82,50
23/07/93 208,80
02/03/93 62,10
26/02/93 87,60
11/02/93 89,50 89,0
208.20
62,00
87,20
10/02/94 27,60
11/02/94 152,30
10/02/94 22,90
31/01/94 19,89
09/02/94 44,50
03/02/94 59,70
18/01/94 122,80
131,00 02/02/94 100,60 17/02/93 129,30
68,00 19/01/94 46,70 11/02/93 63,70
135,40 03/02/94 98,50 17/02/93 132,90 132,60
100,50 18/01/94 82,00 15/02/93 100,00 100,00
45,00 05/01/94 28,00 02/03/93 43,40 43,30
236,00 08/02/94 184,10 09/08/93 230,60 230,00
53,30 10/02/94 31,20 21/05/93 50,60 50,30
200,60 08/02/94 100,20 17/02/93 197,50 196,70
133,50 02/02/94 86,20 01/06/93 118,40 118,20 119,80
53,2
24/05/93 49,70
16/02/93 215,40
24/02/93 80,30
17/02/93 74,00
11/02/93 55,10
02/03/93 47,30
17/02/93 82,40
52,80
49,00
214,80
80,40
73,70
55,10
47,20
82,00
68,00
132,20
129,20
278,50 2
81,90
44,50
111,00 1
185,80 i
22,20
49,00
214,60 2
80,20
73,70
55,10
47,20
100,00 1
43,20
229,70
50,30
195,00 1
117,70 1
Noteringen bijgewerkt tot 1100 uur
VERKLARING DER AFKORTINGEN
c exclaim
d ex dividend
e gedaan en bieden
f gedaan en laten
g bieden en ex dividend
h laten en ex dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
ho hoogste koers
la laagste koers
s stopkoers
sk slotkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
OVERIGEOBLIGATIES
aabbb 71/2 92-97
aabbb 63/4 93-96
clbn 73/4 89
clbn 7 89
clbn 61/4 93-03
118,20 118,60
103,00 103,00
102,80 102,70
6,13 104.00 103.80
5,23 110,70 110,70
5,94 115,20 115,25
5,13 103,70 103,80
6,15 108.00 108.00
6,18 104,60 105,00
6,12 105,40 105,40
5,15 103,00 102,90
5.49 105,00 105.00
5,15 103,00 102,90
4,96 102,90 102.90
- 110,30 110,50
6,16 106,00 106,00
6,36 101,10 100,90
6,43 102,20 102,20
6,71 108,50 108,30
5.30 104,00 103,90
5,15 108,80 108,80 nwb 75/8 85-05
6,63 106.10 105,80 nwb 71/8 93-03
102.60 102,50
5,56 103,80 103,70
6,37 56,00 55,80
6,68 100,10 100,20
5.95 107.40 107,40
6,30 106,55 106,80
6,26 114,30 113.80
5,45 103,00 103,20
5,48 105,20 105,35
5,79 103,25 103,25 rabo 61/4 93-98
- 66,35 66,35 rabo 61/8 93-01
6,60 111.60 111,60 rabo 57/8 94-02
5,92 108,00 107.81
5,21 105,90 105.20
17 3,00 3,00 "oog
16,50 16,80
10,70 a 10,70
25 6,80 a 6,50 kpbt
52 14,30 b 14,80 b
220,00 2010,00 10,00
195,00 110 1,70
12 27,00 a 25,00
14 10,00 a 10,00
440,00 400 1,60 1,10
445,00 43 0,50 b 0,40
405,00 100 32,50 31,50
425,00 20 15,00 b 15,50
apr 430,00 15 16,00 16,00 ph'l
apr 440,00 31 10,50 10,00 POly
jul 410,00 122 32,00 33,50 poly
feb 425.00 871 1,50 b 1,00 top5
feb 430,00 189 2,80 2,00 a «op5
feb 435,00 436 4,70 b 4,00 a top5
mrt 420,00 169 4,70 a 4,20 k>p5
435.00 42 9,00 9,00 lop5
10 4.00 a 3,70 top5
25,00 157 2,00
jul 55,00 102
390,00 31 11,00 11,30
400,00 355 14,20 15,00
25 31,00 a 29,00 *034
18 5,70 b 5,80
23 21,50 a 21,00
135.00 320 81,00
apr 190.00
apr 200.00
apr 210,00
mei 120,00
mei 130,00
mei 115,00
120,00 49 8,00
10 4,85
10 2,25
BELEGGINGSFONDSEN
104,20 104,20
05,30 asian tigers f
austrohung.f.
bever holding
09,80 egt investment
67,70 67,50
141,00 141,00
153,50 153,00
hoogehuyshypt. 137,50
/n.cap fund$
mgbnk dutch fnd
mgbnkgeldm fds
rg pacific func
rgsp blauw
rg sp geel
15,30 15,10 rgsp groen
59,70 59,50
9 25,50 b 25,50
60 63,00 a 60,00 b
10 15,50 15,00
7 19,00 a 19,00
15 37,00 a 34,00
175,90 175,90
55,10 55,10
78.00 78,00
96,10
32,80 32,80
17,10 17,10
17.20 17,20
ingbnkvastg.fds 26,10 26.00 tokyo saatoard 180,00 178,00
ld 248.00 244,00
f 98,00 98,00
560.00 560.00
82,80 83,00
leveraged cap 67 40 67,40 vib
liquirenl 53,35 53,35 vsbaa
malaysia cap.f. 16,40 16,40 vsbm
11,50 11.30 yen value fund
350,50 350,00
79,50 79,50
64,00 63,50
105,20 104.80
131,90 131,90
63,90 63,90
56,60 56,60
65,10 65,10
berghuizerpap.
ehco kim
gelderse papier
groenendijk
grontmi)
kühne+heitz
lei computer gr.
nedschroef hold,
ordina beheer
vilenzo
wewelercert.
0V. PARALLELMARKT
aftu.biolog.
as.n aandelenfonds
aiistria giöb.osh'
axa e&l portfolio 3
axa e&l kapit.markt
besouw holding
biogrond belegg.
dedrieelectr,
delta lloyd dlr
delta lloyd ecu
delta lloyd mix
delta lloyd rent
europ.dev.cap.crp
free record shop
german city est.
gouda vuurvast c.
great west.res.
groothandelsgeb.
helvoet holding
opa
ohraobl.divf.
ohraonr goed f.
ohra totaal fonds
pan pacific vs
p c groep
phoenix
pie medical
rood testhouse c.
satcom hold. c.
93,0(
93,20
121,30 121
29,30 29,
10,70 10,
168,00 168,
95.60 95,
97,00 97,
95,20 95,
94,30 94,
94,00 94,
94,90 95,
14,80 15,
70,80 70,
64,90 64,
78.40 78,
67,40 67,
7,50 7,
27,80 27,
33,20 33,
66,00 66,
70,40
53,50
61,10
57,30
70,40
53,50
61.00
57,30
72.70
64,70
5,10
48,50
2,40
11,40
15,70
56,50
4,20
120,00 120,00
50,20 50,20
11,60
16,00
56,10
EDELMETALEN
Goud
onbewerkt 23,730-24,330
23,950-24,550
25,930
26,150
BUITENLANDS GELD
belg.frank (100)
deense kroon (100)
duitse mark (100)
engelse pond
finse mark (100)
franse frank (100)
grieksedr. (100)
hongkongdlr.(lOQ)
.erse pond
noorse kroon (100)
o jst.schill. (100)
port.escudo(lOO)
spaanse pes. (100)
turkse lira (100)
zweedse kr (100)
zwits.fr. (100)
1,400
27,20
109,40
22,00 26.0(
10,60
177,50
24,60
15,67
0,0075
22,75
130,00
