Handelsoorlog dreigt tussen VS en Japan Grote kans op hervatting burgeroorlog Somalië Buitenland -Japanse keizer Akihito eert doden op Iwo Jima Even rust in Kabul Aan Italiaanse verkiezingen doen in totaal 320 partijen mee ftAANDAG 14 FEBRUAR11994 gemeen Nederlands Persbur e Independent IPS «Inter F >s Service RTR Reu Eerste wandeling door Kanaaltunnel n Folkestone» Met de atleten Daley Thompson en Kris Akabusi /voorop zijn 118 wandelaars het afgelopen weekeinde door de S" [Kanaaltunnel getrokken. De ongeveer 50 kilometer lange, onder- aardse tocht, was bedoeld om geld in te zamelen voor goede 5j vdoelen in Groot-Brittannië. Ambtstermijn president Chili verkort Santiago» Het Chileense parlement heeft gisteren met 120 tegen 6 stemmen besloten de ambtstermijn van de president te ver- (korten van acht naar zes jaar. De grondwetswijziging is direct van kracht en geldt ook voor Eduardo Frei, die op 11 maart als (president wordt beëdigd. Frankrijk stelt uitreisvisa in parus» De Franse regering heeft zaterdag bepaald dat bezoekers a uit dertien landen uitreisvisa nodig hebben als zij Frankrijk wil- 86 'en verlaten. De maatregel geldt voor Afghanistan, Armenië, [Azerbeidzjan, Georgië, Noord-Korea, Libanon, Libië, Iran, Irak, (Jordanië, Syrië, Sudan en Jemen. In de jaren tachtig nam Frank rijk een soortgelijke maatregel, bedoeld om het terrorisme te be- jstriiden. Soldaten schieten geldwisselaars dood .nicosia» Iraakse militairen hebben onlangs in Bagdad twaalf ille- Igale geldwisselaars doodgeschoten omdat zij de mannen verant- ■woordelijk hielden voor het waardeverlies van de Iraakse dinar. IVolgens ooggetuigen voerden de soldaten een razzia uit in de I wijk Al Harithijeh. Aanvankelijk vuurden zij in de lucht, maar ■daarna schoten ze de vluchtende geldwisselaars neer. Indonesië eist AIDS-test 3 jakarta» Indonesië gaat AIDS-testen verplicht stellen voor bui- tenlanders die in het land willen werken. Dat maakte het pers- I bureau Antara gisteren bekend. Buitenlandse arbeiders moeten I bij binnenkomst een verklaring overleggen waaruit blijkt dat zij K niet seropositief zijn. Eenmaal in het land moeten zij zich perio diek laten controleren. 35 Moordenaar wil Hitier worden genoemd fort lauderdale De wegens een racistische moord veroordeelde Donald Leroy Evans heeft een verzoek ingediend tijdens zijn f aankomende proces als 'Hi Hitler' te worden aangesproken. Evans, die reeds ter dood is veroordeeld wegens de moord op een 10-jarig meisje, moet binnenkort terecht staan wegens de moord op een prostituée. De rechtbank heeft nog geen besluit genomen. Doden bij aanslagen Istanbul Istanbul» Bij een aanslag op een kantoor van de Turkse islami- tisch-fundamentalistische Welzijnspartij in Istanbul is gisteren een gewonde gevallen. Het was de derde aanslag op de Welzijns partij in Istanbul van dit jaar en de tweede binnen twee dagen. Zaterdag vielen bij een aanslag op een spoorwegstation in Istan bul vijf doden. Die aanslag werd opgeëist door Koerdische strij ders. Ontslag voor duizend corrupte agenten manilla Meer dan duizend Filipijnse agenten zijn wegens cor ruptie, betrokkenheid bij misdrijven en luiheid ontslagen. Bijna duizend justitie-ambtenaren gingen hen de afgelopen weken al voor in de grote schoonmaakcampagne van president Ramos. Winkeldak ingestort: vijf doden tallinn In een buitenwijk van de Estse hoofdstad Tallinn zijn zaterdag zeker vijf mensen omgekomen en tien gewond geraakt toen het betonnen dak van een kruidenierswinkel instortte. Vol gens de politie was de instorting te wijten aan fouten in de con structie. De Japanse keizer Akihito heeft zaterdag eer betoond aan de tienduizenden soldaten die in de Tweede Wereldoorlog zijn gevallen op het eiland Iwo Jima. Akihito was de eerste keizer die persoonlijk, samen metzijn echtgenote Michiko, op het ei land de 20.000 Japanners en 7.000 Amerikaanse mariniers kwam herdenken die daar in 1945 zijn gesneuveld. Sinds zijn aantreden in 1989 heeft Akihito gepoogd de won den van de Tweede Wereldoor log te helen. Zijn vader, wijlen keizer Hirohito, was daartoe wegens zijn eigen aandeel in de Veiligheidsagent Israël gedood bij aanslag Harnas TEL AVIV AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT Een agent van de Shin Bet, de Israëlische veiligheidsdienst, is gisteren omgekomen bij een aanslag op de Westelijke Jor- daanoever. Twee collega's die bij hem in de auto zaten, raak ten gewond. De aanslag is opge ëist door de islamitische ver zetsbeweging Harnas. De aanslag was goed voorbe reid en in Israëlische militaire kringen gaat men er van uit dat de uitvoerders de Shin Bet agenten kenden. Het vermoe den bestaat dat het gaat om Pa lestijnse collaborateurs, die zich willen rehabiliteren. In Israël is nogal wat op schudding ontstaan over uitla tingen van de secretaris-gene raal van de partij Arbeid, Nissim Zvili. Hij voorspelt dat er tegen het jaar 2000 een Palestijnse staat zal zijn en dat Syrië uitein delijk de Golanhoogte zal terug krijgen. De meeste ministers delen zijn mening, maar vrezen dat dergelijke verklaringen Israëls onderhandelingspositie met de PLO en Syrië schaadt. De recht se oppositie is van plan nog de ze week een motie in te dienen waarin staat dat er nooit Palestijnse staat mag komen. Oppositieleidster Myanmar krijgt bezoek uit VS RANGOON AFP-DPA De Myanmarese oppositieleid ster en Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi, die sinds 1989 onder huisarrest staat, heeft vandaag voor het eerst sinds jaren buitenlands bezoek mogen ontvangen. Volgens dis sidenten in de hoofdstad Rangoon heeft zij een ontmoe ting gehad met de Amerikaanse parlementariër Bill Richardson. Tot dusver kreeg zij incidenteel alleen bezoek van haar Britse echtgenoot en kinderen. de 48-jarige Suu Kyi werd vijf jaar geleden door de militaire junta onder huisarrest geplaatst nadat zij een campagne had ge leid voor democratie. In 1990 won haar Nationale Liga voor Democratie (NLD) de verkiezin gen, maar de militairen weiger den de macht over te dragen. Opnieuw Britse politicus weg wegens sekszaak LONDEN Rtr-AFP De regering van de Britse pre mier Major heeft gisteren een nieuwe tegenslag te verduren gekregen toen het Conservatie ve parlementslid Hartley Booth, tevens privésecretaris van on derminister van buitenlandse zaken Hogg, zijn ontslag aan kondigde. Booth stapt op we gens een buitenechtelijke rela tie. Booth was ex-premier That cher als parlementslid opge volgd voor het Londense kies district Finchley. Booth, die ook optreedt als lekenpredikant, zei dat hij aftrad wegens een relatie met een documentaliste van het parlement, Emily Barr. Eerder had Booth de berich ten afgedaan als leugens. Maar hij veranderde van mening toen de media hem liefdesbrieven voorlegden die aan Emily waren geadresseerd. Booth ontkent seksueel onbetamelijk gedrag, maar erkent wel dat hij zich door een 'fascinerend, sexy' meisje heeft laten verleiden tot kussen en knuffelen. Major, wiens impopulaire Conservatieve regering het de laatste tijd zwaar te verduren heeft als gevolg van de vele seksschandalen, heeft het ont slag van Booth onmiddellijk aanvaard. De Japanse keizer legt met zijn vrouw bloemen bij het monument waar mee de slag om Iwo Jima wordt herdacht. foto reuter (iwojima»apoorlogsgeschiedenis van Japan, niet in staat. Op Iwo Jima, 1.200 kilometer ten zuidoosten van Tokyo, is vanaf 19 februari 1945 een maand lang fel gevochten. Aan Amerikaanse zijde vielen naast de 7.000 doden nog eens 18.000 gewonden. De inname van het eiland was voor de Amerikanen van cruciaal belang, om de Ja panse verbindingen over zee te kunnen blokkeren en om escor tes te kunnen meesturen met de B-29 bommenwerpers die hun aanvallen richtten op het Japanse hoofdeiland. Japan ca pituleerde vijf maanden nadat Iwff Jima was gevallen. Overleg over opening Japanse markt op niets uitgelopen De Verenigde Staten en Japan staan aan het begin van een handelsoorlog. Na het mislukte overleg van afgelo pen vrijdag tussen president Clinton en premier Hoso- kawa zeiden regeringsfunctionarissen in Washington dat de VS vergeldingsmaatregelen tegen Japanse produkten zullen gaan nemen. Hosokawa verklaarde dat Japan zal terugslaan met sancties tegen de VS. washington hans de bruun correspondent Het overleg liep vast op de Ja panse weigering om zijn markt meer open te stellen voor Ame rikaanse produkten. Clinton eis te van de Japanse premier dat hij zich zou vasüeggen op con crete quota voor de invoer van Amerikaanse goederen, vooral auto's, medische apparatuur, telecommmunicatie-apparaten en verzekeringen. Maar Hoso kawa wilde niet verder gaan dan vage toezeggingen. Hoe en wanneer een handels oorlog begint, is nog onduide lijk. Hosokawa zei zaterdag te hopen dat zij zal kunnen wor den afgewend, maar Clinton be nadrukte dat de Amerikaanse regering de komende week een besluit zal nemen. Waarschijn lijk wordt Japanse telefoonap- paratuur als eerste de dupe. Morgen namelijk loopt de ter mijn af waarbinnen Japan zijn markt volgens een uit 1989 da terende afspraak voor Ameri kaanse mobiele telefoons had moeten openstellen. Dat is niet gebeurd. Hosokawa dreigde voor zijn vertrek uit Washington echter dat Japan de Amerikanen voor de GATT, de Algemene Over eenkomst inzake Handel en Ta rieven, zal slepen als zij tot sancties overgaan. Maar in Washington is men daar niet zo bang voor. Japan heeft de afge lopen decennia al vaak met pro cessen voor de GATT gedreigd, maar dat nooit doorgezet. Vol gens de Amerikanen omdat Tokyo bang is dat de GATT zich juist tegen Japan zal keren. De gesloten Japanse markt is ook voor andere landen al vele jaren een grote ergernis. Japanse vergeldingsmaatrege len zullen vooral de Amerikaan se bedrijven treffen die nu za ken doen met Japan. .Sancties zullen uiteindelijk de Ameri kaanse industrie meer treffen dan de Japanse'*, zei de Japanse onderminister van buitenlandse handel, Okamatsu, zaterdag. Amerikaanse deskundigen wij zen er echter op dat de yen na het mislukte overleg in waarde omhoog ging, en dat de Japan ners zichzelf zo op den duur uit de markt prijzen, omdat hun produkten te duur worden. Het handelsoverschot van Ja pan met de VS is 60 miljard dol lar, en met de rest van de we reld nog eens 90 miljard. Het overgrote deel van dat over schot komt voor rekening van de autohandel. '*""11 kabul» Een korte gevechtspauze wordt door inwoners van de Afghaanse hoofdstad Kabul aangegrepen om een veiliger heenkomen te zoeken. Op de achtergrond de ooit zo majestueuze panden aan de Jadayi Maiwand-boulevard. De burgeroorlog heeft zijn sporen duidelijk nagelaten. foto epa Rechts boycot Zuidafrikaanse verkiezingen KAAPSTAD P.v.NUUSENBURG correspondent Conservatieve blanke en zwarte partijen zullen zo goed als zeker de eerste democratische verkie zingen in Zuid-Afrika boycot ten. Deze partijen, verenigd in de Vrijheidsalliantie, hebben zich zaterdag niet in het verkie- zingsregister ingeschreven. Na de inschrijvingstermijn, die za terdag afliep, wordt deelneming praktisch onmogelijk. De sleutelpartij in dit rechtse monsterverbond, de Zulu-partij Inkatha, besloot zaterdagmid dag het advies van haar leider, Buthelezi, te volgen. Buthelezi wijst deelname aan de verkie zingen af, zolang de regering en het ANC de negen provincies van het nieuwe Zuid-Afrika niet meer autonomie willen geven. De onderhandelingen hierover zijn begin vorige week mislukt. Donderdag had een andere partij van de Vrijheidsalliantie, het Afrikaner Volksfront (AVF), al besloten de verkiezingen te boycotten. Het Volksfront eist een eigen staat voor de Afrika ners, een eis die de regering en het ANC hebben afgewezen. Hoewel de vooruitzichten somber zijn, 'wordt achter de schermen verwoed geprobeerd deze patstelling te doorbreken. Kerkleiders en zakenlieden zijn bezig met bemiddelingspogin gen. De regering en het ANC zijn bereid de inschrijvingster mijn te verlengen om de Vrij heidsalliantie nog een laatste kans te geven. Cubanen lopen te hoop voor visum voor VS mexico-stad ap De Cubaanse regering heeft Amerikaanse functionarissen en Cubaans-Amerikaanse banne lingen gisteren verantwoordelijk gesteld voor onrust bij de Ame rikaanse vertegenwoordiging in het land een dag eerder. De Cu baanse politie moest de verte genwoordiging in de hoofdstad Havana zaterdag afzetten, na dat zich daar meer dan 300 Cu banen hadden verzameld. Zij gingen er ten onrechte vanuit dat zij daar een visum voor de VS konden krijgen. Volgens de Cubaanse rege ring hadden 'contra-revolutio naire groepen' in Miami en Amerikaanse functionarissen het gerucht verspreid dat de vertegenwoordiging Ameri kaanse visa uitreikte. Doel hier van was 'een incident te schep pen dat de al niet bestaande be trekkingen tussen de twee lan den zou kunnen schaden'. De Cubaanse politie hield volgens het nieuwsagentschap Prensa Latina 82 mensen aan. Record ondanks invoering districtenstelsel ROME EELCO VAN DER LINDEN CORRESPONDENT Niet minder dan 320 partijen en allianties zullen op 27 en 28 maart aan de Italiaanse parle mentsverkiezingen deelnemen. Het ministerie van binnenland se zaken, waar namen en logo's moeten worden geregistreerd, heeft dit gisteren bekendge maakt. Het gaat om een record: bij de verkiezingen van 1992 stre den nog 247 partijen en coali ties om de gunst van de Itali aanse stemmer. De hoop dat met het nieuwe districtenstelsel dat immers coalitievorming in de hand werkt het aantal partijen zou afnemen, is in rook De grootste partijen zijn er, met veel pijn en moeite, in ge slaagd drie blokken te vormen: de ex-communistische PDS strijdt samen met zeven links- progressieve partijen: de vroe gere christendemocratische partij (nu PPI) vormt met het pact van de ex-christen-demo- craat en hervormer Segni het centrum, terwijl rechts bestaat uit Hup Italië van mediamag naat Berlusconi, Lega Nord, de neo-fascistische MSI en enkele splinterpartijen. Omdat Lega Nord en MSI elkaar eigenlijk uitsluiten, is Berlusconi in Noord-Italië met de Lega en in het centrum en het zuiden met de MSI lijstverbindingen aange gaan. Dat het vertrouwen in de Ita liaanse politiek niet groot is, be wijst een onderzoek dat in Na pels werd uitgevoerd onder jon geren tot 29 jaar. Slechts 13,7 procent verwacht van de politici iets positiefs. Het meeste ver trouwen heeft de Napolitaanse jeugd in de magistratuur, de fa milie, de politie en, op ruime af stand, de kerk. Het oordeel over de Napolitaanse maffia veroor zaakte nogal wat opschudding. Een op de zeven ondervraagden (14,6 procent) blijkt redelijk tot veel vertrouwen in de camorra te hebben. Het kan wel wat minder met de ware-liefde-chocolaatjes Het is steeds meer een finan ciële en mentale druk gewor den, en daarom moet het in het Japanse boerendorp Ina- gawa maar eens afgelopen zijn met het obligate chocolaatjes geven op Valentijnsdag. Die dag (14 februari) zijn het traditioneel de Japanse vrou wen die de mannen cadeau tjes geven: de giri-choco, of 'ware-liefde-chocolaatjes'. Dit gebaar kan een vrouw die veel mannelijke collega's heeft veel geld kosten, vooral als de geef ster niet wil onderdoen voor andere vrouwen op het werk. De goedkoopste chocolaa tjes kosten ongeveer 5,50 gul den in de Tokyose warenhui zen en een luxe-doos met 30 truffels gaat voor ruim 90 gul den van de hand. Daarbij ja gen de geefsters de mannen ook op kosten, want een maand later moeten zij op 'Witte Dag' op hun beurt met cadeautjes over de brug ko men, waarbij natuurlijk niet voor de vrouwen kan worden ondergedaan. Om een einde te maken aan deze cadeautjeswedloop riep burgemeester Ichizo Miya- higashi van Inagawa op tot 'zelfbeperking bij het geven van Valentijnsdag-chocolaa- tjes'. Het aardige gebaar is vol gens de burgemeester verwor den tot een plichtsbetrachting die personeelsleden 'hindert' bij het uitoefenen van hun werkzaamheden. DEN HAAG-MOGADISHU ANP-Rtr-DPA Hulpverleners en commandanten van de VN-vredesmacht hopen dat een herleving van de burgeroorlog in So malië uitblijft. Maar de clanstrijd die de afgelopen dagen in de zuidelijke havenstad Kismayu is opgeleefd, en al aan zo'n zestig mensen het leven heeft gekost, doet het ergste vrezen. Zeker als de grootste Somalische vecht jas, Mohamed Farah Aideed, binnen kort weer vrij spel krijgt. De aanwezig heid van westerse troepen had de oor logsbaron tot enige terughoudendheid gedwongen. Maar de Amerikanen en de Europese blauwhelmen verlaten het Afrikaanse land eind volgende maand. Bovendien dreigen fundamentalistische moslims zich in de machtsstrijd te gaan mengen. Omdat zij mede profiteren van het machtsvacuüm dat is ontstaan na de Amerikaanse invasie in december 1992, maakt hun opkomst het echec van de operatie Restore Hope (Herstel Hoop) compleet. Volgens waarnemers is nog maar wei nig nodig om het sombere scenario voor Somalië werkelijkheid te laten worden. ,,Als Aideed zich direct in de strijd in Kismayu gaat mengen, is de burgeroorlog een feit", aldus een hoge militair van de VN-macht gisteren. Dat de krijgsheer, die zijn basis ten zui den van de hoofdstad Mogadishu heeft, zich alles veroorlooft om zijn machts positie te versterken, is inmiddels wel gebleken. Vorig jaar deinsde hij zelfs niet terug voor een directe confrontatie met de VN-vredesmacht. Amerikaanse militairen werden doelwit van de ter reur van de oorlogsbaron. Dat was voor president Clinton aanleiding aan te kondigen dat de Amerikanen eind maart Somalië zullen verlaten. Onge acht de gevolgen. Volgens waarnemers zijn alle partijen momenteel bezig allianties te sluiten om de controle over Kismayu te krijgen. De Somalische havenstad is de poort naar het vruchtbare zuiden en van groot strategisch belang. Ook in de bur geroorlog in 1991, die leidde tot de val van president Mohamed Siad Barre, speelde zij een centrale rol. Amerikaan se en Belgische paratroepen wisten toen pas enkele maanden na hun komst de rust in Kismayu terug te bren gen. Maar inmiddels hebben de Belgen So malië verlaten en denken de Amerika nen slechts aan het moment waarop ook zij het Afrikaanse wespennest kun nen ontvluchten. Kismayu wordt mo menteel gecontroleerd door Indiase en Zimbabwaanse infanteristen. Hun commandanten hebben laten weten slechts te zullen optreden als de militai ren zelf of de VN-hulpkonvooien wor den aangevallen. In de huidige machts strijd willen zij zich absoluut niet men gen. Voor kolonel Jess, Aideeds belangrijkste bondgenoot, voldoende reden een groot offensief op te zetten om Kismayu te heroveren. Donderdag opende hij de aanval en de manschappen van de riva liserende generaal 'Morgan' moesten overhaast Bulo Xaaji, 80 kilometer ten zuidwesten van Kismayu, verlaten. 'Morgan' nam echter wraak door in Kis mayu duizenden burgers, die etnisch verwant zijn met Jess, uit de havenstad te verjagen. Volgens betrouwbare bronnen houdt 'Morgan' zich momenteel op in Bosas- n so, een havenstad in het noordwesten van Somalië. Hij zou steun zoeken bij Mohamed Ibrahim Egal, president van de niet-erkende republiek Somaliland. Maar hij kan ook naar Bosasso zijn ge gaan om de fundamentalistische mos lims voor zich te winnen. De stad is na melijk de basis van de fundamentalisti sche beweging die het land wil inrich ten als Iran of Sudan. Waarnemers sluiten riiet uit dat de fun damentalisten zich gaan mengen in de clanstrijd. Zij worden al verantwoorde lijk gehouden voor aanslagen, de afge lopen weken, op kantoren van hulpor ganisaties. Aideed reageert furieus op de nieuwe concurrentie. Hij zei onmid dellijk naar de wapens te zullen grijpen als de fundamentalisten zijn positie be dreigen. 'Polen verkocht Sovjet-wapens aan de VS' WASHINGTON AP Polen verkocht in de jaren tach tig geavanceerde Sovjet-wapens aan de VS. Dat meldt de Ameri kaanse krant Washington Post vandaag. De krant beroept zich op bronnen bij de regering en de inlichtingendienst CIA. In totaal zouden de VS tussen de 150 en 200 miljoen dollar hebben neergeteld voor Sovjet wapensystemen. De verkopen zouden zijn goedgekeurd door de Poolse regering, die destijds harde deviezen nodig had. Volgens de krant kwamen de VS op die manier .in het bezit van luchtafweersystemen, ra dar, helikopters, torpedo's, tanks en artillerie. Om geen arg waan te wekken bij Moskou zou de Poolse regering hebben ge zegd dat de wapens werden ge ëxporteerd naar Sovjet-bondge noten in het Midden-Oosten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 5