Sport
Koss is de held
van Noorwegen
099
is in de greep van vormverlies
Krachtsporters slikken veel voor sterke spieren
Todd Martin blijft verbazen
Kooistra
wacht op fax
Ajax belaagd
MAANDAG 14 FEBRUAR11994
Groenendijk
n A'f°ns Groenendijk
Z U is uit de selectie van
Manchester City verwij
derd. Hij heeft ruzie met
manager Horton.
Noordwijk wint
Noordwijk versloeg
Z I zaterdag Rijnsburg-
se Boys met 1 -0. De ploeg
van Henny Schipper had
de zege broodnodig.
Speler Leiden voor 1,5 jaar geschorst
leiden Turkai Alicavusoglu, speler van w Leiden, is geschorst
voor een periode van 24 maanden waarvan zes voorwaardelijk
naar aanleiding van ongeregeldheden in het duel met Rijnland.
De speler maakte een trappende beweging richting scheidsrech
ter waardoor hij uit het veld werd gestuurd. De voorzitter van
Leiden, Ed Immink, is verbaasd over de schorsing. „Wij moesten
uit het afdelingsblad vernemen dat hij voor zon lange periode
geschorst is. Dat lijkt mij nu niet zo netjes. En om de jongen de
kans te geven zich te verweren gaan wij in beroep."
Bestuur UDWS treedt af
leiden Het bestuur van de Leidse voetbalclub UDWS treedt af.
De club is onder meer door financiële problemen in moeilijkhe
den gekomen. Een groep van vier personen, Frans Stouten, Wil
Sanders, Henk Piket en Hans Verver gaan voorlopig deel uitma
ken van een bestuur. Morgenavond worden tijdens de ledenver
gadering aan de leden mededelingen gedaan over de verande
ringen bij de Boshuizerkade club.
Op de helft van de Nederlandse sportscholen
worden door krachtsporters prestatieverhogende
middelen geslikt. Anabole steroiden staan hoog
op de lijst van favoriete spierversterkers bij de
krachtsporters. De sportschoolhouders, zo con
cludeert onder meer het Nederlands Instituut
voor Preventieve Gezondheidszorg TNO in een
vandaag gepresenteerd rapport, onderschatten
nog te veel het probleem van dit ongecontroleerd
medicijngebruik
Samen met het Nederlands Centrum voor Do-
pingvraagstukken, het Nederlands Instituut voor
Sport en Gezondheid en de GGD's van Eemland
en Rotterdam, werd het gebruik van de spierver
sterkers op de sportscholen onderzocht. Het is,
aldus de onderzoekers, nog niet meer dan een
eerste verkenning, maar de bevindingen vallen
tegen. In het rapport geven zij aan hoe het onver
antwoorde gebruik van prestatieverhogende mid
delen teruggedrongen kan worden.
De wereld van de sportscholen en fitnesscentra
is er een van 'ieder voor zich'. Er is nauwelijks
sprake van organisatie of belangenbehartiging. Er
zijn de 'oude' centra voor krachtsporten als ge
wichtheffen. Later kwam er het bodybuilden bij.
Geruime tijd is geprobeerd de belangen geza
menlijk aan te pakken, maar dat leidde niet tot
resultaat, vertelt oud-penningmeester K. Rebel
van de inmiddels ter ziele gegane Nederlandse
Vereniging van Sportscholen en Fitnesscentra.
„Bij gebrek aan doelstellingen is de vereniging ge
stopt, na vier jaar lang zonder succes de politiek
te hebben bewerkt. Er zijn nog steeds geen twee
dezelfde sportscholen in Nederland".
De eigenaar van sportinstituut Rebel in Huizen
komt, zodra de term prestatieverhogende midde
len valt, met een eigen slogan: „Wie spuit of slikt,
die is getikt. Mijn sportschool bestaat 33 jaar, al
die tijd staan we er afwijzend tegenover. En ik
heb op dit terrein alles meegemaakt".
Volgens de sportschoolhouder is het in negen
van de tien gevallen niet nodig spierversterkers of
andere middeltjes te gebruiken. Sterker, zelfs spe
ciale dieten, waarmee in deze tak van sport al
snel wordt geschermd, zijn vrijwel altijd overdre
ven. „Een sportschool die zich met het dieet van
de sporter bemoeit, gaat voorbij aan het primaire
doel van de school. Behalve als je heel zwaar
traint, zes keer per week, afwisselend bovenli
chaam en onderlichaam, ja, dan zou een voe
dingsdeskundige adviezen kunnen geven. Maar
eigenlijk is dat maar zelden nodig. Bovenop het
normale voedingspatroon is doorgaans niets ex
tra's nodig".
Volgens Rebel „wordt overal in de prestatie-
sport geslikt. Vooral als het gaat om spierontwik-
keling. De kracht van de spieren wordt dan opge
voerd. maar die van de pezen niet. Die raken
overbelast, krijgen haarscheurtjes en verkalken".
Daar krijgt de krachtsporter op latere leeftijd be
hoorlijk last van. „Een verstandige sportschoool
laat dat slikken niet toe. Tenzij er medisch toe
zicht is, dat er bovendien met de neus bovenop
staat. Onder toezicht moet worden aangetraind
voor de spierontwikkeling, vervolgens geldt het
zelfde voor het aftrainen. Dat is heel belangrijk".
Volgens Rebel moet de trainer van een topper
in de krachtsport zich ondergeschikt opstellen
ten opzichte van het oordeel van de medicus.
„Anders beschadig je het lichaam. Die middelen
moet je alleen onder toezicht gebruiken. Maar ja.
medisch toezicht, dat kost een vermogen".
Gullit wil
mee naar WK
maar niet als
rechtsbuiten
Ruud Gullit heeft de deur
naar het Nederlands elftal
op een kier gezet. De aan
valler van Sampdoria, die
vorig jaar na de kwalifica
tiewedstrijd tegen Engeland
bedankte voor Oranje, wil
onder bepaalde voorwaar
den mee naar het WK in de
Verenigde Staten.
„Maar niet als rechtsbui
ten", verklaarde hij gisteren
in het programma TV
Sport. „Als Advocaat naar
Genua komt om over de
rechtsbuiten-positie te pra
ten, kan hij beter in Neder
land blijven", vertelde Gul
lit, die bij Sampdoria al elf
doelpunten maakte. „Die
positie is wat mij betreft
verleden tijd. Nu ik bij
Sampdoria in een vrije rol
speel, wil ik niet meer terug
naar de rechtsbuiten-posi-
„Op die plaats speel ik
nooit meer in mijn leven.
Niet bij het Nederlands elf
tal, niet bij Sampdoria, ner
gens niet. Nooit meer
rechtsbuiten. Ik wil best
naar de Verenigde Staten.
Als Advocaat mij selecteert
ga ik mee, maar niet in de
oude situatie. Niet als
rechtsbuiten."
Coaches willen
twee keepers
bij WK-selectie
De kans is toegenomen dat
bondscoach Dick Advocaat
maar twee doelverdedigers
meeneemt naar de eindronde
van het wereldkampioenschap
voetbal in Amerika. Verscheide
ne van zijn collega's zijn met
hem van mening dat het beter
is om de derde keeper als 23e
man stand by te laten in eigen
land. Met twintig veldspelers en
twee doelverdedigers kunnen
de coaches tijdens de voorbe
reidingsperiode twee evenwich
tige teams formeren. De
coaches zullen dit punt aan de
orde stellen tijdens de FIFA
Workshop, die op 22 en 23 fe
bruari in New York wordt ge
houden.
Johann-Olav Koss: „Ik ben nog nooit zo emotioneel geweest na een race." foto reuter
memphis rtr
Todd Martin blijft verbazen aan het begin van het
tennisjaar 1994. Gisteren won de Amerikaan
overtuigend de finale van het internationale toer
nooi van Memphis, door routinier en landgenoot
Brad Gilbert resoluut terug te wijzen, 6-4 7-5.
De als tweede geplaatste Martin, die vorig sei
zoen voor de eerste keer in de finale van een
Grand Prix stond, steeg daardoor op de wereld
ranglijst van plaats negen naar acht. Vorige
maand bereikte hij, in Australië, zijn eerste
eindstrijd in een Grand Slam. Die verloor hij ove
rigens van Sampras.
usse chris hartman
medewerker
Werner Kooistra wacht op een
fax uit Hongkong. Een fax waar
in de president van de vereni
ging South China akkoord gaat
met het aantrekken van Kooi
stra en Marcel Liesdek (FC
Utrecht). Komt die bevestiging,
dan is het vrijwel zeker dat de
doelman van FC Lisse - ooit op
de loonlijst van AZ - zich in een
nieuw profavontuur stort.
Kooistra zegt dat er nog wel
over de condities onderhandeld
moeten worden. „Maar gezien
de bedragen die gangbaar zijn
in Hongkong, lijkt me dat niet
zo'n probleem. In maart begint
South China weer aan de com
petitie. De vaste keeper, een En
gelsman. is geblesseerd. Van
daar dat ze direct een vervanger
nodig hebben. Ik vind het een
eer dat ze aan mij gedacht heb
ben. 't Is ook een uitdaging daar
te beginnen."
De keeper van Lisse neemt
zijn vrouw mee naar Hongkong.
„We hebben geen kinderen,
geen koophuis. Alleen voor FC
Lisse is het minder leuk. Maar ik
zou een dief van mijn porte
monnee zijn als ik deze kans
voorbij liet gaan. Zo denken
mijn teamgenoten er ook over.
Bovendien heb ik nooit onder
stoelen of banken gestoken dat
ik een nieuwe kans in het prof
milieu met beide handen zou
aanpakken. Ik ben 25 en ambi
tieus."
Trainer Ruud Broring vindt
het jammer dat de doelman
midden in het seizoen vertrekt.
„Als Werner zegt dat hij pas na
afloop van het seizoen uit Ne
derland vertrekt, pakken ze een
ander. Ik kan het heel goed be
grijpen dat hij gaat, geef hem
geen ongelijk. Aan de andere
kant zou de KNVB in een derge
lijk geval de gedupeerde club
moeten toestaan een vervanger
aan te trekken."
rotterdam npa
Ajax is gistermiddag geschrok
ken en onder politiebegeleiding
uit Rotterdam vertrokken. Bij
aankomst voor het duel tegen
Sparta Tip Spangen werden de
spelers en trainers belaagd door
een groep supporters. Een aan
tal voetballers werd met bier
blikjes bekogeld en met de alco
holhoudende drank overgooid.
Ook werden pijnlijke opmerkin
gen gemaakt aan het adres van
technisch directeur Louis van
Gaal. Volgens de Ajacieden ging
het om een groep Feyenoord -
fans.
Olympisch kampioen hervindt wilskracht
Johann-Olav Koss leek, als je de Noorse media de afgelopen weken mocht geloven, eer
der rijp voor een sanatorium dan een succesvol bezoek aan de olympische ijshal in Ha-
mar. De krachtpatser, op het Europees Kampioenschap in eigen huis door Rintje Rits-
ma op zijn nummer gezet, was een lopende patiënt en een karikatuur van een sport
man geworden. Zijn benen kraakten, het hoofd scheen leeg en de anders zo felle ogen
flikkerden als waxine-lichtjes. Waar was de wilskracht gebleven?
hamar «govert wisse
npa-verslagqever
Terwijl zijn pijnlijke knie moest
worden geïnjecteerd met cor
tisone, praatten de zusjes Ihlen
net voor het begin van de Win
terspelen als twee Ted Troost-
achtige praatpalen op Koss in
om hem van zijn psychische
problemen af te helpen. Boven
dien onderbrak de Oslose stu
dent anderhalve week geleden
het trainingskamp in Davos
voor een bliksembezoek aan
Weesp.
In de Viking-fabriek liet hij
nog snel even nieuwe buizen
onder zijn schaatsen monteren.
Binnen de Nederlandse ploeg
werd dat andermaal uitgelegd
als een nieuw zwaktebod van de
zijde van Koss. Het Nederlandse
goud kwam met de dag dichter
bij, het Wilhelmus kon worden
klaargelegd in het cassette
deck.
Niets is echter zo onbereken
baar als een schaatser, vooral
als die naar de naam Johann-
Olav Koss luistert. Als super-un
derdog reed hij gistermiddag in
Hamar alle Nederlandse olym
pische illusies op de vijf kilome
ter aan flarden. Met zijn tijd van
6.34,96 pakte de 25-jarige aan
komende arts niet alleen goud,
maar realiseerde hij op de 5000
meter voor de vijfde achtereen
volgende keer sinds 1991 een
wereldrecord. Koss' tweede
gouden medaille hij was in
'92 nummer één op de 1500
meter levert hem naast alle
hulde 60.000 gulden van het
Noorse olympisch Comité en de
schaatsbond op.
Koss had er geen oog voor.
dat Ritsma, Zandstra en Veld
kamp de nummers drie tot
en met vijf met de staart tus
sen de benen het Vikingschip
verlieten. Hij genoot met volle
teugen van zijn gouden mo
ment.
Tijdens de kerstdagen in 1974
recordrace in december in Ha-
mar schaatste hij tobbend rond.
Gistermiddag kwam, uitgere
kend op de dertiende, de grote
ommekeer. Koss: „Ik kan van de
ene op de andere dag een enor
me verandering doormaken.
Dat is ook nu gebeurd, hoewel
ik er geen rekening mee heb ge
houden, dat ik een record zou
rijden. Ik heb vooral na het EK
een erg moeilijke periode door
gemaakt. Ik heb absoluut geen
verstoppertje gespeeld. Ik heb
veel te danken aan mijn ploeg
genoten, die me hebben gehol
pen om mijn hoofd weer in or
de te brengen. Zij geloofden
veel meer in wat ik kan dan ik
zelf. Ik heb twee keer een sessie
gehad bij de Ihlen-zusters. Een
keer met de ploeg en een keer
alleen. Dat heeft geholpen. Zij
zeiden: 'Je moet heel diep in de
put zitten om later heel hoog te
kunnen reiken.'
Koss voelde zich gistermiddag
zo blij als een kind met zijn
plak. „Ik ben nog nooit zo emo
tioneel geweest na een race. Ik
kwam van heel ver. Ik vind deze
gouden medaille mooier dan
die van '92. Er lag nu veel meer
druk op ons. We zeiden vooraf
tegen elkaar: 'Als die drie Ne
derlanders maar niet met de eer
gaan strijken.' Dat beeld spook
te door onze hoofden."
Ritsma, Zandstra en Veld
kamp keken beteuterd toe, hoe
Koss er met de buit vandoor
ging. Zandstra: „Ik had niet ver
wacht, dat hij er zo bovenuit uit
zou steken." Ritsma: „We wis
ten wel, dat Koss, als hij zijn dag
heeft, niet te berijden is voor
ons. Dan houdt niemand hem.
Hopelijk blijft het bij een dag,
en wordt het geen week." En
toch ook met bewondering: „In
Davos en Innsbruck was Koss
nog een hoopje ellende. En dan
nu zo hard rijden, da's erg knap.
Lullig alleen voor ons, dat hij
juist op de Spelen weer als een
speer gaat schaatsen."
Lillehammer '94
hoopte hij als zesjarige vurig op
een paar schaatsen. Toen hij
het cadeaupapier had wegge
grist, kwamen twee ijshockey-
schaatsjes tevoorschijn. Twee
dehands, dat wel. In 1976 kreeg
Koss-junior échte Noren. Sinds
dien was hij niet meer van het
ijs in Strömmen te slaan. Svein-
Havard Sletten werd (en is nog)
zijn trainer: zijn moeder, door
wie hij na de ouderlijke schei
ding werd groot gebracht, was
vanaf het eerste moment zijn
grootste fan.
Vijftien jaar nadat hij zijn ijs-
hockeyschaatsen mocht uitpak
ken op een ongetwijfeld koude
december-dag, greep Johann
Koss voor de eerste keer de we
reldtitel. In 1991 prolongeerde
hij die in Heerenveen. Maar
daarna stokte, op het olympisch
succes in Albertville en enkele
wereldrecords na, het ritme.
Koss verloor steeds vaker.
Dit seizoen dreigde lange tijd
een echec. Na zijn magistrale
Edgar David (links) en Gerald Sandel in duel om de bal tijdens Sparta - Ajax.
In het jaar waarin niets mis kon gaan,
dreigt er van alles verkeerd te lopen. Ajax
moet kampioen van Nederland worden,
maar de Amsterdammers weten ineens
niet meer hoe. Gistermiddag speelde de
verbleekte formatie tegen Sparta onthut
send zwak, maar won wel. Met 1-0, door
een doelpunt van Frank de Boer. Die, te
kenend, absoluut niet meer wist hoe hij
die winnende goal had gemaakt. „Ik wist
eigenlijk zeker dat die bal naast was ge
gaan."
Ajax begint 'em te knijpen. Met de in
eenstorting van PSV en de strubbelingen
bij Feyenoord ,werd de strijd om het
kampioenschap niet meer dan een for
maliteit. In acht dagen raakten de Am
sterdammers helemaal van de kook. Het
sprankelende voetbal wordt niet meer
door Ajax gespeeld, maar op dit moment
door Feyenoord (tegen RKC) en ook
weer door het Italiaanse Parma, de Euro
pacup-tegenstander.
Ajax zal die tegenslag misschien wel te
boven komen, blijft ook nog wel favoriet
voor de titel. Maar de deuk in de schaal
is al zichtbaar. Een heuse vormcrisis. En
dat had bijna niemand, zeker in Amster
dam niet, nog verwacht.
Technisch directeur Louis van Gaal
telde de voetballers die de strijd tegen
het vormvirus aan wilden. Hij kreeg niet
eens één hand vol vingers bij elkaar.
Frank Rijkaard had de grootste moeite
zelf op de been te blijven, Jari Litinanen
kon niets meer. Ajacieden zijn ook geen
vechters, dat zijn vóetballers. Maar ook
Peter van Vossen, dit jaar voor het eerst
in de basis, draafde alleen maar van het
kastje naar de muur. Zonder tegenstan
der, zonder bal en zonder doel. Het was
onthutsend slecht.
Vervangers
Er moest iets gebeuren, zo veel was Van
Gaal duidelijk geworden in de week na
PSV. Hij stuurde tegen Helmond Sport
(KNVB-beker) en Sparta nieuwe voetbal
lers naar het front. Dit keer moesten Ro
nald de Boer (ook een klein beetje ge
blesseerd) en Finidi George (vermoeid
en uit vorm) hun rugnummer inleveren.
Danny Blind was thuis gebleven: de ge
boorte van zijn derde telg had zich plot
seling en veel te vroeg aangekondigd. De
optelsom leverde het derde verschillende
elftal binnen een week op.
Soms is niets doen het beste wat je
kunt doen. „We hebben twintig wedstrij
den in een bijna vaste bezetting ge
speeld", zei tijdelijk aanvoerder èn libero
Frank de Boer. „Zo ontstaan er automa
tismen in het team. Nu is het zoeken ge
blazen. Van Vossen speelt heel anders
dan Ronald. Daar moet je aan wennen."
Het werd er door het gerommel op tri
bune, bank en veld alleen maar slechter
op. De lijstaanvoerder werd achteruit ge
zet door het beperkte, maar enthousiaste
Sparta. Het leverde geen kansen en dus
geen doelpunten op. Dat gold ook voor
Ajax. Vlak voor rust schopte Van Vossen
de bal via het been van Van Eek over de
achterlijn. Meer was er niet. Na rust
sloeg Ajax toe. Een vrije trap van Dan Pe
tersen, vervanger van Finidi George, op
het hoofd van Frank de Boer. Sparta
kwam, zorgde voor pupillen-taferelen op
het Ajax-gebied. Maar de verdiende ge
lijkmaker bleef uit. Litmanen bracht het
gebrek aan zelfvertrouwen nog eens in
beeld. Nog geen anderhalve week gele
den kapte hij de doelman uit. draaide
drie keer om de man heen om vervol
gens met een lob te scoren. Nu knalde
de Fin pardoes tegen Edward Metgod
op.
Niet warm
Daar kreeg Spangen het niet warm van.
Dik twaalfduizend kijkers, hadden het
Kasteel omgevormd tot de grootste disco
van Nederland. Op de klanken van een
paar harde muzikale dreunen probeer
den de verkleumde liefhebbers de lede
maten warm te houden. Op de stokoude
tribune hadden de houtwormen een
slechte dag. Net als Ajax.
sparta: method: do bniin. veldman. van don
mrrj; on i .cr.irtl do \inii|cr, s.indol, .ui i 1 k tui
krimsm.ini i.1i111l 011 m(i;:.irdo s. hroii.l. r v.11
dor laan) on dennis do nooijer
a|ax van der sar: silooy, i rank do boer, oulida
on kreek: rijkaard. uimanen (77. van den brom)
on David* i'oioison Van Vbaitn (04
en overmars.
