Bonden zijn bang voor
staken ouderenonderzoek
'Overheidsvoorlichting zet
ons op het verkeerde been'
Treinrails stofzuigen
Randstad
'KLM betaalt piloten niet te veel' dSe
Werknemers psychiatrie
vaak ziek van hun werk
Vis met een luchtje
Minder ongelukken na weren brommer op fietspad
Chimpansee met voetbalknie
'Opheffing sectie gerontologie AZL onverantwoord'
De ouderenbonden zijn verontrust over de dreigende op
heffing van de sectie gerontologie van de medische facul
teit van de Rijksuniversiteit Leiden. Zij vrezen dat een
langlopend onderzoek naar de gezondheid van ouderen
in Leiden, het zogenoemde peilstation, daardoor een
klap oploopt. Volgens de bonden is de opheffing onver
antwoord in een tijd van toenemende vergrijzing.
De ouderenbonden hebben een
dringend beroep gedaan op het
college van bestuur van de
Leidse universiteit en de facul
teitsraad om de enige leerstoel
medische gerontologie in Ne
derland te behouden. Het CDA-
Kamerlid F. van der Heijden
heeft in schriftelijke vragen aan
de bel getrokken bij minister
D'Ancona en staatssecretaris Si
mons van WVC. Ook hij is bang
dat het gerontologisch onder
zoek in Nederland wordt aange
tast. De voorgenomen opheffing
maakt deel uit van een plan van
de medische faculteit om acht a
tien miljoen gulden te bezuini
gen. Daardoor verdwijnen in
twee jaar ongeveer honderd ba
nen. De faculteitsraad en het
college van bestuur van de uni
versiteit moeten zich nog over
het voorstel van het faculteits
bestuur uitspreken. Bij de sectie
gerontologie zouden 2,8 van de
4,3 banen moeten verdwijnen.
Het peilstation van de sectie
verricht wetenschappelijk on
derzoek naar 2500 Leidse oude
ren van 85 jaar en ouder. Daar
bij wordt gekeken naar verschil
lende aspecten van de gezond
heid en de mogelijkheid voor
ouderen om thuis te blijven wo
nen. Volgens deeltijd-hoogle
raar medische gerontologie,
prof. dr. D. Knook, gaat het om
uniek onderzoek waarbij ook de
secties neurologie en reumato
logie betrokken zijn. De angst
van de bonden en het CDA-Ka-
merlid Van der Heijden is vol
gens hem gegrond. „Als onze
sectie wordt opgeheven, blijft er
een lege huls over."
„De ouderen die aan het on
derzoek meedoen, zijn ook bij
zonder enthousiast. Het is een
heel praktisch onderzoek dat
van maatschappelijk belang is
omdat een derde deel van de
kosten van.de gezondheidszorg
wordt besteed aan'65-plussers.
Ik ben tevens directeur van het
Centrum voor Verouderingson-
derzoek van TNO in Leiden:
TNO vindt onderzoek naar ver
oudering wel heel belangrijk. De
samenwerking met Geneeskun
de is prima. Dat zou allemaal
weg zijn als de bezuinigingen
door gaan. Ik maak me grote
zorgen."
Dat het onderzoek van groot
belang is, blijkt volgens hem wel
uit de bijdrage van een miljoen
gulden van WVC. Knook vindt
het voortbestaan van zijn sectie
ook nodig voor het onderwijs
aan toekomstige artsen, gezien
de vergrijzing in Nederland.
Volgens een woordvoerder
van de medische faculteit in
Leiden zijn de bezuinigingen
nodig om de begroting weer op
orde te krijgen. In totaal moeten
negen onderzoeksgroepen ver
dwijnen. Op 15 februari buigt
de faculteitsraad zich over het
plan.
Amsterdam Dat ook chimpansees een voet
balknie kunnen hebben, bleek gisteren in de
dokterskamer van Artis. Chimpansee-manne
tje Charlie onderging daar een kijkoperatie.
De problemen met de knie ontstonden op
nieuwjaarsdag, toen Charlie hevig schrok va
het vuurwerk in de hoofdstad. Omdat vier
weken rust niets hielpen, kwamen gisteren
enige specialisten langs in de dierentuin. En
nu maar hopen dat het dier helemaal ge
neest. Voetballen deed-ie toch al niet.
FOTO NFP
den haag Miniatuurstad Madurodam is zich
weer aan het voorbereiden op het nieuwe
seizoen. Een medewerker haalt met een stof
zuiger grind tussen de treinrails vandaan. Dat
is nodig om bij de bekabeling te komen, voor
herstel. Vanaf 24 maart kunnen bezoekers
weer in Madurodam in Den Haag terecht.
FOTO FOTOPERSBUREAU DIJKSTRA
VRIJDAG 11 FEBRUARI 1994
Vier Fokker-60's
Een ervaren piloot bij de KLM verdient 330.000
gulden per jaar bruto. De directie van het bedrijf
vindt dat te veel en wil de vliegers meer laten bij
dragen aan de bezuinigingen. De vliegers zijn het
daar niet mee eens. Hun salarissen zijn concurre
rend en steken niet uit boven het loon van colle
ga's in Europa en Noord-Amerika, vindt de Ne
derlandse Vereniging van Verkeersvliegers (NW).
Sterker nog, Franse, Spaanse en Britse vliegers
houden netto meer over dan hun KLM-collega's,
al vertroebelen valutaschommelingen en verschil
len in pensioenpremies het beeld. Martinair en
Transavia betalen zo'n tien procent minder dan
KLM, maar laten hun vliegers wat sneller naar de
top schieten. Wat iemand in zijn hele loopbaan
bij elkaar verdient, ontloopt elkaar niet zoveel. Al
dus voorzitter B. Baksteen van de NW.
Verkeersvliegers veranderen niet snel van baan.
In de luchtvaart moet je nu eenmaal goed kunnen
samenwerken. Bovendien beginnen alle nieuwko
mers onderaan en bepaalt het aantal dienstjaren
de kans op promotie. Alleen beginnende piloten
„salaris 70.000 en een studieschuld van twee
ton" hebben weinig te verliezen en stappen
wel eens over.
De arbeidsvoorwaarden en salarissen in Neder
landse vliegerij liggen zo dicht bij elkaar dat de
NW geregeld pleit voor het opstellen van één lan
delijk lijst waarop iedere vlieger, ongeacht zijn
werkgever een plaatsje krijgt. De gedachte is dat
iedereen dan exact weet waar hij aan toe is. Ne
derland kent zo'n 1750 verkeersvliegers, waarvan
er zo'n 1200 bij KLM werken. Werkloosheid is er
niet onder Nederlandse vliegers en tekorten zijn
er evenmin. De animo om in het buitenland te
gaan werken is gering. In het verleden, toen KLM
moest inkrimpen, zijn er wel mensen overgestapt
naar het Duitse Lufthansa en Swissair.
Defensie kan vandaag de aan
koop van vier Fokker-60's bez«
gelen. De vaste kamercommii
sie voor defensie heeft de aan
schaf van de toestellen gistere
goedgekeurd. De Fokker-60 i
de militaire versie van de Fot
ker-50 met een verlengde róml
een vrachtdeur en een versterf
te laadvloer. De vliegtuiga
worden gebruikt voor het vel
voer van manschappen en gl
wonden en het droppen van pi
rachutisten. De kosten van d
aanschaf bedragen 293 miljoej
gulden, waarvan economisch
zaken 30 miljoen gulden bj
Werkdruk en slechte sfeer oorzaak
geestelijke gezondheidszorg.
Het personeel komt nog al
eens terecht in psychisch belas
tende situaties door hun om
gang met psychiatrische patiën
ten en hun problernen. Onvoor
spelbaar gedrag, agressie en
zelfmoordpogingen zijn voor
beelden van zaken waarmee de
werkers geconfronteerd kunnen
worden. Volgens de onderzoe
kers, R. Bijl en F. Lemmens, is
niet iedereen daar voldoende
op voorbereid of tegen opge-
Werknemers in de geestelijke
gezondheidszorg worden nog al
eens ziek van hun werk. Een
zware psychische belasting, ge
brek aan zelfstandigheid, werk
druk, een slechte werksfeer zijn
daar vaak debet aan. Het ziekte
verzuim in de psychiatrische
ziekenhuizen (8,1 procent), bij
de Riagg's (8,2) en in de psycho
geriatrische verpleeghuizen
(10,5) ligt boven het landelijk
gemiddelde van 6,8 procent.
Werkgevers doen te weinig om
mensen weer aan het werk te
krijgen en te houden.
Dit blijkt uit het onderzoek
'Aan het werk' dat gisteren door
het Nederlands centrum voor
Geestelijke volksgezondheid
(NcGv) is uitgebracht. Onder
zocht zijn de gezondheidsrisi
co's en herstelmogelijkheden
onder 2400 werknemers in de
Politie, brandweer en gemeentereiniging van Den Haag heb
ben vandaag een weinig benijdenswaardig klusje geklaard. 'Zef
hebben duizenden kilo's bedorven vis weg gehaald uit een be
drijf aan de Vissershavenstraat in Scheveningen.
De vis ligt al vanaf september in het pand waar sinds het fail
lissement niemand meer is geweest. De koeling heeft het bege
ven en de eigenaar heeft zich nooit meer om zijn handel be
kommerd. Tot de schoonmaakoperatie is besloten na klachten
uit de buurt over stankoverlast.
Celstraf voor vrouwenhandel
haarlem frits verhagen
Van de vrouwelijke perso
neelsleden in de psychiatrische
ziekenhuizen zegt 32 procent
op het werk te maken hebben
gehad met ongewenste intimi
teiten van patiënten. Voor het
vrouwiijk personeel in de ver
pleeghuizen is dit 25 procent en
voor de Riagg-medewerksters 7
procent.
De Haarlemse rechtbank heeft gisteren een 27-jarige Hoofddorp'
wegens vrouwenhandel en de handel in hasj veroordeeld tot dn
jaar gevangenisstraf, waarvan een jaar voorwaardelijk. De ma
moet verder een bedrag van 37.730 gulden betalen aan de staat, o
geschatte winst uit de vrouwenhandel. De rechtbank acht beweze
dat de Hoofddorper samen met twee anderen sinds eind 19S
Thaise meisjes naar Nederland heeft gehaald om hen hier in bo'
delen te laten werken. De slachtoffers hebben verklaard dat
daarbij onder druk zijn gezet en dat ze al hun verdiensten moestd
afstaan. De politie ging juni vorig jaar tot arrestatie over nadat en
kele Thaise meisjes aangifte hadden gedaan. De twee andere mai
nen, ook inwoners van Hoofddorp, hebben eind vorig jaar straffd
gekregen van drie en twee jaar, waarvan een half jaar voorwaarde
lijk.
leiden caroline van overbeeke
vervolg voorpagina
'De dieren lijden en hun gejam
mer vervult de lucht. De bossen
vallen ten prooi aan vernieti
ging. De bergen worden open
gescheurd voor de metalen die
in hun aderen groeien. En de
mens looft en prijst degenen die
aan de natuur en aan de mens
heid de grootste schade berok
kenen'.
Met deze vijfhonderd jaar ou
de maar nog steeds actuele
tekst van Leonardo da Vinei be
gint prof. dr. Udo de Haes van
middag zijn rede ter gelegen
heid van zijn benoeming. De
nieuwe hoogleraar milieukunde
maakt zich zorgen over het
milieu in binnen- en buitenland
en pleit voor meer wetenschap
pelijk onderzoek. Volgens hem
kan het huidige milieubeleid in
Nederland, met de nadruk op
afvalscheiding en recycling, veel
beter. „Ik heb zo mijn vraagte
kens bij het hergebruik van pa
pier en batterijen: dat kan ook
verkeerd uitpakken. Maar het
vraagt nader onderzoek om te
bepalen wat wél goed is."
Zo vraagt Udo de Haes zich af
of hergebruik van de ingeza
melde batterijen wel zinvol is.
In de batterijen zit de stof cad
mium die schadelijk is voor ons
milieu. „Cadmium is een bij-
produkt van zink-erts. Zink
wordt gebruikt voor dakgoten.
Dat betekent dat er sowieso
cadmium vrijkomt. Dat cadmi
um kan ook worden gebruikt
voor kleurstoffen, banden en
dergelijke."
„Als de batterijen worden in
gezameld voor hergebruik, ver
mindert het cadmium in het
milieu helemaal niet. Het blijft
vrijkomen en wordt vervolgens
in andere produkten verwerkt
omdat er al genoeg batterijen
zijn. Wat er met die andere pro
dukten gebeurt is nog maar de
vraag: het cadmium kan via het
afval dus weer in het milieu te
recht komen. Daarom vraag ik
me af: heeft die recycling van
batterijen wel zin? Is het niet
zinvoller om een veilige opslag
voor cadmium te ontwikkelen,
of alternatieven te bedenken
voor de zinkproduktie? De inza
meling van batterijen blijft wél
zinvol."
Een ander voorbeeld is vol
gens de Leidse hoogleraar het
scheiden van groente- fruit en
tuinafval (GFT) opi er compost
van te maken. „Ook bij het ef
fect van die inspanningen kun
je je vraagtekens zetten. Pro
bleem is namelijk dat in dat
GFT-afval zware metalen zitten
en dat komt dus weer op het
land terecht als compost."
Vooral tuinafval is veel scha
delijker dan we denken, vertelt
Udo de Haes. „Snijbloemen
staan stijf van het gif. En dan
heb je nog die gifgroene houten
schuttingen, bij veel tuincentra
te koop, behandeld met giftige
metalen. Verder komen zinkres-
ten uit de dakgoot mee met het
regenwater. Ie kunt je afvragen
of het niet zinvoller is het com
post te verbranden of vergisten
met terugwinning van de vrijge
komen energie."
„De overheidsvoorlichting zet
ons gedeeltelijk op het verkeer
de been, bijvoorbeeld met zo'n
milieukeurmerk op schrijfpa
pier", vindt Udo de Haes. „Pa-
pierrecycling is niet dé oplos
sing voor onze bossen. Het kap
pen van bomen uit duurzame
bossen is wel goed. We moeten
zeker doorgaan met afvalschei
ding maar de beste manier om
Prof. dr. Udo de Haes: „In GFT-afval zitten zware metalen die als compost weer op het land terecht komen. Zo milieu-vriendelijk is dat niet."
FOTO JAN HOLVAST
het milieuvriendelijk te verwer- van belang. Hij hoopt dat stu
ken, moet nog goed worden on- denten in Leiden hier ooit een
derzocht." Udo de Haes vindt volwaardige studie milieukunde
naast onderzóek ook onderwijs kunnen volgen. Nu is het alleen
mogelijk deze specialisatie als in Leiden in het leven te roepen,
bijvak te kiezen. „Pogingen om hebben nog niks opgeleverd. Ik
een volwaardige studie natuur- hoop zeer dat dit toch nog gaat
wetenschappelijke milieukunde gebeuren."
Grote steden
waarschuwen
voor hoge huren
rotterdam anpj
Door de plannen van staatssf
cretaris Heerma om het volki
huisvestingbeleid te vereenvoil
digen, stijgen de hufen in
grote vier steden de komend
jaren mogelijk 10 tot 30 procel
meer dan in de rest van hl
land. Gezien het grote aantl
mensen met een laag inkomd
in Amsterdam, Rotterdam, Dfl
Haag en Utrecht is dit vragd
om problemen. Dit stelden d
vier steden gisteren in een bril
aan Heerma.
De staatssecretaris wil ml
zijn zogeheten bruteringspld
in één keer 35 miljard guldd
aan subsidies uitkeren, die hl
rijk de afgelopen jaren hed
toegezegd aan woningbouwve'
enigingen voor de bouw vd
meer dan 700.000 woningel
Deze uitkering wordt vervolgen
verrekend met leningen die hl
Rijk heeft uitstaan bij diezelffl
corporaties. De afrekening vd
voor corporaties die door d
stadsvernieuwing weinig I
geen reserves meer hebben i
ongunstig uit dat zij meer hul
moeten berekenen: 4,2 tot
procent tegen 3,8 procent elde!
in het land.
Een proef waarbij de bromfiets op de rij
baan rijdt, in plaats van op het fietspad, lijkt
succesvol. Het aantal ongevallen wordt aan
zienlijk teruggebracht door het fietspad tot
verboden gebied voor de brommers te ver
klaren. Dit blijkt uit onderzoek van de
Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Ver
keersveiligheid (SWÓV) op drie proefpro
jecten in Den Haag, Apeldoorn en Tiel.
Op 38 kilometer wegen voorzien van vrij-
liggende fietspaden binnen de bebouwde
kom van de drie genoemde gemeenten
werd de bromfietser van het fietspad naar
de rijbaan verwezen. Een jaar na invoering
van de maatregel (1 november 1991) was
het aantal ongevallen met bromfietsers ge
halveerd. Ook het aantal slachtoffers daarbij
liep met de helft terug. Vooral op kruispun
ten ontstonden minder ongelukken tussen
bromfietsen en afslaande auto's. Volgens de
SWOV is langer onderzoek nodig alvorens
de maatregel op alle wegen binnen de be
bouwde kom in te voeren.
