ZATER
DAG
S
B
JVO
E
G
S
E
L
Las Vegas
gokt op het
hele gezin
ZATERDAG 5 FEBRUAR11994
Het beeld en het uitgaansleven v
in al die vernieuwingen zijn casir
blijven i
Las Vegas veranderden sterk, maar
's en gokhallen een centrale plaats
foto archief
Las Vegas heefteen
spectaculaire
metamorfose
ondergaan. Van een
'zondigoord'
veranderde het in een
van Amerika 's grootste
toeristische attracties
voor het hele gezin. Las
Vegas wordt
tegenwoordig in één
adem genoemd met
Disneyworld en de
Universal Studios.
Bijna de helft van de
jaarlijks 22 miljoen
bezoekers bestaat uit
families met (kleine)
kinderen.
Maar hoe groot de
veranderingen in Las
Vegas ook zijn: het
gokken blijft een
centrale plaats
innemen.
De slopershamer maakte onlangs
bijna onopgemerkt een einde
aan de vervallen 'Oregon'-vleu-
gel van het Flamingo Hotel in Las Vegas. En
daarmee aan een stukje historie. Een van de
luxueuze suites van het nu tot de Hilton-
groep behorende glitterhotel gold immers
een halve eeuw geleden als de verblijfplaats
van Bugsy Siegel, de beruchte maffia-gang-
Het 'Flamingo', naar de bijnaam van zijn
vriendin Virginia Hill, was het eerste grote
hotel-casino in Las Vegas, tot dan niet veel
meer dan een slaperig woestijnstadje met
een paar zilvermijnen, enkele goktenten en
wat hoerenkasten. Maar Siegel stampte in
1945 een gokimperium uit de grond dat van
Las Vegas in korte tijd een wereldwijd be
rucht 'oord van verderf maakte.
Sin City werd het al gauw genoemd, de
stad der zonde, waar de maffia heerste en
misdaad en prostitutie welig tierden. Tot ver
in de jaren '70 hield die reputatie stand. Hoe
wel het gokken inmiddels keurig legaal was
geworden, had een bezoek aan de sterk ge
groeide gokstad in de dorre woestijn van Ne
vada toch nog altijd iets van het proeven van
'verboden vruchten'. Maar dat is veranderd.
De sloop van het onderkomen van Bugsy
Siegel kan worden gezien als de definitieve,
symbolische afrekening met het misdadige
verleden van de stad. 'Sin City' is niet meer.
Het gokken is nu ook voor 'Jan en Truus Mo
daal', die aan de roulette zitten terwijl hun
kroost tussen de eenarmige bandieten krij
gertje speelt of zich zonder pa en ma in de
buurt elders vermaakt.
En pa en ma hoeven zich geen zorgen te
maken. Het misdaadcijfer is in tien jaar tijd
gehalveerd. Het aantal moorden ligt op de
helft van het Amerikaanse gemiddelde. Pros
titutie is nagenoeg verbannen en casino's
zijn in handen van eerbiedwaardige, beurs
genoteerde hotelconcerns of van grote beleg
gers. Het ene na het andere nieuwe hotel-ca
sino wordt uit de grond gestampt.
De bevolking is in twintig jaar tijd verdub
beld tot 300.000, waarmee Las Vegas nu de
snelstgroeiende stad van de VS is; na New
York thans Amerika's grootste congresstad.
Het beste bewijs voor de veranderde zeden is
misschien wel dat de Amerikaanse baptisten
enkele jaren geleden juist Las Vegas uitkozen
om er hun jaarlijkse religieuze conferentie te
houden.
Het gokken staat er natuurlijk nog centraal,
maar de casino-uitbaters hebben tijdig beseft
dat het aantal Amerikanen (en jaarlijks ruim
twee miljoen buitenlanders) dat tijd en geld
zat heeft om alleen dóarvoor naar Las Vegas
te vliegen niet meer zo groot is. „Vroeger
kwam je hier alleen om te gokken en als je
geen gokker was dan kwam je niet", zegt een
hotelmanager.
Pretparken
Uit een onderzoek in 1992 bleek dat, on
danks de 22 miljoen bezoekers per jaar, zes
op de zeven Amerikanen nog nooit in Las Ve
gas zijn geweest. Dat is een enorme markt,
die met name bestaat uit jonge gezinnen met
kinderen. De veranderingen in de look van
Las Vegas zijn dan ook vooral op hen gericht.
En tot nog toe met ongekend succes.
Hotels met casino's zijn niet meer vol
doende. Het ene na het andere casino breidt
uit met een pretpark, waarin de kinderen be
ziggehouden kunnen worden terwijl de ou
ders hun vakantiegeld vergokken. Circus Cir
cus zette in de jaren '70 de trend, door in een
gokhal boven de gelukzoekers permanent
trapezewerkers (met net), acrobaten en jong
leurs actief te laten zijn.
Maar dat is nu al kruimelwerk vergeleken
bij de nieuwste attracties. Het vierduizend
kamers grote Excalibur Hotel staat helemaal
in het teken van de Europese Middeleeuwen.
Het is gebouwd in de vorm van een kasteel,
kwijtraken. Zij hopen juist dat de kleine gok
kers daar de smaak zo te pakken krijgen, dat
zij uiteindelijk voor het grotere werk - en de
vele andere attracties - toch bereid,zijn op
het vliegtuig te stappen.
De casino-boom is vooral te danken aan
een maas in de Amerikaanse wetgeving.
Sinds 1986 zijn tientallen casino's verrezen in
indiaanse reservaten. In dat jaar sprak het
Amerikaanse opperste gerechthof uit dat die
reservaten 'soevereine naties' waren, waar de
civiele wetten van de Verenigde Staten -
waaronder die op het gokken - niet langer
van toepassing waren.
De indianen mochten vanaf toen hun ei
gen belastingen heffen maar ook casino's
openen. Dat is daarna ook volop gebeurd. De
casino's brengen tientallen miljoenen in de
kas van de tot voor kort vaak straatarme in
dianenstammen, die er nu scholen en zie
kenhuizen mee bouwen en hun leden een
toekomst kunnen bieden. „We nemen zo
eindelijk terug wat ons ontstolen is", zeggen
zij.
Er zijn nu 65 indiaanse casino's in zeven
tien staten die de indianen vorig jaar tesa-
men 900 miljoen dollar opbrachten. Door
hun speciale status hoeven de stammen bo
vendien geen belastingen af te drageri over
hun gokwinsten. De staten zagen zo handen
vol geld 'verdwijnen'. De enige manier om
ervan mee te profiteren was dan ook het le
galiseren van het gokken.
Ook buiten de indiaanse reservaten wer
den daarna snel tientallen casino's geopend,
onder meer op grote boten op de Mississippi.
Vorig jaar werd daardoor al 29 miljard dollar
vergokt, dat is evenveel als alle Amerikanen
elk jaar uitgeven aan de tandarts of aan ma-
ke-up en de fitness-rage. Ruim eenderde
daarvan gaat in loterijen en lotto's, de rest in
Onveranderd
Had Las Vegas twintig jaar geleden nog het
rijk alleen, nu verwerkt het nog 'slechts' een
kwart van de nationale casino-omzet. Daar
om moesten de bakens worden verzet naar
de markt die de indiaanse en de 'rivierboot'-
casino's lieten braakliggen: die van het ver
tier voor het hele gezin. En daarvoor njoest
Las Vegas voor eens en voor altijd van zijn
slechte imago af.
Maar veel is ook onveranderd gebleven. De
tientallen trouwkapelletjes waar ook vorig
jaar nog meer dan 158.000 'spoedhuwelijken'
gesloten werden. En de optredens van grote
sterren als Frank Sinatra, Barry Manilow of
Barbra Streisand, welke laatste rond de jaar
wisseling voor twee optredens in de gloed
nieuwe 15.000 plaatsen tellende MGM-Arena
maar liefst 20 miljoen dollar kreeg.
Las Vegas is dan ook synoniem voor extra
vagant. De opmerking van Steve Wynn van
het Mirage dat 'Las Vegas een perfecte weer
spiegeling is van Amerika', zegt daarom meer
over Amerika dan over Las Vegas. In deze vi
deomaatschappij moeten ook casinobazen
de gekste capriolen uithalen om nog te boei
en. Want met het echte Amerika hebben
Middeleeuwse ridders, Egyptische farao's of
Caraïbische zeeslagen natuurlijk weinig te
maken.
Spectaculaire ommekeer in de 'stad der zonde'
Met deze onderneming begon de ommekeer in Las Vegas: 'Circus Circus'. Het zette de trend door in een speelhal, boven de gokkers,
trapezewerkers, acrobaten en jongleurs te laten optreden. foto las vegas news bureau
Een van de opvallende nieuwe attracties in Las Vegas: het Excalibur Hotel, gebouwd en opgezet in het teken van de Europese Middeleeuwen. Personeel in Middeleeuwse
kledij en elk anderhalf uur een heus steekspel, uitgevoerd door Amerikanen... foto npa roland de bruin
gauw een paar honderd. Samen verdienen al
die casino's en pretpraken nu jaarlijks ruim
acht miljard gulden. En het eind van de groei
is nog niet in zicht. Hoewel alleen in 1993 al
ruim tienduizend nieuwe hotelkamers aan
het bestand van Las Vegas werden toege
voegd, staan al nieuwe projecten op stapel,
zoals een 3000 kamers tellend paleis in Chi
nese stijl en een Hawaiaans hotel-annex-
pretpark.
Maar misschien wel de belangrijkste reden
voor deze bouwexplosie is de veranderde
houding van de Amerikaan tegenover gok
ken. Tot niet zo heel lang geleden was het
iets voor de happy few, of voor wie zwart geld
wilde witten. Daar kwam bij dat gokken in
het puriteinse Amerika bijna overal verboden
was. Tot 1977 kon je alleen in Nevada (Las
Vegas en Reno) legaal gokken.
Dat jaar kreeg Las Vegas concurrentie van
Atlantic City in New Jersey aan de oostkust,
waar Donald Trump als eerste een nieuwe
wet aangreep om een casino te openen. Maar
Atlantic City lag ver genoeg weg om geen
echte concurrent voor Las Vegas te zijn. Bo
vendien werden de meeste gokhuizen in Las
Vegas en Atlantic City al gauw beheerd door
dezelfde casinobazen.
Maar anno 1994 zijn er in de VS nog maar
drie staten (Hawai, Idaho en Utah) waar gok
ken verboden is. Loterijen - met jackpots die
soms de 100 miljoen dollar overschrijden -
schieten overal uit de grond. En bijna de helft
van de staten heeft nu casino's die, hoewel
uiteraard niet vergelijkbaar met die van Las
Vegas, jaarlijks vele miljoenen Amerikanen
loldcen.
De grote gokconcerns in Las Vegas, Reno
en Atlantic City willen die kleine casino's
geen concurrenten noemen, ook al kunnen
de Amerikanen nu dicht bij huis hun geld
Naast het 'Middeleeuwse' Excalibur Hotel ligt het dertig verdiepingen tellende 'Luxor', uitge
voerd als glazen Egyptische piramide. Met voor de deur een tien etages tellende grote sfynx. Het
hotel ging vier maanden geleden open en kostte 375 miljoen dollar. foto reuter neal lauren
compleet met kantelen. Binnen loopt het
personeel rond in Middeleeuwse kledij en el
ke anderhalf uur vindt in een grote hal een
heus steekspel plaats. Door Amerikanen!
Ernaast verrees vorig jaar het Luxor Hotel,
een dertig verdiepingen hoge glazen 'Egypti
sche' piramide met voor de deur een tien
etages grote gele sfynx. In de piramide (met
langs de schuine wanden 2600 kamers) kan
men met een bootje een tocht over een 500
meter lange 'Nijl' maken, waar pseudo-ar-
cheologen de reizigers vertellen over de
schatten van het oude Egypte.
De gokkasten, roulettes en pokertafels zijn
bij binnenkomst aan het oog onttrokken. Die
bevinden zich in de kelder van de piramide.
De grote hal is echter vol met kinderen, die
zich in een zeven etages hoge omgekeerde
Segrt-piramide vermaken achter de meest
fantastische videospelletjes van de gelijkna
mige fabrikant. Volwassenen zijn in geen vel
den of wegen te bekennen.
Aan de overkant van de straat werd in de
cember het MGM-Grand Hotel geopend, met
5009 kamers 's werelds grootste slaapfabriek.
'Ook hier voor de deur een gigantische gou
den leeuw (het symbool van de Metro-Gold-
wyn-Mayer-filmstudio's). Het gokken is hier
niet weggemoffeld. Integendeel, de hele be
nedenverdieping (vier voetbalvelden groot) is
één gokparadijs.
Maar naast het kolossale, 's avonds zacht
groen verlichte, hotel is een veertien hectare
groot pretpark aangelegd met attracties die
zo uit Disneyworld weggelopen lijken. En een
paar honderd meter verderop is voor het Tre
asure Island Hotel zelfs een Caraïbisch eilan
denrijkje nagebouwd, waar elke avond om
het uur een heuse zeeslag met piraten wordt
nagespeeld.
En in de voortuin van het luxueuze Mirage
Hotel braakt 's avonds elk uur gedurende een
kwartier een tientallen meters hoge nepvul-
kaan een stroom vurige neplava uit temidden
van kolkende nep watervallen. Met gokken
heeft het allemaal niets te maken, maar de
elkaar momenteel in overtreffende trap op
volgende kermisattracties zijn een trekpleis
ter op zich geworden.
Basis gebleven
Toch waarschuwen veel casinobazen dat Las
Vegas geen 'kinderstad' mag worden. „We
bieden de volwassenen een vakantie waar
kinderen ook van kunnen genieten maar niet
andersom", zegt een van hen. Als de ouders
die willen gokken weten dat hun kinderen -
die dat tot hun 21ste niet mogen - ook wor
den beziggehouden, zullen zij Las Vegas
sneller in hun vakantieplannen opnemen.
Het gokken is en blijft de basis. Daar ko
men de miljarden vandaan, al blijkt dat de
themaparken bij de casino's - met entreeprij
zen van 30 tot 50 gulden - ook dik geld in het
laatje brengen. „Ik wil geen speciaal kinder-
ontwerp voor Las Vegas", zegt Steve Wynn,
eigenaar van het Mirage en een handvol an
dere topcasino's. „Het doel blijft voor mij pa
„Veel mensen willen zichzelf niet als gok
kers zien", meent Wynn, en daar spelen de
casinobazen op in. „Zij willen eerst en vooral
een leuke vakantie, en zeggen dan: ach, laat
ik nu ik er toch ben maar een paar dollar in
een machine gooien". En die paar dollar
worden er volgens de statistieken dan al
