'Geen racisme maar onbehagen' Kerk Samenleving Franse pater opnieuw op de bres voor daklozen Haarlemse Evangelisch-Lutherse gemeente filiaal binnen fusiekerk DONDERDAG 3 FEBRUAR11994 kaa zijn UIT DE KERKBLADEN Uitvaartdienst (1) ,,In 'Trouw' viel over de uit vaartdienst van Ien Dales te lezen dat het een moderne rouwdienst was", schrijft do minee G.J. de Bruin in het Oegstgeester kerkblad OKE. ,,Wat was dal 'moderne' dan? Het hield verband met het feit dat er avondmaal gevierd werd en dit was voor de jour nalist kennelijk iets onbe kends." Maar zo modem is dat niet, verduidelijkt De Bruin. Jn de proeven voor de ere dienst van de commissie Dienstboek is nadrukkelijk gerekend met een dienst van Schrift en Tafel als geëigende structuur voor een uitvaart. Misschien dat nog te weinig wordt stilgestaan bij deze mogelijkheid. Zelf bewaar ik goede herinneringen aan herdenkingsdiensten waarbij ook de Maaltijd werd ge vierd. De ervaring leert dat brood en wijn op zulke mo menten een bijzondere zeg gingskracht hebben. Ze be palen je bij de weg van Jezus die door de dood is heenge gaan, de gekruisigde en op gestane. Het breken en delen verbindt je met Hem, met el- Precies veertig jaar na zijn wanhopige op roep hulp te bieden aan daklozen die op straat stierven, heeft Abbé Pierre zijn nood kreet herhaald. De nu 82-jarige pater vreest voor het lot van de bijna één miljoen men sen in Frankrijk zonder vaste woon- of ver blijfplaats. Van hen verkeren 200.000 tot 500.000 in een precaire situatie. Op 1 februari 1954 stormde de pater al eens een radiostudio binnen en riep: „Vrienden, help! Vannacht is een vrouw doodgevroren op de Boulevard Sébastopol. In haar hand hield zij een papier van een deurwaarder die haar twee dagen eerder op straat had gezet." Uit heel Frankrijk, dat nog geen tien jaar na de Tweede Wereld oorlog kampte met een enorme woning nood, stroomden hulpgoederen, kachels, tenten, eten en zelfs auto's naar de verza- meladressen van de pater. De nood is nu minstens zo hoog, ook al is er geen gebrek aah woningen. Die zijn er genoeg, maar zijn ook veel te duur voor hoe langer hoe meer mensen. Met name in Pa rijs vliegen de prijzen per vierkante meter de pan uit. Veel eigenaren laten hun huizen of appartementen liever leegstaan dan vast te zitten aan huurders die te weinig betalen en er moeilijk uit te krijgen zijn. Dat ver mindert de waarde van die woningen. Alleen al in Parijs zijn zo'n 20.000 tot 30.000 zwervers, hoe langer hoe jonger. Wetten om in noodgevallen woningen te vorderen zijn er niet. Gemeenten staan dus machteloos. Elk jaar opnieuw vallen er do den door de kou. Gezien die achtergrond is de hernieuwe noodkreet van Abbé Pierre, opnieuw voor de radio, nu veel politieker. Hij heeft alle Fransen gevraagd petities te tekenen of brieven te sturen naar hun afge vaardigden en burgemeesters om huisves ting voor iedereen te eisen vóór 15 maart. BEROEPINGSWERK NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Beroepen: te Heerenveen c a.: G. Hoekstra te Nieuwleusen; te Rijssen (dg. De Open Hof): mevr. W Klein, kandidaat te Utrecht. Bedankt: voor Wierden J E de Groot te Gorinchem. GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen: te Loppersum: D.G. Groe nendijk te Oudemirdum c.a.; te Ben- nekom: P.J. Ribberink te Rijnsburg. Beroepbaarstelling: A.G. Tol, Voor straat 2-1, 8261 HS Kampen, tel. 05202-22580 GEREFORMEERDE GEMEENTEN Beroepen: te Amsterdam-Noord: A Predikant promoveert in Leiden op onderzoek onder bewoners oude stadswijken voorgegaan, ook de overlede ne. je raakt aan geheimen van het leven; verwijst het brood niet naar graankorrels die alleen door te sterven vrucht voort kunnen bren- gen?" Uitvaartdienst (2) „Daar komt nog bij", ver volgt dominee De Bruin, „het gebaar van breken en delen is wat Van Kilsdonk ooit noemde 'aan woorden voor bij'. Er is in diensten soms een overdaad aan woorden. In een uitvaart kunnen woor den 'te kraaierig, te snor kend, te proclamatorisch zijn'. Gelukkig zijn er dan ge baren die uitdrukking kun nen geven aan wat er in ons leeft. Een viering van de Maaltijd des Heren in een uitvaartdienst? Zelf hecht ik eraan. Ter overweging bied ik u deze gedachten aan. Niet om te zeggen: zo moet het. Wel om te beweren: zo kan het. Zoals bij'zoveel keu zes lijkt me ook hier het trouw zijn aan jezelf van eminent belang." Samen op Weg In hetzelfde kerkblad staat een bespiegeling van domi nee R. da Costa van de her vormde wijkgemeente Oegst- geest Zuid. „Hervormd en gereformeerd samen in Oegstgeest. Ik hoor vaak zeg gen: we doen het uit vrije wil, we worden er financieel niet toe gedwongen. Die uit spraak zegt me niet zoveel. Waar gefedereerd of gefu seerd wordt speelt het finan ciële aspect op den duur al tijd mee. Waar krachten ge bundeld worden, worden ook middelen gebundeld, met alle mogelijke gevolgen vandien. Het is alleen vraag hoe en op grond van welke criteria beide worden aange wend. Van meer belang is de vraag of de federatie een uit straling heeft die ook buiten kerkelijken aantrekt. Om het bijbel-theologisch te zeggen: hoe wordt de apostolaire roeping van de nieuwe kerk ingevuld? We zijn mijns in ziens niet gebaat met drie nieuwe wijken die elk op ei gen wijze - al of niet ten kos te van elkaar - in een tijd van ontkerkelijking trachten te overleven, maar op een vere nigd protestantse kerk waar men het evangelie creatief en eigentijds invult. Alleen dan zullen wijkgrenzen als werkgrenzen worden be leefd. Het gaat immers om twee kerken in Oegstgeest die vanaf september de moed hebben als één kerk (naast andere) in de wereld Bewoners van oude stads wijken zijn niet zozeer ra cistisch, maar voelen zich vaak terecht door de poli tiek in de steek gelaten. Dat onbehagen reageren ze af op allochtonen. Die conclusie trekt de her vormde predikant At Pol huis in het proefschrift 'Lotgenoten bondgenoten? Mogelijkheden van coali tievorming in oude stads wijken. Een bijdrage vanuit de kerk'. Hij promoveert op 9 februari aan de Rijks universiteit Leiden tot doc tor in de theologie. ROTTERDAM/LEIDEN ANP Promotoren zijn de Leidse emeritus-hoogleraar theologie dr. G.H. ter Schegget en de Utrechtse hoogleraar sociologie dr. F. Bovenkerk. Polhuis (47) is sinds elf jaar diakonaal predi kant in de Rotterdamse wijken Crooswijk en Jaffa. Het is 'onmiskenbaar' dat er bij de oorspronkelijke bevolking yan de oude wijken verzet is te gen de nieuwkomers uit het verre buitenland. Dit is volgens de promovendus niet te wijten aan 'verborgen' racisme, maar aan de verkrotting en de ver paupering in de binnensteden. De organisaties van bewoners van oude wijken wilden in de jaren '70 werken aan de weder opbouw van hun buurt. Er was sprake van 'schrikbarende' woontoestanden. Bovendien vertrokken de mensen die wel profiteerden van de opwaartse economie naar de buitenwij ken. Daardoor kregen de oude wijken een zeer eenzijdig sa mengestelde bevolking; verpau pering was het gevolg. De strijd om de stadsvernieu wing ging voortvarend van start. Maar na een jaar of vijf stagneerde de samenwerking monse had geen aandacht aan de theologische kant besteed zodat de boeken in dominees land onbekend bleven. „Boven dien wilde ik vanuit een theolo gische optiek naar de praktijk kijken", aldus Polhuis. Hij trekt in zijn boek enkele conclusies. In het werk van de kerk in de buurt móet van begin tot einde de buurt het kader van het werk blijven. Je kunt na een poosje niet zeggen: nu ken ik de buurt; nu weet ik wat ik moet vertellen, zegt de promovendus. „Daar waar je God in de buurt vermoedt, moetje partici peren." Dat is volgens de pro movendus de emancipatiebe weging. Als theoloog, werkend vanuit het getuigenis van Jezus Christus als de bevrijder, heb je een eigen taak binnen zo'n be weging. Je moet altijd vragen: is het wel gerechtigheid wat we .nastreven? Zo houd je zo'n be weging emancipatorisch. Tenslotte vindt Polhuis dat in dit werk ook de opbouw van een zekere kerkelijke gemeen schap nodig is. Een emancipa tiebeweging kan verdwijnen. Dan moet er nog een organisa tie zijn die de hoop levend houdt. „Ik ben geen opbouw werker, maar dominee. Zo ken nen ze me ook in de buurt." Polhuis was van 1979 tot 1983 lid van de hervormde synode. In die tijd lag hij danig overhoop de het Dominee At Polhuis ziet een belangrijke taak weggelegd v God in de buurt vermoedt, moetje participeren." met de stedelijke overheid. Ook de strijd tegen de verpaupering liep vast. In woningen die be doeld waren voor de sloop, ves tigden zich migranten. Al snel bleek dat het hier om perma nente bewoning ging. Het pleidooi voor een spreidingsbe- leid, bedoeld om een sociaal evenwichtiger samengestelde bevolking te krijgen, werd voor racisme aangezien. De overheid bleek niet langer een bondgenoot van de oude wijken. Dat heeft bij de bewo ners diepe sporen achtergela ten. Het vertrouwen dat de poli tiek voor hen opkomt, was ge schonden. Bovendien werden ze ten onrechte voor racist uit gemaakt. Er kunnen alleen werkelijke veranderingen tot stand komen als alle lotgenoten bondgenoten worden, zegt Polhuis, als bewo nersorganisaties gaan samen werken met migrantenorganisa ties. Daar is de laatste tijd veel energie in gestoken. Na vijf hoofdstukken zei Bo venkerk: „Hier kun je zo op pro moveren. Voor mij hoef je niet verder te schrijven." Dat toch te doen kostte wel enige moeite, erkent Polhuis, maar zijn Nij meegse collega J. Simonse, die enkele boeken over de oude wijken had geschreven, stimu leerde hem om door te gaan. Si- theologisch-wetenschappelijk onderwijs van de Nederlandse Hervormde Kerk, die de benoe ming van Ter Schegget tot hoogleraar in Amsterdam te genhield. „Het kan vreemd gaan", zo begint Polhuis zijn woord voor af. Het was de commissie-TWO die het mogelijk heeft gemaakt dat hij deze studie kon schrij ven. Enkele jaren geleden was het geringe aantal promovendi onder hervormde theologen voor de commissie aanleiding een promotiefonds in te stellen. Polhuis is één van de eersten die daar gebruik van heeft ge maakt. KEES VAN DER LINDEN De kerkeraad van de Haarlemse Evangelisch-Lutherse gemeente stemt eerdaags vrijwel zeker in met de ontwerp-kerkorde van de Verenigde Protestantse Kerk in Nederland. „Samenwerking is nodig, anders zakken we op den duur weg", legt kerkeraads- lid S. Spaans-Bloem uit. „Dan is er straks nog één lutheraan die met ceremonieel wordt begra ven en dan is het over." De toekomstige samenwer king betekent echter niet dat de Haarlemse gemeente haar eigen kerkgebouw en predikant gaat opgeven, zoals sommige kwij nende gemeenten gedwongen zijn te doen. „We worden een luthers filiaal binnen de fusie- kerk, een zelfstandige lutherse kern", meldt predikante T. Ver hoeven. „Op dezelfde wijze als de vrijzinnige hervormden en de bonders een eigen plek heb ben binnen de hervormde kerk." De synode van de Evange lisch-Lutherse kerk is twee we ken geleden akkoord gegaan met de ontwerp-kerkorde van de fusiekerk, waarin lutheranen samengaan met hervormden en gereformeerden. Nu is de beurt aan de kerkeraden om een offi ciële reactie te geven. De beslis sing om in Haarlem niet volle dig op te gaan in het nieuwe kerkverband is geen 'hoog moed', benadrukt Spaans. „Maar een gemeente mag een bepaalde eigen kracht hebben, vasthouden aan een eigen litur gie." Of de lutheranen in de toe komst nog zijn te onderschei den van calvinisten, weten Spaans en Verhoeven niet. Ze vinden die vraag ook niet van belang. Verhoeven: „We zijn evangelisch-luthers, niet lu thers. We zijn er om het Evan gelie te verkondigen. Als we vonden dat we de enigen waren die dat deden, hadden we nooit gedacht aan een fusie. De fusie zal een proces zijn. Naarmate we langer samenleven, nemen we natuurlijk eikaars kleuren aan. Dat is niet erg. Maar als het morgen gebeurt, dan heb ik er moeite mee." 'Bambinello' uit kerk gestolen ROME RTR/EPD De 'Bambinello van Aracoeli', een met goud bedekt houten beeld van het Christuskind uit de vijftiende eeuw, is gestolen uit de kerk van Santa Maria in Aracoeli in Rome. Het is één van de oudste en meest ver eerde 'wonderbeelden' van de christelijke wereld. Ouders uit heel Italië ne men volgens de traditie hun pas geboren of zieke kinderen mee naar dit beeld. Zij gelo ven dat van de Bambinello genezende kracht uitgaat, vragen om genezing en laten juwelen achter die later door de franciscaanse monniken worden verkocht. Het geld dat de kostbaarheden opleveren, schenken de minderbroeders aan de armen. De monniken krijgen ook duizenden brie ven uit de hele wereld met verzoeken om een voorbede te doen voor genezing van een ziek kind. Volgens een legende sneed een franciscaan het zestig centimeter hoge beeld in de 15e eeuw uit een olijfboom in de hof van Gethsemane in Je ruzalem. Het Christuskind werd in de Jordaan 'gedoopt'. Lange tijd werd de Bambinel lo in processies door Rome meegedragen omdat men ge loofde dat het beeld de stad zou beschermen. Volgens de politie drongen de dieven de kerk binnen na dat deze voor het publiek was afgesloten. Ze stalen het beeld terwijl de monniken hun avondvesper zongen in een ander deel van het 13e-eeuw- se gebouw, dat op de top van de Capitolijnse heuvel staat. DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck HEINZ meneer. de rechter. mon C Li ENT HEEFT ER SPUT V/AN DAT HU CHAUFFEUR IS &EWEEST ftl) BANKOVERVALLEN DAMMES MAN/ wat/S h'£T E/£R T£££MH£X?RC>/(? PRUK £MP£ (5£Z£/-i-/eS/ HU HEEFT MO V •HU HET N/ODiT, ZAL POEN ERZEKERp PAT NOOiT WEER ja 0e/trtre f vp£ j£ ram W£l RAD£W AK>£ DAT froMT fUO£ WAAROM DAT zo NSB, VOORTAAN PoE iK AAN DE OVERVALLEN ZELF MEE DAN KR'JCr IK EEN <&ROTER AANCCEL IN DerSUiT. COLOFON DIRECTIE: 8 M. Essenbcrg. G.P fi HOOFDKANTOOR. Rooseveltstraat 82,2321 8M L< Telefoon 071-356356 REGIOKANTOOR Kanaalstraat 26a Li Postbus 54.2300 AB Leiden TELEFAX Advertenties071-323508 Fam. berichten 071-323508 Redactie 071-321921 Telefoon 071-143545 ABONNEMENTEN Tel. 071-128030 bij vooruitbet (ind. BTW) per acc.giro autom.bet. per maand ƒ29,30 per kwartaal 85,55 84.55 per jaar 329,30 ƒ328,30 VERZENDING PER POST Nederland per kwartaal 125,50 land per ki overige landen op ai KLACHTEN BEZORGING HET WEER HANS VAN ES Balletje kan alle kanten uit Het zag er al een beetje voorjaars achtig uit woensdagmorgen. De prille sneeuwklokjes kregen groei stuipen onder de felle februarizon. Later op de dag gaven hoge wol kensluiers naderende warmte in de bovenlucht aan; de zoveelste golf milde oceaanlucht spoedde zich in de richting van ons land. Zo'n lucht wijst in de meeste gevallen op re gen binnen enkele uren, maar dit maal werd het gebruikelijke pa troon verstoord. De neerslagzone bleef zuidelijker dan wasvoorzien. Het warmtefront werd in zijn noordwaartse beweging belem merd doordat er een tegendruk uit het ondergesneeuwde en inmid dels diepvrieskoude Skandinavië op gang kwam. Heel voorzichtig heeft zich daar de laatste dagen een koud hogedrukgebiedje ge vormd en dat nu lijkt een moeilijk te nemen barrière te worden voor de Atlantische depressies. Het eer ste warmtegolfje liep dus onder ons land door in de richting van de Al pen, maar een volgende-milde golf uit het zuidwesten gaat vandaag een poging ondernemen West-Eu ropa vrij van winterkou te houden. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Aanzienlijke luchtdrukdalingen en fors aantrekkende oostenwind wij zen er op dat ons land midden in het slagveld van koude en warme lucht is terecht gekomen. We zien een 960-millibar diepe depressie bij de ingang van het Engelse Ka naal liggen, die het warmtefront vanuit Frankrijk weer tot boven ons land duwt. Bij een temperatuur van maar 1 tot 3 graden kan de regen in sneeuw overgaan, vooral in de noordelijke helft van het land. De hamvraag is natuurlijk: Welke luchtsoort overleeft deze frontale botsing? Het lijkt er op dat de war mere Franse lucht morgen er nog net in slaagt het hele land te ver overen. Aan de andere kant houdt het Skandinavische hoog wel stand. Als de stormdepressie wat is uitgewoed, krijgt de koudeJucht weer stootkracht. Hoe dat moet af lopen is niet erg duidelijk. Erg spannend blijft het de komende dagen wel. De kou is zeker niet kansloos ditmaal, maar het balletje kan alle kanten uit rollen. Ik raad u aan steeds de meest re cente weerberichten in de gaten te houden. Nu de atmosfeer in een twijfelsituatie verkeert, kan elke kleine verandering in het stro mingspatroon eerdere prognoses doen omslaan. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Woensdag eerst af en toe zon en in west-Schotland een enkele bui, later van het zuidwesten uit regen. Vandaag in Schotland en mogelijk ook in zuidoost- Engeland perioden met re- kust een enkele bui. Maxi ma tussen 7 en 10 gra- België en Luxemburg: Woensdag eerst af en toe zon, in de middag van het zuidwesten uit regen. Van daag bewolkt en perioden met regen. Maxima woensdag ongeveer 5 gra- i, vandaag zachter. Noord- Midden-Frank- uit perioden met regen. Vandaag in het westen enkele opklaringen. Woensdag maxima van 5 graden in het noorden en oosten tot 10 in het zuidwesten. Van daag middagtemperatuur van 8 graden langs de kust tot ongeveer 12 graden el ders. aan de noordkant van het Centraal Massief door föhn plaatselijk ruim 15 Portugal: Woensdag overwegend zonnig, vandaag half tot zwaar bewolkt, enige tijd regen en aan de westkust tamelijk veel wind. Woensdag nog maxima van 14 graden bij Porto tot 18 in de Algarve, vandaag lagere temperaturen. Spanje: Woensdag zonnig, in Galicië wolkenvel- Neerslagkans Mimmumtemp. Middagtemp. Wind s op regen. Vandaag v i het gevolgd door regen en aan de noord westkust veel wind. Aan de Costa's in het oosten en zuiden waarschijnlijk droog. Middagtemperaturen aan de Cos ta's aan de Middellandse Zee dicht bij 20 graden. Canarische Eilanden: Perioden met zon, ook enkele wolken velden en vanavond vooral in hel den kans op een bui. Maxima i zuidstranden ongeveer 23 graden. Zuid-Frankrijk: Woensdag overwegend zonnig en in de vroege ochtend plaatselijk mist. In het noorden wolkenvelden en in de omge ving van de Gironde kans op regen. Van daag van het weste wol king, gevolgd door regen WEERRAPPORTEN VRIJDAG 4 FEBRUARI 1994 Zon- en maanstanden Zon op 08.14 Zon onder 17.29 Maan op 02.59 Maan onder 11.36 Waterstanden Katwijk Hoog water 09.07 21.49 Laag water 04.19 17.03 de Weerrapporten 02 februari 19 ui I. Maxin reneeén woensdag door föhn plaatselijk tegen de 20 graden. In de Pyreneeën eerst zonnig, vandaag van het westen uit neerslag, sneeuwgrens dalend van 2000 naar 1000 meter. In de Alpen toene mende bewolking en nu en dan neer slag, sneeuwgrens eerst 1800 meter, vandaag later dalend naar 1300 méter. Mallorca en Ibiza: Zonnig, vandaag ii ook enkele V kans op regen. Middagtemperatuur on geveer 17 graden. Italië: Droog en vrij zonnig weer. Middagtem peratuur ongeveer 14 graden, in de Po- vlakte maxima rond 8 graden. In de Al pen en Dolomieten perioden met zon, ook nu en dan wolkenvelden en droog, middagtemperatuur op 2000 meter hoogte iets boven nul. Griekenland en Kreta: Droog en perioden met zon. Zachter met maxima aan zee ongeveer 15 graden. Duitsland: Woensdagnacht in het noorden af en toe regen. Overdag af en toe zon en droog, tegen de avond in hèt zuidwesten regen. Vandaag overwegend bewolkt en af en toe regen, in het mogelijk wat zon en tot de avond droog. Maxima rond 4 graden, vandaag in het zuidwesten 10, in 8eieren door föhn plaatselijk 15 graden. Zwitserland: Wolkenvelden, ook enkele opklaringen en plaatselijk wat neerslag, sneeuw grens ongeveer 1800 meter. Vandaag aan de noordflank van de Alpen droog en föhn, in het zuidwesten in de loop van de dag neerslag, sneeuwgrens in de avond dalend naar 1300 meter. Oostenrijk: Woensdag aan de noordzijde van de Al pen enkele wolkenvelden en kans op wat lichte sneeuw boven 1400 meter. Van daag veranderlijk bewolkt en vrijwel overal droog. Aan de nobrdkant van de Alpen door föhn oplopende tempera tuur, temperatuur op 2000 meter in Ka- rinthië rond het vriespunt. Luxemburg sneeuw/ Madrid zwaar bew. Malaga zwaar bew. IO 1 16 6 00 ozo2 13 -1 0.2 Johannesburg onweer Los Angeles zwaar bew £A/0£ P£ ABA//A/&/N STAAT£R OP P-OSTZ£sS£L Ltf/V TACPTT/& £VD£ PR/MS R/JPT C£ EiFSTSOEN TOCHT.' £HC£ /£P£JR££A/ EET ZU/P- I'/ZC/CT/T£A/ £VD£ MARS- R£P£A// BOES

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 16