Euro-ambtenaren onder de loep Buitenland )l Voedsel in oorlogstijd Barcelona zwaait 'zijn' orka uit met feest en tranen in de ogen Alweer ongeval in Franse supermarkt Turkse luchtmacht valt Koerdische doelen aan Zjirinovski wil volgende week naar Duitsland gaan Hosokawa redt gezicht en het Japanse kabinet Referendum grondwet Guatemala gaat aan 'gewone' burgers voorbij ZATERDAG 29 JANUAR11994 Grib nieuwe president Wit-Rusland minsk De conservatief Mjetsjeslav Grib is gisteren gekozen tot parlementsvoorzitter en daarmee tot president van YVit-Rusland. De oud-communist volgt de liberaal Stanislav Sjoesjkevitsj op die woensdag door het parlement is afgezet. Grib, een gepensio neerde politiegeneraal, versloeg in de tweede ronde met 183 te gen 51 stemmen zijn rivaal Michail Marinitsj. Srinagar staakt na moordaetie leger srinagar» Srinagar, de hoofdstad van Indiaas Kashmir, was gis teren verlaten als gevolg van een staking die moslim-groepen hadden uitgeroepen uit protest tegen het doodschieten van 15 burgers en drie politieagenten door het leger. Inmiddels zijn re geringsfunctionarissen naar de grensplaats Kupwara gestuurd om de schietpartij te onderzoeken. Bardot bedreigd door bonthandelaren parus Brigitte Bardot heeft een reeks telefonische dreigementen ontvangen na een TV-optreden waarin zij pleitte tegen het eten van paardevlees en het dragen van bontjassen. De voormalige filmster, die zich al jaren inzet voor de rechten van dieren, ver klaarde dat rond de 100 telefoontjes waren binnengekomen, merendeels van slagers en bonthandelaren. Bij enkele van hen was de woede zo groot dat zij haar met de dood bedreigden. Dodelijk chloorgas uit riolen in Cali bogota Chloorgas dat 's nachts uit de riolen omhoogsteeg heeft gisteren in de Colombiaanse stad Cali aan drie mensen het leven gekost. Zeker 300 mensen raakten gewond. Het chloorgas leidde bij velen tot ademhalingsmoeilijkheden en overgeven. In paniek renden inwoners van de vier getroffen wijken de straat op om frisse lucht te krijgen. Het stadsbestuur heeft een onder zoek ingesteld. Franse toeristen ontvoerd in Jemen parus Drie Franse toeristen zijn in Jemen ontvoerd door een stam die tegen de aanleg van een snelweg is. Het ministerie van buitenlandse zaken in Parijs zei dat de toeristen, onder wie een echtpaar, zondag werden overvallen bij Saada. De drie werden meegenomen door leden van de Al-Ahnoum-stam, die kwaad zijn dat een nieuw aan te leggen snelweg aan hun gebied voorbij Helikopter vliegt tegen kantoorflat sanjose» In de Califomische stad San Jose is gisteren een heli kopter tegen een kantoorgebouw van 13 verdiepingen gevlogen en in brand geraakt. Ten minste een persoon is bij het ongeluk om het leven gekomen. Het ongeluk gebeurde terwijl de heli kopter bezig was een airconditioner op het dak van de torenflat te hijsen. BankAmerica koopt Continental Bank san francisco BankAmerica, de op een na grootste bank in de Verenigde Staten, wordt voor 1,9 miljard dollar (3,7 miljard gul den) eigenaar van de in Chicago gevestigde Continental Bank. Van het totale bedrag wordt 939 miljoen dollar contant betaald en de rest met aandelen. De overname is een nieuwe stap in het al enkele jaren lopende concentratieproces in het Amerikaanse bankwezen. Economie VS groeit spectaculair Washington De economie van de Verenigde Staten is in het vierde kwartaal van het afgelopen jaar gegroeid met maar liefst 5,9 procent op jaarbasis. Dat is het hoogste percentage sinds het laatste kwartaal van 1987. Over het gehele jaar nam het bruto nationaal produkt (BNP) toe met 2,9 procent, het beste resultaat sinds 1988. In 1992 bedroeg de groei 2,6 procent. Pakket maatregelen om spionage te bestrijden Ambtenaren van de Europese Unie zullen voortaan vaker aan een veiligheidsonderzoek worden onderworpen om zo te voorkomen dat infiltranten zich meester maken van geheime gegevens. Dat staat in een nota van secretaris generaal Niels Ersboll, de baas van een groot deel van de Brusselse ambtenarij. In het Europees Parlement is hier over onrust ontstaan. BRUSSEL PETER DE VRIES correspondent Het pakket maatregelen ter be strijding van spionage kan er volgens PvdA-Europarlementa riër Mathilde van den Brink toe leiden dat het voor het Europar lement moeilijker wordt ver trouwelijke informatie te be machtigen over asielbeleid en misdaadbestrijding. Vertegen woordigers van de ambtenaren zijn bovendien verbolgen dat de antecedenten-onderzoeken zul len worden uitgevoerd door de nationale veiligheidsdiensten en dat afgewezen ambtenaren niet te horen krijgen waarom ze een functie in Brussel mislopen. Volgens de ambtelijke leiding moet Brussel veel alerter optre den tegen dreigende spionage, nu de twaalf regeringen ook gaan samenwerken op uiterst gevoelige terreinen als buiten landse politiek en veiligheids vraagstukken, de bestrijding van internationale criminaliteit en illegale immigratie. Topman Ersboll is met name beducht voor het uitlekken van informa tie over terroristische bedreigin gen. Hij wil voor minstens 370 van de 2200 functies op het se cretariaat van de Europese Mi nisterraad een antecedentenon derzoekverplicht stellen. Op de achtergrond speelt de vrees dat de regeringen belang rijke gegevens zullen achter houden wanneer Brussel zo lek is als een mandje. Om die reden werd onlangs al tot ergernis van Nederland besloten dat alle in terne documenten in principe geheim zijn en dat stemmingen over het buitenlands beleid en het justitiebeleid niet worden gepubliceerd. Van sollicitanten bij de Eu ropese instellingen werd tot nu toe alleen routinematig nage gaan of ze een strafblad heb ben. Een volwaardig antecen- dentenonderzoek werd slechts uitgevoerd voor het handjevol functies waarin ambtenaren toegang hebben tot strikt gehei me informatie, zoals bij het bu reau voor atoomenergie Eur atom. Om die reden kent Brus sel ook geen 'eigen BVD'. De taak van de veiligheidsdienst bestaat grotendeels uit de uit gifte van toegangspassen en de bewaking van gebouwen en be zoekende staatshoofden. In het Europarlement leeft al langer grote ergernis over het feit dat er nauwelijks parlemen taire controle is op de grens overschrijdende samenwerking tussen politie-diensten en justi tie. Het Europarlement heeft daar niets over te zeggen en de nationale parlementen krijgen vaak onvoldoende informatie. Onderzoek naar ex-premier van Griekenland ATHENE Rtr/AFP huambo Angolese vluchtelingetjes eten een maaltje in het door rebellen beheerste Huambo ten zuiden van de Angolese hoofdstad Luanda. In Angola woedt nog altijd een bloedige burgeroorlog sinds de verzetsbeweging Unita de uitslag van in september 1992 gehouden verkiezingen verwierp. Bij de oorlog hebben al vele duizenden mensen de dood gevonden. FOTO EPA Het Griekse parlement gaat een onderzoek instellen naar de betrokkenheid van oud- premier Mitsotakis bij een afluisterschandaal. Een 12- koppige commissie bekijkt of er bewijzen zijn dat de chris tendemocratische voorman tussen 1988 en 1991 de tele foons van zijn politieke riva len. binnen en buiten zijn partij, liet aftappen. Een oud-werknemer van de Griekse telefoonmaat schappij OTE onthulde het schandaal in april vorig jaar, toen de regering-Mitsotakis op het punt stond dit staats bedrijf te privatiseren. Vol gens hem zouden de premier en zijn dochter Dora Ba- koyannis, toen minister van cultuur, opdracht hebben ge geven tot het afluisteren van talrijke politici en journalis ten. Onder hen zou ook de huidige socialistische pre mier Andreas Papandreou zijn geweest. Minister vreest 'Frengels' door Kanaaltunnel De Kanaaltunnel die binnenkort geopend wordt zal Britse auto mobilisten een makkelijker toe gang tot Frankrijk verschaffen, maar de Franse minister van cultuur, Jacques Toubon, wil voorkomen dat behalve Engelse reizigers ook de Engelse taal sneller in Frankrijk doordringt. Toubon verwijt Eurotunnel, de maatschappij die de tunnel exploiteert, het Engelse woord shuttle te gebruiken in de Fran se advertenties voor de auto trein, die in mei zal gaan rijden. „Ik vind dat belachelijk", zei hij tegen de krant Le Dauphiné Li- bere. „Ik geef de voorkeur aan nai>ette (het Franse woord voor shuttle of pendel)," aldus Tou bon. Toubon werkt aan een wets ontwerp dat erop gericht is het Frans te behoeden voor al te veel buitenlandse invloeden. Hij zei dat de Franse regering „wei gert om de Engelse taal als een onvermijdelijkheid te beschou wen". barcelona ruud de WH" correspondent Barcelona neemt dit weekend afscheid van een van zijn be roemdste 'stadgenoten', de orka Ulises. Deze walvis bijna vijf waar en 16 jaar oud is te groot geworden voor zijn basin de plaatselijke dierentuin. Daarom is, na lang wikken en wegen besloten hem naar een passender onderkomen in de Verenigde Staten te sturen, een speciaal bassin zal Uli- met een Jumbo 747-200 en onder begeleiding van twaalf verzorgers de komende week San Diego, California, wor den gevlogen. Daar zal hij wor den ondergebracht in een zee aquarium van Sea World. De kosten van deze operatie wor den geschat op een half miljoen gulden. Maar voordat het zo ver is, staat Ulises morgen nog een groot feest te wachten in de Zoo van Barcelona. Hiervoor zij kaartjes beschikbaar, waarop een stormloop is ont staan. De orka zal natuurlijk zijn bekende kunstjes uitvoeren, sa men met Nereida, de dolfijn die hem al jaren in zijn nu te kleine zwembad gezelschap houdt. Maar in Catalonië is een feest geen feest zonder de aanwezig heid van 'Reuzen' (Gigantes), de menselijke pyramides (Castel- lers), de traditionele Catalaanse dans (sardana) en vuurwerk (correfoc). Het vertrek van Ulises is al anderhalf jaar lang een met veel emoties omgeven kwestie in Barcelona. Nadat een commis sie van de Zoo zelf tot de con clusie was gekomen dat de orka te klein behuisd was, is naarstig gezocht naar een oplossing. Een groter bassis voor hem bouwen, duur. Een inter- boog zich de vraag of het Uli- namelijk i nationale vervolgens misschien mogelijk1 ses terug te zetten in de natuur, maar die oplossing werd uitein delijk onverantwoord geacht. Vandaag wordt er overigens in het Ciutadella-park, waarin de Zoo van Barcelona is gele gen, een manifestatie gehouden van organisaties die tegen de verhuizing van Ulises naar San Diego zijn. Deze organisaties zijn nog steeds van mening dat de orka terug moet worden ge bracht naar de wateren voor de kust van Finland, waar hij als jong dier werd gevangen. Het afscheid van Ulises wordt rechtstreeks door de Catalaanse televisie uitgezonden en een aantal lokale kranten hebben wedstrijden uitgeschreven, waarmee kaartjes voor het vaar wel-feest kunnen worden ver diend. De Zoo van Barcelona maakt zich wel zorgen over de bezoekcijfers na het vertrek van Ulises, want de dierentuin heeft nu nog maar één trekpleister over. Dat is de witte gorilla Co- pito de Nieve ('Sneeuwklokje'), aan wie Ronald Koeman zijn bijnaam in Catalonië te danken heeft. KANTOORUNITS VERKOOP/VERHUUR parus hans gertsen Nog geen 48 uur na de ramp in de supermarkt in het Zuidfran se Nice heeft zich een nieuw ongeval voorgedaan in een Franse supermarkt. Gistermid dag stortte een deel van het verlaagde plafond van een su permarkt in Hyères ten oosten van Toulon in. Drie bezoekers van de bakkerij-afdeling raak ten daarbij licht gewond. Hoewel de supermarkt in Hyères net als die in Nice tot het Casino-concern behoort, is er volgens de eerste aanwijzin gen sprake van een bizarre speling van het lot. De super markt in Hyères is, in tegenste- ling tot die in Nice, vrijwel gloednieuw. De oorzaak van het instorten van het verlaagde plafond is vermoedelijk een windvlaag. Gistermiddag wer den er in Hyères windstoten met snelheden van 130 tot 150 kilometer per uur gemeten. Hoewel Franse televisie kijkers de afgelopen dagen uit gebreide en schokkende beel den hebben gezien van de ramp in Nice waarbij minstens twee mensen om het leven kwamen en 97 anderen ge wond raakten, brak er in de su permarkt te Hyères naar ver luidt geen paniek uit toen het deel van het plafond naar be neden kwam. BUKO BEVERWIJK 02510-11727 Algerije heeft nieuwe presidentskandidaat Minister van defensie Lamine Zeroual wordt mogelijk de nieuwe president van Algerije. You- cef Khatib, voorzitter van de deze week mislukte nationale politieke conferentie, zei gisteren dat de gepensioneerde generaal de enige kandidaat is. Algerije moet uiterlijk maandag een president hebben, omdat dan het Hoge Staatscomité af treedt. Het comité, dat door het leger wordt gesteund, heeft het land geleid na het ongeldig verklaren van de verkiezingen in januari 1992. Zeroual is voorstander van hard optreden tegen het Islami tische Bevrijdingsfront (FIS), dat door het Staats comité werd verboden om te voorkomen dat de fundamentalisten de meerderheid in het parle ment zouden krijgen. De Turkse luchtmacht heeft gisteren zware bombardementen uit gevoerd op een basis van de militante Koerdische Arbeiderspartij (PKK) in Noord-Irak. In totaal werden 132 bommen afgegooid op de basis bij Zaleh, die de afgelopen jaren zou zijn uitgegroeid lot het belangrijkste opleidingskamp van de PKK. Premier Tansu giller sprak van de grootste slag tegen de PKK in tien jaar. Volgens Chiller verbleven op de basis zeker 1.600 rebellen, onder wie PKK-kopstuk- ken. Lamine Zeroual. FOTO AFP HOCINE ZAOURAR berlijn hans hoogenduk correspondent De Russische rechts-nationalis- tische politicus Zjirinovski wil eind volgende week een con gres van verscheidene Duitse rechts-extremistische partijen in Keulen bijwonen. Volgens de Duitse radio heeft hij een visum aangevraagd. De Duitse rege ring heeft nog geen besluit ge nomen of hem dit zal worden verleend. Begin deze maand weigerde minister van buitenlandse za ken Kinkel de Rus het land bin nen te laten onder meer omdat hij Duitsland met oorlog had gedreigd. Kinkel sloot toen niet uit dat Zjirinovski .in de toe komst wel in aanmerking zou komen voor een visum. De Rus, die deze week in Moskou besprekingen voerde met de leider van de extremisti sche Duitse Volksunie, Frey, zou gastspreker zijn op een door de rechts-extremistische Duitse Liga voor Volk en Hei mat georganiseerd congres, dat van 3 tot 6 februari in Keulen wordt gehouden. Het thema is 'vrijheid voor de volkeren in plaats van de multiculturele maatschappij'. Premier doet verregaande concessies tokyo Rtr/AFP/DPA De Japanse premier Morihiro Hosokawa heeft gisteren zijn ge zicht, kabinet en politieke hervormingen gered door met de op positie een compromis te sluiten. Hij moest daarbij wel vergaan de concessies doen aan zijn politieke tegenstanders. Door de overeenkomst is de weg nu vrij voor het aannemen van wetten die het corrupte Japanse politieke stelsel moeten zuiveren, zo meldden de nationale omroep NHKen andere media. Hosokawa en de leider van de Liberale Democratische Partij (LDP), Yohei Kono, werden het op het laatste moment eens, vlak voor het einde van het parlementaire zittingsjaar, vandaag. Maar de premier kan nu krachtige weerstand verwachten binnen zijn regeringscoalitie na te hebben ingestemd met een omstreden eis van de LDP namelijk dat het voor politici geoorloofd blijft in beperkte vorm geldelijke steun te werven en te ontvangen uit het bedrijfsleven. De regerende coalitie onder leiding van Hoso kawa had dit willen verbieden. Haar voorstellen werden aange nomen in het Lagerhuis, maar sneefden vorige week verrassend in het Hogerhuis. Morgen wordt in het Midden- amerikaanse Guatemala een referendum gehouden over de wijziging van 43 uit 1985 date rende grondwetsartikelen. Vol gens president Ramiro de Leon Carpio zijn de hervormingen bedoeld om de corruptie in het bestuurlijke en politieke appa raat uit te bannen. Maar de be volking is erg sceptisch gewor den. Na ruim 7 jaar democra tie is aan de levensomstandig heden van 85 procent van de bevolking niets verbeterd. „De toekomst ligt in uw han den", laat de regering haar bur gers weten. Maar die halen hun schouders op. „Zeg ja tegen de grondwethervorming", schet tert de radio, terwijl de tneren- guemuziek even wegzakt. De burgers weten de uitkomst al: „Het blijft allemaal hetzelfde, hervorming of geen hervor ming." Ruim 130.000 Guatemelanen hebben een 33 jaar oude op stand tegen de regering met hun leven moeten bekopen. In de jaren 80 zijn tienduizenden vermeende linkse Guatemela nen, merendeels arme indianen op het platteland, gedood door doodseskaders die de laatste tijd weer steeds actiever wor den. Zeker 85 procent van de bevol king leeft in armoede en geen burgerregering heeft daar sinds 1986 iets aan kunnen verande ren. „Nee, het referendum kan me geen zier schelen. Ons sala ris verandert er niet door. Dat is al jaren slecht en zal nog wel ja ren slecht blijven", zegt de tex- tielarbeidster Rosadalia Perez. Ze woont in een arme wijk van Guatemala-Stad. „Niemand weet hier waar de hervormin gen over gaan." Zelf 'gelooft' ze dat de grondwetswijzigingen tot doel hebben 'om het land beter te maken'. Anderen houden het erop dat het gaat om 'verbete ring van de stad', of 'prijsverla ging', zoals onlangs bleek uit een enquête. Volgens de president Ramiro de Leon Carpio zal een 'ja' van de bevolking in het referendum 'een eind maken aan de privile ges en politieke onschendbaar heid' en zullen ze 'de staatsin stellingen versterken'. Moord aanslagen en ontvoeringen, al dan niet politiek getint, zijn nog steeds aan de orde van de dag in het land van de in juni 1993 aan de macht gekomen men- senrechten-actvist De Leon. Misdaden waaraan het politie apparaat met een bedenkelijke staat van dienst weinig aan dacht aanschenkt. Het was niet direct liefde op het eerste gezicht toen de regering de hervormingen aan het Con gres voorstelde. De gevestigde en grotendeels corrupte orde verzet zich hevig tegen de ver nieuwingsdrang van de presi dent. In het parlement speelden zich tumultueuze scènes af. De bisschoppenconferentie moest er in november aan te pas ko men om de partijen te verzoe- Als gevolg van een grondwets wijziging zullen de parlements verkiezingen, die voor novem ber 1995 op het programma stonden worden vervroegd naar medio 1994. Hiermee hopen de autoriteiten gevolg te geven aan de oproep van de bevolking dat de 116 afgevaardigden die ze corrupt vinden moeten 'ophoe pelen'. Een ander artikel brengt de ambtstermijn van de presi dent terug van 5 naar 4 jaar, evenals de zittingsperiode van het parlement. Veel burgers en organisaties denken er sterk over om nee te zeggen tegen de hervormingen of om zich van stemming te onthouden. De Nationale Fede ratie van Staatsemployées (IUTE) zal tegenstemmen en heeft voor 28 februari zelfs een nationale staking uitgeroepen. Ze eisen salarisverhoging, maar de staking is ook bedoeld om de hervorming af te wijzen. Edgar Munoz van de IUTE meent dat het referendum 'geen garanties geeft voor de leniging van medi sche behoeften, niet tegemoet komt aan de behoefte aan land en evenmin iets betekent voor de voedselvoorziening'. De laatste weken worden ver hitte debatten gevoerd over de wijziging van artikel 133 van de grondwet. Volgens het nieuwe artikel mag de Financiële Raad niet langer opdracht verstrek ken aan de Centrale Bank om de staat te financieren. Deze wijziging dwingt de staat ertoe om staatsbedrijven te privatise ren. De staatsuitgaven zullen hierdoor aanzienlijk worden be perkt. Een andere oplossing, na melijk om via belastingheffing geld te innen is met het huidige tarief van 8 procent uitgesloten, meent de econoom Jorge Gon zalez del Valle. Ook kan de staat de kosten van leningen bij par ticuliere bankinstellingen niet dragen. Del Valle vreest dat de sociale ellende voor het meren deel van de bevolking zal toene Los van de inhoudelijke aspec ten is er ook bezorgdheid over de opkomst. Van de 3,5 miljoen Guatemelanen die mogen stemmen is 40 procent analfa beet. De katholieke kerk rekent op een zeer lage opkomst. Zij verwijt het Hoogste Kiescollege dat het niets heeft gedaan om de burgers bewust te maken van de inhoud van de hervor mingen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 7