zorgen dat
masker valt9
9 Ik ga
Cruijffs
Cruijff
TERDAG 29 JANUAR11994
Omdat de kinderen van Basilevitch en Cruijff dezelfde
school bezochten, kon het niet uitblijven dat de wegen
van de twee elkaar zouden kruisen. In het begin tot ie
ders genoegen, later liep de samenwerking spaak. En re
gende het beschuldigingen over en weer. Volgens het
Cruijff-kamp zou de vedette miljoenen verloren hebben
aan Basilevitch, deze op zijn beurt vond dat hij juist mis
bruikt was. Vijftien jaar lang deed Basilevitch er het zwij
gen toe totdat er afgelopen zomer in zijn ogen iets onver
kwikkelijks gebeurde. Het vormde de aanleiding tot een
boek waarin 'Basil' zijn ervaringen met Johan Cruijff
gaat optekenen. De werktitel 'Cruijff, de satan' be
looft weinig goeds voor zijn voormalige compagnon. Alle
reden om af te reizen naar het zuiden van Frankrijk' voor
een hernieuwde kennismaking met de man die Johan
Cruijff aan de rand van de afgrond bracht. Of...
gedraaid hebben. Twijfel.'De straffe Baski-
sche borrels missen hun uitwerking niet.
Het gesprek wordt wat losser. 'Basil' brengt
Danny Cruijff als gespreksonderwerp in. We
haken gretig in met 'Er werd toentertijd ge
fluisterd dat u een relatie zou hebben met
haar.' „Nonsens", reageert onze gespreks
partner resoluut. „Ik had een vriendschap
pelijke relatie met haar. De vrouw van een
vriend is onaantastbaar. Maar ik weet wel
wie die verhalen de wereld in heeft ge
bracht. Cor Coster. Die had dat in z'n hoofd
zitten. Danny heeft me nog gewaarschuwd.
Haar vader pushte Johan om met mij te
breken. Vertelde hem allerlei leugens. Op
een dag vroeg Johan het me. Of ik een rela
tie had met Danny. Hij huilde als een klein
kind. Ik zei: 'Hoe kan een vriend dat nou
vragen.' Het was mooi geweest voor mijn
boek. Mijn liefdesrelatie met Danny etcete
ra, maar het is gewoon niet waar."
Abrupt einde
In april '79 kwam er een abrupt einde aan
het partnerschap. „Ik heb de relatie niet
verbroken, Johan was opeens vertrokken.
Hij heeft het buitengewoon slim gespeeld
door te zeggen dat hij aan de grond zat. Op
deze manier ontliep hij de belastingheffing.
En ik zat met de brokken. Alle bedrijven
werden voor peanuts verkocht. We hadden
samen 1,2 miljoen dollar (circa 2.3 miljoen
gulden, red.) geïnvesteerd. Voor hem een
schijntje, maar ik schoot er flink bij in.
Kwam bij dat ik ook nog eens alle hoon
over me heen kreeg. Hij heeft me gedumpt
als een ouwe sok."
„Ik had erg veel moeite om opnieuw te
beginnen. De fabriek werd verkocht, ik
moest mijn huis verkopen en ik kon bij
geen enkele bank meer terecht. Ben ook
verhuisd naar Frankrijk. Hij heeft mijn re
putatie en mijn naam gebroken. Ik was zelfs
van plan om m'n naam te veranderen. Kun
je nagaan. Ik werd behandeld als een dief.
Zonder dat ik in een gevangenis heb geze
ten, zonder dat ik ook maar één keer voor
de rechter ben verschenen, werd ik toch
min of meer veroordeeld."
Hij heeft later nooit meer wat van hem
gehoord. Basilevitch probeerde nog wel een
paar keer telefonisch contact te krijgen,
maar als Cruijff doorhad met wie hij te
doen had, hing hij snel op. „Twee jaar gele
den probeerde ik hem nog te bellen na zijn
hart operatie. Kijken hoe het er mee stond.
Ik heb de dokter die hem geopereerd heeft
nog wel gevraagd of hij überhaupt een hart
aantrof. De man is altijd zo kil, zo harteloos.
Het kan natuurlijk ook zijn dat de dokter er
nu een hart in heeft gestopt."
Peter Pan
Hij gooit er maar weer eens een anekdote
tegenaan. „Er kwam een hoge ome van
Unilever speciaal uit Nederland om met
ons te onderhandelen. Ze wilden misschien
wel investeren in onze varkensfokkerij. De
meeting was om vier uur. advocaten erbij,
bankiers. Om half vijf kwam senor Cruijff
pas binnenlopen. Hij maakt even een praat
je, zegt: 'Maak het maar rond thet Michel'
en weg was-ie. Binnen het kwartier. Hij had
namelijk beloofd dat hij zijn zoon naar de
bioscoop zou brengen voor Peter Pan. Zo
behandel je toch iemand niet die speciaal
over komt vliegen uit Nederland. En ik
moest steeds de problemen oplossen. Want
al die deals sprongen af."
En o ja, of we al wisten dat Johan erg op
de penning zit. Hoewel zijn vermogen ge
schat wordt op veertig miljoen dollar (prog
nose Basilevitch) „Hij moest in restaurants
altijd net naar het toilet als de ober eraan
kwam om af te rekenen. Geld is voor hem
het belangrijkste. In Brazilië liet hij een keer
een Concorde wachten. Hij had tegen de'af
spraken in maar één helft gevoetbald, maar
vond het vreemd dat hij ook maar de helft
van zijn gage kreeg. Hij wachtte net zo lang
tot het geregeld was. Echt, voor geld moest
alles wijken."
Voordat we weer terugrijden naar Frank
rijk trekt Basilevitch ook nog de trainersca
paciteiten van Cruijff in twijfel. „Het is toch
een schande dat je met spelers als Romario,
Stoichkov, Laudrup en Koeman ook nog
wel eens wedstrijden verliest? Nee, dan sla
ik de prestaties van Arsenio Iglesias (trainer
van de huidige Spaanse koploper Deportivo
La Coruna, red.) heel wat hoger aan. Elke
stomkop kan met Barcelona kampioen van
Spanje worden. Dat lukt mij zelfs nog."
We zijn terug in Le Tonneau, waar we 'les
vins de Jacques' aan een nader onderzoek
onderwerpen. Eén ding willen wij nog we
ten. Verwacht hij geen narigheid naar aan
leiding van de inhoud van het boek? „Ik ben
niet bang voor advocaten of processen. Al
les wat ik opschrijf, kan ik bewijzen. Voor
mij is het het belangrijkste dat de mensen
weten wie Cruijff werkelijk is. Hij moet op
houden om zijn omgeving als oud vuil te
behandelen. Ik voel me een soort Zorro
(maakt een zwiepende beweging als had hij
een degen in zijn handen). Ik ga er voor
zorgen dat zijn masker valt. Het carnaval is
afgelopen."
\chtenveertig jaar geleden werd hij geboren in Parijs.
[)m precies te zijn in het zestiende arrondissement van
n ie Franse hoofdstad, nabij Porte d'Auteuil. Bijna in de
'9etichtertuin van het Pare des Princes, het nationale voet
balstadion. En was hij daar maar gebleven, denkt Jóhan
3GRtruijff tot op de dag van vandaag. Maar Michel Georges
ihasilevitch verhuisde naar Barcelona waar in 1973 'El
Salvador' Johan Cruijff neerstreek bij de plaatselijke FC.
15511
ze later weer op. En Cruijffs dochters kwa
men dan weer bij mij over de vloer. Dat was
het begin. Maar als ik de klok kon terug
draaien, had ik beter m'n vrouw kunnen
sturen om de kinderen te brengen en op te
halen. Dan had ik hem nooit ontmoet."
„Want weet je: ik had Cruijff echt niet no
dig om in leven te blijven. Elk jaar wisselde
ik van auto, ik had een goed leven. Zijn geld
had ik niet nodig. Ik dacht alleen dat ik na
Brian Jones een nieuwe vriend gevonden
had. Ik heb me vergist. Ik ben stom ge
weest. Hij heeft me gebruikt."
Het Cruijff-kamp is een andere mening
toegedaan. Zij vinden dat hun vedette op
alle mogelijke manieren is uitgekleed door
Basilevitch. Hij zou misbruik hebben ge
maakt van het vertrouwen van de vedette,
die zijn partner carte blanche gaf om na
mens hem te onderhandelen bij banken en
bedrijven. Het geld dat daarbij loskwam
zou Basilevitch hebben aangewend voor
verdachte transacties en het opzetten van
een aantal weinig winstgevende onderne
mingen, waaronder een varkensfokkerij
(Ganadera Catalana), een onroerend-goed-
firma (Immobilaria Ibiza) en een palmbo
menkwekerij (Horticülturas Mediterrane-
as). „Cruijff kan mij niks maken, want hij
deed er even hard aan mee. En zijn wil was
wet, hoor. Als hij zei: we doen dit of dat,
dan was er geen discussie mogelijk. Ik had
inderdaad zijn volmacht om te onderhan
delen, maar er gebeurde niets buiten zijn
medeweten om."
Handtekening
Hij rommelt even in zijn binnenzak. En
haalt zo'n volmacht te voorschijn. Docu
ment nummer 1A715530. We herkennen de
handtekening van Johan Cruijff. Het in het
Spaans opgestelde standaardcontract bevat
regels waar ruimte is opengelaten voor
naam en bedrag. Basilevitch wappert er tri
omfantelijk mee. „En zo had ik er nog 22.
Maar ik jieb ze nooit gebruikt. Ik ben geen
gangster."
Vervolgens somt hij wat zaken op die hij
in naam van Johan Cruijff moest uitvoeren.
„Cruijff heeft veel verdiend met de transfer
Danny en Johan Cruijff. foto archief
van spelers. Die kocht hij dan op en ver
kocht ze weer met winst. Op deze manier
kregen we ook het geld makkelijk de grens
over. Waar het geld allemaal heen ging?
Naar Zwitserland. Naar de Union Bank of
Switzerland in Bern. Weet je welk geld daar
ook belandde? De 600.000 dollar die het
Amerikaanse Warner Brothers wilde inves
teren in de varkensfokkerij. Als president
Steve Ross daar achter zou komen, zou hij
hem alsnog een proces aandoen."
Het zijn smeuïge verhalen, dat zeker, of
ze waar zijn is een tweede. Michel Basile
vitch is niet in zijn eerste leugentje gestikt.
Maar het klinkt leuk. Wat kreeg Cruijff bij
voorbeeld ook al weer in ruil voor zijn steun
aan de huidige Barcelona-voorzitter José
Luis Nunez tijdens de verkiezingen in 1978?
„Een appartement van een miljoen dollar in
de Paseo de Gracia, één van de belangrijk
ste straten in het centrum", antwoordt de
'playboy in ruste' ('ze noemden me inder
daad een playboy, maar ik was een drama
met vrouwen. zonder blikken of blozen.
„O ja, en een Panamees bedrijf Gander
Corporation geheten dat gevestigd was
in het Panamese consulaat in Zürich."
Basilevitch is op gang gekomen. Springt
van het ene 'schandaal' naar het andere. En
in al die anekdotes staat de geldzucht cen
traal. „Cruijff denkt alleen aan geld. Hij ge
looft nergens in, alleen in geld. Geld is god
voor hem. Weet je wat hij op een dag zei?
'Ik ben veel beroemder dan Jezus Christus.'
Ik zei: 'Johan, dat is godslastering.' Hij ant
woordde: 'Ja, maar het is wel waar'. Ik wist
niet wat ik hoorde."
Catalonië
'Hebben jullie ook trek in wat eten', infor
meert Basilevitch. En of we zin hebben om
dat te gaan doen over de grens in Catalonië.
We vragen hem of dat wel zo verstandig is,
zo dicht in de buurt van de aartsvijand. Ba
silevitch lacht schamper. „Ik ben niet bang
voor hem. En ook niet voor zijn schoonva
der Cor Coster. Die heeft me al een keer
met de dood bedreigd. Ach, als je iemand
wjl vermoorden moet je het zeker niet van
tevoren aankondigen. Dan ben je er op
voorbereid. Maar laat 'm maar komen hoor,
geen enkel probleem."
De weg voert ons naar Figueras, het eer
ste plaatsje van enige betekenis na het pas
seren van de Frans/Spaanse grens. In Hos
tel Camping Pous laat Basilevitch achtes-
eenvolgens pastis, gebakken aubergines,
boerenham, Rioja-wijnen uit '82 en '83. sa
lade, inktvis, gevogelte, gebakken worstjes,
Baskische borrels, ijs, koffie en sigaren aan
rukken. En of we nog honger hebben. Bij el
ke gang komt de eigenaar even vragen of
het smaakt. Ook de chef-kok meldt zich ge
regeld aan onze tafel. Onze theorie dat Ba
silevitch een verpauperd heerschap is, be
gint scheuren te vertonen. In onze gedach
ten ruilen we het flatje weer in voor het
landhuis en houden we het erop dat zijn vijf
Jaguars vandaag toevallig aan hun duizend-
kilometerbeurt toe waren. Dus zo door re
denerend zal hij Cruijff toch wel een loer
Anno 1994 is het moeilijk je voor- te
stellen dat Danny Cruijff-Coster Mi
chel Basilevitch ooit de knapste man
van Spanje vond. Temeer daar Basi
levitch tegenwoordig in Frankrijk
woont, tegen een uitloper van de Py-
'oorheneeën aan- Hij wijst het wel aan,
Ckijk daar, op die berghelling', fcie-
rtrijkt hij met één handgebaar 43
huizen) maar hij wil er niet naar toe.
,Het huis zit stampvol familie, je
ikent dat wel." We vinden het prima.
Als de Jaguar een Peugeotje is gewor
den dan zal de villa wel veranderd
I h( zijn in een flatje. Maar zo door- rede
nerend, wordt het steeds onwaar
schijnlijker dat Basilevitch zich vijf
tien jaar geleden verrijkt zou hebben
met enige Cruijff-miljoenen.
OLG VAN VOORPAGINA
'nJ STRUIS en RONALD FRISART
in het voetbalwereldje zeer goed inge
voerde bron had ons dat van tevoren al ge
zegd. „Ik ben Basilevitch een paar jaar gele
den nog eens in Frankrijk tegengekomen.
Hij rommelt wat in het voetbal. Maar ik
denk niet dat hij Cruijff uitgekleed heeft.
1 wat heeft uitgespookt, dan heeft-ie
o slecht gedaan dat-ie er zelf ook aan
onderdoor is gegaan. Hij maakte op mij een
totaal verpauperde indruk. Bij sommige
mensen zie je gewoon dat ze over the hill
zijn. Hij liep drie dagen lang Ln hetzelfde t-
shirt. Hij maakte niet de indruk dat hij met
Johan Cruijff de klapper van zijn leven heeft
Michel Basilevitch heeft intussen pontifi
caal plaatsgenomen op de achterbank van
onze huurauto. Zijn bejaarde chauffeur
heeft al lang rechtsomkeert gemaakt. „Ik
weet een leuk restaurant, daar gaan we
heen. En heren, doe uw riemen om, want
de hoek staat politie. Het zijn welis
waar vrienden van me, maar je weet het
Inderdaad staan even verderop wat
verdekt opgestelde agenten. Geen leugen
dus. Maar op de heenweg heeft hij ze waar
schijnlijk al zien staan. En of het echt z'n
vrienden zijn, zullen we nooit te weten ko-
In restaurant Le Tonneau waar 'les vins
de Jacques' geschonken worden, lijkt Basi
levitch kind aan huis gezien de amicale ma
nier waarop de eigenaar hern begroet. Hij
keuvelt wat met de serveerster, aait een
hond, bestelt koffie en thee en gaat er eens
zitten. De man die vloeiend Rus
sisch, Frans, Spaans, Catalaans en Engels
spreekt (geen leugen), lijkt vereerd met het
bezoek uit Nederland. En net op tijd. Want
wisten de Hollandse gasten al dat hij bezig
boek over zijn leven met Johan
Cruijff? Ja, we hadden iets in die richting
vernomen, zeggen we naar waarheid. We
hadden zelfs al een werktitel opgevangen.
'Satanss Cruijff, oftewel: Cruijff de satan.
Basilevitch lacht geheimzinnig. Hij wil
zijn titelgeheimen niet prijsgeven. Maar dat
boek dat komt er echt, dat mogen we van
hem aannemen. En het wordt dik ook. Hij
heeft zeker stof voor 400 pagina's. We knik
ken beleefd, maar plegen bij terugkomst
wel even een telefoontje met de Parijse uit
gever Laffont/Fixot. Daar wordt de komst
van het boekwerk bevestigd.
Advocaat
.Cruijff heeft er ook lucht van gekregen",
vertelt Basilevitch. „Ik werd laatst gebeld
door zijn Spaanse advocaat of er misschien
nog wat aan te doen viel. No way." Hij klapt
keihard met z'n vuisten op tafel. „Het moet
maar eens afgelopen zijn met de heer
schappij van his majesty Cruijff. His satanic
majesty Cruijff."
Cruijff (zittend, derde van links) in zijn periode
als voetballer bij Barcelona. Staand derde van
links Johan Neeskens, die eveneens geld heeft
verloren aan zaken die hij door Basilevitch liet
behartigen. foto archief
Michel Basilevitch bereidt boek voor over zijn leven met Nederlandse voetbalvedette
De frustraties zitten blijkbaar heel diep.
We wagen hem waarom hij vijftien jaar
heeft gewacht voordat hij het nodig vond
om zijn lotgevallen op papier te zetten. Zijn
ogen vernauwen zich, de toon wordt feller.
„Vorig jaar heeft hij een grote vergissing ge
maakt. Ik ben nog steeds actief in' de voet
balwereld, werk nog steeds met voetbalspe
lers. Afgelopen zomer heb ik de Witschge-
transfer van Barcelona naar Bordeaux'voor-
bereid. (Rob Jansen, namens de spelersvak
bond WCS zaakwaarnemer van Richard
Witschge: „Basilevitch betrokken bij die
transfer? Ik ben er duizend procent zeker
van dat hij geen enkele rol in dit verhaal
heeft gespeeld. Sterker: ik ben hem zelfs
nog nooit tegengekomen.") Op een gege
ven moment heeft de president van Bor
deaux een fax naar Barcelona gestuurd
waarin ook mijn naam viel. Die fax kreeg
Cruijff onder ogen en toen was het meteen:
'What! Basilevitch? Daar doen we geen za
ken mee'. Toen kreeg een ander alle credits.
Dat was voor mij de druppel. Op dat mo
ment zat hij aan mijn brood, you see. Ik ben
nu op een punt gekomen dat ik zeg: nu ga
ik je terugpakken." De uitdrukking in zijn
ogen voorspelt weinig goeds voor Johan
Cruijff.
Eén ding hebben ze in ieder geval wel ge
meen. Zowel Cruijff als Basilevitch praat het
liefst met armen en benen. Waar Cruijff
vaak lege flesjes gebruikt om zijn tactische
vondsten over te brengen aan een leek,
hanteert Basilevitch twee pakjes Philip
Morris Light-sigaretten om zijn theorieën
kracht bij te zetten. Als een ervaren balletje
balletje speler schuift hij razendsnel de pak
jes over de tafel.
Rolling Stones
De 48-jarige Basilevitch, in Parijs geboren
uit Russische ouders, springt van de hak op
de tak. Haalt heden, verleden en toekomst
regelmatig door elkaar. Over zijn pre-Cruijff
periode komen we weinig te weten. Volgens
eigen zeggen was hij goed beviend met
Brian Jones, de oprichter van de Rolling
Stones die op 3 juli 1969 bewusteloos werd
gevonden in zijn eigen zwembad en kort
daarna overleed. De officiële doodsoorzaak
is tot op de dag van vandaag nog onbekend,
maar Basilevitch weet het wel. „Al die ver
halen over drugs-experimenten zijn uit de
lucht gegrepen. Hij had weselijk last van
astma. Dat is hem fataal geworden. En indi
rect was het ook mijn schuld. Ik had altijd
allerlei buisjes bij me voor het geval hij in
ademnood kwam. Die avond was ik hem uit
het oog verloren."
Basilevitch verlegde zijn werkterrein naar
Barcelona, de hoofdstad van Catalonië,
waar hij emplooi vond in de confectie-in-
dustrie. Vlak nadat Cruijff zijn eerste wed
strijd voor Barcelona afwerkte, op 5 sep
tember 1973 in een oefenduel tegen Cercle
Brugge (uitslag 6-0, twee doelpunten van
Cruijff). ontmoette hij Basilevitch. Op een
kinderfeestje. „Mijn dochters zaten op de
zelfde privé-school als de dochters van Jo
han. Chantal en Susila (dochters van Cruijff,
red.) nodigden mijn kihderen uit voor hun
verjaardagen. Die bracht ik dan en haalde
