Metaal werkgevers
Werken op zaterdag
Economie&Beurs
FNV-topman De Waal wil 'instroompools' in bedrijven
Metaal wacht harde confrontaties
VRIJDAG 28 JANUAR11994
VRIJl
ECONOMISCH KORT
HAMBURGERSPECIALIST Mc
Donald's is vorig jaar flink blij
ven groeien. Het Amerikaanse
concern opende 900 nieuwe
restaurants en zag de omzet van
de keten met bijna 8 procent
toenemen tot 23,59 miljard dol
lar. De nettowinst steeg voor het
eerst lot boven de één miljard
dollar.
KAZACHSTAN krijgt van het In
ternationale Monetaire Fonds
(IMF) een lening van 255 mil
joen dollar. Daarmee moet de
economische hervorming wor
den versneld en de nieuwe
munteenheid van het land wor
den gestabiliseerd. Bovendien is
het geld bedoeld voor de uit
voering van enkele sociale
maatregelen.
OEKRAÏNE zal dit jaar 20.000
kleine en 8.000 grote en middel
grote bedrijven privatiseren.
Eind dit jaar zal de particuliere
sector dan 28 procent van de -
economie uitmaken. In novem
ber vorig jaar was slechts 2,26
procent van de te privatiseren
ondernemingen daadwerkelijk
aan de particuliere sector over
gedaan.
DE AUTO-EXPORT van Japan
is het afgelopen jaar met 11,5
procent gedaald tot 5.017.761
stuks. Het is het achtste achter
eenvolgende jaar waarin de uit
voer afnam. De export naar de
Europese Unie slonk als gevolg
van het slechte economische
klimaat voor het tweede jaar op
rij, met 17,5 procent tot 977.421
KANTOORINRICHTER
AHREND wordt de hofleveran
cier van Randstad in de Vere
nigde Staten. Het bedrijf gaat
alle vestigingen van Randstad
Staffing Services in de VS in
richten. Met de order is tien
miljoen gulden gemoeid. De
kantoorinrichter heeft ook al
het hoofdkantoor van Randstad
in Nederland en enkele lokale
vestigingen van meubelen voor-
Bonden vinden CAO-voorstel oorlogsverklaring
De metaalwerkgevers koersen af op een harde confronta
tie met de bonden. In hun CAO-voorstellen voor komend
jaar zeggen de werkgevers niet te willen praten over het
scheppen van extra banen en de zaterdag tot een norma
le werkdag te willen maken. De Industriebond FNV
spreekt over 'een regelrechte oorlogsverklaring' en de In
dustriebond CNV voorspelt 'grote onrust' in de metaal-
en elektrotechnische industrie.
DEN HAAG NPA
De werkgeversorganisaties FME
heeft nog meer vergaande plan
nen. De doorbetaling bij ziekte
moet naar 90 procent en vanaf
de derde ziekmelding moet de
werknemer een aantal vakantie
dagen inleveren. FME-voorzit-
ter Van den Akker noemd de
voorstellen 'een noodsignaal,
want we zitten in een diepe cri
sis. Het voortbestaan van de he
le bedrijfstak is in het geding".
Hij voorspelt dit jaar een verlies
van 10.000 arbeidsplaatsen.
De Industriebond FNV is be
reid af te zien van een looneis
van 2,5 procent als er werkgele
genheidsplannen worden ge
maakt. De FNV wil per onder
neming concrete en controleer
bare afspraken maken. Volgens
de FME 'kan dat in geen geval.
Onze leden hebben daar de tijd
en kennis niet voor. Die moeten
orders boeken, het hoofd boven
water houden. De onderhande
lingen met de vakbonden moe
ten wij voor ze voeren'.
Tot slot willen de werkgevers
ofwel de VUT-uitkering verla
gen ofwel de VUT-leeftijd ver
hogen van 60 naar 61 jaar. ,,We
hebben een goudgerande VUT,
maar hij wordt onbetaalbaar",
aldus Van Den Akker.
CAO-coördinator De Waal van de FNV wil speciale ba
nenpools instellen voor mensen die zich melden op de
arbeidsmarkt, de zogeheten instromers. Deze in
stroompools moeten per bedrijfstak worden opgezet,
zei hij gisteren tijdens een FNV-bijeenkomst in Lely
stad.
De Waal stelde nadrukkelijk dat het hier zijn eigen
opvatting betrof. Binnen de vakcentrale is de discussie
over de banenpools nog niet afgerond. Veel bonden
vrezen dat het stimuleren van werk via dit instrument
ten koste gaat van de werkgelegenheid van mensen
met een 'gewone' baan.
Ook VNO-voorzitter Rinnooy Kan heeft diverse ma
len laten weten dat hij niets ziet in de banenpools. Vol
gens hem bieden die niets meer dan 'nepbanen' en
dragen ze niets bij aan de oplossing van de werkloos
heid.
De Waal wil dat werkzoekenden voor een periode
van drie jaar worden ondergebracht in de instroom
pool. Individuele werkgevers in de bedrijfstak kunnen
gebruik maken van deze (gedetacheerde) arbeidskrach
ten. Via bonussen wil De Waal de doorstroming van de
ze instromers naar echte banen stimuleren.
De instroompool is in feite een uitbreiding van de al
bestaande banenpools en het Jeugdwerkgarantieplan
naar het particulier bedrijfsleven. Op dit moment wer
ken ongeveer 20.000 mensen als banenpooler en heb
ben 10.000 jongeren een JWG-baan. De Waal wil met
de instroompools deze aantallen op zijn minst verdub
belen.
DEN HAAG DAVID JAN GODFROI
Een nieuwe frontale botsing tussen de werkge
vers en de vakbonden in de metaal- en elektro
technische industrie (metalektro) kan bijna niet
uitblijven. Beide partijen zeggen zich bij de op
stelling van hun CAO-voorstellen gebaseerd te
hebben op de beroerde economische situatie in
de bedrijfstak. Maar de voorgestelde oplossin
gen staan zo diametraal tegenover elkaar, dat
betwijfeld kan worden of er dit jaar wel een
nieuwe CAO voor de metalektro komt.
Niemand ontkent dat de rendementen in de
door faillissementen en reorganisaties geteis
terde bedrijfstak onder de maat zijn. Iedereen is
het erover eens dat de concurrentiekracht moet
worden verbeterd. 'Het tij moet gekeerd' en
'het roer moet om', zeggen zowel werkgevers
als bonden.
Als het gaat om de gang omhoog uit de diepe
crisis lopen de wegen echter uiteen. De werkge
versorganisatie FME vertrouwt volledig op de
markt: als de kosten omlaag gaan en er efficiën
ter kan worden gewerkt, kan er meer worden
verkocht tegen een concurrerender prijs. ,,A1
het andere is bijzaak", zei FME-voorman Van
den Akker enige tijd geleden. Een andere weg
om de werkgelegenheid te behouden is er vol
gens hem niet.
Daarom stelt de FME voor de lonen dit jaar te
bevriezen. Daarom opperen de werkgevers de
zaterdag waar nodig als gewone werkdag te be
schouwen. Daarom moet er worden bespaard
op opleidings- en pensioenfondsen. Daarom
wil Van den Akker het voor ondernemingen
makkelijker maken om van CAO-afspraken af
te wijken. Daarom moet de VUT op de helling.
Je moet afspraken niet in stand houden omdat
ze ooit gemaakt zijn, zo luidt de redenering van
Van den Akker, maar je moet bekijken of zi
der de geldende economische omstandigheden!
betaalbaar zijn. „We zijn er niet op uit or
vakbonden voor de voeten te lopen, maar del
nood is écht aan de man", aldus Van den Akker|
gisteren bij de presentatie van de voorstellen.
De industriebonden zijn eensgezind afwij-l
zend in hun reacties. 'Een regelrechte oorlogs
verklaring', 'puur slecht' en 'aanleiding voor
grote onrust', luiden de typeringen. De bonden
zien hun positie in de bedrijfstak in ernstig
vaar komen als de FME haar zin krijgt. Wantl
hoewel de bonden gematigde looneisen heb
ben gesteld, kosten hun andere-voorstellen wel]
geld. Vastlegging van de huidige VUT-regeling
voor langere tijd kost vele miljoenen. De op
richting van banenpools en kinderopvang zijn
evenmin kosteloos.
Als het wat de FME betreft slikken of stikken
is dan weten we één ding zeker: dan zijn de on
derhandelingen beëindigd. Wat dan? We kun
nen onze eisen min of meer gaan afdwingen,
maar we zitten niet te wachten op een herha
ling van vorig jaar (toen er estafettestakingen
werden georganiseerd, red.) We kunnen ook de
bedrijfstak-CAO verlaten en de confrontatie in
de bedrijven zoeken. We weten het gewoon nog
niet", aldus FNV-onderhandelaar Broers.
Hoe zeer de verhoudingen verstoord zijn,
blijkt wel uit het feit dat werkgevers en bonden
nog steeds geen overeenstemming hebben be
reikt over de plaats waar moet worden onder
handeld. Dat gebeurde altijd in het hoofdkan
toor van de FME en de werkgevers houden daar
ook nu aan vast. De bonden willen echter een
neutralere omgeving. Een kwestie van oud zeer.
Zij kwamen vorig jaar een keer voor een dichte
deur, terwijl zij verwachtten dat er onderhan
deld zou worden.
BINNENLANDSEAANDELEN
MEST ACTIEVE FONDSEN
61.90 62,00
138,30 138,30
150,00 150,30 hagemeyer
holl beton gr
73,50 73,50
133^00 132i50
54,60 55,00
321,00 320,00
32,40 32.50
17,00 48,00 kempen 6 cc
890,00 890,00
104,20 104,20
313,00 314,00
48,30 48,30
30,00 30,00
180!00 180!00
50,10 50,10
80,00 80,00
38,50 38,20
87,00 86.80
24,00 23,90
91,50 91,50 telegraaf
46,80 46,80 text groep
53,50 52,00
60,20 61,00
1696,00 1699,00
23830,00 23500,00
dorp groep div"94 45,00
107,90 106,50
108,30 108,10
16.80 16.70
66,00 66,00
57,80 56,80
188,00a 187,00
5750,00b
21,00
137 !00
149,00
63J0
106.00
226,00
22R00
1190,00
114,30
hj
Ij
vk
op
ho
la
Ik
73,80
09/12/93
50,70
04/02/93
68,40
68,50
68,50
68,40
68,50
abnamroatf
93,20
19/01/94
79,70
28/01/93
92,40
92,50
92,50
92,50
abn amro l.gr.f
179,50
19/01/94
170,50
18/01/93
179,50
179^60
179,60
179,60
179,60
a#bn 'amro ogf
211,10
19/01/94
192,90
05/05/93
211,10
210,90
210,90
210,90
210,90
aegon
111,00
22/12/93
77,50
29/04/93
104,50
104,70
105,00
104,50
104,70
52,00
17/01/94
42,30
15/12/93
51,00
51,50
51,00
51,40
|95
210,40
25/01/94
134,60
26/01/93
209,70
209^30
209,80
209,20
209,30
1%
280,30
26/01/94
207,80
18/01/93
280,30
280,00
280,00
280,00
280,00
89,30
21/12/93
61,90
19/01/93
84,50
84,80
84,80
83,90
84,30
bolswes. c.
47,20
05/01/94
38,20
29/01/93
43,70
43,90
44,00
43,80
43,90
77,90
07/01/94
52,90
27/01/93
75,60
75,90
75,90
75,30
75,50
aegn
,96
dordtsche p.
200,50
24/01/94
132,30
21/01/93
195,40
195,80
195,80
195,00
195,20
115,10
13/01/94
66.40
02/03/93
107.00
106,50
106,90
105,80
106,20
190,50
04/01/94
121,70
17/02/93
187.80
187,50
183,10
187,30
187,90
fokker eert.
25,00
26/01/94
8,10
04/02/93
24,70
24,80
24,80
24,60
24,60
gist broc.c.
58,80
25/01/94
34,70
03/02/93
56,10
56,00
56,10
55,70
56,00
heinek.en
233,50
20/01/94
162,90
25/01/93
227,80
227,50
228,00
226,80
227,60
heineken hold.
206,50
20/01/94
140,69
28/01/93
201,50
201,50
201,50
201,00
201,00
hoogovensc.
59,00
20/01/94
20,80
02/03/93
54,50
54,50
56,10
54,50
56,10
okt
hunter dgl.
92,60
19/01/94
35,79
26/02/93
87,50
87,00
87,00
86,50
86,50
ing
94,70
05/01/94
57,00
25/01/93
86,60
86,20
86,60
86,20
86,50
48,40
20/01/94
23,10
04/02/93
46,10
46,10
46,50
46,00
46,50
kon. knp bt
50,50
10/01/94
27,60
25/05/93
48,60
48,50
48,60
48,20
48,60
214,00
24/01/94
142,50
25/01/93
208,40
208,60
209,10
208,50
209,10
nedlloyd
68,80
24/01/94
22,90
24/02/93
66,80
66,90
67,40
66,60
67,30
océ vd gr.
76,60
11/01/94
40,00
17/02/93
68,00
68.00
68,00
67,80
67,90
pakhoed
55,00
23/12/93
32,79
29/01/93
52,90
52,80
52,80
52,60
52,60
philips
47,80
25/01/94
19,89
02/03/93
48,40
48,10
48,30
48,10
48,20
polygram
80,50
24/01/94
43,40
28/01/93
78,80
78,40
78,60
78,10
78,50
postb.beleggf.
rg Uorente f.
68,00
21/01/94
59,00
18/01/93
'68,00
68,00
68,00
68,00
68,00
133,00
18/01/94
122,10
29/01/93
132,80
132,80
132,80
132,80
132,80
okt
130,20
19/01/94
96,70
25/01/93
127,30
127,10
127,10
127,10
127,10
feb
68,00
19/01/94
46,60
04/02/93
64,50
65,20
65,20
64,90
65,00
134,40
20/01/94
95,30
25/01/93
131,20
130,40
130,60
130,40
130,60
d/fl
100,50
18/01/94
81,09
29/01/93
100,20
99,90
99,90
99,90
99,90
d/fl
45,00
05/01/94
28,00
02/03/93
43,80
43,80
43,80
43,60
43,60
d/fl
230,80
19/01/94
184.10
09/08/93
226,40
226.40
226,60
225,50
225,90
48,50
28/12/93
31,20
21/05/93
46,40
46,50
46,50
46,30
46,30
187,00
10/01/94
95,80
18/01/93
184,70
184,00
185,50
184,00
185,50
wolters-kluw.
129,00
27/12/93
85,30
18/01/93
122,60
122,50
123,20
122,00
123,20
d/fl
dec
OPTIEBEURS
TOP-15 PAR.MARKT
mei 42.50 23 2,00 2.10
apr 85,00 55 5,80 a 5,10
apr 90,00 43 3,00 2,90 b
berghuizer pap.
ehcoklm
free record shop
gelderse papier
groenendijk
sligro beheer
wewelercert.
52,60 52,
75.00b 76,
37,30 37,:
27,00 26,:
73,00 72,
35,40 35.:
71,20 71.
39,80 39,1
2,65 2,1
78,30 78,!
71,50 71.:
17,10 17,
93,00 93,:
45,00 45,
OV. PARALLELMARKT
Noteringen bijgewerkt tot 1100 uur
BUITENLANDSEAANDELEN
48,00 48,00
.SS- M
56,60 56,80
58,20 60,00
23,20 22,70
42.20 42,20
3.00
12,00 12,20
88,00
59.50 60,50
58,50 59,00
1530,00 1510,00
106,00 108,20
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
hj hoogste koers in 12 mnd.
Ij laagste koers in 12 mnd.
vk vorige koers (slotkoers)
Ik laatste koers
b bieden
d ex dividend
e gedaan en bieden
I gedaan
ho hoogste koers
la laagste koei
s stopkoei
ex dividend
dividend
laten ex dividend
bieden ex dividend
OVERIGEOBLIGATIES
095 20,00
096 25,00
096 35,00
097 30,00
11 20,00 20,00
69,70 70,30
245,00 253,50
39,80 41,50
18,60 18.00
39,80 40,30
STAATSLENINGEN
108,35 108,35
109,30 109,30
101,29 101.29
118,01 118,01
118,05 118,00
nl 7 85-96
nl 7 891-11-99
nl 7 89111-99
nl 7 93-03
nl 63/4 85-95
102,95 102,95 nl beiert 3 l/4h
108,16 108,12 nl beiert 31/4v
108,26 108,21 nlbelcrl31/4d
108,55 108,50 nl 31/4 54-94h
109,32 109,22 nl31/4 54-94d
103.30 103,30 nl 31/4 55-95
107,13 107.08 nl grb 21/2h
103,45 103,45 nlgrb21/2v
100,94 100,94 nl grb 21/2d
103,90 103,90
105,30 105,30
98,50 98,50
99,00 99,00
61,00 61,00
aab bb 63/4 93 96
akzo 8 92-02
akzo 63/8 93-03
akzo 61/4 88-95
15 101,25 101,25
17 104,00 104,00
95 101,67 101,67
102,22 102,22 nl 61/4 8711-95 101,84 101,84
115,20 115,15 nl 61/4 87-02 104,25 104,25
116,95 117.00 nl 61/4 88-94 100,00 100,00
122,10 122,00
100,67 100,67
101,82 101,82
105,00 105,00 nl 53/4 94pO
101,32 101,32 nl 5 64-94h
102,13 102,13 nl 5 64-94
104,75 104,75
102,50 102,45
bng61/2 86-11
bng 61/4 93-00
bng 093-05
borsumy 61/2 93-00
cff 61-2 87-97
dbn73/489
clbn 71/4
nl 31/4 48-91
01,80 hoogov 93/4 87
06,00 ladb 87/8 91-98
99,40 iadb 83/8 92-97
09,20 mbo 73/4 92-02
17,50 nwb 61/2 86-06
81,40 61/84ster.
06,60 73/4prdequebec92-02
03,00 rabo 63/8 94-09
05,90 shv 9 91-06a
05,40 «b gr 81/2 90
02,70 Kb gr 7 93-03
96 109,80 109,80
105,50 105,50
101,60 101,70
24 114,20 114,30
00 104,50 104,50
37 108,20 109,00
39 116,60 116,90
60 117,30 117,30
07 101,75 101,75
97 122,80 123,00
99,80 99,80
07 113,50 113,50
70 102,90 102,90
98 106,70 106,70
22 110,00 110,00
102,65 102,65
112,00 111,70
90 103,50 103,50
100,00 100,15
102,70 102,70
91 105,00 103,85
00 108,20 108,40
100,20 100,20
108,70 108,70
06 107,20 107,20
104,40 104,40
116,00 117,00
103,00 103,30
36 103,10 102,95
95,60 96,00
118,10 118,10
101,00 101,00
16 104,30 104,30
- 101,50 101,30
88 107,70 107,40
00 107,55 107,45
420,00
430!00
435,00
410i00
abf
127,00
127,0(
31,00
31,00
artu biolog.
4.70
4,50!
asn aandelenfonds
56,50
56,50
austriaglob.osh
1191,00
1191,OC
besouw holding
30,00
30,00
biogrond belegg.
10,60
10,60
167,60
167,50
96,50
96,40
97,90
97,80
commxeaf.
95,80
95,80
94,70
94.70
comm.eleaf.
94,40
94,50
comm.floreof.
95,60
95,50
15,20
15,50
delta lloyddlr
70,70
70,70
delta lloyd ecu
65,40
65,40
delta lloyd mix
77,80
77,80
delta lloyd rent
68,10
68,10
e&l aand.ned. 1
96,30
96,10
e&lakt.beheer2
93,60
93,50
e&l gulden rente
115,30
115,30
e&l portfolio 3
93,30
93,40
e&l kapit.markt
121,50
121,50
europ.dev.cap.crp
7,30
7,30
german city est.
34,00
34,30
gouda vuurvast c.
66,50
66,50
great west.res.E
0,37
0,37
groothandelsgeb.
130,30
130,00
helvoet holding
27,70
27,70
inter/view europa
5,30
5,30
ipna 3 nrc
341,00 a
managem. share
1,80
1,80
ned.elevator bel.
2680,00
2680,00
6,70
6,70
70,60
70,60
oh ra liq.grfonds
53,50
53,50
ohraobl.divf.
61,40
61,50
ohraobl.groeif.
57,50
57,60
ohra onr.goed f.
72,70
73,30
ohra totaal fonds
65,00
65,10
pan pacific vs
4,20
4,20
p&c groep
113,00
113,00
481,00
pie medical
4,60
4,60
48,60
48,50
rood testhouse c.
2,40
2,40
satcom hold. c.
14,00
13,90
12,90
12,90
suez growth fund
56,50
56,50
vhsonr. mij
4,20
4,20
vigi lanter
120,00b
120,001
48,20
48,60
wolff
51,50
51,50
BELEGGINGSFONDSEN
EDELMETALEN
83,00 82,80
93,50 92,00 rgdivii
153,20
13R00
153,20
138',00
aegon aandelen!
aegona3nd f.sp.
alg.fondsenbez
32,90 32,90
67,00 67,20
hooge huys hypf
139,00 139,50
15,30 15,20
66,10 66,00
59,22 59,22
58,80 58,70
rgsp groen
rodin prop sh
66,20 66,20
78,00 78,00
23,870-24,470
23,700-24,300
26,070
25,900
127,00 125,60d ing bnk vastg.fds 26.CX
22,50 22,50
36,60 36,70
19,50 19,50
458,00 456,00
70,50 70,00
pacific dimens
pierson rente gr
22,20 22,20
67,60 67,90
23,00 23,00
12,00 11,60
149,00 149,00
44.30 44,30
132,60 132,60
yen value fund
234,00
368^00
117,70
65,00
104,20
llöioo
116,50
85,10
128,80
BUITENLANDSGELD
118,00
104JO
66,60
116i50
129^00
deense kroon (100)
duitse mark (100)
engelse pond
finse mark (100)
franse frank (100)
gnekse dr (100)
hongkongdlr.(lOO)
ital.lire 10.000)
jap.yen (10.000)
noorse kroon (100)
oost.schill. (100)
port.escudo(lOO)
spaanse pes. (100)
turkse lira (100)
zweedse kr. (100)
zwits.fr. (100)
1,540
29,80
113,40
12,20
180,00
27.00
16,17
0,0135
25,50
134,75
