Leiden
'De grote jongens ontspringen de dans'
'Het zal flink improviseren worden
De Wilde onderscheiden
met de gouden speld
Mariniers bekennen
nog twee overvallen
Van Rij in
debat met
studenten
Inspraakcommissie
nauwelijks klachten
Experiment met jeugdarts op
school niet geheel geslaagd
VRIJDAG 28 JANUAR11994
Vreugdetranen
d A ProgressiefWar_
I mond plengde gis
teren vreugdetranen. De
partij mag van de Raad
van State toch meedoen
aan de verkiezingen op 2
maart.
Bolbliksem
/j f? 'Ik heb nog nooit
I 3 zoiets gezien', zegt
een getuige van de bol-
bliksem-inslag in de Al-
phense Roerdompstraat.
Fietsdieven betrapt
leiden Twee Leidenaars (18 en 19) zijn gisteravond voor de so
ciëteit Minerva aan de Breestraat aangehouden voor diefstal van
een fiets. Een man, die het niet vertrouwde, hield het duo aan de
praat tot de politie ter plaatse was. De eigenaar van de fiets was
er toen al. Hij kon aantonen dat het om zijn tweewieler ging.
Autootje duwen op Oude Singel
leiden» Drie mannen zijn gisteravond op de Oude Singel aange
houden omdat ze auto's in het water probeerde te duwen. De
politie vermoedt dat de mannen gisteren op dezelfde plaats ook
een auto in het water hebben geduwd. Eerder werd veronder
steld dat de auto door de harde wind in het water terecht was
gekomen.
Man wil meisje met staaf te lijf
leiden Een 20-jarig Leids meisje is gisteravond op het Stations
plein lastig gevallen door een tot nu toe onbekende man. Ze
stond met twee vriendinnen te wachten op een bus, toen een
man uit een auto sprong en haar achterna rende met een ijzeren
staaf. Op dat moment kwam de bus aanrijden, waardoor het
meisje kon vluchten. De aanvaller heeft daarop een spiegel van
de bus kapot geslagen. De politie verhoort vandaag het meisje
om de oorzaak te achterhalen.
Roemeense vrouw nogmaals opgepakt
leiden De 37-jarige Roemeense vrouw, die woensdag ook al
werd aangehouden, is gisteren weer opgepakt door de politie.
Ook ditkeer zat zij te bedelen. In de Haarlemmerstraat had ze al
ruim 180 gulden opgehaald. Wilde de politie woensdag alleen
maar waarschuwen, nu is er proces-verbaal opgemaakt.
Voor een bomvolle zaal in het
Holtlant College heeft T. de Wil
de, voorzitter van de scholenge
meenschap, de gouden speld
voor externe relaties van de ge
meente Leiden ontvangen. Het
gemeentebestuur wil met dit
gebaar de scheidend voorzitter
danken voor ondermeer zijn
grote inzet op het gebied van
onderwijs. Wethouder Koek van
onderwijs verrichtte de ceremo
niële handeling. Zij verzuimde
daarbij niet het hele verleden
van de voorzitter de revue te la
ten passeren. Zo is hij is begon
nen bij de Katholieke Arbeids-
beweging, die al spoedig werd
omgedoopt tot het Nederlands
Katholiek Vakverbond (NKV)
voor handels- en winkelbedien
den. Van 1966 tot 1970 zat De
Wilde voor de KVP in de Leidse
gemeenteraad. Ondanks zijn
vele functies is hij een beschei
den man. Dat wordt duidelijk
als hij verklaart niets voor de
huldiging te voelen. ,,Ik wist het
n, anders was ik
niet gekomen." Wethouder
Koek verwees in haar toespraak
naar de vele fusies die hij heeft
doorgevoerd. Hij had een groot
aandeel in het samengaan van
de MEAO en het Rijnlands Insti
tuut voor Ondernemersonder
wijs. In 1978 was hij namelijk
benoemd tot voorzitter van de
MEAO. Daarna heeft De Wilde
in 1990 een overheersende rol
gespeeld in de vorming van het
Holtlant College, een fusie tus
sen meerdere Middelbare Be
roeps Opleidingen in Leiden.
Nog steeds ziet hij in de fusie
grote voordelen voor de leerlin
gen. „Ze kunnen binnen de
scholen wisselen en ze kennen
de weg." Daarnaast kan ook de
kennis van de leraren op voor
heen verschillende scholen ge
bruikt worden.
Ook was Koek een en al lof
over eeuwige geduld van de in
middels zeventigjarige De Wil
de. Dat is op het Holtlant be
roemd geworden", aldus de
wethouder.
Wethouder Koek speldt de gouden
foto ben de bruyn
Fikse straffen geëist tegen top van frauderend bouwbedrijf e
De twee mariniers die deze
week werden aangehouden op
verdenking van een roofoverval
op koffieshop Vision aan de
Lange Scheistraat, hebben nog
twee gewapende overvallen be
kend. Op 21 december van het
vorig jaar maakten zij bij een
;rval in snackbar De Wigwam
Oude Wetering 600 gulden
it, twee dagen later sloegen
zij hun slag in jongerencentrum
Blanco in Emmen. Daar gingen
j er vandoor met 1500 gulden.
De overval op het jongeren
centrum in Emmen was de
t geweldadige. Gewapend
met pistolen, messen en spuit
bussen met gas gingen de twee,
25-jarige Oegstgeester en
2ven oude Amsterdammer,
het centrum binnen en dwon
gen de negen aanwezigen op de
grond te gaan liggen. De klan
ten kregen zware bedreigingen
toegevoegd en sommigen kre
gen gas in het gezicht gespoten.
In De Wigwam in Oude Wete
ring volgden zij dezelfde werk
wijze als -bij de overval in Lei
den^ Personeel werd gewongen
op de grond te gaan liggen.
Voordat zij een greep in de kas
sa deden maakten de overval
lers de telefoon onklaar. Bij alle
overvallen hadden de twee
mannen bivakmutsen op en
waren zij gewapend met pisto
len.
Het tweetal wordt vandaag
voorgeleid aan de officier van
justitie in Arnhem. Daar moe
ten zij voor de militaire afdeling
van de rechtbank verschijnen.
De twee maakten deel uit van
het bewakingskorps van de Ko
ninklijke Marine.
In de bouwwereld bestaat een circuit waarin op legale
wijze grof geld wordt verdiend aan de frauduleuze han
delingen van anderen. 'Grote jongens' zouden 'kleine'
onderaannemers totaal afhankelijk van zich maken, aan
zetten tot zwart (meer)werk, betalingen traineren en ver
volgens aansturen op het faillisement van het BV-tje. Bij
de curator leggen ze nadien een lijst met klachten over
het verrichte werk op tafel, als verklaring waarom daar
voor niet is betaald, waarna een schikking volgt.
Iden haag Paul de tombehet timmer- en metselbedrijf
Vlietmont BV van twee broers
uit Leiden en Voorschoten was
over 1989 en '90 fraude ge
pleegd met belastingaangiften
en facturen en was geld ont
trokken aan de G-rekening (de
geblokkeerde rekening waarop
gelden staan, bestemd voor fis
cus en Sociaal Fonds Bouwnij
verheid). Fiscus en Fonds waren
daarbij benadeeld voor een be
drag van drie miljoen gulden.
Maar volgens de advocaten was
het bedrijfje gebruikt, „het
slachtoffer van een samenspel
„Een schuld van twee ton wordt
dan afgekocht met bijvoorbeeld
30.000 gulden. De curator is blij
dat hij nog wat geld heeft, de
hoofdaannemer is nog blijer
omdat hij zijn zakken met
170.000 gulden heeft gevuld. En
volkomen legaal ook nog. Hij is
de nette vent, de onderaanne
mer de crimineel."
Zo is het volgens de advoca
ten allemaal gegaan in de zaak
die gisteren de hele dag diende
voor de Haagse rechtbank. In
van factoren die in de rotte
bouwwereld gemeengoed zijn."
Bovendien vonden de advoca
ten dat het wel heel lang had
geduurd voordat de zaak voor
kwam. Bijna twee jaar hadden
de verdachten in onzekerheid
verkeerd. „En twee jaar zo'n
zaak boven je hoofd is mis
schien niet onredelijk, maar wel
onmenselijk."
Bonte hond
Officier van justitie J.J. de
Waardt was het daar niet mee
eens. Ook het verhaal over de
'organisatie die kleine bv's
dwingt tot fraude' had hij nog
nooit gehoord. Hij wist wel dat
het inmiddels failliete Vlietmont
'bekend stond als de bonte
hond op het gebied van zwart
werken'. Vlietmont had volgens
hem fraude als doel gehad, en
was in zijn ogen daarom een
'verboden criminele organisa
tie.' Hij negeerde dan ook het
Leidse studenten gaan kinderen opvrolijken in voormalig Joegoslavië
verzoek om dienstverlening -
„Als we dat opleggen, rolt ieder
een in de bouwwereld brullend
van het lachen van zijn stoel" -
en eiste fikse gevangenisstraf
fen.
Die varieerden van drie jaar
voor het brein van de zaak, de
40-jarige 'Leidse' bedrijfsleider,
tot achttien maanden (waarvan
zes maanden voorwaardelijk)
voor diens 35-jarige broer, de
directeur. De zichzelf als naïef
en kinderlijk omschrijvende
boekhouder (35) uit Nieuwer-
kerk aan de IJssel en de alles
ontkennende 39-jarige Leidse
uitvoerder hoorden resp. vijf
tien maanden (waarvan vijf
voorwaardelijk) en acht maan
den celstraf (waarvan vier voor
waardelijk) tegen zich eisen.
De twee broers hadden het
bedrijf in 1989 gekocht en wa
ren begonnen met 7,8 man per
soneel, dat 'keurig wit' werd be
taald. Al na vier, vijf maanden
groeide de zaak hen boven het
hoofd. Er kwam meer werk, er
moesten meer mensen worden
aangenomen. „Maar hoe we
ook adverteerden, we kregen ze
niet. Ja, ze wilden wel, maar
zwart. Voor 650 tot 800 gulden
per week plus reiskosten, dus
voor zo'n 1000 piek per week de
man, naast de uitkering. De
keus is beperkt, of je zet ze er op
of je bent het werk kwijt.
Vervalst
Van het een kwam het ander. Er
werden te lage belastingaangif
ten gedaan, manurenstaten
werden vervalst, er werden
blanco facturen gekocht en er
werd gerommeld met geld van
de G-rekening, om de zwart
werkers te kunnen betalen. Dat
geld, bestemd voor belasting en
premies werd overgemaakt naar
G-rekeningen van andere be
drijven, die vervolgens 40 tot 45
procent van de waarde contant
lieten terugvloeien naar Vliet
mont BV. „En dat zijn de echte
verdieners in deze zaak. De
mensen die de blanco facturen
verkochten, die de G-gelden
kochten", aldus de advocaten.
De broers hadden het gedaan
met 1000 gulden per week, de
boekhouder met 600 gulden per
maand. „En 1000 gulden is veel
geld, maar nergens blijkt dat het
om meer te doen was, dat ze
zich snel wilden verrijken. An
ders hadden ze wel andere din
gen gedaan. Blanco facturen
verkopen bijvoorbeeld, of het
zelfde gaan doen als de mensen
die bedrijfjes zo ver krijgen dat
ze zo gaan handelen. Maar het
zijn handige jongens die dat
doen. Die staan hier niet en
staan hier nooit. De grote jon
gens ontspringen altijd de
dans."
leiden» derk graver
moest op de val
reep nog een rugzak kopen, ter
wijl Sten Fierant 'hectische' da
gen achter de rug heeft. Beide
Leidse studenten bereidden
zich voor op hun vertrek naar
het voormalig Joegoslavië",
waar ze ontheemde kinderen in
een vluchtelingenkamp willen
gaan helpen de oorlog van zich
af te zetten. Vanavond keren ze
de Sleutelstad voor drie weken
de rug toe.
Reisdoel is het Jalkovecke Zr-
vte-kamp, vijftig kilometer ten
noorden van Zagreb, dat in een
voor Joegoslavië betrekkelijk
rustig gebied ligt. Er wordt niet
gevochten, maar toch lopen er
veel militairen rond. In het
kamp worden regelmatig razzi
a's gehouden om mannen te re-
cruteren voor het front. Dat ge
beuren ontsnapt, net als de hele
oorlog, niet aan de kinderoog
jes. Om de kinderen toch nog
een beetje vertier te bezorgen
gaan de twee studenten vooral
met ze dansen, sporten en spe
len.
Ondanks een goede voorbe
reiding weten Barbara en Sten
niet wat hen precies te wachten
staat. „Ik ben vorig jaar in Kroa
tië geweest, maar dat zegt in fei
te niets. De situatie verandert
daar dagelijks", meent Sten.
Om de kinderen te vermaken
is veel speelgoed nodig. Maar
Barbara en Sten weten 'abso
luut' niet wat ze daar allemaal
kunnen kopen. Als voorzorgs
maatregel nemen ze ballonnen,
poppen en schmink mee. „Voor
de rest moeten we ons bedrui
pen met spullen die we daar
kunnen aanschaffen. En dat
wordt flink improviseren", voor
ziet Sten.
Beiden noemen zich leek op
het gebied van hulpverlening.
Toch hebben ze al een idee hoe
ze met de kinderen moeten om
gaan. Barbara: „Je moet een
kind heel rustig aanspreken, dat
werkt echt. Ze kunnen je niet
verstaan dus letten ze op je in
tonatie. Als je zacht en vriende
lijk praat voelt het kind zich vei
lig." Ze gaan vol goede moed op
pad. „Want als je met een goede
instelling vertrekt, moet het luk
ken", denkt Barbara. Sten vult
haar aan: „Je moet gewoon
'happy' blijven. Als je depressief
wordt hebben de kinderen niets
aan je. Bovendien worden ze
daar ook niet vrolijker van."
Vanavond reizen ze per trein
af naar Zagreb. Daar zullen de
twee Leidse studenten met de
stichting Suncokret naar het
kamp gaan. Suncokret is een
Kroatische studentenorganisa
tie die dezelfde doelstelling na
streeft als Barbara en Sten. „Met
de Kroatische studenten in het
kamp gaan we samenwerken. Ik
kan daar toch niet aankomen
en zeggen: Ik studeer bestuurs
kunde en wil hier reorganiseren.
Bovendien hebben zij veel meer
ervaring. Als ik het even niet
meer zie zitten, kan ik wel bij
hun aankloppen", aldus Barba
ra. Het duo gaat onderzoeken of
er nog meer studenten uit Lei
den heen kunnen. Als hun ver
blijf meevalt, staan negen ande
ren al te popelen om ook naar
oud-Joegoslavië te gaan. Frans
Brand is één van hen. Eigenlijk
had hij al een maand geleden
willen gaan. Maar door omstan
digheden in het oorlogsgebied
is dat niet doorgegaan. „Op het
laatste moment kreeg ik een fax
dat ik niet kon komen. Dat was
een domper. Ik had er erg veel
zin in. Maar zo zie je maar, de
situatie verandert daar echt
snel."
Het idee om in het voormalig-
Joegoslavië te gaan helpen komt
van Sten. Tijdens zijn rondreis
langs vele vluchtelingenkampen
vorig jaar zag hij dat kinderen
dringend hulp nodig hebben.
Hij heeft destijds een adverten
tie geplaatst in het studenten
blad Mare. Daar kwamen twin
tig reacties op. „Een beetje ma
ger", zegt Frans „Als je weet dat
Leiden 20.000 studenten rijk is
en er maar twintig enthousiast
van zijn." Sten is het daar niet
helemaal mee eens. „Je kunt
beter een klein groepje hebben
dat er aanvankelijk sceptisch te
genover staat, dan honderden
studenten die zeggen dat het al
lemaal zo goed en leuk is en als
puntje bij paaltje komt afval
len."
Het tekort aan woningen
voor jongeren en studenten
in de universiteitsstad Leiden
is het thema van een discus
sie-bijeenkomst op woens
dag 2 februari in het Antoni-
usclubhuis aan de Lange
Mare 43, 's avonds om acht
uur. Organisator is de verkie
zingscampagne-commissie
van de PvdA. Namens deze
partij doet volkshuisvestings
wethouder T. van Rij mee
aan het débat. De andere ge
sprekspartners zijn J. Boekei
van de Leidse Studenten-
huurdersvereniging (LSHV)
en E. Hoogeveen van de Ver
eniging Studentenbelangen
Leiden (VSL). A. van Ammel-
rooij, hoofdredacteur van het
Leids universiteitsblad Mare,
is voorzitter.
aad rietveld
De kritiek die in Leiden wel
wordt gehoord over de inspraak
komt nauwelijks terecht bij de
gemeentelijke inspraakcommis
sie. Die commissie behandelde,
zo blijkt uit een verslag over de
periode 1990-1993, in vier jaar
slechts zeven klachten. „Dat
lijkt weinig en dat is het ook",
concludeert voorzitter C. Stol-
ker.
Dat zo weinig Leidenaars bij
de commissie hun beklag ko
men doen wil niet zeggen dat
bijna iedereen tevreden is over
de inspraak die gemeente geeft,
aldus Stolker. Dat is slechts een
van de drie mogelijke verklarin
gen die de voorzitter heeft over
het geringe aantal klachten. En
deze verklaring 'heeft iets ge
makkelijks', vindt Stolker.
Een andere oorzaak zou kun
nen zijn, dat de inspraakcom
missie bij weinig mensen be
kend is. „Het kan zijn dat de
burger wel iets te klagen heeft,
maar niet weet waar en hoe.
Een derde oorzaak kan zijn dat
de burger wel degelijk iets te
klagen heeft, ook heel goed
weet waar dat kan, maar het
toch niet doet omdat hij denkt
dat het allemaal toch niets uit
maakt."
De commissie vindt dat er in
sommige gevallen ook wel de
gelijk reden is voor kritiek op de
manier, waarop de gemeente
met inspraak omgaat. In een
aantal gevallen werd de in
spraakprocedure 'in een hoog
tempo afgeraffeld'. „Soms heeft
de inspraak in een te laat stadi
um plaats, als er al niets meer
valt in te spreken."
De gemeente zou er volgens
Stolker goed aan doen de in
spraak 'kleinschaliger' te ma
ken: vaker mensen te laten in
spraken over zaken die alleen
de buurt of de straat aangaan.
„Wie streeft naar grotere be
trokkenheid van burgers zal
daar waarschijnlijk de meeste
winst kunnen halen."
Van links naar rechts: Frans Brand, een student die eigenlijk al een maand geleden naar oud-Joegoslavië wil
de, en Barbara Bos en Sten Fierant, die vandaag vertrokken zijn. foto jan holvast
Zelfs al houdt de jeugdarts spreekuur op school
dan raadplegen de leerlingen hem nog alleen
maar voor klacfrten van medische aard. Dat blijkt
uit een niet geheel geslaagd Leids experiment op
de vier basisscholen in de Leidse Stevenshof en
scholengemeenschap Louise de Coligny.
Met problemen op psycho-sociaal gebied (alco
hol, vandalisme, incest, slechte gezinssituatie)
kloppen leerlingen niet aan bij de jeugdarts. „On
danks een gewijzigde werkhouding blijft de
jeugdarts een autoriteit in een witte jas", conclu*
deert gezondheidszorgwethouder S. de Vreeze
(PvdA) lichtelijk teleurgesteld.
Aanleiding voor het experiment was het toene
mend aantal klachten van leerkrachten dat ze zo
weinig ondersteuning krijgen bij het begeleiden
van leerlingen met problemen. Zij waren van me
ning dat de jeugdarts letterlijk en figuurlijk ver
van de scholen af staan.
Daarom werden bij wijze van proef jeugdartsen
gedetacheerd bij de scholen. Zij hielden er
spreekuur, werkten mee aan speciale projecten
en hielpen de leerkrachten bij gezondheidslessen
en groepsgesprekken over psycho-sociale proble-
Het experiment is gedaan tussen 1991 en 1993.
De GGD en de gemeente Leiden hebben het ini
tiatief genomen voor de proef. Gistermiddag pre
senteerde dr. P. van den Akker, verbonden aan
een Tilburgs instituut voor wetenschappelijk on
derzoek de resultaten. Volgens Van den Akker
gaan de contacten met leerlingen, ouders en do
centen er wel op vooruit als de jeugdarts op de
schoolgangen tegen het lijf kan worden gelopen.
De wetenschapper heeft de resultaten op de ge
noemde scholen vergeleken met scholen waar de
jeugdarts niet in het gebouw rondliep.
Een ander opvallend resultaat is dat hoewel de
jeugdartsen tijdens het experiment minder tijd
hadden voor reguliere activiteiten zoals preventief
gezondheidsonderzoek en screening, zij geen ern
stige klachten of afwijkingen hebben gemist.
Dat is tevens een van de belangrijkste redenen
van de onderzoekers voor hun advies tot voort
zetting. Volgens Van den Akker kan een voortge
zet verblijf van de jeugdartsen op de scholen ertoe
leiden dat ze uitgroeien tot vertrouwenspersonen.
Op de wat langere termijn kloppen leerlingen dan
wel aan met psyco-sociale klachten, verwacht hij.
