ultuur Kunst Titanenklus in de Pieterskerk ML 'ewondering ff Erotiek en helmen in Galerie 27 Ik hap maar al te graag' Mojo neemt North Sea Jazz over van Acket Verkleedpartij van FACT in dromenland Fascinerende koorzang uit Bulgarije g: In deze rubriek komen al of niet bekende streekgenoten aan het woord die, hetzij direct, hetzij zijdelings met kunst en cultuur te maken y hebben. Ze praten over een kunstvoorwerp, een kunstuiting waaraan ze bijzondere waarde hechten. Van de snuifdoos van oma tot het grijsgedraaide muziekstuk 70 en alles wat daar tussen zit. ■jj Vandaag spreekt Marjolein Briër, choreografe en eigenares van het Leidse Danscentre Marjolein Briër, haar bewondering uit. ,,Toen ik dat boek las, was het als een thuiskomst." 120 Emed. Zijn leven gene zijde', n ik dat boek in '76 in de boekhandel zag, werd ik er als aar toegetrokken. Ik kocht het meteen. Ik v van dat boek, wilde het ook uitlezen. Omdat ik wist hoe beu het afliep. Het was geen schok der herkenning. Ook geen bevestiging van wat ik al.v Maar meer een blijde herkenning. Ik had het gevoel dat ik thuiskwam. Ik geloof ii ^reïncarnatie. Je stapt i voertuig, voor een periode van rust, evolueert en stapt v een ander voertuig. Daar lat kunnen duizenden jaren •verheen zijn gegaan. Hoe die schrijfster dat beschrijft van die Emed, die ziel aan gene zijde. Hoe die ziel wordt opgehaald. Schitterend. Ik heb het boek voor eeuwig a hart gedrukt. Ik had het ook altijd bij me. Het is de hele wereld over geweest, tot ii Argentinië toe. Niet dat ik het i: het vliegtuig las. Maar het v als een goede vriend, die n mij meereisde. Ik heb veel etherische boeken gekocht in de loop der ja Niet dat ik ze nou allemaal 7 gelezen heb, maar ze stahn e Op elk willekeurig moment kan ik ze oppakken, inkijken e gaan lezen. Het is vreemd gesteld r boek. Hoewel ik met veel hier in huis e DNDERDAG 27 JANUARI 1994 Leiden komend weekeinde in teken van 'Scratch-Handel' Het is zo langzamerhand een goede traditie geworden dat zo'n 1500 zangers twee dagen lang een gelukkige ver bintenis aangaan met Georg Friedrich Handel. 'Scratch- Messiah' heet die uitvoering en zaterdag 29 en zondag 30 januari zullen de muren van de Pieterskerk weer bol- staan, als uit duizenden kelen het 'Hallelujah' klinkt. De Leidse Scratch-Messiah is in de loop der jaren uitgegroeid tot een begrip op het gebied van amateur-muziek. Voor een der gelijke uitvoering komen mu ziekliefhebbers uit alle windstreken bijeen om in één dag de - in dit geval - Messiah van Handel in te studeren en - 's avonds - uit te voeren. Sinds twee jaar is een tweede dag aan dit evenement toegevoegd: de Scratch-Anthems. Dan kunnen publiek en (amateur)-uitvoe renden kennis maken met an dere werken van de componist. Voor zondag 30 januari is ge kozen voor de vier Coronation Anthems, het Foundling Hospi tal Anthem en het Chandos-an- them 'Thy song shall be alway'. Solisten bij deze uitvoering zijn de sopranen Paula de Wit en Els van Ónselen, de alt Sasja Hun- nego, de tenor Joost van der Linden en de bas Donald Bent- velsen. Op beide dagen heeft di rigent Jules van Hessen, die de ze titanenklus al voor de vierde maal 'opknapt', de leiding. York Voor het ontstaan van de 'Leid se' Scratch Messiah werd in 1987 een bodem gelegd in het Engelse York, waar het Leidse Studentenkoo- en -orkest Colle gium Musicum op tournee was. Het gezelschap werd door de Engelsen uitgenodigd voor een Scratch-Messiah, een uitvoering met 'bij elkaar geraapte' musici. De dames en heren kregen een partij in de hand gedrukt en moesten in een paar uur tijd de materie onder de knie zien te krijgen. Er werden fouten ge maakt, maar de sfeer was zo ontspannen, dat het resulteerde in een bijzondere uitvoering. De leden van Collegium Musicum waren zo enthousiast over deze wijze van werken, dat zij in 1988 in Leiden een dergelijk evene ment organiseerden. En met Wat hebben kikkers en kunst met elkaar gemeen? Op zichzelf niets. Behalve als een kunstenaar de kikker tot thema verheft en vanuit de vorm van dit waterdier denkt en werkt. Wat hebben cham pignons en kunst met elkaar gemeen? Inderdaad, weer helemaal niets, behalve als ook dit stukje flora als aanleiding gebruikt wordt. Dat laatste nu doet Colette Curfs. Ze>is in eerste instantie expressioniste, met eigenzinnige, grote vegen bestrijkt ze doeken die nogal wat ruimte vragen. De kikkers en champignons hebben slechts in een klein aantal gevallen (bijvoorbeeld in haar uitgevoerde ontwerp voor een Amster damse tram) iets met de werkelijkheid van doen. Alles wijst erop dat Curfs deze enigszins triviale onderwerpen gebruikt om aan te tonen dat zij elk objekt de waarde kan laten vertegenwoordigen die zij het wenst te geven. Zo doen een aantal van haar doeken ronduit zinnelijk aan - Curfs schuwt de erotiek niet - ter wijl kikkers en champignons bij menigeen alleen om culinaire redenen aantrekkelijk zullen zijn. Kortom, Curfs manipuleert zodanig dat haar doe ken van het onderwerp losraken en evenals haar zelfportretten eigenlijk alleen over de maakster gaan: sensueel en extravert. Van geheel andere orde is het werk van Tho mas Junghans. De Duitser weet in brons, ijzer en hout sculpturen neer te zetten die stuk voor stuk krachtig zijn. Een serie recent gemaakte helmen, waarvan er één met bladgoud bewerkt is, domi neert zijn expositie. Het zijn niet alleen de vor men van de helmen die een haast oorlogszuchti ge kracht suggereren. Het ruwe vaak roestige ijzer, de popnagels, het dikke tuigleer en de soms gebrande hardhouten sokkels dragen er in sterke mate toe bij. Kennelijk voelt Junghans de behoefte te verwij zen naar stijlvormen uit vroegere culturen. En ge let op zijn helmen wenst hij zich niet te beperken tot de klassieke oudheid maar het uit te breiden met meer barbaarse culturen. 11 Première Theo Maassen in Kapelzaal •en goed gebekt publiek. Daar 3 ïoopt Theo Maassen op als hij 2 norgen zijn eerste avondvul- i ende programma 'Bepaalde lingen' in première laat gaan in 3, Ie Kapelzaal aan de Oude Vest. )e cabaretier werkt in de tradi- de Engelstalige stand up 1\ wnedians. iemand in de zaal q! oept wat en Maassen springt 4; laar meteen op in. „Ik hoop dat mensen in de zaal reageren ant ik hap maar al te graag." Hij heeft de theateropleiding n Eindhoven gedaan en acteer- onder meer bij Eva Bal's ipeeltheater. Als stand up co- nedian was Maassen te zien net de Comedytrain. Op het ironinger Studenten Festival in 990 won hij zowel de jury- als publieksprijs en op Camaret- m in Rotterdam vertrok Maas- ;n met dezelfde onderschei- 167 lingen. Nu staat hij in de reeks aanstormend cabarettalent' in de Kapelzaal. Maassen werkt niet met inge wikkelde sketches of trucendo- zen. „In vorm is het programma heel simpel: ik sta op het toneel en vertel. Ik gebruik geen lied jes, geen typetjes, geen decor, geen toestanden met licht. Ik sta helemaal alleen op dat to neel. Ja, ik heb wel een lichtman maar die zit boven dus daar heb ik niks aan." „Ik vertel en verder werk ik als stand up comedian. Ik vind het zelf heel leuk om veel te impro viseren. Dus ik hoop maar dat het publiek flink reageert. In •mijn programma doe ik dingen die heel herkenbaar zijn. Het gaat over seks, liefde, relaties. Dingen waar mensen ervarin gen mee hebben. Verder weet ik niet zo goed wat ik er over moet vertellen. Ik vind het heel moei lijk om over mijn eigen pro gramma te praten. Kom maar kijken, dan merk je het vanzelf wel." Vrijdag 28 januari, 20.30 uur. Theo Maassen in de Kapelzaal van K&O aan de Oude Vest 45 (ingang Haze windsteeg). verbintenis heb. Zoals met die kinderwagen. Oh, wat heb ik daar omheen lopen draaien. Het was nog in de tijd dat ik op de balletacademie in Rotterdam zat. Ik had geen cent, was zo arm als een kerkrat. Ik zag hem op de Denneweg in Den Haag. Liep steeds langs die winkel. Wel een jaar lang. Op een gegeven moment ben ik naar binnengestapt. Een vriendelijke oude dame hielp me. Ze zei dat ze me al vaak naar binnen had zien kijken. Ik vertelde haar dat ik die kinderwagen graag wilde kopen, maar geen geld had. Toen mocht ik van haar met alle guldens en tientjes die ik overhield de wagen bij elkaar sparen. In de tussentijd kreeg ze veel belangstellenden voor dat ding die veel meer boden dan de 500 gulden die ik moest betalen. Maar ze hield zich aan haar afspraak. En toen, vlak voor oudejaar, ik zat net in deze flat, had geen stoel, geen vloerbedekking, niks, kwam haar man de wagen brengen. En hij zei erbij dat zijn vrouw hem voor mij had bewaard, omdat ze ervan overtuigd was dat hij in goede handen was. Toen heb ik in m'n eentje op oudejaarsavond in het lege bad gelegen, met het licht aan en alleen maar gekeken naar die kinderwagen. En om twaalf uur zei ik 'Proost' tegen mezelf. Het was zo'n gezellige oudejaarsavond. Tegenwoordig laat ik meer los. 'Emed' neem ik niet meer mee op reis. Dat is een teken dat je Theo Maassen: najiet toneel en vertel." „Mijn programma is heel simpel: ik sta op FOTO ESTELLA SNELLEN dingen loslaat. Dat lijkt me zo prachtig. Met je volle bewustzijn alles traan je ooit zo gehecht was achterlaten. Met liefde weggeven en dan zo maar wegtrekken in het groen, de druppels, het regenwoud. 9 Jules van Hessen dirigeert ook dit keer in totaal zo'n 1.500 vocalisten in de van de Scratch Messiah en de Scratch Anthems. De uitvoering, waaraan ge middeld zo'n 1000 mensen deelnemen, kan nog eens door duizend mensen worden be zocht. Solisten bij de Scratch- Messiah zijn Barbara Borden, sopraan, Fiekojan Hoolboom, alt, Robert Coupe, tenor, en Lieuwe Visser, bas. Herkansing Aan de uitvoering van de An thems' kunnen 500 vocalisten meedoen. Met de 'Anthems' is indertijd begonnen, omdat op de dag van de Messiah zoveel mensen moesten worden te leurgesteld. Vijfhonderd van hen krijgen dus zondag 30 janu ari een herkansing. Rode draad door beide dagen is het wereldberoemde 'Hallelu jah' van Handel. Traditiege trouw worden beide concerten daarmee afgesloten. En het pu bliek wordt vooral uitgenodigd mee te zingen. „We zingen het dak van de Pieterskerk af', voorspelt Hessen. De eerste repetities voor de 'Scratch Messiah' beginnen za- Pieterskerk tijdens uitvoeringen ARCHIEFFOTO HIELCO KUIPERS terdagochtend om tien uur. De uitvoering begint om half acht. maar het verzoek luidt om zich vóór 19.15 uur te melden. Kaar ten voor de 'Scratch Messiah' zijn overigens al uitverkocht. Voor de 'Scratch Anthems' zijn nog wèl kaarten verkrijg baar bij K&O, aan de Oude Vest 45, en het VW aan het Sta tionsplein. De repetities voor deze uitvoering beginnen zon dagochtend eveneens om tien uur. De aanvangstijd van de uit voering is ook half acht. Schitterende voordracht Vera Verzijden RECENSIE MONICA SCHIKS Concert door Vera Verzijden, zang en Ronald van der Valk. piano Program ma Caccini. Berg. Honegger. Mahler, Bernstein e a Gehoord: 26/1, Kapel zaal, Leiden. Wie gaat luisteren naar een zangrecital moet in het bezit zijn van de tekst (en het be grip) van de liederen, als hij tenminste met overgave wil genieten van de zangkunst. Dat bleek duidelijk bij de lie- derenavond van Vera Verzij den. Zij zorgde voor een vari atie aan stijlen uiteenlopend van barok-Italiaans via Frans en Duits rondom de vorige eeuwwisseling tot Frans en Amerikaans in onze eeuw. Het Italiaanse gedeelte leek daarom wel mooi maar oppervlakkig en (voor barok muziek) nogal romantisch geïnterpreteerd. De werkelijk romantische liederen van Mahler daarentegen maak ten hele diepe indruk op de tot de nok toe gevulde Kapel zaal. Daar droeg pianist Ro nald van der VaJk het nodige aan bij. De begeleiding van deze muziek is haast symfo nisch en ik vond hem bij Ma hler dan ook niet uitgespro ken genoeg, eigenlijk teveel op de achtergrond. Vera Verzijden was schitte rend; haar voordracht schiep bij de luisteraars een helder beeld van de 'gebeurtenis sen' en in haar ogen stond de reactie op het gezongene te lezen. De ontzetting over de dood van het hongerende kind en de veel lichtvoetiger sfeer in de charmante liedcy clus van Honegger werden met smaak neergezet. We volgen een dichter die met pompeuze verzen een prin ses voor zich hoopt te win nen. FIeël geestig en zwierig gezongen met nèt die toets van lichtheid en verfijning die in het Frans zo goed uit komt. Hier was de pianobe geleiding op zijn best, ragfijn en snel. HAAG ANP/NPA North Sea Jazz, het grootste jazzfestival ter wereld dat jaar lijks in Den Haag wordt gehou den, komt in handen van het impresariaat Mojo-concerts In Delft. De familie Acket, eigenaar van het festival, heeft daartoe besloten. North Sea Jazz trekt jaarlijks zo'n 60.000 tot 70.000 bezoekers uit binnen- en buitenland naar het Haagse Congresgebouw. Niet alleen dit festival gaat over naar Mojo. Dat geldt ook voor de andere festivals die het Paul Acket Office organiseerde: het Jazz Mecca in Maastricht, het Midwinter-muziekfestival in Den Haag en het Drum-Rythm- festival in Amsterdam. De familie Acket heeft bij de overname de voorwaarde ge steld dat North Sea Jazz nog tenminste drie jaar blijft voort bestaan. Jos Acket, de weduwe van Paul Acket, en dochter Karin trekken zich om persoonlijke redenen terug uit de festivalor ganisatie. Ter toelichting zegt Karin Acket dat het miljoenenri sico dat het North Sea Jazz elk jaar met zich meebracht voor een familie moeilijk meer te dragen was. THEATER RECENSIE WUNAND ZEILSTRA 'De laatste tropische reis van Alexandrine Tinne' door FACT Tekst en regie Paul Feld Spel Bart Klever. Olaf Malmberg, John Serkei. Carly Wijs en Marline Willi ams Gezien 26/1, LAKtheater Leiden Noem iets een droom, en je hebt een vrijbrief om allerlei vreemde zaken met elkaar te verbinden. Wat nu meldt de programmafolder bij 'De laatste tropische reis van Alexandrine Tinne', geschreven en geregis seerd door Paul Feld? Inder daad, er is hier sprake van een 'droomwereld', die bevolkt lijkt te worden door fictieve en his torische figuren. Paul Feld voel de zich duidelijk gemachtigd om zijn fantasie ongeremd de vrije loop te laten. De titel slaat op een Haagse dame (1835-1869), die een ver woed Afrika-reizigster was. Als het ware in haar voetspoor maakt een jonge vrouw van an no nu - in een roes, in gedach ten, in een droom? - een reis naar Afrika. Daar ontmoet zij personen als een waarzegster, de hertog van Alva, ontdek kingsreiziger Livingstone. Mati I lari i zwart geschminkte blanke ko ning Shakazulu. Het resultaat is een verkleed partij in dromenland. Kennelijk is dat alles grappig, verwarrend, relativerend en misschien ook wel een beetje diepzinnig be doeld. Heel in de verte komen namelijk thema's aan bod zoals bijvoorbeeld het Europees kolo nialisme en het Sjors en Sjim- mie-achtige Afrika-beeld in stripverhaaltjes. Schrijver en regisseur zijn bij deze voorstelling in één per soon verenigd. Dat is ditmaal kennelijk geen gelukkige com binatie geweest, want Paul Feld heeft er een nauwelijks te vol gen rommeltje van gemaakt. Leuk of echt verrassend zijn de onderlinge gesprekken zelden, de reuze soeppan van de kanni baal en alle verkleedpartijen ten spijt. En de echte inhoud laat zich slechts raden. Hooguit ac trice Carly Wijs is de moeite waard. Al naar gelang de situa tie verruilt ze haar moderne nuchterheid voor een scala van stemmingen. Maar daarmee is de voorstelling niet gered. RECENSIE DICK HERMSEN Concert Dobrudzha State Ensemble. Ge zien 25/01, Cultureel Centrum de X, Lei- Een land waar ze weten hoe je je cultureel erfgoed koestert is Bulgarije. Zingen doe je daar zo ongeveer vanaf je geboorte. Ver volgens laat het je niet meer los. De zangkunst is in dit soort lan den een geïntegreerd onderdeel van de dagelijkse bezigheden. Zo hou je een traditie in stand. Het is dan ook niet verwonder lijk dat er van de Balkanlanden de meest prachtige koormuziek komt. 'Le Mystère des Voix Bul- gares' veroorzaakte al zo'n acht jaar geleden een enorme rage toen hun muziek naar ons land overwaaide. Zelfs een groot deel van popminnend Nederland kwam af op hun concerten. De muziek was vanaf dat moment verheven tot ware 'cult'. Gisteravond maakte het Bul gaarse 'Dobrudzha State En semble' haar opwachting in Cultureel Centrum de X. Ze ko men uit de stad Dobrich, gele gen in een streek in het noord westen van Bulgarije tussen de Donau en de Zwarte Zee. Het ensemble bestaat uit veertien vrouwen die in leeftijd variëren van heel jong tot flink op leef tijd. Ze zingen a-capella en soms met ondersteuning van een aantal instrumentalisten. Bij het luisteren naar de mu ziek word je direct geïmponeerd door hun ongelooflijke stembe- heersing. De meest ingewikkel de klankstapelingen en com plexe ritmes worden met het grootste gemak gekoppeld aan fascinerende timbres in de stemmen. De muziek boeit, niet in het minst door de afwisseling en de vaart in het programma. Voor de pauze is er vooral koormuziek, na de koffie is er veel aandacht voor solisten en kleinere groepen uit het ensem ble. Ook klinkt er dan instru mentale muziek op traditionele instrumenten als de gensle, een soort verticaal gespeelde viool, een doedelzak en een accorde on. Kenmerkend voor dit en semble is de strakheid waarmee de muziek woïdt gebracht. In zetten zijn exact gelijk, disso- nante actoorden worden haar- zuiver gezongen en in de dyna mische schakeringen zit het koor voortdurend op één lijn. De zorgvuldigheid waarmee de dirigent zijn koor leidt laat niets Ook aan het uiterlijk is veel aandacht besteed. Dit ensemble is een lust voor zowel het oog als het oor. Na acht Nederland se optredens zit de iOur er vrij wel op. Wanneer ze dan met de bus de Bulgaarse grens naderen zou ik zo graag eens willen ho ren hoe uit deze kelen het 'We zijn er bijna...' klinkt. Vast en zeker anders dan wat we hier gewend zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 9