Wereldraad schrapt
sancties Zuid-Afrika
5
Kerk Samenleving
Poppenspektakel Immanuëlkerk
'Eenzijdig stuk' over
voormalig Joegoslavië
Bedevaart Wittem trekt
vooral vrome katholieken
'Erken passieve leden
voluit als gemeentelid'
DONDERDAG 27 JANUAR11994
i.doni
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. C
HET WEER
BUITENLAND KORT
Haas Küng
De Zwitserse theoloog Hans
Küng (65) krijgt het 'Bundes-
verdienstkreuz', de hoogste
onderscheiding van de
Bondsrepubliek Duitsland.
Hij ontvangt de onderschei
ding op 2 maart uit handen
van minister-president Erwin
Teufel van de deelstaat Ba
den-Württemberg. De
rooms-katholieke theoloog
raakte in 1979 zijn kerkelijke
leerbevoegdheid kwijt, na
forse aanvaringen met de
kerkelijke leiding over de
structuur van de Rooms-Ka-
tholieke Kerk en de onfeil
baarheid van de paus. Hij
verliet de rk faculteit van de
universiteit in Tübingen en
werd in dezelfde Duitse stad
directeur van het Instituut
voor Oecumenisch Onder
zoek. De afgelopen weken
lieten onder anderen de bis
schoppen Walter Kasper en
Karl Lehmann zich voorzich
tig positief uit over rehabili
tatie van de theoloog. Küngs
kritische uitspraken over de
keuze van een nieuwe bis
schop voor Basel, die in
Zwitserland veel beroering
wekten, hebben de hoop
hierop echter al weer doen
vervliegen.
Conferentie
De Israëlische opperrabbij
nen Israel Lau en Yitzhak
Kolitz hebben rabbijnen en
andere joodse leiders opge
roepen tot een boycot van de
internationale joods-christe
lijke conferentie die volgende
week in Jeruzalem wordt ge
houden. Lau en Kolitz wezen
vorige week al een uitnodi
ging voor de conferentie van
de hand. De joden hebben
geen behoefte aan een ge
sprek met andere godsdien
sten, aldus Kolitz. De confe
rentie, die is georganiseerd
door rabbijn David Rosen en
de rooms-katholieke priester
Thomas Stransky, heeft als
thema de houding van de
godsdiensten tegenover de
moderne wetenschappen.
Aan de orde komen onder
meer gentechnologie, eutha
nasie, kunstmatige bevruch
ting en anti-conceptie.
Pinksterkerk
De Iraanse leider van een
Pinksterkerk in het Midden-
Oosten, Mike Hosepian, is
sinds een week verdwenen.
Dit is vernomen van leden
van de kerk in Teheran. De
Pinksterkerk telt in Iran on
geveer 500 leden. Hosepian,
predikant van de kerk van de
Assemblies of God, ging op
19 januari naar de luchtha
ven van de Iraanse hoofdstad
om iemand af te halen.
Sindsdien is er niets meer
van hem vernomen. Volgens
de Iraanse krant Salam on
derzoekt de politie de ver
dwijning van de, in Armenië
geboren, predikant. Een poli
tiefunctionaris heeft ver
klaard dat hij niet is gearres
teerd.
Wapens inleveren
Een aantal kerken in Zuid-
Afrika heeft het initiatief ge
nomen op Goede Vrijdag de
kerken open te stellen voor
het inleveren van wapens.
Het is de bedoeling dat de
wapens, die voor in de kerk
neefgelegd zullen worden,
worden omgesmolten. Dit is
bekendgemaakt tijdens een
presentatie van de kerken in
Zuid-Afrika voor het Centraal
Comité (bestuur) van de We
reldraad van Kerken in Jo
hannesburg. Met dit initiatief
willen de kerken bijdragen
aan een rustig verloop van de
verkiezingen, die op 27 april
zullen plaatshebben (Goede
Vrijdag valt op 1 april). Joden
en moslims zal ook worden
gevraagd op één van hun
feestdagen mee te doen aan
dit 'gebaar van vrede'.
DE RECHTER
Kerkelijke leiders doen oproep tot investeren
De Wereldraad van Kerken heeft gisteren een streep ge
zet onder sancties tegen Zuid-Afrika en in plaats daarvan
opgeroepen in het land te investeren. In 1980, toen de
apartheid als zonde werd veroordeeld, had de Wereld
raad de lidkerken opgeroepen bij hun regeringen aan te
dringen op een economische boycot van de blanke min
derheidsregering.
johannesburg.
In de verklaring van het centraal
comité werd op verzoek van dr.
K. Blei van de Nederlandse Her
vormde Kerk opgenomen dat
de theologische rechtvaardiging
van de apartheid ketterij is. De
(blanke) Nederduits-Gerefor-
meerde Kerk in Zuid-Afrika
heeft grote moeite met het
woord ketterij. Zij heeft haar
steun aan de apartheid 'een
fout' genoemd.
ANC-leider Nelson Mandela
riep naar aanleiding van het be
sluit van de Wereldraad Neder
land met nadruk op in het nieu
we Zuid-Afrika te f
Nederlandse regering en bevol
king hebben vooropgelopen in
de strijd tegen de apartheid en
waren voor economische sanc
ties. Een logisch gevolg daarvan
is dat Nederland ook voorop
gaat in de financiële ondersteu
ning van een democratisch
Zuid-Afrika, aldus Mandela in
een verklaring aan het ANP in
Johannesburg.
De investeringen moeten
vooral ten goede van de aller
armsten komen. „We hebben
een periode achter ons die op
een oorlogssituatie lijkt." Er
zou, net als voor West-Europa
na de Tweede Wereldoorlog,
een Marshallplan voor Zuid-
Afrika moeten komen. Het gaat
daarbij niet om een voortzetting
van de contacten tussen de in
ternationale investesteerders en
de blanke grootaandeelhouders
in Zuid-Afrika, maar vooral om
steun voor jonge zwarte onder
nemers, aldus Mandela die van
af 16 februari gedurende enkele
dagen ons land bezoekt.
De Wereldraad riep gisteren
verder die groeperingen in
Zuid-Afrika op die buiten de
onderhandelingen zijn geble
ven, alsnog aan de verkiezingen
mee te doen. De Verenigde Na
ties, regeringen en andere in
stellingen moeten zoveel moge
lijk waarnemers naar de verkie
zingen op 27 april zenden.
Verder wordt in de verklaring
gepleit voor gelijke onderwijs
kansen voor alle kinderen. Dat
moet onder meer leiden tot een
einde aan het analfabetisme,
onder ongeveer 60 procent van
de werkende bevolking. Ook de
kinderarbeid moet in Zuid-Afri
ka worden verboden.
runsburg. De poppenspeler Aad Peters - onder meer bekend van optredens voor de NCRV en de EO -
bracht gisteravond in de Rijnsburgse Immanuëlkerk 'De slapende ridder' voor het voetlicht. In dit stuk
wordt de problematiek van de Derde Wereld op een aparte manier belicht. Het optreden van Peters maak
te onderdeel uit van een actie van de Gereformeerde Kerk in Rijnsburg om geld in te zamelen voor de
stichting Open Doors (en dan met name het project bijbels voor China) en de bouw van een zaal aan de
plaatselijke Maranathakerk. Voor beide doelen wordt morgenmiddag en -avond (van 14.00 tot 21.00 uur)
in de Immanuëlkerk ook een bazaar gehouden. foto jan holvast
johannesburg wim schruver
Het centraal comité (breed be
stuur) van de Wereldraad van
Kerken, bijeen in Johannes
burg, heeft zich in een bood
schap aan de kerken in het
voormalige Joegoslavië uitge
sproken tegen sancties die al
leen het Servische deel treffen.
Sancties hebben slechts lijden
onder de burgers ais gevolg,
aldus de Wereldraad.
Deze passage was gisteren
het meest besproken onder
deel van de boodschap over
ex-Joegoslavië, die na ingrij
pen van het uitvoerend be
stuur van de Wereldraad, de
zer dagen alsnog is opgesteld
door de verantwoordelijke
commissie. Een motie om de
ze omstreden zinsnede te ver
wijderen werd met 39 stem
men voor en 55 tegen verwor
pen. Dr. Jean Fischer van de
Conferentie van Europese Ker
ken (KEK) had tegen de motie
gepleit, daar alle kerken in het
strijdgebied zich tegen deze
extra kwelling van de bevol
king hebben uitgesproken.
De Nederlandse adviseur ds.
Wim van der Zee, secretaris
van de Nederlandse Raad van
Kerken, toonde zich teleurge
steld over het afwijzen van de
motie. „Het is nu een heel
eenzijdig stuk geworden",
vond hij. „Wanneer je je tegen
sancties uitspreekt, moet je
ook iets zeggen van de be
schietingen van Sarajevo en
andere Bosnische steden."
In de boodschap wordt na
drukkelijk geen beschuldigen
de vinger gewezen naar een
van de strijdende partijen in
deze 'steeds gecompliceerder
wordende strijd'. Bovendien
wast geen van de partijen de
handen schoon, aldus de We
reldraad, die slechts een 'drin
gende oproep' doet de oorlog
te beëindigen en vreedzame
onderhandelingen te begin
nen. De lidkerken in ex-Joego-
slavië wordt gewaagd trouw te
blijven in de strijd voor ge
rechtigheid en iedere verlei
ding te weerstaan om religie
.met agressief nationalisme te
verbinden.
roosendaal
De meeste van de 200.000 ka
tholieken die jaarlijks aan de
bedevaart ter ere van de H. Ge-
rardus Majella in het Zuidlim
burgse Wittem deelnemen,
gaan regelmatig naar de kerk en
vertonen een zekere geloofsij
ver. Het is onjuist de volksreli
giositeit in Wittem uit te leggen
als verzet tegen de kerkelijke lei
ding of als uiting van nationale
of culturele eenheid.
Tot deze conclusie komt de
Roosendaalse arbeidspastor drs.
J.H.M. Evers in het proefschrift
Pastoraat en bedevaart, waarop
hij gisteren in Nijmegen is ge
promoveerd. Voor hij arbeids
pastor werd, was Evers pasto
raal beleidsmedewerker van de
paters redemptoristen in
Wittem. Zij zijn verantwoorde
lijk voor de gang van zaken bij
de bedevaart ter ere van hun or
degenoot. Hij heeft zich gecon
centreerd op het schriftelijk ma
teriaal dat de redemptoristen de
bedevaartgangers aanbieden,
zoals beschrijvingen van het le
ven van Gerardus, het tijdschrift
De Sint Gerardusklok en de be
devaart- en devotiegezangen.
In verscheidene publikaties
over volksreligiositeit wordt op
een zekere spanning tussen de
ze religiositeit en de officiële
kerkelijke leer en praktijk gewe
zen. Maar de pelgrimage naar
Wittem is allerminst een uiting
van verzet tegen de kerkelijke
leiding. Zij is juist sterk binnen
kerkelijk. De devotie is vooral te
verstaan als geloofsijver, als in
tensivering van een reeds aan
wezige geloofspraktijk. Evers
omschrijft de bedevaart als ge
populariseerd katholicisme.
De plaatselijke kerken
niet-meelevende leden voluit
als lid van de gemeente erken
nen. Passieve leden hebben er
recht op regelmatig over de ac
tiviteiten van de gemeente te
worden geïnformeerd. Bij huis
bezoek moeten de ambtsdra
gers een 'open, luisterende hou
ding' aannemen voor wat de
niet-meelevende leden beweegt
en de keuze van deze
respecteren.
Dit adviseert het
kingsórgaan voor het pastoraat
van de Nederlandse Hervormde
Kerk, de Gereformeerde Kerken
in Nederland en de Evange
lisch-Lutherse Kerk in de
handreiking 'Pastoraat op de
rand'. Het orgaan pleit voor een
pastorale benadering van rand-
kerkelijken.
Actieve gemeenteleden zou
den moeten weten wie de pas
sieve leden in hun gemeente
zijn en wat hen bezighoudt,
suggereert de handreildng. In
sommige gemeenten worden
'bezoekprogramma's' georgani
seerd met vooral het doel te
luisteren naar passieve leden of
er wordt geëxperimenteerd met
gevarieerde vormen van ge
meente-zijn in vieringen en
werkgroepen.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Gasselternijveen: mevr.
S.D. Kits, kandidaat te Groningen.
Aangenomen: naar Harderwijk (bw.
Nieuwe kerk): T. Verbeek te Hille-
gom; naar Dinxperloo: mevr. M.A. de
Jager te Nijland.
Bedankt: voor Giessendam - Neder-
Hardinxveld (toez.): dr. G. van den
End te Huizen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen: naar Giessendam - Ne-
der-Hardinxveld: drs. M.J. Koppe te
Drachten.
Beroepbaarstelling: mw. M. Moer
land, kand. te Zevenbergen.
CHR.GEREF. KERKEN
Beroepen: te Meerkerk: J.P. Boiten te
Schiedam.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Poortvliet: P. Melis te
Nieuw-Beijerland.
Bedankt: voor Middelburg-Zuid: J. de
Pater te Krabbendijke.
GEREF. GEMEENTEN in NED.
Beroepen: te Vlaardingen: F. Mallan
te Alblasserdam.
OUD GEREF. GEM. in NED.
Bedankt: voor Werkendam: T. Klokte
Kinderdijk.
Mr. Jesse van Muylwijck
COLOFON
EDeuACHTSARe, HET l»
Dan wel waar ovr
M'JN £-UiÈNT IN Z'JH
STUPEf^TË NTJ P EEN
ETerS 6es-rt>LeN HEEFT.
Uitgave van Dagbladuitgever).
DIRECTIE: B.M Essenberg, G.P. Arnold (adj), J
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans
HEINZ
lat£a/ vt/£ k£ea/ai&v
v£&t£l l£at zolang hetbuttea/
b&sea/t £he>£ g/et.'
ADVERTENTIES
KLACHTEN BEZ^RGING^
mat/mvrij. 18.00-19 30 uur,
zat. 10 00-12 00 uur. Tel. 071-143241
Herhal ingsneiging
Ook in de laatste januaridagen
blijft het oceaangebied ten westen
van Ierland de vaste ontmoetings
plaats van warme en koude lucht-
massa's, de drijvende krachten
achter de weermachinerie. De
machtsstrijd tussen beide lucht-
giganten blijft voorlopig onbeslist.
Er is sprake van een slingerende
beweging, waarbij de twee lucht-
massa's beurtelings gebied verove
ren. De koude lucht had het giste
ren even voor het zeggen. Vooral in
de ochtend vielen nog forse buien,
soms met winterse lading. On
danks een temperatuur van 7 gra
den voelde de wind soms snerpend
koud aan. Van een echte storm kon
eigenlijk niet worden gesproken;
ook de waarnemer in Noordwijk
was niet echt onder de indruk. Op
een afstand van 1400 meter van
zee werd meest harde wind ge
haald (gemiddeld kracht 7) met
vlagen die amper de de stormgrens
bereikten. Later op de dag hield de
wind zich even in; een adempauze,
meer niet, want vandaag proeven
we de energie van een volgende,
indrukwekkende oceaandepressie.
De zachte luchtmassa krijgt nu
even ruimte en die zal het kwik
vandaag tot 9 of 10 graden om-
hoogstuwen. De prijs daarvoor is
regen en opnieuw veel wind. Mor
gen ligt het laag - tijdelijk 960 rr
libar diep - boven de zuidpunt vj
Zweden en veegt aan zijn achterzi f
de opnieuw koude lucht met talloj
ze winterse buien over de Lage
Landen. De kans op een volle
storm uit noordwest is nu zelfs gro
ter dan bij het kou-invalletje v
gisteren.
Tijdens het weekeinde begint het' I
spel opnieuw. Na een frisse nacht
wordt de koude lucht vanuit het
zuidwesten weer verdreven. Dat
kan een paar natte sneeuwvlokker
opleveren, weldra overgaand ii
gen. En op zondag - u raadt het al
zien we de gure buien uit het
noordwesten weer op ons afkomer I
De depressies volgen elkaar in zuil
hoog tempo op, dat er geen ruimt*
komt voor een winters getint hoge-
drukgebied. Als eenmaal zo'
troon zich heeft ingesteld, wordt
daar wekenlang niet aan getornd;
dat hebben we de afgelopen twee
maanden ondervonden. In de me- j
teorologie spreekt men dan 1
persistentie of herhalingsneiging,
die - zo blijkt wel uit vorige jaar
gangen - vooral hardnekkig is
hoogwintermaanden januari e
bruari.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag: In Engeland nog
perioden met regen, el
ders wisselend bewolkt en
winterse buien. Aan de
oostkust van Schotland
opklaringen. Veel wind.
Morgen: Van het westen
uit opklaringen en alleen
Maxi
Schotland
Noord-Schot
land tot ongeveer 10 in
Ierland en Zuid-Engeland.
België en Luxemburg:
Veel bewolking en van tijd
tot tijd regen, in de Arden-
Tamelijk veel wind. Mid-
dagtemperatuur eerst 9.
morgen 6 graden, in de
Ardennen enkele graden
Noord- en Midden-Frank-
rijk:
Toenemende bewolking en in het noor
den, morgen ook elders, af en toe regen.
Morgen in de hogere gebieden kans op
sneeuw. Maxima van 6 graden in het
oosten tot ongeveer 10 in de westelijke
helft.
Portugal:
Zonnig. Middagtemperaturen aan zee
ongeveer 16 graden.
Wolkenvelden, ook af en toe zon en mor
gen kans op een buitje. Middagtempera-
tuur ongeveer 17 graden.
Spanje:
Zonnig. In de loop van morgen aan de
Golf van Biskaje wolkenvelden maar
droog. Middagtemperaturen aan de Cos
ta's van 15 graden bij Barcelona tot
plaatselijk 19 graden ten zuiden van
Benidorm.
Canarische Eilanden:
Droog en vooral in het zuiden flinke zon
nige perioden. Maxima aan de zuids-
tranden ongeveer 21 graden.
Marokko:
Westkust: Droog en flinke zonnige perio
den. Maxima ongeveer 20 graden.
Geregeld zon maar ook wel wolkenvel
den. Droog. Middagtemperatuuraan zee
ongeveer 17 graden
Zuid-Frankrijk:
Perioden met zon en droog. Er staat een
stevige mistral. Morgen van het noorden
uit toenemenede bewolking maar op de
meeste plaatsen droog. Maxima in het
laagland van 7 graden bij Limoges en
Lyon tot rond 14 graden aan de zuid--
kust. In de Pyreneeën droog en vrij zon
nig. In de Alpen eerst geregeld zon, een
harde wind en alleen morgen kans op
sneeuw. Temperatuur op 2000 meter
ongeveer -6 graden, vandaag is het tij
delijk zachter.
Italië:
Perioden met zon, ook wel wolkenvelden
en in het zuidoosten nog een enkele re
gen- of onweersbui en veel wind. Maxi
ma tussen de 12 en 15 graden, in het
noorden rond 8 graden. In de Alpen en
Dolomieten morgen wolkenvelden. Tem
peratuur op 2000 n
vriespunt, morgen w
Corsica en Sardinië: istanbür
Perioden met zon en droog. Middagtem- Klagentun
peratuur ongeveer 15 graden. Kopenhag
Turkije en Cyprus: LasPalma
Veranderlijk bewolkt en perioden met re- Lissabon
gen. Middagtemperatuur van 10 bij de Locarno
Dardanellen tot ongeveer 15 graden op Londen
Cyprus. Luxembur
Duitsland: Madrid
Wisselvallig met op vandaag van het ^ala83
noordwesten uit regen. Morgen in het J!3!!0*3
noorden ook enkele opklaringen. In de 3
Beierse Alpen en het Zwarte Woud voor- M°snc°huen
al morgen sneeuw. Maxima in het laag- N|Ce
land ongeveer 6 graden, in de Beierse 0sl0
Zwitserland:
Vandaag aan de zuidflank van het
penmassief droog en zonnig, aan
noordzijde wolkenvelden. Morgen r
bewolking en in het noorden af 6
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
uitj
Hei
licl
Rat
alp
WEERRAPPORTEN
Maan op 19.01 Maan onder08.2(
Waterstanden Katwijk
Hoog water 03.39 15.49
Laag water 11.51 23.41
Weerrapporten 26 januari 19 uur:
Amsterdam half bew. w 5
Rotterdam half be
Bordeaux
Brussel
Cyprus
wil 12 9 0.1
n hetz
wolkenvelden maar droog. Temperatuur
op 2000 meter ongeveer min 3 graden,
naar het zuiden toe iets hoger.
Oostenrijk:
Vandaag wolkenvelden, in de bergen ook
af en toe zon en bijna overal droog. Mor
gen veel bewolking en later nu en dan
sneeuw. In Karinthië beide dagen gere
geld zon en droog. Temperatuur op
2000 meter meestal rond de min 3 gra
den. later weer kouder.
Buenos Aires half bew. wzw5 22
Casablanca licht bew no 3 15
Johannesburg zwaar bew. windst 21
Los Angeles onbew. wnw2 14
driftsneeuw no 6
