Japanse filmploeg in
Leids zonnecentrum
'Als je zo'n oorlogskrant ziet, krijg je toch even een schok'
'Vrouwen vallen niet zo op dat type'
Het Gesprek van de Dag
Niets staat
dagelijkse
duik in
de weg
WOENSDAG 26 JANUAR11994
Volgens berichten in de lande
lijke pers zouden de 'oorlogs
kranten' slecht lopen. Dat mag
dan misschien gelden voor de
rest van Nederland, voor Leiden
in elk geval niet. Een bliksem
snelle enquête onder tien siga
renwinkeliers leerde ons dat de
kranten, die vol staan met arti
kelen uit de landelijke dagbla
den in de oorlogsjaren, hier juist
erg goed lopen. Nou ja, erg
goed: gemiddeld worden zo'n
vijf krantjes per dag verkocht,
maar dat is niet slecht.
Het zijn niet alleen ouderen die
'Oorlog? Is het dan oorlog?'
deze oorlogskrant kopen. Een
van de sigarenwinkeliers vindt
het erg opmerkelijk dat er zo
veel jongeren naar vragen.
Vooral bij het Havanahuis aan
de Apothekersdijk zijn de ko
pers voornamelijk jong. Een
winkeldame: ,,De oudere klan
ten denken misschien: dat heb
ben we nu onderhand wel ge
had. Voor mijzelf hoeven die
kranten ook niet zo. Je moet de
dingen toch een keer laten rus
ten. 'Leiden zoals het was' vind
ik veel leuker. Er zijn ook men
sen die de kranten kopen voor
de koddige advertenties. Een
paar schoenen bij Huf voor 3,95
- dat kom je toch niet zo gauw
meer tegen. Of wel?"
„Kijk", zegt E. Verhoosel van si
garenmagazijn De Kooi, „dit is
natuurlijk een commercieel ini
tiatief. En dan kan je zeggen:
moet dat nu? Maar sommige
dingen zijn best interessant om
nog eens te weten. Maar voor
de rest vind ik dat ze die oorlog
maar eens moeten laten rusten.
En je moet ook geen r
meer ergens de schuld van gaan
geven. Dat is nu wel voorbij."
Een prikactie in het telefoon
boek levert wat verrassende uit
spraken op. Mevrouw Warmen-
dam weet niet hoe ze het heeft
als wij over oorlogskranten be
ginnen. „Oorlog? Is het dan oor
log? Nee toch! O, jeetje, en ik
heb helemaal geen bruine bo
nen meer in huis." Karei Guize-
laar, die even in Leiden is voor
een kijkoperatie aan zijn knie,
juicht het initiatief van harte
toe. „Ja", zegt hij, „maar ik hou
nu eenmaal van alles wat oud
is. Zo'n krant waarin de konin
gin aan de bevolking laat weten
dat het oorlog is, die moet toch
indruk hebben ge
maakt. Ik ben nu zelf 53 dus ik
was zo'n jaar of zes toen de oor
log uitbrak. Ik heb die krant zelf
niet kunnen lezen, maar nu kan
dat wel."
„Ik weet nog hoe ik op die dag
met mijn vader het dak op ging
en hoe we in de verte allemaal
van die kleine knalletjes hoor
den en rookwolkjes zagen.
Dicht bij mijn vader leek de
oorlog zo onschuldig als een
kinderspelletje. Die kleine para
chuutjes. die zo schommelend
neerdaalden boven de groene
weiden. Maar het was geen kin
derspel. o nee. Daarom vind ik
die uitgaven een goed initiatief.
Als je zo'n oorlogskrant in het
rekje ziet liggen, krijg je toch
even een schok."
id
Miljoenen Japanners zal i
een paar weken een blik
den gegund
Walenkamp aan de Leidse Apo
thekersdijk. Even zullen ze mo
gen genieten van de ranke le-
ran de 26-jarige Jetta Post,
die vanuit een bruisende whirl
pool bewijst dat wij hier ook
nog wel wat anders hebben dan
Zeeuwsche meisjes. De Leidse,
die studeert aan de Rietveldaca
demie, werd afgelopen maan
dag door een Japanse televisie
ploeg van Nippon Television
gefilmd voor 'Show by Shoba',
een quizprogramma met zeer
hoge kijkcijfers.
Terwijl een geluidsman hengelt
naar haar stem, laat Jetta Post
de mintgroene badjas van haar
schouders glijden en stapt een
zonnecabine binnen. Een beetje
onwennig, zo lijkt het. En dat
klopt ook wel want Jetta is geen
echte zonnebankster en weet
niet hoe ze het bovenste gedeel-
n dit tropische tosti-ijzer
naar beneden moet doen. 'Cut!'
roept regisseur Ayumi Tomiya-
qia.
Iri 'Show by Shoba' moeten de
Japanse kijkers de prijzen raden
van artikelen en voorzieningen.
Een van de vragen in de volgen
de quiz is: wat kost een zonne-
bankbad in Nederland? In Ja
pan kost zo'n verblijf op de zon
nebank, gauw omgerekend
door de regisseur, bijna zo'n
vijftig gulden. Hier kan de zon-
zoeker voor minder dan de helft
terecht.
Hoe komt een Japanse film
ploeg in hemelsnaam terecht in
zonnecentrum Walenkamp?
Jetta Post leunt verleidelijk ach
terover en kijkt ons aan met
zo'n blik van: ja, ja, dat zouden
jullie zeker wel willen weten.
Maar dan antwoordt ze: „Ik heb
een Japanse vriendin, dat meis
je daar, dat nu met die tv-men-
sen staat te praten. Zij had con
tacten met die filmploeg. En
voor de rest is het Gouden-
Gids-werk geweest, geloof ik. Ik
vind dit wel lachen, ja. Ik dacht
eerst dat ze zo'n oud regis-
seurtje op me zouden afsturen,
maar dit zijn heel jonge jon
gens. En ik dacht dat Japanners
klein waren, maar dat valt heel
erg mee."
„Ik heb wel eens eerder wat
dingetjes gedaan voor de televi
sie, maar nee, ik ben nog nooit
uit de kleren geweest. En in die
zonnecabine moet ik mijn bad
jas laten vallen en dan onder de
zonnebank stappen. Als dit
filmpje op de Nederlandse tele
visie werd vertoond, zou ik er
misschien nog wel even over
hebben getwijfeld of ik dit zou
doen, hoewel...Maar kijk, als je
het doet, moet je het goed doen.
En die Japanners waren zeer,
zeer decent."
Na het zonnebankbad wordt
Jette ingesmeerd met nepbruin.
Dat Japanners nog eens de zo
mer in Holland zouden bren
gen, hadden we niet durven
dromen. Gekleed in een badpak
van velours stapt Jetta in een
met water gevuld bassin. En
kijk, dat water krijgt ineens
kapsones en denkt dat het
champagne is.
Eigenaar Ernst Walenkamp
vindt dit wel een mooie reclame
voor zijn zaak.
„Nee", zegt hij, „Japanners ko
men er hier niet veel. Maar wel
gekleurde mensen. Die gaan
ook onder de zonnebank, ja.
Het gaat immers om de Vitami
ne D, weet u wel."
Vertel óns wat, denken wij, ter
wijl Jetta een ranke knie opheft
inzoomt.
CEES VAN HOORE
Jetta Post (26) door Nippon Television gefilmd in het Leidse zonnecentrum Walenkamp.
FOTO HENK BOUWMAN
het
mo:
lyjer
Met één hand leunt Klaas Ou
wehand op het dranghek aan
het Katwijkse strand. In de an
dere hand houdt hij een badla
ken. Zijn blauwe badjasje wap
pert in de harde, koude wind.
Hij knijpt zijn ogen tot spleetjes
tegen de felle zon en tuurt naar
de golven. Zijn dagelijkse
zwempartij lijkt weer niet door
Jé gaan.
Élke ochtend fietst Ouwehand
slechts gekleed in zwembroek
en badjas naar het strand en
neemt hij een duik in het zee
water. Storm, kou en regen kun
nen hem niet deren. Maar de
dranghekken die vanwege het
aanspoelen van zakjes land
bouwgif de weg naar het strand
versperren, hebben hem nu al
een week het zwemmen onmo
gelijk gemaakt.
„Het is niet anders", zegt Ouwe
hand nuchter. „Nu zwem ik dus
een paar dagen niet. Misschien
is de hele toestand met dat gif
wel wat overdreven, maar dat
kan ik ook mis hebben. Elk tij
gaat er vreselijk veel water over
heen, dus van dat gif merkje
volgens mij niet veel. Ik heb wel
.gehoord van die vogels die van
dat gif gestorven zijn, maar een
mens slikt niet zomaar zeewater
in, Morgen ga ik weer eens even
kijken", zegt hij vastberaden.
Ouwehand zwemt dagelijks in
zee sinds 1975. „Het is een ge
woonte geworden. Het eerste
jaar ging ik door tot 9 novem
ber, het tweede jaar tot 29 no
vember, het derde jaar tot 13
december en het vierde jaar
ging ik gewoon de hele winter
door", weet Ouwehand. „Een
paar keer heb ik overgeslagen,
vanwege zeer strenge vorst.
Maar storm ofregen heeft me
De 73-jarige Klaas Ouwehand zwemt nog elke dag in zee. De 'man met de blauwe badjas' is in heel Katwijk
bekend.
nog nooit weerhouden. Op zon
dag zwem ik niet, want ik wil
andere mensen die een speciale
waarde aan de zondag hechten
niet kwetsen."
's Morgens tussen acht en half
negen begint het dagelijkse ritu
eel. „Eerst doe ik een bakje thee
met mijn vrouw", vertelt Ouwe
hand. „Dan stap ik op mijn
'zwemfiets', een oud roestig
ding en fiets ik naar het strand.
Pechvogels
Je hebt mensen die niet voor
het geluk in de wieg zijn ge-
Jegd en soms de raarste din
gen meemaken: pechvogels
dus. Het Gesprek van Dag
bombardeert met een zekere
regelmaat een regiogenoot tot
'Pechvogel van de week'.
Het Leidsch Dagblad verrast
de uitverkorene met een
mooie slagroomtaart van ban
ketbakkerij Van Dam. Vindt u
dat uzelf voor deze eervolle
vermelding in aamerking
komt, twijfel dan niet om met
ons contact op te nemen. Ook
mag u familieleden, vrienden
of buren voor deze prijs nomi
neren.
U kunt bellen tijdens werkda
gen van 8.30 tot 16.30 uur op
het nummer 071-356440. Ook
kunt u schrijven: leidsch Dag
blad, t.a.v. Het Gesprek van de
Dag, Postbus 54, 2300 AB Lei
den.
Zo in de winter zwem ik onge
veer vijf minuten, dat vind ik
lang genoeg. Drie keer kopje
onder en dan afdrogen en weer
op de fiets naar huis. Als ik dan
thuis onder de douche sta, voel
ik me zo heerlijk, alsof ik herbo
ren ben."
De 'man met de blauwe badjas'
is in heel Katwijk bekend. „Als
ik 's morgens naar het strand
fiets, groeten veel mensen me.
Chauffeurs van busjes die elke
morgen langsrijden, toeteren en
zwaaien naar me. Sommigen
kennen mij alleen van die fiets
en die blauwe badjas en her
kennen me niet als ik gewoon
gekleed ben. Maar Katwijkers
kennen me allemaal. Ze noe
men mij Klaasje Keur."
Ouwehand is nu 73 jaar, maar
hij werkt nog steeds. „Ik weet
niet of dat door het zwemmen
komt. Ik ken ook mensen die
niet elke dag in zee zwemmen,
maar toch kerngezond zijn",
zegt hij. De Katwijker werkt op
de nachtreceptie bij De Baak in
Noordwijk. „Ik vind het leuk
werk, anders was ik allang ge
stopt. Het is gewoon reuzege-
zellig. Zolang het nog kan, doe
ik het. Ik merk vanzelf wel als
het niet meer gaat. Maar daar is
FOTO DICK HOCEWONING
nu nog geen sprake van."
Op het strand zijn honderden
meeuwen neergestreken. Hun
veren schitteren in het felle zon
licht. Ze lijken het strand in be
zit te hebben genomen, nu
mensen er niet meer mogen ko
men. Ouwehand twijfelt en kijkt
om zich heen. „Ik zal het er nog
maar niet op gokken", zegt hij
aarzelend. Nog een keer tuurt
hij over het strand. Er is geen
gifzakje te bekennen. Dan buigt
hij zich onder het dranghek
door en loopt vastberaden rich
ting zee. Zijn badjas en hand
doek legt hij op het strand en hij
bedekt ze zorgvuldig met een
hoopje zand tegen het weg
waaien. Dan loopt hij zonder
enige aarzeling in zee en duikt
hij in een aanrollende golf.
Na vijf minuten is hij terug. Een
tweetal Katwijkers heeft zijn
verrichtingen vanaf de Boule
vard gade geslagen. „Was het
koud, Klaas", vragen ze lachend.
Ze weten al wat hij zal antwoor
den. „Nee, hoor, het water is
heerlijk", is het antwoord. Ou
wehand vertoont geen rilling en
stapt met een voldaan gevoel op
de fiets.
Telly Savalas was Kojak
De lollie in zijn mond, het kale
hoofd, het macho taalgebruik-
...Dat is het eerste waar je aan
denkt als je het over Telly 'Ko
jak' Savalas hebt. Maar wie was
die man, die afgelopen week
einde in zijn woonplaats Los
Angeles overleed, ook alweer?
Bijna niemand weet zich te her
inneren hóe Savalas was. Men
komt althans niet verder dan
'helemaal kaal' en 'lollie'.
Koffietent Kanaalzicht wordt
gerund door Jan Oudshoorn. De
'Kojak van Feyenoord' noemen
ze hem in de Kuip. Oudshoorn
is namelijk - net als de van oor
sprong Griekse acteur - hele
maal kaal.
Als hij de naam Savalas krijgt
voorgelegd zegt Oudshoorn dan
ook meteen: „Kojak." „Hij
schijnt een heleboel andere
films gemaakt te hebben maar
niemand kent hem van die rol
len. Telly Savalas is Kojak. Dat
was toch wel zijn imago. Een
goede acteur, trouwens. Ik heb
veel Kojak-films gezien op tv."
Het was overigens een grote
frustratie van Savalas, dat nie
mand hem ooit aansprak op die
andere rollen. Zo was hij bij
voorbeeld de tegenspeler van
Burt Lancaster in de gevange
nisfilm The Birdman of Alcatraz
(1961), Blofeld in de James-
Bondfilm On her majesty's secret
service en de rol van Pontius Pi-
latus in The greatest story ever
told (1965). Hij stelde het zeker
niet op prijs om altijd alleen aan
Kojak herinnerd te worden.
Oudshoom is verbaasd dat Sa
valas al zeventig bleek te zijn.
„Ik dacht hooguit zestig, maar
zeventig... Dat verbaasde me
wél", zegt hij. „Maar ja, aan de
andere kant is dat wel begrijpe
lijk. De leeftijd van mensen met
een helemaal kaal hoofd kun je
nooit goed schatten. Ik ben zelf
59 maar soms zeg ik dat ik jon
ger ben, vooral tegen charman
te dames. En meestal geloven ze
me dan ook."
J. de Jong van OKC Zoetwaren
in Leiden kan zich niet herinne
ren dat ten tijde van de Kojak-
serie - die tussen 1973 en 1978
werd opgenomen - de verkoop
van lollies steeg. „Hoewel de
lollie niet alleen kindersnoep
goed is. Het zou je verbazen
hoeveel we er verkopen aan be-
drijfs- en sportkantines. Maar
het zou toch raar zijn als men
sen vanwege een televisieserie
ineens allemaal lollies gaan
eten. Dan moeten ze ook hun
kop kaal scheren", zegt De Jong.
Over Telly Savalas weet hij wei
nig te vertellen. Hij komt niet
verder dan 'een beste man'.
„Als de tv aanstond en hij was
er toevallig op, dan zette ik het
apparaat niet uit."
Telly Savalas. Hij stelde het niet altijd op prijs om aan Kojak herinnerd te worden.
FOTO ARCHIEF
Telly Savalas stond buiten het
bereik van de camera's vooral
bekend als een groot liefhebber
van vrouwen. „Je moet probe
ren een vrouw via het scherm te
veroveren", schijnt een gevleu
gelde uitdrukking van hem te
zijn geweest. Mevrouw H. Siba-
rani van de Stichting Date zou
hem echter niet veel kans heb
ben gegeven als hij bij haar had
aangeklopt. „Ik denk niet dat
vrouwen erg op dat type val
len", zegt ze. „Waarom niet?
Dat weet ik eigenlijk niet. Mis
schien omdat hij altijd die lol
lies at. Of omdat hij toch altijd
wel heel macho was. Als hij wat
bescheidener was overgeko
men, had ik hem toch meer
kans gegeven." Telly Savalas is
uiteindelijk vier keer getrouwd
geweest; hij liet zes kinderen na.
Bij de recherche van het korps
Hollands Midden kunnen ze ei
genlijk niemand vinden die zich
identificeert met Kojak. Even
dat
gaat het verhaal dat erop het
hoofdbureau in Leiderdorp
bak lollies rondzwerft
blijkt uiteindelijk uit de lucht
gegrepen. „Niemand herkent
zich hier in Kojak", zegt een
woordvoerder. „We doen heel
ander werk, de serie was wel
heel erg geromantiseerd. Bij ot
duurt een onderzoek vele da
gen."