'Arbeiders': meer sfeer
en emotie in kerkdienst
Kerk Samenleving
Subsidie voor ramen Agathakerk
Kandidaat Amsterdam 'met
lach en een lied' ten onder
DINSDAG 25 JANUAR11994
BUITENLAND KORT
Leken (1)
,,De kerk? Dat zijn de leken",
zei dr. Konrad Raiser op een
speciale zitting over de leken
van het centraal comité van
de Wereldraad van Kerken.
De kerk wordt steeds meer
geïdentificeerd met de
ambtsdragers. Dat is een ver
vormd beeld van de kerk, al
dus de secretaris-generaal
van de Wereldraad. In een
discussiestuk voor de zitting
sprak Raiser van de
'verkerkelijking' van de oecu
menische beweging. Dat
houdt het gevaar in dat de
oecumene steeds minder
oog krijgt voor de vragen van
de gewone kerkgangers. Rai
ser schreef deze ontwikkeling
toe aan de institutionalise
ring van de oecumene, waar
door de experts en de ambts
dragers steeds meer de plaats
van de leken hebben ingeno
men.
Leken (2)
Ook door de grotere invloed
van de Rooms-Katholieke
Kerk en de Orthodoxe Ker
ken op de oecumenische be
weging is het priesterschap
van alle gelovigen op de ach
tergrond geraakt. Als gevolg
van het veelgeprezen Lima
rapport over doop, avond
maal en ambt heeft de dis
cussie zich steeds meer ge
concentreerd op de ambten,
schrijft de secretaris-gene
raal. De Wereldraad probeert
sinds kort meer aandacht te
schenken aan de plaats van
de leken in de kerk. Daarbij
gaat het niet langer om de te
genstelling tussen ambtsdra
gers en leken, maar om de
rol van de gelovigen bij de
opbouw van een nieuwe en
rechtvaardige samenleving.
In de kerk krijgt deze ontwik
keling gestalte in het concili
air proces voor gerechtig
heid, vrede en het behoud
van de schepping. In de sa
menleving komt ze tot uiting
in de vele sociale bewegin
gen van de allerarmsten,
vooral in de Derde Wereld.
Heilige plaatsen
Paus Johannes Paulus II wil
voor 2000 alle heilige plaat
sen in het Midden-Oosten
bezoeken. De 73-jarige paus
wil niet alleen naar Israël
gaan, maar ook naar Egypte,
Syrië, Jordanië en Turkije.
„Mijn verlangen in de jaren
voor 2000 is een reis te ma
ken langs de voetstappen
van het volk Gods, begin
nend met Abraham", zei de
paus gisteren tot journalisten
in het perscentrum van het
Vaticaan. De paus. bezocht
voor het eerst hel gereno
veerde centrum juist buiten
het St. Pietersplein. De
woordvoerder van de paus,
Joaquin Navarro-Valls, ont
hulde dat de grote zaal van
het perscentrum naar Johan
nes Paulus II is genoemd. In
het centrum bevindt zich on
der meer een databank waar
alle informatie over het pon
tificaat van de huidige paus
is opgeslagen.
Groenen
Aartsbisschop Joseph Duval
van Rouen heeft Abbé Pierre
verboden bij de verkiezingen
voor het Europees parlement
de lijst van de Franse Groe
nen aan te voeren. De 81-ja
rige pater capucijn, bekend
om zijn werk onder de ar
men en oprichter van de in
ternationale Emmausbewe-
ging, had het lijsttrekker
schap aanvaard, mits zijn
bisschop ermee zou instem
men. De Rooms-Katholieke
Kerk stelt toestemming van
de plaatselijke bisschop als
voorwaarde voor het uitoefe
nen van politieke functies
door priesters. De pater ca
pucijn Henri Antoine Groues,
die sinds de Tweede Wereld
oorlog bekend is onder zijn
schuilnaam Abbé Pierre, be
hoort tot de populairste
mensen in Frankrijk.
redactie* dickv
Activiteiten Gereformeerde Kerken sluiten onvoldoende aan bij leefwereld
BEROEPINGSWERK
PKV Friesland a
tengewone werkzaamheden (maat
schappelijk aktiveringswerk ItSke-
daard.
Bedankt: voor F
•en (part-time): r
As-
gorinchem
De activiteiten van de Gereformeerde Kerken sluiten niet
aan bij de leefwereld van 'arbeiders'. Deze doelgroep
vindt ze te abstract van aard en te zakelijk. Mensen uit la
gere soqiaal-culturele milieus hebben behoefte aan meer
sfeer en ruimte voor emoties in de kerkdiensten. Zij kun
nen de gemeente leren dat de ratio niet het enige belang
rijke aspect van het geloof is.
sociaal-culturele milieus de kerk
hebben verlaten. Met arbeiders
doelt hij vooral op mensen in
loondienst die handarbeid ver
richten. Hij zet het woord arbei
ders overigens consequent tus
sen aanhalingstekens omdat dit
naar zijn mening een historisch
en gedateerd begrip is.
Hoewel er tot 1971 sprake
was van een overtegenwoordi
ging van arbeiders onder de
niet-kerkelijken, vormen zij nog
Dat schrijft A.J. Jonker in zijn
proefschrift 'De Gereformeerde
Kerken en arbeiders', waarop
hij gisteren aan de Vrije Univer
siteit in Amsterdam is gepro
moveerd. Jonker onderzocht in
hoeverre er sprake is van ver
vreemding tussen de kerk en de
arbeiderswereld, naar aanlei
ding van de veel gehoorde uit
spraak dat mensen uit de lagere
steeds een belangrijk deel van
het totale aantal gereformeerde
kerkleden: 20 a 25 procent. Jon
ker constateert dat arbeiders
niet minder religieus zijn dan
andere groeperingen. Zij willen
op een andere wijze participe
ren, maar er zijn nauwelijks or
ganisatievormen die hun be
trokkenheid bij de kerk stimule-
In de Gereformeerde Kerken
in Nederland was er tot 1945
weinig specifieke belangstelling
voor arbeiders. Na die tijd
groeide de interesse voor het
wel en wee van deze mensen,
wat tot uitdrukldng kwam in de
steun aan het industriepasto
raat. Ook daar voelen de arbei
ders zich echter niet thuis, om
dat dit pastoraat tegenwoordig
meer gericht is op de arbeidssi
tuatie en minder op de specifie
ke groepering van arbeiders.
De kerk als instituut lijkt al
met al de arbeiders niet te kun
nen bereiken. Zij zou volgens
Jonker meer moeite mogen
doen om hen als volwaardige
leden mee te laten tellen. Daar
toe zou in de prediking vaker
rekening gehouden moeten
worden met hun leefsituatie.
Het taalgebruik moet zonodig
worden' aangepast. In de ere
dienst moet ruimte komen voor
ervaring en emotie. Verder
moet worden overwogen in
hoeverre mensen uit de lagere
sociaal-culturele milieus zich
herkennen in de opvattingen
die met de woorden, gebaren,
liederen en gebeden in de
dienst 'gecommuniceerd' wor
den.
S.D. Kits, kandidaat te Groningen;
voor Nieuw-Stadskanaal: G.
selt te Ommen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te 't Zandt: J. Kuik. kandi
daat te Beetgum, te Surhuisterveen:
J. Wielengate Rinsumageest c.a„ te
Zevenbergen: mw. M. Moerland,
it beroep heeft a
genomen.
Uitzending Moker
De acties voor onder andere
Roemenië vanuit het Vlietland
College in Leiden staan mor
genmiddag centraal in de radio
uitzending van Moker, het me
dia-overleg van kerken in Rijn
land en de Bollenstreek. De
overdenking is van pastoor C.
Spruit uit Warmond. Het pro
gramma is te beluisteren van
16.30 tot 17.00 uur op de FM
105.7 (ether) en via de kabel op
de FM 88.1. De uitzending
wordt komende zondag (30 ja
nuari) herhaald van 19.00 tot
19.30 uur.
lisse Het Anjerfonds Zuid-Holland heeft de res
tauratiecommissie van de St. Agathakerk in Lisse
een subsidie van 50.000 gulden toegezegd. Dit
geld zal worden besteed aan het restaureren van
de tien gebrandschilderde ramen boven het hoofd
altaar van de kerk. De ramen, die verschillende
oud- en nieuw-testamentische voorstellingen be
vatten, komen uit het atelier van de befaamde gla
zenier Nicolas uit Roermond. De grote opknap
beurt van de St. Agatha aan de Heereweg in Lisse
is momenteel in volle gang. Het gaat ongeveer vijf
miljoen gulden kosten om de 'kathedraal van de
Bollenstreek' weer in de oude luister te herstellen.
De activiteiten om geld bijeen te brengen voor
de restauratie gaan ondertussen gewoon door. Zo
staat op vrijdag 11 februari een klaverjasavond op
het programma in 'Het Poelhuis' in Lisse, die be
gint om 20.00 uur. Deelnemers kunnen zich (met
partner) inschrijven via de telefoonnummers
02521-11683/10971. Er wordt gestreden om de
Agatha-wisselbokaal. foto hielco kuipers
johannesburg.
„Ik wil best ondergaan, maar
dan met een lach en een lied op
mijn lippen", aldus ds. Wim van
der Zee, secretaris van de Ne
derlandse Raad van Kerken. Hij
had gisteren de lachers in het
Centraal Comité (breed be
stuur) van de Wereldraad van
Kerken in Johannesburg op zijn
hand gekregen met zijn uitnodi
ging namens de Nederlandse
kerken, om de grote Assemblee
in 1998 in Amsterdam te hou
den. Maar meer succes mocht
hij niet verwachten.
Het Centraal Comité boog
zich over inhoud, vorm en
plaats van de achtste Assem
blee, waarop de Wereldraad
herdenkt dat hij een halve eeuw
eerder in Amsterdam werd ge
vormd. Tegen de verwachting in
werden nog geen knopen door
gehakt - dat gebeurt eind deze
week. De uitslag zal echter geen
verrassing zijn. Het uitvoerend
bestuur heeft voorgesteld de As
semblee in Harare in Zimbabwe
te houden en zo zal het, zoals
altijd, ook gaan.
Toch hadden de meesten van
degenen die gisteren over deze
kwestie het woord voerden, een
voorkeur voor Amsterdam. Ar
gumenten waren onder meer:
terug naar het begin (ds. Maran
Zau Yaw uit Yangon), de beste
plaats om de crisis van de Eer
ste Wereld te bespreken (dr.
Bert Supit uit Indonesië) en een
symbolische plaats om het ge
loof terug te geven aan Europa,
waarbij het getuigenis van het
Zuiden onmisbaar is (dr. Peter
Lodberg uit Denemarken)
Het was duidelijk dat deze rij
voorzitter Aram Keshishian niet
aanstond. Hij riep voorstanders
van Harare op ook hun zegje te
doen. Een sterk argument
kwam van Verginia Gcabashe
(Zuid-Afrika). Met zijn vijftigste
verjaardag wil de Wereldraad
aansluiten aan het 'jubeljaar' uit
het oude Israël, waarin al het
land teruggegeven werd aan de
oorspronkelijke eigenaars.
„Waar kan zoiets beter gevierd
worden dan in Afrika?", zei zij.
Lezing: onderzoek werpt licht
op oorsprong van de Filistijnen
De afdeling Leiden van het Ge
nootschap Nederland-Israël or
ganiseert morgenavond een le
zing over de Filistijnen. Spreek
ster M.L. Steiner uit Leiden
geeft uitleg bij recente archeolo
gische opgravingen die een
nieuw licht werpen op de oor
sprong van dit volk. De lezing
(met dia's) wordt gehouden in
de bovenzaal van de Leidse sy
nagoge aan het Levendaal
14/hoek Korevaarstraat. De bij
eenkomst begint om 20.00 uur.
Van niet-leden van het Genoot
schap wordt een bijdrage van
2,50 gulden in de kosten ge
vraagd. In het Oude Testament
zijn de Filistijnen de grote te
genstanders van het jonge ko
ninkrijk der Israëlieten. Langs
de kust van Israël zijn de afgelo
pen twintig jaar enkele woon
plaatsen van de Filistijnen op
gegraven. In haar lezing wil me
vrouw Steiner een beeld schet
sen van de cultuur van dit volk
en een antwoord geven op de
vraag waar de Filistijnen van
daan kwamen.
Rotterdamse bisschop Van Luyn
op kennismakingsbezoek bij paus
vaticaanstad cic
De toekomstige bisschop van Rotterdam, dr. A.H. van Luyn, heeft
een kennismakingsbezoek gebracht aan paus Johannes Paulus II.
Zoals gebruikelijk werden over het besprokene geen mededelingen
gedaan.
De pater salesiaan Van Luyn, tot 1 januari 1994 secretaris-gene
raal van de bisschoppenconferentie, werd 27 november vorig jaar
tot bisschop van Rotterdam benoemd als opvolger van mgr. R.Ph.
Bar. Hij wordt 12 februari in de kathedraal van de HH Laurentius
en Elizabeth in Rotterdam bisschop gewijd.
het weer
Nooit echt winters
Ondanks een voortjagende straal
stroom in de hogere lagen van de
atmosfeer hielden de elementen
zich gisteren redelijk stil. De zon
liet zich niet van de wijs brengen
door transparante wolkenvelden,
die in de noordwestelijke bo-
venstroming kwamen aandrijven.
Dat waren vooral hoge wolken van
het type cirrostratus, die de lucht
een melkachtig aanzien gaven.
Meestal duidt deze wolkensoort op
een weersverslechtering, maar het
bijbehorende warmtefront maakte
voor de kust van Zeeland een
schijnbeweging. Een klein golfje op
het frontvlak zorgde er voor dat de
regenzone over België naar het
oosten afboog, zodat het rustige
weer bij ons nog even werd gepro
longeerd. In de ijskristalletjes van
decirrostratus-bewolking werden
in de loop van de dag halo-ver-
schijnselen gezien, bestaande uit
een kleine kring van 22 graden om
de zon, met aan weerszijden van
het hemellichaam twee felgekleur
de bijzonnen. Deze optische ver
schijnselen kunnen ontstaan als
het zonlicht door de ijskristalll
wordt gebroken en teruggekaafl
Het aarzelende warmtefront oil
ging vannacht een toenemend|
druk van zachte en vochtige o
aanlucht, zodat de regen uiteiil
lijk toch kwam bij een oplopen!
temperatuur. Inmiddels zit hef
Ie land al weer in de koelere lui
achter de warme sector. Hie
trekt de komende nacht eer
mee met verhoogde buiigheid
fors aantrekkende westenwind^,,
Mogelijk is er ook hagel e
bij. Morgen blijft hetv\
maar de buiigheid neemt l<
de dag weer af bij maxima
graden. Tegen het eind var
week trekt een omvangrijk depj
siegebied van IJsland r
Scandinavië. Tijdelijk is het z,
en regenachtig, vooral op done
dag. Daarna komt er ruimte vi
polaire luchtmassa's met e
ging tot winterse buien, zonderl
zicht overigens op echte kou. 7
glijden de laatste januaridagen
voorbij - zacht, dan weer wat fri
ser, maar nooit echt winters.
winderig,r
het weer in europa
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
olie
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Wisselvallig weer met van
tijd tot tijd regen of buien,
vooral langs de westkust
en. Nu en dan veel wind.
Maxima van 5 graden in
Noord-Schotland tot 10 in
Ierland en Zuid-Engeland.
België en Luxemburg:
Vandaag enige tijd regen
of motregen, later enkele
opklaringen. Morgen half
tot zwaar bewolkt en een
enkele bui, ook tamelijk
veel wind. Middagtempe-
ratuur vandaag ongeveer
10 graden, morgen enkele
graden lager.
Noord- en Midden-Frank
rijk:
Vandaag enige tijd regen
of motregen, later enkele
opklaringen. Morgen af en
epr<
ii he
den en oosten meer bewolking en een
enkele bui. Middagtemperatuur vandaag
ongeveer 12 graden, morgen enkele gra
den lager.
Portugal:
Zonnig. Middagtemperaturen aan zee
ongeveer 15 graden.
Wolkenvelden, ook af en toe zon en
waarschijnlijk droog. Maximumtempera
tuur ongeveer 18 graden.
Spanje:
In het noorden enkele wolkenvelden en
aan de Golf van Biskaje plaatselijk wat
regen. Elders droog en overwegend zon
nig. Middagtemperaturen aan de Cos
ta's van 16 graden bij Barcelona tot 20
graden plaatselijk ten zuiden van Beni-
dorm. Morgen aan de Costa Brava lagere
temperaturen.
Canarische Eilanden:
perioden
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
WO DO VR
30 10 20
nw6 w6 w6
zijde v,
wolkenvelden. Droog. Maxima aan
de zuidstranden ongeveer 20 graden.
Marokko:
Westkust: Droog en overwegend zonnig.
Maxima oplopend naar ongeveer 20 gra
den.
Geleidelijk meer zon en vrijwel overal
droog. Maxima ongeveer 19 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag overwegend bewolkt en nu en
dan regen, aan de Cöte d'Azur af en toe
zon en waarschijnlijk droog. Morgen van
het westen uit overwegend droog weer
met opklaringen. Er waait vooral morgen
een stevige mistral. Maxima in het laag
land van 10 graden bij Limoges en Lyon
tot rond 16 graden aan de zuidkust,
morgen overal enkele graden lager. In
de Pyreneeën wolkenvelden en boven
1600 meter af en toe wat sneeuw. In de
Alpen valt meer neerslag, sneeuwgrens
eerst stijgend naar 2000 meter, morgen
-nihl
weerrapporten sta
WOENSDAG 26 JANUARI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 08.28 Zon onder 1
Maan op 16.25 MaanonderOf'
Waterstanden Katwijk
Hoog water 02.22 14.32
Laag water 10.37 23.01
Weerrapporten 24 januari 19 ui
d tot iets onder de 1000
Plaatselijk waait het hard in de
il op de hogere gedeelten.
Italië:
Vandaag droog en flinke zonnige perio
den. Morgen meer bewolking en kans op
regen. Maxima van 8 graden in de Po-
vlakte tot rond 15graden ten zuiden van
Rome. In de Alpen en Dolomieten droog
en meest zonnig, in de hogere delen
plaatselijk veel wind. Temperatuur op
2000 meter vandaagmiddag ruim boven
nul, morgen dalend naar ongeveer min 4
Turkije en Cyprus:
Perioden met zon en hoofdzakelijk op
Cyprus en aan het oostelijk deel van de
Turkse zuidkust een verspreide bui.
Middagtemperatuur van ongeveer 14
graden bij Izmir tot 18 langs de Turkse
zuidkust en op Cyprus.
Duitsland:
Vandaag van het westen uit regen, in de
heuvels voorafgegaan door sneeuw. Mor
gen enkele buien, boven 500 meter met
In de Beierse' Alpen perioden
met neerslag, sneeuwgrens vandaag stij
gend naar 1800 meter, morgen v
lend naar 500 meter. Maxima in het
laagland ongeveer 6 graden, vandaag in
het midden en zuiden rond 10 graden.
Zwitserland:
In het algemeen veel bewolking en pe
rioden met neerslag, sneeuwgrens v
daag stijgend naar 1700 n
plaatselijk weer dalend tot in het dal.
Aan de zuidflank van het Alpenmassief
perioden met zon. ook enkele wolkenvel
den en waarschijnlijk droog. Tempera
tuur op 2000 meter in het zuiden eerst
plus 5 graden, morgen flink lager.
Oostenrijk:
Overwegend veel bewolking i
aan de noordflank van het Alpenmassief
perioden met neerslag, sneeuwgrens
vandaag meest rond 1400 meter, mor
gen plaatselijk dalend tot in het dal. In
Karinthië,.en Steiermark vandaag nog
Aberdeen
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Lasfalmas half bew
Luxemburg motregen
Madrid
Malaga
