'Uitdrukking van hoop'
L
Kerk Samenleving
Aartsbisdom deelt zorg over priestertekort
Melanchtonprijs voor
prof. dr. C. Augustijn
c
DONDERDAG 20 JANUAR11994
BUITENLAND KORT
Joodse gemeenschap
De bestuursleden van de
joodse gemeenschap van Pa
rijs kunnen het er niet over
eens worden wie hun voor
zitter moet worden. De zaak
dreigt zelfs voor de rechter te
komen. In november zijn
deelverkiezingen gehouden
voor de vervanging van de
helft van de 26 bestuursle
den. Dat heeft een overwin
ning opgeleverd voor de libe
rale joden op de orthodoxen,
die tot dan toe de meerder
heid hadden. Beide groepe
ringen hebben nu dertien ze
tels in het bestuur. Sindsdien
wordt er eindeloos onder
handeld over het voorzitter
schap. De scheidende voor
zitter, Benny Cohen, wil zijn
plaats best afstaan aan de
winnende liberalen, maar hij
verbindt daaraan voorwaar
den die voor deze groepering
onaanvaardbaar zijn.
Dissident
i van de Zuidko-
dissidenten, predi
kant Moon Ik-hwan, is op
76-jarige leeftijd overleden
aan een hartaanval. Dat heeft
het Zuidkoreaanse persbu
reau Yonhap bekendge
maakt. De presbyteriaanse
predikant werd in 1989 aan
gehouden na een 'illegale'
reis naar Noord-Korea. Hij
werd tot zeven jaar gevange
nisstraf veroordeeld wegens
schending van de nationale
veiligheid, die niet-offïciële
contacten met Noord-Korea
verbiedt. In oktober 1990
werd hij wegens zijn slechte
gezondheid en hoge leeftijd
voortijdig vrijgelaten. In juni
1991 werd hij opnieuw gear
resteerd, nu beschuldigd van
het leiden van demonstraties
tegen de regering. In oktober
van dat jaar deed hij mee aan
een hongerstaking van meer
dan 1300 'gewetensgevange
nen'. Daarmee wilden zij
hun vrijlating afdwingen en
bereiken dat de strenge vei
ligheidswetten zouden wor
den afgeschaft. Vorig jaar
kwam hij weer op vrije voe
ten.
Kathedraal
De kathedraal van Christus
de Verlosser, die in 1931 op
bevel van Stalin werd opge
blazen, wordt op dezelfde
plaats aan de oever van de ri
vier de Moskva herbouwd.
Dat heeft het gemeentebe
stuur van Moskou besloten.
De kathedraal was eens 's
werelds grootste orthodoxe
kerk. Een woordvoerder van
de vereniging die zich voor
herbouw van de kathedraal
beijvert, zegt dat de gelovi
gen inmiddels meer dan 50
miljoen roebel (ongeveer
65.000 gulden) bijeen heb
ben gebracht. Hoeveel de to
tale kosten zijn, wilde hij niet
zeggen. De herbouw neemt
ongeveer tien tot vijftien jaar
in beslag.
Zendelingen
Een marxistische Colom
biaanse guerrillagroepering,
de Colombiaanse Revolutio
naire Gewapende Krachten
(FARC), heeft twee Ameri
kaanse zendelingen ont
voerd. Volgens een woord
voerder van de politie heeft
de groep het gemunt op
Amerikaanse burgers en be
langen in Colombia als pro
test tegen de aanwezigheid
van Amerikaanse soldaten in
het land. De zendelingen,
Steve Welch en Timothy
Vandyke, werden ontvoerd
na een bestorming van het
zendelingskantoor in Villa-
vicencio, 70 kilometer ten
zuidoosten van de hoofdstad
Bogota. Uit vrees voor toe
komstige aanvallen van de
FARC hebben het leger en de
politie de veiligheidsmaatre
gelen bij Amerikaanse con
sulaten, zendingskantoren
en bedrijven opgevoerd.
jjPONC
Het aartsbisdom Utrecht herkent 'volop' de
zorg van pastores over het toenemende
priestertekort. Dat schrijft vicaris-generaal
P. Rentinck aan de ruim 200 priesters, di
akens en pastoraal werk(st)ers die eind vo
rig jaar een brief ondertekenden van enkele
pastores uit de dekenaten Eist en Wagenin-
gen. In die brief werd gepleit voor verrui
ming van de bevoegdheden van pastoraal
werk(st)ers, openstelling van het ambt van
diaken voor vrouwen en ontkoppeling van
priesterambt en celibaat.
Volgens Rentinck houdt de leiding van
het aartsbisdom al jaren rekening met het
groeiende priestertekort. In 1990 en 1991
werd in het bisdom gesproken over het be
noemingenbeleid. In deze gesprekken, die
resulteerden in een beleidsnota, bleek dat
er behoefte was aan discussie over het ker
kelijk ambt. In november 1991 verscheen
de brochure 'Pastoraat, ambt en wijding',
waarin gepleit wordt voor voorbereiding en
viering van sacramenten in de gemeen
schap, waardoor de zorg voor de sacramen
ten minder exclusief bij de priester rust.
Grondslag voor het benoemingenbeleid
is een 'pastoraal beleid dat streeft naar vita
lisering van de plaatselijke geloofsgemeen
schap als mededraagster van pastoraat, met
name door de ontwikkeling van het pasto
raat samen met de ambtsdrager(s)', schrijft
Rentinck. Het bisdom streeft naar de ont
wikkeling van parochies tot
'geloofsgemeenschappen van bewuste en
zelfstandige christenen, die elkander weten
te dragen in het geloof.
In de brief kondigt Rentinck aan dat in de
toekomst drie parochies zonder eigen pries
ter onder begeleiding van een diocesane
werkgroep zullen 'groeien tot een parochie
als mededraagster van pastoraat'. Het pas
toraal beleid in parpchies, dekenaten en
diocesane raden blijft volgens hem een be
langrijk gespreksthema.
Paus benoemt
gedelegeerde
in Israël
VATICAANSTAD
Paus Johannes Paulus II heeft
gisteren aartsbisschop Andrea
Cordero Lanza di Montezemelo
benoemd tot eerste gezant van
het Vaticaan in Israël. De Israë
lische regering benoemde Sch-
mouel Hadas tot speciale verte
genwoordiger bij de Heilige
Stoel. De benoemingen volgen
op de ondertekening van het
akkoord tussen Israël en het Va
ticaan op 30 december.
Wereldraad van Kerken vergadert in Zuid-Afrika
Wereldraad
achter
prikkeldraad
JOHANNESBURG
Het Centraal Comité
(breed bestuur) van de We
reldraad van Kerken verga
dert vanaf vandaag voor
het eerst in Zuid-Afrika.
„Het is een uitdrukking
van onze hoop", zei medio
vorig jaar de toenmalige
secretaris-generaal van de
wereldraad, dr. Emilio Cas
tro, op de vraag of gezien
de spanningen in het land,
de keuze voor Zuid-Afrika
niet wat te voorbarig was.
Onlangs werd besloten om
de zitting niet in Johannes
burg, maar even daarbui
ten in een apart conferen
tieoord te houden. Uit vei
ligheidsoverwegingen.
JOHANNESBURG NPA/ANP»
De vraag aan het adres van Cas
tro kwam van dr. Karei Blei,
hervormd afgevaardigde uit Ne
derland. En nog steeds vindt hij
Zuid-Afrika als locatie 'te voor
barig', zegt hij in Kerkinforma
tie, het orgaan van de Samen op
Weg-kerken. De andere Neder
landse afgevaardigde, drs. Aukje
Westra (gereformeerd), vraagt
zich af wat de wereldraad voor
uitstraling kan hebben, als hij
zo is weggestopt?
Ook dr. Allan Boesak, voor
malig predikant en nu één van
de toplieden van het ANC, ver
klaarde onlangs in ons land het
tijdstip van de wereldraadverga
dering ongelukkig te vinden. Ie
dereen is in Zuid-Afrika immers
druk voor de verkiezingen van
27 april. En: „Aan een bezoek
van de Wereldraad aan de hui
dige president De Klerk zit toch
iets onwelriekends.
Uniek is het wel, de vergade
ring op Zuidafrikaanse bodem.
Ruim dertig jaar lang heeft de
kerkelijke organisatie jaarlijks
uit het anti-racismefonds vooral
het humanitaire werk van het
ANC en andere zwarte organi
saties in Zuid-Afrika gesteund.
Toen Nelson Mandela in 1990
in Genève de wereldraad toe
sprak, dankte hij voor de steun
die de raad hem had gegeven.
En zijn vrouw Winnie voegde
Nelson en Winnie Mandela tijdens de vergadering van de Wereldraad v
dankten daar voor de steun die de organisatie hen had gegeven.
eraan toe dat 'onze strijd ner
gens beter werd begrepen'.
Intussen volgde de wereld
raad de Zuidafrikaanse regering
uiterst kritisch. In 1987 bijvoor
beeld verklaarde de wereldraad
dat hij de Zuidafrikaanse rege
ring theologisch gezien als 'on
rechtmatig' zag. Regeringen, al
dus Castro toen, worden im
mers door God ingesteld om het
goede te doen en zich voor de
onderdrukten en de armen in te
spannen. Duidelijke taal.
De Zuidafrikaanse Raad van
Kerken (SACC), die de wereld
raad heeft uitgenodigd, is nog
steeds ernstig bezorgd over de
situatie in het eigen land. Aan
deze kwestie zal het Centraal
Comité dan ook relatief veel
aandacht besteden, net als aan
de nog altijd zeer moeizame re
latie tussen de zwarte kerken en
de invloedrijke blanke Neder
duits Gereformeerde Kerk
(NGK), jarenlang steunpilaar
van de apartheid. Verschillende
zwarte voorgangers lieten Cas
tro, toen hij in 1991 Zuid-Afrika
bezocht, weten dat de NGK nog
steeds niet als lid van de we
reldraad moet worden toegela
ten. En Boesak benadrukte dat
de wereldraad zich moet uit
spreken over het beleid van de
kerken in Zuid-Afrika. Een boei
end agendapunt dus.
Er is nog een moeizame rela
tie die op de agenda van de we
reldraad prijkt: die met de RK
Kerk. Sinds de oprichting in
1948 is 'Rome' altijd de grote af
wezige geweest. En ondanks
moeizame pogingen leken het
Vaticaan en de wereldraad nau
welijks dichter bij elkaar te ko
men. Intussen heeft zich wel
een hoopvol teken voorgedaan.
Vorig jaar zomer vond in het
Spaanse Santiago de Compos-
tela een wereldraadconferentie
plaats, waaraan voor het eerst
de RK Kerk officieel deelnam.
Daarin lieten vertegenwoordi
gers van de pauselijke raad voor
de eenheid der christenen we
ten positief te staan tegenover
een oecumenische viering van
het jaar 2000.
Van geheel andere aard is een
ander 'hot item' op de agenda
van het Centraal Comité: de
tussenstand van het in 1988
door de wereldraad gestarte
'decennium van kerken in soli
dariteit met vrouwen', waarbij
vooral de schijnwerper gezet zal
worden op het geweld tegen
vrouwen en de vrouw als slacht
offer van racisme. Het is waar
schijnlijk een merkwaardige sa
menloop van omstandigheden
dat deze kwestie juist in Zuid-
Afrika aan de orde wordt ge
steld: anderhalf jaar geleden
werd een onderzoek gepubli
ceerd waaruit bleek dat het aan
tal verkrachtingen in Zuid-Afri
ka het hoogste is ter wereld.
De Wereldraad van Kerken in
Zuid-Afrika. Een unieke gebeur
tenis? Zelfs sommige deelne
mers zetten er hun vraagtekens
bij. In hët zeer afgelegen, luxu
euze conferentieoord boven Jo
hannesburg herinnert hooguit
het uitzicht op een township de
deelnemers tijdens de drukke
conferentie aan het land waar
ze te gast zijn. Verder had het
een congrescentrum in elk an
der heet land kunnen zijn.
Het geweld in Zuid-Afrika
heeft ertoe geleid dat de verga
dering niet in de stad zelf, maar
in een conferentiecentrum der
tig kilometer buiten de stad
wordt gehouden. „Wereldraad
achter prikkeldraad", schertsten
de journalisten toen ze het om
muurde en electronisch be
waakte centrum binnenkwa
men. Maar een Zuid-Afrikaan
voelt zich zelfs hier niet op zijn
gemak. In een brief op alle ka
mers wordt de gasten aangera
den de vuurwapens bij de afde
ling veiligheid af te leveren.
In zijn eerste openingstoe
spraak voor het Centraal Comi
té benadrukte secretaris-gene
raal K. Raiser dat de vreugde
voor wat bereikt is in Zuid-Afri
ka, niet blind mag maken voor
datgene wat nog gedaan moet
worden. De kerken zullen in de
toekomst hun rol moeten spe
len als bewaakster van de de
mocratie, aldus Raiser, die het
ook vanzelfsprekend vond dat
kerkleiders er in deze fase voor
kiezen hun gaven op het politie
ke vlak te benutten. Hij kondig
de aan dat er een verklaring
over de situatie in andere delen
van Afrika in voorbereiding is.
Harare kanshebber
voor assemblée '98
JOHANNESBURG» ANP»
Harare, de hoofdstad van Zim
babwe, staat eerste op de voor
dracht van het uitvoerend co
mité van de Wereldraad van
Kerken voor de plaats, waar in
1998 de achtste assemblée
wordt gehouden. Daarmee zijn
de kansen van Amsterdam aan
zienlijk verkleind. Komende
maandag wordt een definitief
besluit genomen.
BRETTEN DPA»
De Nederlandse kerkhistoricus,
prof. dr. C. Augustijn, is onder
scheiden met de Melanchton
prijs van de Duitse stad Bretten.
De prijs, waaraan een geldbe
drag van 15.000 mark is verbon
den, wordt hem 19 februari
overhandigd.
Augustijn (65) was van 1968
tot en met 1993 hoogleraar
kerkgeschiedenis aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam. Hij
is vooral bekend geworden door
zijn biografie van Erasmus
(1986), die in het Duits, Engels,
Italiaans en Spaans is vertaald.
De prijs is genoemd naar de
in Bretten geboren kerkhervor
mer en humanist Philipp Me-
lanchton (1497-1560), vriend
Maarten Luther.
Bisschoppen: gelovigen moeten meer in bijbel lezen
UTRECHT ANP»
De rooms-katholieke bisschoppen van Neder
land roepen de gelovigen op meer de bijbel te
lezen. Zij vrezen dat door de drastische daling
van het kerkbezoek veel katholieken in hun le
ven nauwelijks meej" met de bijbel in aanraking
komen. Bovendien zijn de bisschoppen veront
rust door de aantasting van de 'unieke plaats'
van de bijbel in het godsdienstonderwijs.
De bisschoppen schrijven dit in hun brief
'Neemt en leest', die ze in verband met Bijbel
zondag (30 januari) hebben geschreven. Zij her
denken hiermee de publicatie van twee ency
clieken over de bijbel: Providentissimus deus
(1893) en Divino afflante spiritu (1943).
De bisschoppen vragen zich af in hoeverre de
gelovigen zich werkelijk laten leiden door het
Woord van God, waarvan de bijbel de neerslag
is. Zij roepen vooral de pastores en de vrijwilli
gers in de kerk op de bijbel 'een belangrijker
plaats te geven in het leven van de kerk'. Het
komt voor dat mensen jarenlang in een kerkelij
ke werkgroep zitten zonder hun bijeenkomsten
te beginnen of af te sluiten met een bijbellezing.
„Hoe kunnen wij een cultuur van de heilige
Schrift bevorderen, wanneer de bijbel in eigen
kring geen centraler plaats inneemt", vragen de
bisschoppen zich af.
HET WEER
HANS VAN 5
Ontketende straalstroom \Ge"]
Een loodgrijs wolkendek, sa
menhangend met een zwak
front, zorgde gisteren voor een
donkere, druilerige dag. Het
leek allemaal wat saai, maar
toch waren er weer opmerkelijke
verschillen in den lande. Het
front vormde de scheidingslijn
tussen koude landlucht en een
wat mildere luchtsoort boven de
Noordzee en lag vrijwel stil
langs de lijn Groningen-Leiden.
Aan de zuidoostkant van het
front werd koude lucht uit
Frankrijk aangevoerd, waarbij
de neerslag als regen, maar ook
als ijsregen en sneeuw viel.
Limburg maakte nog deel uit
van een groot gebied in West-
Europa, waar het kwik niet of
nauwelijks boven nul uit kwam.
In onze regio, precies onder het
frontvlak, bleef het nevelig en
kil met nu en dan motregen bij
4 graden. De kop van Noord-
Holland en Friesland lag aan de
gunstige kant van het front, zo
dat het daar in de loop van de
dag opklaarde. Hier was de in
vloed van het zeewater duide
lijk; het kwik steeg er tot 7 gra
den. Het zwakke frontjevan
woensdag is de eerste van een
serie. Bovendien moet gevreesd
worden dat de neerslaggebieden
vooral tegen het einde van de
week meer activiteit gaan verto-
nen.
Aanleiding voor de oplevende
Atlantische depressies is de
tweede grote kou-inval van deze
winter aan de Amerikaanse
oostkust. Dat gebeurde ook al ij
de laatste decemberweek. Een
paar dagen later moest het be
scheiden wintertje bij ons er aa
geloven. Nu is het verhaal wei
nig anders. Ter compensatie
van de ver naar het zuiden uit
gezakte kou aan gene zijde van
de oceaan, wordt in de atmos-
gewekt, die de komende dagen
als een golf over Europa naar
het oosten rolt.
Morgen ligt bij IJsland een niei
we, energieke depressie met
een kerndruk van 950 millibar
en als tegenhanger het Azoren-
hoog(1040 millibar). Daartus
senin staat een harde zuidwes
ter, waarbij het kwik tijdelijk to
circa 10 graden oploopt. Zater
dag is de stroming meer west
met een koeler weertype, verge
zeld van opklaringen en een bu
Later in het weekeinde worden
onder een ontketende straal
stroom nieuwe, snellopende sto!
ringen op ons land afgevuurd
De Lf
ling g
-eilig'
cretai
feereen warme tegenstroom opjlijk te
zegt z
Boven
de sp
door i
dat e
met d
nen. I
groots
huizei
letten
,heid".
komei
.Om
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag af en toe zon en
vrijwel overal droog, behal
ve in Schotland. Morgen
veel bewolking en van het
noordwesten uit regen.
ongeveer 8 graden, mor
gen enkele graden hoger.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en af en toe
wat regen of motregen.
Middagtemperatuur van 8
graden aan zee tot onge
veer plus 3 in de Arden-
Noord-
Midden-Frank-
Wolkenvelden, ook af en
toe zon en in het noord
westen plaatselijk wat re"-
gen of motregen. Elders
vrijwel droog. Middagtem
peratuur in de westelijke
helft oplopend naar ongeveer 8 graden,
in het oosten naar ongeveer 4 graden.
Portugal:
Perioden met zon en droog. Koel met
middagtemperaturen aan zee van onge
veer 12 graden, 's Nachts landinwaarts
plaatselijk lichte vorst.
Madeira:
Half tot zwaar bewolkt en geleidelijk iets
afnemende bungheid. Maximumtempe
ratuur ongeveer 17 graden.
Spanje:
Flin
rOO. bewolkt o
«gen S|
hlge| h
19 temperatuur
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
nige perio
nog
van Biskaje meest bewolkt en van tijd
tot tijd regen. Middagtemperatuur aan
de Costa's van 10 graden bij Barcelona
tot 15 plaatselijk ten
WEERRAPPORTEN
matige vorst.
VRIJDAG 21 JANUARI 1994
Zon- en maanstanden
tot Zon op 08.34 Zon onder 17.
Maan op 11.57 Maanonder02
Waterstanden Katwijk
Hoog water 09.43 22.18
enkele buien. Aan Laag water 04.45 17.26
noordenwind. Maxima aan de zuidstran-
den rond 18 graden.
Marokko:
Westkust: Veranderlijk bewolkt en een
enkele bui. Koud met maxima van onge
veer 14 graden.
Tunesië:
Veel bewolking en vooral in het noorden
soms veel neerslag. Middagtemperatuur
dalend naar ongeveer 14 graden.
Zuid-Frankrijk:
In het westen af en toe zon en waar
schijnlijk droog. Naar het oosten toe sta
pelwolken en kans op een bui. In het
Rhónedal staat een stevige mistral. Iets
hogere maxima van ongeveer 5 graden.
In de Franse Alpen en Pyreneeën loopt
de temperatuur op 2000 meter op tot
ongeveer 0 graden, vandaag in de Fran
se Alpen bij veel wind nog min 8 graden.
Italië:
Perioden met regen, mogelijk ook on
weer. Plaatselijk valt er veel neerslag.
Maxima van 4 graden in de Po-vlakte,
13 bij Rome en circa 16 op Sicilië. In
de'Alpen en Dolomieten wolkenvelden,
veel wind en kans op lichte sneeuw.
Temperatuur op 2000 meter hoogte la
ter ongeveer min 3 graden.
Weerrapporten 19 januari 19 ui
heid
keuri
.0 gin h
te ve
makt
colle
post;
hem
gel, 1
echtt
te tn
drog
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Bordeaux
Brussel
Cyprus
i toe z
Koeln
Griekenland en Kreta:
Van het westen uit regen of buien. Mid
dagtemperatuur aan zee rond 16 gra
den, in het noordoosten rond 12 graden.
Turkije en Cyprus:
Aan de Turkse westkust half tot z
bewolkt en plaatselijk regen. Aan de
zuidkust en op Cyprus af en toe zon en
vrijwel overal droog. Middagtemperatuur
van 12 graden op de Dardanellen tot 20
op Cyprus.
io 7 12 9 0.