In Sarajevo bestaan geen
verwende kinderen meer
Fileproblemen bij Digitale Stad
Minachting voor de kiezer
Feiten &Meningen
'Conflict in Bosnië is ziekte'
WOENSDAG 19 JANUAR11994
AMSTERDAM THEA V
De belangstelling voor het informatieproject Digitale
Stad blijkt zo groot dat die stad vrijwel onbereikbaar is
geworden. Duizenden mensen hebben de afgelopen
dagen tevergeefs een poging gedaan in het informa
tiesysteem te komen.
De Digitale Stad speelt zich af in het cultureel cen
trum De Balie in Amsterdam. Het gaat om een groot
opgezet communicatieproject, in samenwerking met
Hacktic-netwerk. Iedereen met een computer, een
modem en telefoonaansluiting kan in principe in het
netwerk rondneuzen. Wie niet beschikt over deze ap
paratuur, kan op een tiental plaatsen in Amsterdam
terecht, waar terminals ter beschikking staan. Via de
Digitale Stad is het mogelijk onderling te c
ren of in allerlei databestanden te kijken.
Het informatieproject had de beschikking over 20 te
lefoonlijnen, waar men zich kan aanmelden om in het
systeem te komen. Sinds het project zaterdagavond
van start ging. hebben 7.000 computerfanaten de stad
bezocht. De belangstelling bleek zo groot dat maan
dag duizenden mensen tevergeefs trachtten in het
systeem te komen. De Balie werd dan ook overspoeld
met telefoontjes van teleurgestelde mensen, die uit
sluitend een in-gesprekstoon hoorden.
Balie-medewerkster Marleen Stikker: ,,We zijn conti
nu bezet en inmiddels hebben 2.000 mensen zich als
bewoner laten inschrijven. Dit houdt in dat je als ge
bruiker bent geregistreerd met een eigen postbus,
waardoor je ook met anderen kunt communiceren.
Daarnaast kun je ook als gast van de stad in het sys
teem rondkijken."
Veel mensen komen volgens Stikker af op het nieuw
tje. De verwachting is echter dat het geen eendags
vlieg zal zijn.
„Zelfs om vier uur 's nachts worden er nog verkie
zingsprogramma's ingekeken", weet Stikker. De
grootste belangstelling gaat echter uit naar het raad
plegen van allerlei archieven. Ook de informatie van
het stadhuis in Amsterdam geniet veel interesse,
evenals informatie over kunst en cultuur. Het Centraal
Station, de plek vanwaar wereldbestemmingen zijn te
bereiken, maag zich eveneens in een grote belangstel
ling verheugen.
De Digitale Stad heeft inmiddels extra PTT-lijnen aan
gevraagd, maar het is nog niet duidelijk of die ook snel
gerealiseerd zullen zijn. Niet alleen vanuit Nederland
wordt de stad elektronisch bezocht, ook buitenlandse
computerfanaten tonen belangstelling.
Elke morgen vraagt Amela
Muratovic zich af waarom
ze eigenlijk zou opstaan.
Als ze de dunne stem
metjes van haar zoontjes
hoort, weet ze het weer en
staat ze op om aan een
nieuwe koude dag te be
ginnen. „Soms zou je wil
len dat je niet wakker
werd", zegt ze zacht.
SARAJEVO AIDA CERKEZ
In de dagelijkse hel die de
Bosnische hoofdstad Sarajevo is
geworden, probeert de 33-jarige
Amela haar emoties uit te scha
kelen. Al haar gedachten zijn
praktisch en gericht op de vraag
hoe ze de twee kinderen, haar
man, moeder en haarzelf door
de oorlog moet slepen.
Vandaag was het eerste wat ze
dacht: „Nee, het is vanmorgen
niet warmer dan gisteren. Het is
weer te koud om het haar van
de kinderen te wassen, maar ik
kan het ook niet nog plakkeriger
laten worden." Uiteindelijk
hees ze zichzelf uit bed om een
vuurtje te stoken en water op te
zetten voor thee.
Amela Muratovic heeft al haar
creativiteit nodig om haar fami
lie maaltijden voor te zetten die
in elk geval een gevarieerde in
druk wekken. Op hoeveel ma
nieren kun je de blikjes makreel
en cornedbeef bereiden die de
hulporganisaties naar Bosnië
sturen en waarmee de meeste
inwoners van Sarajevo het al
bijna twee jaar moeten doen?
De problemen van een beleger
de stad dienen zich voor een
moeder van twee zulke jonge
kinderen in uitvergrote vorm
aan. Hoe vaak ze het ook te ho
ren krijgen, Arman van 2,5 en
Eldin van 14 maanden begrij
pen nauwelijks wat 'dat hebben
we niet' betekent.
„Soms ben ik de hele morgen
bezig ze zover te krijgen dat ze
hun bittere thee opdrinken",
zegt Amela. „Suiker is er niet,
iets v
s bin
nenkrijgen voor ze in de kou op
de po gaan."
Soms is het nodig dat Amela
zich aan gevaar blootstelt. „Ik
heb de was moeten doen in de
rivier de Miljacka, terwijl er op
me werd geschoten en met het
koude water tot halverwege
mijn kuiten", vertelt ze.
Voor de oorlog in april 1992 uit
brak had zowel Amela als haar
man, de 31 -jarige Edin Murato
vic, een goede baan bij het dag
blad Oslobodjenje. Ze hadden
Een hond kijkt toe als een inwoner v
van voedselhulp van de VN.
een huis gebouwd in het zuiden
van Sarajevo, op een heuvel die
over de stad uitkeek en genoten
koffie drinkend op het balkon
van het uitzicht. De wijk werd
echter al snel een van de groot
ste slagvelden van de belegerde
stad en het gezin vluchtte naar
het huis van Amela's moeder in
een zuidoostelijke voorstad.
Toen Servische soldaten de
voorstad omsingelden, kregen
ze van de gemeente een flat in
de buurt van het centrum van
Sarajevo, die door een Servisch
gezin was achtergelaten. „Ik
maak nog altijd de meubels van
een ander schoon en ik voel me
hier niet thuis. Alles wat van mij
was is vernietigd", zegt Amela.
Toen Eldin werd geboren, op 19
oktober 1992, leek Sarajevo al in
niets meer op een gewone stad.
Er was geen water, elektriciteit
of voedsel. De mensen leefden
van dag tot dag en verbrandden
hun boeken om te kunnen ko
ken en het warm te houden.
„We hebben alleen Hemingway
nog over", zegt Edin over de bi
bliotheek van het gezin.
Wat elders gewoon zou zijn, kan
in Sarajevo worden ervaren als
een zegen. „Het is nu beter om
dat we elke vierde dag vier uur
lang elektriciteit hebben", zegt
Amela. „Als de stroom weer uit
gaat, draait mijn maag zich om.
Dan moet ik weer vier dagen in
het donker zitten. Als alles goed
gaat tenminste en ze de elektri
sche leidingen niet weer stuk
schieten."
Als de kinderen naar bed zijn,
zitten hun ouders in het donker.
Ze durven niet met de gaska
chel aan te gaan slapen, als er al
gas is. „Hij kan wel uitgaan en
dan heb je een flat vol gas en ga
je dood", zegt Edin. „Maar je
moet hem wel zo lang mogelijk
aan houden."
Ze praten over dingen die ze
voor de oorlog deden: winkelen,
wandelen, uit eten gaan. Van de
toekomst maken ze zich geen
voorstelling. De vraag die voort
durend door ieders hoofd speelt
is: Wanneer komt er aan deze
waanzin een eind?
„We weten dat we in een gevan
genis leven, maar we weten niet
waarom", zegt Edin. „We weten
<Iat we niets hebben misdaan.
Het ergste van alles is dat we
niet eens weten tot hoe lang we
zijn veroordeeld.
Soms dansen ze in de koude flat
met de kinderen, niet voor de
lol, maar om het een beetje
warm te krijgen. „Als ik naar
bed ga, denk ik aan al die men
sen in de wereld die hun kleren
uittrekken als ze gaan slapen",
zegt Amela. „Wij trekken kleren
aan en hebben het nog koud."
Voor ze onder de dekens gaan,
kijken de ouders nog even bij de
kinderen. Ze beloven zichzelf
dat, als ze de oorlog overleven,
ze ervoor zullen zorgen dat de
jongens nooit onderscheid zul
len maken op grond van natio
naliteit, godsdienst of ras.
„Ze weten niet wat een appel is,
of hoe een hotdog smaakt, maar
ze zijn niet zo veeleisend als
kinderen elders", zegt Amela.
Ze glimlacht en zegt: „In Saraje
vo bestaan geen verwende kin
deren meer."
VN-secretaris-generaal Boutros Ghali in Nederland
GENEVE BOB KROON
MEDEWERKER
VN-secretaris-generaal Bout
ros Boutros Ghali is gister
avond aangekomen in Neder
land voor een driedaags be
zoek. Hij werd op Schiphol
verwelkomd door minister
president Lubbers en zal tij
dens zijn bezoek onder meer
praten met de premier en mi
nister Ter Beek van defensie.
Daarbij komt ongetwijfeld de
vertraagde uitzending van een
versterkt Nederlands bataljon
naar Bosnië aan de orde. Bout
ros Ghali kwam uit Genève,
waar medewerker Bob Kroon
met hem sprak.
„Als de lidstaten van de Vere
nigde Naties via de NAVO een
militaire beslissing willen af
dwingen in Bosnië, moeten ze
daarvoor ook de politieke wil
kunnen opbrengen. Zolang dat
niet gebeurt, kan de VN weinig
anders doen dan verder onder
handelen, humanitaire hulp
bieden en een uitbreiding van
het conflict naar de buurlanden
voorkomen." Zo pareert VN-se
cretaris-generaal Boutros Ghali
de steeds luider wordende kri
tiek dat de VN in Bosnië met
zich laten sollen. In een gesprek
aan de vooravond van zijn offi
ciële bezoek aan Den Haag wijst
Boutros Ghali erop dat hij zijn
speciale vertegenwoordiger
voor ex-Joegoslavië, Yasushi
Akashi, opdracht heeft gegeven
een 'operationeel plan' uit te
werken voor de ontzetting van
het vliegveld van Tuzla voor hu
manitaire vluchten. De optie
van eventuele luchtaanvallen
op de Servische stellingen rond
het vliegveld 'is daarin ver
werkt'.
Hiervoor heeft Boutros Ghali
ook zijn politieke adviseur
Goulding naar Brussel gestuurd
voor overleg met NAVO-secre-
taris-generaal Wörner. Maar tij
dens het interview toont de
Egyptische VN-topman weinig
persoonlijke animo om de Ser
viërs met geweld tot rede te
dwingen. „Denkt u werkelijk dat
de NAVO bereid is militair in te
groot gevaar dat de oorlog zich
dan uitbreidt, misschien wel tot
de hele Balkan. Ik zeg u nog
maals, het is niet aan de VN,
maar aan de lidstaten om de
politieke wil op te brengen om
zo'n prijs te betalen en de sol
daten te leveren."
„Wat luchtacties ter bescher
ming van de blauwhelmen be
treft, als het Unprofor-com-
mando (de VN-vredesmacht in
Bosnië, red.) daarom vraagt, zal
dat gebeuren. Die regeling be
staat al maanden. De ontzetting
van Tuzla is echter een geheel
nieuwe, zeer specifieke ontwik
keling."
Moet de internationale gemeen
schap het kat-en-muis spel van
de Serviërs eindeloos blijven ge
dogen?
„Heeft u een andere oplossing?
vraagt Boutros Ghali, kenne
lijk geïrriteerd. „Het conflict in
Bosnië is een ziekte, een kanker
die talloze slachtoffers eist.
Maar als een patiënt in een zie
kenhuis ligt, breek je toch zijn
therapie piet af, al duurt het 4, 5
of 6 jaar? je kunt niet zeggen dat
de VN in Bosnië hebben gefaald
omdat de patiënt na 2 jaar nog
niet is genezen. We hebben 2
miljoen mensen in leven ge
houden en uitbreiding van de
oorlog weten te voorkomen. Dat
noem ik geen mislukking. Je
mag niet eisen dat alles in 2 we
ken wordt opgelost."
Desondanks wordt de diploma-
tieke druk op de Serviërs opge
voerd met de nieuwe dreiging
van luchtacties, al was het al
leen maar om de geloofwaar
digheid van de NAVO te redden.
In dit verband wijst Boutros
Ghali op de plotselinge toezeg
ging van de leider van de Bosni
sche Serviërs, Radovan Karad
zic, de aflossing van het Cana
dese contingent in Srebrenica
door een Nederlandse eenheid
niet langer te dwarsbomen.
„Die zaak wordt in de eerstko
mende dagen geregeld." De
Servische eis dat de Nederlan
ders niet zwaarder bewapend
mochten zijn dan de afgeloste
Canadezen noemt de secretaris
generaal 'een technische kwes
tie, die de Unprofor-comman-
danten ter plaatse maar moeten
bekijken."
Op zijn gespannen verhouding
met de Franse Unprofor-com-
mandant generaal Cot wenst de
VN-topman geen commentaar
te leveren. „Het is geen kwestie
van het al dan niet verlengen
van zijn contract eind maart,
want zijn benoeming was wat
de VN betreft niet aan die ter
mijn gebonden." Met andere
woorden, als Cot in navolging
van zijn even gefrustreerde
voorgangers Morillon en de Bri-
quemont er de brui aan geeft,
dan is dat zijn zaak. Frankrijk
zou inmiddels zijn gevraagd
voor Cot.een passende opvolger
te leveren, maar Boutros Ghali
wil daar geen commentaar op
geven1.!
Het aanbod van islamitische
landen om 15.000 blauwhelmen
te leveren, wordt momenteel
door de Veiligheidsraad over
wogen. „Maleisië en Bangla
desh hebben troepen toege
zegd, maar het gaat om passen
de uitrusting. Daarover wordt
nu met bevriende landen ge
praat. We moeten bij de keuze
van soldaten voor de vredes
macht natuurlijk ook rekening
houden met politieke factoren.
We moeten neutrale blauwhel
men hebben, geen troepen die
op een of andere manier bij een
conflict betrokken kunnen ra
ken. Dat geldt voor Bosnië en
ook voor Somalië.
Boutros Ghali zegt met 'verlan
gen' uit te zien naar zijn bezoek
aan Den Haag. „Het is mijn eer
ste bezoek als secretaris-gene
raal, maar ik ben tientallen ke
ren in uw land geweest, eerst
voor studie, later als Egyptisch
minister. Ik wil de Nederlandse
regering en de bevolking mijn
dank overbrengen voor de fan
tastische inspanningen die Ne
derland zich voor de VN heeft
getroost, vooral in de Derde
Wereld. Ik hoop ook weer eens
een nieuwe haring te kunnen
genieten, zo uit de hand en bij
de staart."
WIM STEVENHAGEN
ROTTERDAM
De politieke mores van dit moment
duiden op een toenemende verloede
ring van de politiek. Politici doen alsof
het land van hen is en alsof het belas
tinggeld hun persoonlijke eigendom is,
waarover zij en zij alleen kunnen be
schikken en beslissen.
De afgelopen week leverde een oogst op
van drie zeer in het oog springende ge
vallen. Minister Bukman van landbouw
probeert zijn CDA-collega op Economi
sche Zaken over te halen de gasprijs
voor tuinders maar niet te verhogen
met het oog op de aanstaande verkie
zingen. Het CDA staat slecht in de pei
lingen en het zou voor die partij nog
wat slechter kunnen uitpaldcen als de
tuinders, die traditioneel CDA stem
men, het nu ook laten afweten.
Na aanvankelijk te hebben volstaan
met 'geen commentaar' is premier Lub
bers van het CDA nu toch met een fer
me veroordeling gekomen van zijn par
tijgenoot Bukman. De veroordeling gaat
overigens gepaard met de bekende toe-
dekkingstechniek van Lubbers. Bukman
is fout geweest, maar iedereen maakt
wel eens fouten, zand erover. Niks zand
erover, Bukman hoort na zo'n afschu
welijke blunder gewoon van het toneel
te verdwijnen.
Maar ja, de premier heeft niet zoveel op
met ons staatsrecht en is bovendien zelf
ook niet brandschoon. Menigeen zal
zich nog herinneren hoe onze premier
onbekommerd de zakelijke belangen
van zijn familiebedrijf, Flollandia Kloos,
in Koeweit aan de orde stelde tijdens
een officieel bezoek als minister-presi
dent. In een ander land reden om on
middellijk af te treden.
Dan is daar meneer De Grave van de
WD. Amsterdam zit zonder burge
meester nu Van Thijn van de PvdA plot
seling is opgestapt om de overleden mi
nister van binnenlandse zaken Dales op
te volgen. Van Thijn had bij zijn vertrek
het fatsoen om op te merken dat hij het
niet eens is met de strategie van de
PvdA die nog gauw even voor de verkie
zingen een nieuwe PvdA-burgemeester
op het pluche wil hijsen. Hij ging zelfs
nog een stap verder door te suggereren
dat het een kandidaat van D66 zou
moeten zijn indien deze partij inder
daad de winst uit de peilingen bij de
verkiezingen weet te verzilveren.
De PvdA-strategen kregen echter steun
uit onverwachte hoek van WD en CDA.
Meneer De Grave, wethouder van Am
sterdam, bestond het om rond te toete
ren dat D66 nog een paar maatjes te
klein is voor de burgemeesterspost van
Amsterdam en het CDA vond dat er in
de verdeling van burgemeestersposten
vooral geen verandering dient te ko-
In beide gevallen wordt een grote min
achting getoond voor de kiezer, voor
ons dus. Wij zullen door onze stem wel
uitmaken of D66 groot genoeg is om
een burgemeester voor Amsterdam te
leveren en ook de verdeling van burge
meestersposten over de politieke partij
en wordt mede door onze stem be
paald. Als PvdA en CDA bij de komende
verkiezingen flink verliezen dan dienen
zij gewoon minder burgemeesters te le
veren en daarmee uit.
En ten slotte hebben we daar Kok, onze
koene PvdA-minister van financiën. Hij
heeft 4 miljard gulden te veel belasting
geheven in het afgelopen jaar. Kok weet
wat-ie daarmee wil doen. De minima
moeten er beter op worden. Kok koopt
gewoon stemmen voor zijn partij van
ons geld. Te veel geheven belastinggeld
dient gewoon te worden teruggegeven
aan de mensen en bedrijven die dat
geld op tafel hebben gelegd, niet meer
en niet minder.
Dit partijpolitieke gekonkel met ons
geld en met onze openbare ambten
moet maar eens tot een voltooid verle
den gaan behoren. U hebt daar invloed
op, door straks bij de verkiezingen dat
aan de leidende politici te laten weten,
door even niet op hen te gaan stem-
WU?KG|£lE<qEWHEIP
A A\j KiflW f
ijl f"" k
tEÜB6|É'iEyia|.rtirnr~"^
YAÜ fp^ I
.„Hoe We ook. N
schuwen, oireiwÉ-i01
HEggöt wé. hier toch
E6K1 &AH£Wp(X)(je^ y
"l HOUiq... r-r-^
APVOUrl
|CoN»f*4V»
Wr&fieJ
mulHu*
e~
|bv>t* F
IjCöOfHA^
l vueieo
i «ft»*»"!
