Radio Nieuws Centrale
loopt als een trein
Rtv show
Knappe samenstelling
van beeld en muziek
Gouden coureurs op naaldhakken
Jongeren vinden plek in
veelkleurige samenleving
De goede voornemens
van Douwe en Hans
WOENSDAG 19 JANUAR11994157 1*/OEN
Rommert Kruithof: 'De bulletins zijn zo actueel mogelijk'
r zal nog heel v
ter naar de zei
voordat
de gapende kloof tussen de lan
delijke en regionale omroepen
is overbrugd. Maar het begin is
er. Sinds een half jaar draait nu
de Radio Nieuws Centrale
(RNQ, een samenwerkingsver
band van de landelijke omroe
pen, de regionalen en de We
reldomroep. Op werkdagen
brengt de RNC na het nieuws
van 08.00 uur en 13.00 uur
nieuwsbulletins van ruim een
kwartier. Het zijn samenvattin
gen van de belangrijkste
nieuwsonderwerpen van de drie
deelnemende partijen.
De bulletins worden door elf
van de in totaal dertien regiona
le omroepen uitgezonden. De
randstedelijke omroepen Radio
West en Radio Rijnmond ne
men wel deel aan de nieuwsuit-
wisseling, maar stellen voorals
nog hun eigen nieuwsoverzich-
De luisteraars worden in 17
bijgepraat over het be-
langrijkse buitenlandse en bin
nenlandse nieuws", legt Rom
mert Kruithof, chef van de RNC
uit. „We kunnen het allerbeste
nemen van de deelnemende
nieuwsredacties, en daarvan
maken wij een afgerond geheel.
Als het nodig is korten we gele
verde items in of vullen ze -
soms nog tijdens de uitzending-
aan met het laatste nieuws. De
bulletins van de RNC zijn zo ac
tueel mogelijk."
Redacteur Maarten van Velt-
huijsen vult aan: „De actualitei
tenrubrieken van de landelijke
omroepen werken vaak een he
le week toe naar één uitzending.
Dat werkt soms een soort traag
heid in de hand. Wij werken
meer in een constante hart-
Peuleschil
De RNC, naast Kruithof be
staande uit vier redacteuren en
een technicus, ging in augustus
vorig jaar van start. Zo'n drie
jaar praten was er nodig voor
dat deze, met name door de po
litiek gewenste samenwerking
tot stand kwam. Het bleek geen
peuleschil om de deelnemende
partijen op één lijn te krijgen,
Wij
voornamelijk als gevolg v
grote onderlinge
Kruithof, zelf afkomstig van de
KRO: „Er was, zeker in het be
gin, sprake van fikse koudwater
vrees. De landelijke omroepen
zien alles wat van beneden
Utrecht komt nog steeds als
'boerenradio'. Hilversum wordt
door de regionale omroepen
weer van arrogantie beticht. En
wat van de Wereldomroep
dat kan sowieso niets
zo wordt geredeneerd,
i echter dagelijks, in de
praktijk, dat die vooroordelen in
het geheel niet kloppen. En héél
langzaam begint dat besef ook
bij de anderen door te sijpelen.
Maar het is wel een zeer lang
durig proces
De Radio Nieuws Centrale
huist in het gebouw van de We
reldomroep in Hilversum. Naast
de faciliteiten levert deze ook de
technici. Twee maal per dag
stellen de RNC-redacteuren een
lijst samen van alle onderwer
pen waarmee de deelnemende
redacties op dat moment bezig
zijn. Op basis van die lijst kun
nen onderwerpen onderling
worden uitgewisseld. De RNC-
redactie maakt een keus uit de
lijst en stelt het eigen bulletin
samen.
Kruithof: „Het is echt niet zo
dat we voornamelijk Radio 1-
onderwerpen gebruiken. Na
tuurlijk is het landelijke nieuws
belangrijk, maar ons bulletin is
geen stortbak van Radio 1-on
derwerpen". Van Velthuijsen:
„We verkiezen vaak de items
van regionale omroepen boven
die van Radio 1. Vorige week
bijvoorbeeld was er een vrouw
gegijzeld in Epe. Radio 1 hield
vanuit de studio een telefonisch
gesprek met een woordvoerder,
Omroep Gelderland had echter
een eigen verslaggever ter plek
ke. Zo geef je de luisteraars het
gevoel dat je altijd bovenop het
Toekomst
De RNC-redactie zou in de toe
komst 'ten behoeve van de con-
tinuiteit' het liefst drie maal per
dag gaan uitzenden, met bo
vendien nog twee dagelijkse
bulletins op zaterdag én zon
dag. Elke avond, na het nieuws
van 18.00 uur een soort 'Met het
oog op morgen' vanuit de regio
dus. Het is echter de vraag of
die wens werkelijkheid zal wor
De studio van de Radio Nieuws Centrale, waar redacteuren bezig zijn het nieuwsbulletin voor te bereiden.
den. Veel regionale omroepen
zenden uit tot 18.00 uur. Een
derde bulletin betekent voor die
omroepen extra zendtijd, en
dus ook extra uitgaven.
Ook de verdere toekomt van
de Radio Nieuws Centrale is
nog onzeker. RNC is een experi
ment dat twee jaar zou gaan
duren. Wat na die tijd gebeurt is
nog onduidelijk. Tegen het ein
de van dit jaar zal de balans
worden opgemaakt. Wellicht
dat het project langer bestaat,
maar het is de bedoeling dat de
RNC op den duur opgaat in het
grotere verband van een centra
le Radio 1-redactie. Als die er dit
jaar komt.
Kruithof: „Ik moet nog zien
dat het Radio 1 lukt om tegen
die tijd een echte zenderredac
tie op poten te hebben, al be
grijp ik dat er nu zeer voortva
rend aan wordt gewerkt. Maar
hoe de toekomst er ook uit gaat
zien, het is belangrijk dat deze
nieuwsuitwisseling blijft be
staan. Gezien de opkomst van
de commerciële zenders is het
zaak dat de publieke omroep
zich zo sterk mogelijk maakt.
Voor het te laat is. Regionale en
landelijke omroepen zijn geen|9.53
concurrenten, ze maken allebeiZO.OO
deel uit van het publieke bestel,20.26
en moéten gaan samenwerken.
En de RNC, die moet in de toe
komst slechts de werkster zijnl
die met een plumeautje de
schermen schoonhoudt.
Brooklyn Bridge: Film van Fred van Dijk
van de gevangenissen. Polak:
„Met enkel extra cellen bouwen
kom je er niet. Als de begelei
ding van deze jongens niet goed
is, zijn ze nooit meer op het
rechte pad te krijgen. In een
stad als Groningen zie je nog
wel dat de reclassering enige
belangstelling toont voor een
man als Douwe, maar in Am
sterdam laten ze dit soort gede
tineerden direct vallen."
Drugsgebruiker Douwe is al
vanaf zijn zestiende een oude
bekende van de Groningse poli
tie. Samen met zijn broers Jack
en Jan behoort hij tot een groep
van zo'n vijftig inbrekers die
verantwoordelijk zijn voor 80
procent van alle inbraken in
Groningen. „Het eerste dat
Douwe doet als hij vrij komt is
dope halen. Het tweede is op de
fiets stappen, door een wijk rij
den en kijken waar hij wat kan
jatten. We komen hem regelma
tig tegen met een televisie ach
terop de bagagedrager", vertelt
politieman Arjen van der Leur.
Dealer
Hans is via een familielid in de
drugsscene terechtgekomen.
Hij stapte erin om geld te ver
dienen met dealen, maar bin
nen de kortse keren was hij zelf
verslaafd. Hij kam aan drugs
door zich uit te geven als poli
tieman en zo het spul in beslag
te nemen. Na een aantal maan-
„De Brooklyn Bridge blijft een
mysterie. Dat zal zo blijven en
dal is het bijzondere met die
brug." Twee maal vijf dagen
zwierf Fred van Dijk met zijn
super 16 millimeter camera
over, onder en om de brug. die
Brooklyn met de rest van New
York verbindt. „Dichters spre
ken over de verbinding tussen
de onder- en bovenwereld",
zegt Van Dijk.
Volgens de Amerikaanse
dichter Hart Crane, die een ge
dicht op de Brooklyn Bridge
maakte, kan de brug nooit al
leen door mensenhanden zijn
gemaakt. Voor hem is deze brug
een bovennatuurlijk wezen, op
zijn minst gelijk aan God. Bo
vennatuurlijk of niet, tijdens de
bouw - die 16 jaar in beslag
nam - vielen zo'n twintig bouw
vakkers roemloos te pletter. De
ontwerper overleed nog voordat
de eerste steen was gelegd. Zijn
zoon nam de leiding over, maar
werd tijdens het duiken getrof
fen door de caissonziekte.
Vanuit een rolstoel vanachter
het raam van zijn werkkamer
dirigeerde hij de bouw van de
brug, die in 1883 werd geopend.
„In 1983 was ik voor het eerst
in New York. Daar hoorde ik dat
de brug op dat moment 100 jaar
bestond." Z'n eerste confronta
tie met de verbinding tussen de
onder- en bovenwereld bleef al
die tijd in Van Dijks hersens ge
grift. „Pas veel later hoorde ik
dat er een muziekstuk van Tris
tan Keuris over de brug be
stond." Keuris kocht in 1982
een reproduktie van een werk
tekening van de brug. Kort
daarna kreeg de componist van
het Nederlands Kamerkoor op
dracht voor een compositie
voor koor en ongeveer 15 in
strumenten. De orkestratie
stond hem onmiddellijk helder
voor ogen. Bij het zoeken naar
een tekst stuitte hij op het ge
dicht van Crane en zo besloot
hij zijn eigen muzikale brug te
bouwen.
Met een walkman waaruit de
klanken van Tristan Keuris'
compositie kwamen, liep Van
HILVERSUM SUSANNE VAN VELZEN
Met twee plastic tassen onder
zijn arm verlaat Douwe (41) uit
Groningen de gevangenis. De
zware deur slaat met een ferme
klap achter hem dicht. Hij is
vrij, op straat geschopt. Vrij om
direct weer te gaan gebruiken.
Want dat was zijn voornemen
in de cel. „Zodra ik buiten ben
ga ik meteen weer gebruiken."
De kans dat Douwe binnen
afzienbare tijd weer terug is in
de gevangenis is daarmee groot.
Programmamaker Hans Polak
van VARA's rubriek Impact
volgde Douwe een jaar lang. Hij
filmde zijn vertrek uit de gevan
genis en zijn verwoede pogin
gen om eruit te blijven. Ook de
33-jarige Amsterdammer en
vaste bajesklant Hans werd bij
na een jaar door Polak gevolgd.
Het idee om ex-gedetineer-
den langere tijd te volgen met
de camera ontstond toen de
discussie in Den Haag oplaaide
over het al dan niet uilbreiden
den liep hij tegen de lamp.
Na zijn vrijlating lijkt het even
goed te gaan. Hans woont op
kamers en is bezig met afkic
ken. Als hij een urinetest wei
gert, wordt hij uit huis gezet en
raakt weer verslaafd. Niet lang
daarna zit hij weer vast. Hans
vindt dat eigenlijk wel prima.
„Binnen gaat het beter met me
dan buiten."
Ook Douwe redt het niet lang
buiten de gevangenismuren. De
eerste tijd weet hij aan dope te
komen via zijn vriendin die tip
pelt. Als zij daar geen zin meer
in heeft, gaat Douwe weer op
inbrekerspad en wordt opnieuw
gepakt.
Voor Hans Polak zat op dat
moment het werk erop. De cir
kel is rond. De goede voorne
mens van Douwe B. en Hans K.
zijn voornemens gebleven.
(Uitzending, morgenavond,
23.03 uur, Nederland 3)
Documentaires met rappen als uitingsvonn
De IKON toont vanavond twee
korte documentaires over de
vraag hoe jonge mensen een
plek in de hedendaagse wereld
proberen te verwerven. De eer
ste is No little angels, de eind
examenfilm van Gaby Olie-
ns. Hierin speelt Ray Slijn-
gaard, zanger van de succesfor-
natie 2 Unlimited, de hoofdrol.
Mike, een 17-jarige scholier
wordt overvallen. Hij vertelt de
kijkers door middel van zijn
rapmuziek over zijn kijk op de
wereld en wat hem overkomt.
Hij wordt verliefd op een meisje
dat arts wil worden, maar haar
ouders willen niet dat ze met
Mike omgaat.
In de achttien minuten du
rende film wordt een aardig
beeld gegeven van de proble-
n die jonge mensen hebben
een multi-raciale samenle
ving. Leden van straatbendes
bluffen elkaar af met peperdure
sportschoenen. Maar bij een
discotheek zijn dergelijke gym
pen verboden. Mike loopt een
hoop weerstanden op, maar als
één van de blufgozers zijn excu
ses aanbiedt aan hem, lijkt het
ijs gebroken.
Ajaxvoetballer Edgar Davids
vertelt olijk dat hij zich in het
veld niets aantrekt van racisti
sche uitingen uit het publiek.
De bananen en oerwoudgelui
den lijken hem niet te deren. Hij
heeft vrienden van alle mogelij
ke afkomst en met een beetje
goede wil, moet het lukken een
aardige samenleving te krijgen,
denkt hij.
In de uiterst korte (acht mi
nuten durende) documentaire
Vrienden die hierop volgt (19.16
uur), wordt getoond hoe een
blanke jongen en een zwarte
jongen uit Zuid-Afrika eikaars
vrienden kunnen zijn. Lucien
en Andile zitten in een rap
groep en maken eigen teksten.
(Uitzending, vanavond, 18.58
uur, Nederland 1)
VARA 's Impact volgt ex-gedetineerden
Tien dagen zwierf Fred van Dijk met zijn camera over, onder en om de brug. foto archief
Dijk samen met zijn hondje met
camera rond de Brooklyn Brid
ge. Van Dijk: „Wat ik heb ge
daan is het visualiseren van het
muziekstuk, dat het gedicht als
uitgangspunt heeft. Ik heb de
klankkleur van de muziek om
gezet in beeldkleuren". Van
Dijk maakte opnamen zonder
geluidsapparatuur. „Ik vind het
leuk om te experimenteren."
Vijfentwintig minuten lang
zien we werkelijk schitterende
en spannende beelden. Beelden
die naadloos aansluiten op de
muziek van het Nederlands Ka
merkoor. Af en toe verschijnt
een regel uit het gedicht van
Hart Crane onderin het beeld,
maar het is vooral de knappe
samensmelting van de sfeervol
le beelden en de 'zware' muziek
die respect afdwingt. „Het is
ook een ode aan de ontwerpers
en bouwers, die veel hebben
moeten opofferen."
(Uitzending, zondag 23 janua
ri, 23.22 uur, Nederland 3)
In John de Mols Studio 21 is het
natuurlijk elke dag feest, maar dezer dagen
was het extra raak tijdens het jaarlijkse NAV
Autosport Gala. Opgeluisterd met een
wervelende show en een rijkelijk be
sproeid diner werden de snelheids
kampioenen van het afgelopen race
seizoen gehuldigd, de 'hotste' gehei
men op tuning-gebied doorgefluis-
terd en de laatste circuit-roddels uit
gewisseld. Een Zeer Exclusieve aange
legenheid. Voor wie niet tot de race-
en sponsor-elite behoort en aldus
geen uitnodiging op geschept papier
in de brievenbus had gekregen, kost
ten de toegangskaarten 200 gulden.
Een betrouwbare Zandvoortse bron
meldde 'Het Wereldje' grinnikend dat
het hier een 'policy' van de NAV (Ne
derlandse Autosport Vereniging) be
trof. Men meende dat bij het hante
ren van zulke exorbitante bedragen
'het plebs' volautomatisch buiten de
deur gehouden zou worden en dat er
uitsluitend extreem deftigen op het
feest te begroeten zouden zijn. Een
wel vaker gemaakte denkfout, waar
van het resultaat te bewonderen valt
in zekere beroemde prijzige bars van
zekere beroemde prijzige hotels, waar
dikke portemonnaies op maximum
volume schuine moppen in hun auto
telefoons zitten te kwaken. Het is maar wat je on
der plebs verstaat. De organisatoren leken trou
wens zelf op voorhand al niet al te veel vertrou
wen in hun opzet te hebben. Bij de uitnodigingen
was discreet een folder gevoegd met een gere
nommeerd adres voor het huren van de benodig
de gepaste kledij. Alsof 'de sjiek' niet zoveel ga
lakostuums op zolder heeft hangen dat de motte-
ballen bijna niet aan te slepen zijn.
Smoking
Hoe dan ook, ruim zevenhonderd autosportmin
naars waren naar Hilversum getogen om de prij
zige pret mee te maken. Tonio Hildebrand ver
scheen in smoking, Jan Lammers in een fluwelen
jasje met artistiek patroon en Hoofddorps hoop
in snelle wagens, Bert Moritz, droeg een uitgele
zen combinatie met 'matching' cumberband en
strik. Niet gehuurd, werd mij verzekerd. De op
roep 'avondkleding gewenst' was uiterst serieus
genomen. De dames schitterden in struikelver-
wekkend lang, nauwsluitende cat-suits en lederen
shorts met cowboy-laarsjes. Erg 'in' bleek ook
verantwoord ondergoed als bovenkleding gedra
gen, met als extra attractie wiebeldunne, in een
metalen punt uitlopende, terminator-naaldhak
ken. De heren hadden hun race-overalls en
brandvrij ondergoed verruild voor smokings, zij
den stropdassen en van nieuwigheid krakende
lakschoenen.
Na de welkoms-cocktail prikte men
enthousiast in de vismousse met bé-
arnaise-saus. Terwijl aan de oudrose
gedekte tafels alom discussies los
barstten over de in het midden drij
vende langoust ('Kun je die eten?'),
reikte autosport-commentator Olaf
Mol de prijzen uit. Glimmende bekers
en veel sponsorgeweld voor de snel-
sten der snelle heren en een enkele
supersnelle dame. De grootste beker
van allemaal, de 'rookie-prijs' voor de
beste nieuwkomer, ging naar Renault
Clio-coureuse Chantal van der Sluis.
Hutspotschijfjes
Inmiddels was het hoofdgerecht ge
serveerd en boven de fricandeau met
gegratineerde hutspotschijfjes brand
de het gefluister los. „Nieuweling? Die
rijdt al jaren!" Maar Chantal is een
vrouw, wat een stuk aardiger staat
achter een beker dan een man, en
Renault is een grote sponsor. Voilé.
Desalniettemin was Chantal zeer ge
lukkig met haar prijs, die ze be
schouwt als 'een fantastische aan
moediging'.
Bij wijze van time-out werden de feestgangers
vervolgens getrakteerd op een een sho'wblok uit
De Mols paradepaardje, de Fantasy World Show.
Ik berichtte al eerder over deze wervelende ge
beurtenis, waarin onder anderen ilussionist Hans
Klok en zangeres Julia Loko schitteren. En werd
toen op de stoute vingers getikt omdat ik en pas
sant had opgemerkt dat de sanitaire voorzienin
gen in De Mols evenementen-studio van nogal
on-Mollige afmetingen waren. Een ploeg toilet
architecten stond al klaar, zo werd mij telefonisch
verzekerd, om de krappe retirades om te toveren
tot een waar pias-paleis. Ik was deze bescheiden
reprimande geheel vergeten, tot onze gastheer
van het NAV Gala de Fantasy World Show aan
kondigde met de woorden: „Tijd dus voor u om
even te urineren." Een oproep waar vele feest
gangers node gehoor aan gaven, om vervolgens
paniekerig te concluderen dat de enige manier
om snel tot sanitaire opluchting te komen het ge
bruik van de zojuist uitgereikte bekers was. Hoe
zit het met die superdeluxe nieuwe pracht-wc's? -
informeerde ik piepend bij de dienstdoende toi-
Het
Wereldje
PANDA DE
L'ISLE
Chantal van der Sluis met haar 'rookie-prijs'.
letjuffrouw. „Verbouwen?" grijnsde deze, „dat
zouden ze wel willen, maar er is geen ruimte
voor. Nee hoor, daar is nooit sprake van ge
weest." „Maar goed dat deze smoking gehuurd
is," mompelde een formule 3-coureur met nog 21
wachtenden te gaan, „ik geloof nooit dat ik het
droog houd."
Treurig
Wie niet 'moest', genoot ondertussen in de zaal
van de flitsende show. Het ging stevig bergaf
waarts met de NAV Gala's de laatste jaren, was de
gangbare mening, maar met dit spektakel was al
les weer dubbel en dwars goedgemaakt. Moritz
vond het 'een entourage van niveau' en Jan Lam
mers en zijn fraaie echtgenote vonden het 'per
fect en een enorme -hoe noem je dat?- credit aan
John de Mol natuurlijk'. Lammers meldde dat
zijn plannen voor het komend seizoen deze week
definitief bekend worden. Het wordt óf toerwa-
gens testen in Engeland, of Indicars racen in
Amerika. Drie keer raden wat hij liever doet. En
foto frank fahrner boet
wat zijn Formule I-carrière betreft, die kan alleen lBBC
nog op een 'geluks-manier' plaatsvinden. Een jMakj|
treurige Lammers: „Ik ga er niet van uit dat dat Lsg(
nog een reële optie is.stom
Als klapstuk van de 'avond zou Formule I jSeidi
'personality' Damon Hill ten slotte de NAV Driver RTL1
of the Year Award uitreiken. 'Zou', want de perso- Ljrd
nality bleek opvallend afwezig. Verdwaald geraakt ]over
in Het Gooi, een griepje, autopech? Het maakte |0.a. I
winnaar Jos Verstappen, de 'gouden rijder' uit sfeer
Montfort in ieder geval geen snars uit wie hem |Duits
zijn beker overhandigde. Niet alleen werd hij in gab(
Hilversum gekroond tot Driver of the Year, hij deh(
had tevens net een super-contract binnen als 0pei
Formule I testrijder voor Bennetton. „Hij zit dus JEgyp
op de reservebank," aldus Olaf Mol, „maar zo 10uits
gauw er iemand uitvalt, fnag-ie. En wacht je dan jDete
maar!" Met een beetje geluk heeft Nederland dus 1tone
weer een Formule 1-coureur. Hetgeen uitbundig nea
door autominnend Nederland gevierd werd, tot jDoui
de tafels met krachtige hand werden leeggehaald BBC
en men dringend verzocht werd op te hoepelen. qqj
Wild
