'Evangelicals' binnen RK Kerk
Kerk Samenleving
ZATERDAG 15 JANUAR11994
UIT DE KERKBLADEN
Collecteren (1)
De moeder van predikant P.J.
van Midden strafte hem ooit
met het lopen van collectes.
..Bijna elke lijst of bus nam
ze aan", schrijft hij in zijn co
lumn in het blad 'De Kruis
vaan' van de Gereformeerde
Kerk Lisse. „Ze had er wel ie
mand voor. zei ze dan. Mij
dus. Ik herinner me het ver
geefse bellen aan deuren als
de dag van gisteren. Of al die
flauwe smoesjes om niets te
hoeven geven. Je hebt men
sen die liegen om een gulden
uit te sparen."
Dat 'onbestemde collecte-
gevoel' kwam onlangs weer
even terug. Van Midden:
„We schrijven 16 december
1993 en staan in Blokhuis
(een winkelcentrum - red.),
hier in Lisse, 'met de bus
voor Bosnië'. Greetje en ik
kiezen een plekje bij de uit
gang van de parkeergarage.
Strategische plaats. Alles O.K.
Alleen de mensen nog."
Collecteren (2)
Voor u verder leest, houdt de
predikant de abonnees van
het kerkblad vervolgens voor,
'beken ik alvast maar dat u
uzelf vast voor mij schaamt
als u deze column uit hebt'.
Van Midden: „Doet u dat ge
nist. Ik heb me veel meer ge
schaamd voor zoveel men
sen in Blokhuis. Negen van
de tien geeft niets..."
Dat zat de predikant hele
maal niet lekker. „Na tien
minuten hengelen komt mijn
boze karakter, 'de oude
Adam', boven", zo doet hij
verslag. „Ik vang de niet-ge-
vers (die kijken op afstand al
langs je heen en doen net of
je lucht bent) graag op en
voeg ze toe, als ze net passe
ren: 'dat gezicht van u staat
op niet geven'. Of: 'met zo'n
gezicht als dat van u zou ik
ook niets geven'. Of: 'ik wens
u ook een koude kerstmis'.
Of: 'u komt nog wel eens van
een koude kerstmis thuis'."
Collecteren (3)
Een dergelijke aanpak blijft
niet zonder gevolgen. „Een
mevrouw met een zeer dege
lijk uiterlijk kijkt me vernieti
gend aan en passeert zonder
een stuiver te geven. 'Ik
dacht dat u principes had',
zeg ik nog. 'Die kosten in elk
geval niets'. Ik hoop maar
dat het haar niet lekker zit.
Nog mooier maakt een me
neer in een lange blauwe lo
den jas het. Ik herken hem
vaag van één of andere ser
viceclub, maar hij is duidelijk
van plan niets in de bus te
doen. 'Uw jas is naar uw
club, uw gedrag niet', krijgt
hij te horen. Als door een
wesp gestoken draait hij zich
om en bijt me toe: 'u kent
me?'. 'Helaas wel', antwoord
ik, 'ik had meer van u ver
wacht'. Hij gepft toch een
tientje, al is het zeer duidelijk
niet van harte. Ik wens hem
goede feestdagen."
Collecteren (4)
Gelukkig zijn er ook veel
mensen die wel geven, ver
volgt de dominee. „En soms
gul. Lisse is er uiteindelijk
van de Bollenstreek verreweg
het beste afgekomen. De op
brengst hier is dik over het
streefbedrag van 15.000 gul
den heen. De deurcollecte in
onze kerk op 3 januari bracht
ook nog eens bijna 1200 gul
den op." Alle mensen die
zich voor hem hebben ge
schaamd ('Gelijk heeft u'),
voegt Van Midden toe: „Ik
ben trots op u en op de ker
ken in het algemeen. Daar
klop je zelden vergeefs aan
voor hulp aan anderen. In de
kerk hebben mensen geleerd
te delen, in plaats van alleen
maar te graaien. Er wordt
veel op de kerk gemopperd,
't Zal vast hier en daar te
recht zijn. Maar van die kerk
kun je ook wat opsteken. Ge
ven, bijvoorbeeld."
REDACTIE DICK V
Het vreugdevolle geloof van katholieke jongeren
Seidel was al op allerlei ter
reinen actief voor de WKJ
en voelde dat hij voldoen
de ervaring had 'om deze
club verder te leiden'. De
WKJ, die zich richt op jon
geren tussen 16 en 25 jaar,
ziet het als een belangrijke
taak om de geloofsbeleving
bij jonge mensen te stimu
leren. Een paar honderd
vrijwilligers, die je best 'ka
tholieke evangelicals' kunt
noemen, doen er plaatse
lijk alles aan dat de bijbelse
boodschap de jongeren
ook bereikt.
EINDHOVEN BERT POL
Hoogtepunt van het jaar is de
inmiddels traditionele landelij
ke bijeenkomst op de laatste za
terdag van oktober in Den
Bosch, die steeds meer bezoe
kers trekt. Verder wordt elk jaar
in mei opgetrokken naar het
Belgische Maria-bedevaarts-
oord Banneux. Volgens Seidel is
Maria daar in de jaren dertig op
een vrij onopvallende manier
verschenen aan de armen. „Een
meisje heeft toen Maria gezien.
De boodschap die zij heeft
meegegeven is vrij kort en
kernachtig. Hoe ga je om met je
geloof. Wij noemde deze bede
vaart dan ook een voettocht
naar het geloof."
Hoewel de WKJ zelfstandig
opereert is de band met de RK
Kerk (het gezag) zeer hecht. Cri
tici zeggen dat de WKJ aan de
pauselijke leiband loopt en 'al
les' slikt wat het Vaticaan zegt.
Seidel, 26 jaar en bedrijfskundig
adviseur in Eindhoven, ziet het
even anders. „Wij zijn jongeren
die enthousiast zijn voor het ge
loof. De jongeren willen dat in
een kerkgemeenschap met el
kaar beleven. Zij willen dat ge
loof niet voor zichzelf houden,
maar trekken ermee naar bui
ten. Wij willen midden in de
kerk staan, maar wensen ons
geen etiket op te plakken. Jon
geren trekken zich niks van eti-
Een groep jongeren die anderen wil laten delen in de vreugde die ze zelf heeft
gevonden. Zo karakteriseert de kersverse voorzitter Harald Seidel de Werkgroep
Katholieke Jongeren (WKJ). Hij heeft onlangs het roer overgenomen van Kees
Koopman, die het na zestien jaar welletjes vond. Seidel: „We brengen de
evangelische boodschap steeds op een nieuwe creatieve manier die in deze tijd
aanspreekt."
Harald Siedel (links), de nieuwe voorzitter van de WKJ, en Winfried van Hal, die hem in zijn taken bijstaat:
„Wij zijn jongeren die enthousiast zijn voor het geloof." foto a
ketjes aan. Jongeren laten zich
niet in hokjes duwen."
De voorzitter heeft een 'ver
schrikkelijke hekel' aan de te
genstelling progressief en con
servatief. „De WKJ wil alleen be
wust dat evangelie, de rijkdom
die we zelf hebben gevonden,
aan jongeren aanreiken. Niet op
een dwingende manier, maar ze
positief uitnodigen om met ons
die weg op te gaan. De bood
schap van het evangelie is de
achtergrond van al onze activi
teiten. Jongeren worden geraakt
door het radicale van de bood
schap van Jezus Christus."
Hoe bevlogen is Seidel zelf?
„Ik heb gemerkt dat het geloof
in Jezus Christus een weg en
een ideaal in mijn leven laat
zien. Als ik naar dat geloof leef,
weet en ervaar ik dat ik leef in
harmonie met de mensen om
me heen. Dat gaat met vallen en
opstaan. Het is niet zo dat ik me
nu nergens meer zorgen over
hoef te maken. Ik heb iemand
om na te volgen, een vriend,
Onze Lieve Heer, die met me
meegaat. Ik heb gemerkt dat dit
heel belangrijk is in mijn leven,
het geeft me steun, het geeft me
een zekerheid. Dit alles zou ik
niet graag willen missen." Ik
zou graag willen dat andere jon
geren dit ook zouden ontdek
ken. Tenslotte ben je er juist
ook voor anderen en, zoals dat
heet, om God te dienen. Je
moet proberen elke dag tijd te
nemen voor het gebed en om
regelmatig met de kerkgemeen
schap samen te komen."
Seidel weet heel zeker dat
jongeren op zoek zijn naar zin
geving en naar geloof in hun le
ven. Ze zoeken naar méér dan
dit 'aardse tranendal' hun kan
bieden. „Die jongeren proberen
we aan te spreken met onze
landelijke jongerendag, waar wij
proberen duidelijk te maken
wat God in hun leven kan bete
kenen. Jongeren die naar een
disco gaan zetten zich tenslotte
ook in voor allerlei organisaties,
zoals Greenpeace, het Wereld
Natuur Fonds. Ook zij hebben
in zich het gevoel van: ik wil ook
wat doen voor anderen. Zij den
ken ook niet alleen aan zichzelf.
Disco-jongeren die ook op onze
landelijke bijeenkomst komen,
vinden het leuk om in het week
einde uit te gaan, maar willen
ook best een dag optrekken met
leeftijdgenoten rondom het ge
loof. Op onze landelijke jonge
rendag is ook muziek waar ze
van houden. In die muziek
klinkt dan wel iets door van de
christelijke boodschap. Het is
absoluut niet waar dat jongeren
alleen maar naar een disco
gaan. Jongeren staan veel posi
tiever ten opzichte van het ge
loof dan vaak wordt gedacht."
In de begintijd van de WKJ
ging het alleen om jongeren die
in het katholieke geloof waren
„Dat was ook de
waaruit wij werkten.
Jongeren die met geloof bezig
waren bij elkaar brengen en een
stimulans geven. De laatste vijf
jaar houden we ons ook bezig
met jongeren die dat geloof niet
hebben meegekregen, maar die
op dezelfde manier op zoek
zijn. En die jongeren komen nu
ook naar onze landelijke dag.
Het is een soort mond-tot-
mond reclame. Zestig procent
van de nieuwkomers zegt via
vrienden of kennisen te komen.
Wij willen niet met een beke
ringsdrang te werk gaan, maar
wij willen wel op een enthou
siaste wijze jongeren met het
evangelie te bereiken."
Alleen de weg naar de kerk
weten jongeren niet zo makke
lijk te vinden, terwijl juist de
kerk van grote importantie is
voor de WKJ. „De kerk vormt
een dak boven de gemeenschap
van gelovigen. Zij is een samen
bindend element. Dat wil niet
zeggen dat het ook altijd mak
kelijk is. Jongeren praten ook
over de kerkelijke leer, waar zij
soms ook hun vragen en twijfels
over hebben. Wij zeggen: wij
willen daar niet voor weglopen.
Inhoudelijk staan we op bepaal
de punten af van andere kerk
gemeenschappen, maar via
evangelisatie kun je vaak brug
gen naar elkaar slaan."
BOEKBESPREKING
Nee en Amen
'Jezus ligt niet alleen in Jeruzalem begraven, maar ook
onder een berg van kitsch en verzinsels en kerkelijke
fraseologie.' Aan prikkelende uitspraken geen gebrek in
het boek 'Nee' en Amen' van de Duitse theologe Uta
Ranke-Heineman. Ze gaat daarin op zoek naar 'iemand
die verdwenen en vermist is'. Door de 'vluchtige en
wegwaaiende sprookjes en wonderverhalen van het
christendom' terzijde te leggen, blijft volgens haar het
geloof in Jezus zelf over; directer en beslissender dan
het temidden van al die wonderverhalen had kunnen
zijn.
Ranke-Heineman studeerde in het voetspoor van
haar moeder protestantse theologie, maar ging in 1953
over naar het katholicisme. Zij werd in 1970 benoemd
tot hoogleraar Nieuwe Testament en oude kerkgeschie
denis aan de universiteit van Essen, maar werd van
haar leeropdracht ontheven omdat ze Maria's maagde
lijke geboorte theologisch en niet biologisch interpre
teerde. Sinds 1987 werkt ze aan dezelfde universiteit als
hoogleraar voor godsdienstgeschiedenis.
In 'Nee en Amen' trekt zij ten strijde tegen God's ver
tegenwoordigers door wie de mens zich heel wat laat
wijsmaken, 'aangezien zij hem verzekeren eeuwig heil
en geluk op het oog te hebben'. „Naïef aanvaardt hij
zonder vragen wat zij hem leren geloven en doen, want
wanneer hij tegenover een gezagspersoon met een god
delijke opdracht komt te staan, is in zijn ogen elke twij
fel een zonde." Dat komt volgens Ranke-Heineman
omdat de mensen door de Kerk worden opgeroepen tot
geloof: niet tot nadenken. „En zo oefent de mens zich
zijn leven lang in de christelijke gymnastiek van ja en
De groep die naar waarheid verlangt - 'en daarmee
niet alleen de waarheden bedoelt die de kerkelijke over
heden haar voorzet' - wil zij met haar boek een
handreiking bieden. „Sommigen zullen zeggen dat
daardoor het geloof wordt geschaad. Maar het verstand
kan het geloof niet schaden, veel eerder en veel vaker
heeft het geloof het verstand geschaad. En als men
geestelijk onbeschadigd wenst te geloven, is dat welbe
schouwd een vrome daad."
Nee en Amen handleiding tot geloofstwijfel Uta Ranke-Heine-
mann. - Ambo Baarn, 1993. 259 p. ISBN 90-263-1238-5. Prijs
39,90 gulden.
Op zoek naar wijsheid
De persoonlijke ontmoetingen van Swami Sivananda
Radha met meer dan twintig 'spirituele grootheden' -
mannen en vrouwen,'oosterse en westerse - staan cen
traal in het boek 'Op zoek naar wijsheid'. De contacten
kwamen voornamelijk tot stand tijdens twee reizen die
ze maakte naar het Oosten. Iedere goeroe waarmee ze
kennismaakte, 'toonde een andere benaderingswijze
door middel waarvan hij of zij een hoge staat van gees
telijke verworvenheid had bereikt'. In het eerste deel
van het boek geeft Swami Randha een beschrijving van
elke ontmoeting, om in deel twee onderzoek te doen
naar de aard van het geestelijk onderwijs. Ze beschrijft
de relatie tussen goeroe en discipel en geeft richtlijnen
om onderscheid te kunnen maken tussen ware en valse
goeroes.
Haar eerste reis naar het Oosten maakte de schrijfster
in het midden van de vijftiger jaren. Bij terugkeer merk
te ze dat de westerse samenleving onwennig op haar
reageerde. „Christelijke gemeenschappen leken bang
van me te zijn omdat ik een 'sanyasi' - iemand die af
stand heeft gedaan van de wereld en wiens leven is ge
wijd aan dienst aan de mensheid - was. Ik droeg niet al
leen een helder oranje sari, maar ik had bovendien een
training ondergaan binnen een 'heidense' traditie. Ik
was verbaasd over de arrogantie van degenen die er
prat op gingen de wil te kennen van de onmetelijke
macht die de kosmos, de melkwegstelsels en onze klei
ne planeet aarde had geschapen. Als we zelfs een af
stand van een paar miljard lichtjaar tussen twee sterren
niet kunnen peilen, durven we dan ooit precies te defi
niëren wat deze goddelijke macht is en wat die wil?"
Op zoek naar wijsheid ontmoetingen met eenentwintig leer
meesters Swami Sivananda Radha. - Deventer Ankh Hermes,
1993. - 232 p. ISBN 90-202-8040-6. Prijs39,50 gulden.
Het oog slaapt nooit
De veertien d/wmrt-commentaren op het oude Chine
se zen-gedicht 'Hsin hsin ming' - in 1986 gegeven door
Dennis Genpo Merzel tijdens meerdaagse stille medita
tiebijeenkomsten in Nederland en Engeland - zijn voor
het eerst in de Nederlandse taal in boekvorm versche
nen. Het beroemde 'Hsin hsin ming' staat bekend als
het eerste zen-gedicht. Het bestaat uit 146 regels van
vier woorden, waarin de geest van zen in een simpele,
compacte vorm tot uitdrukking wordt gebracht.
Genpo Sensei begon zijn dagelijkse dharma-lezingen
met het voorlezen van een strofe van het vertaalde ge
dicht, daarna sprak hij voor de vuist weg, al naargelang
de behoeften van de deelnemers op die bepaalde dag.
De lezers van 'Het oog slaapt nooit' zullen het zonder
de 'onvervangbare levende gestalte' van de leraar moe
ten doen. Eén van de studenten die de lezingencyclus
destijds bijwoonde spreekt in een voorwoord de hoop
uit dat 'wie dit boek leest, zich uitgenodigd voelt zich
zelf diepgaand te onderzoeken'. „Elke bladzijde
spreekt, in overeenstemming met het prachtige gedicht
van Seng-ts'an, over het opgeven van onze begrippen,
ideeën, meningen, om uiteindelijk vrij te kunnen ade
men in de niet-begrippelijke ruimte van de dharma.
Het oog slaapt nooitnaar de kem van de zen Dennis Genpo
Merzel. - Deventer Ankh Hermes, 1993. - 172 p. ISBN 90-202-
5157-0. Prijs29,50 gulden.
DICK VAN DER PLAS
HET WEER
HANS VAN ES
Buienmachine weer op gang
De meteorologische winter, die
duurt van 1 december tot 1 maart
is vandaag precies halverwege. Na
een veelbelovende start in novem
ber zijn winterse verschijnselen
vrijwel niet meer voorgekomen.
Wat volgens sommigen een histori
sche winter had moeten worden,
ontaardde in een niet aflatend wa
terballet. Sedert 1 december viel
twee maal de normale hoeveelheid
neerslag. Lisse noteerde 177 milli
meter; het regenstation aan de
Ringvaart te Nieuwe Wetering ving
198 mm. op en Haarlem-Oost
kwam aan een totaal van 209 mm.
De temperatuur bleef bij al die
nattigheid flink boven normaal.
Bij de aanvang van het tweede
winterdeel onderneemt Thialf een
dappere poging de verhoudingen
een beetje recht te trekken. Van
daag is het nog betrekkelijk zacht,
maar een depressie die van het En
gelse kanaal naar Midden-Europa
koerst, zorgt morgen voor een vrij
abrupte afkoeling. Aan de achter
zijde van het neerslaggebied, dat
vannacht en zondagochtend ons
land bezoekt, draait de wind naar
noord. Zondag overdag zijn nog
brede opklaringen mogelijk, maar
vooral in de avond komt de buien
machine op toeren. Met een tot
dichtbij het vriespunt dalende
temperatuur zal de neerslag hoofd
zakelijk als sneeuw vallen.
Op sommige plaatsen, vooral wat
verder landinwaarts, kan er mis
schien een sneeuwdekje worden
gevormd. Ook maandag vallen er
neg tal van winterse buien bij maxi-i
ma van hooguit 2 tot 4 graden. In
de nacht is een paar graden vorst
mogelijk, zeker op plekken,- waar
sneeuw is blijven liggen.
Dinsdag lijkt het winters enthou
siasme al weer te worden gesmoord
als er bij IJsland een grote depres
sie arriveert. De noordelijke glij
baan met sneeuwbuien wordt afge
sneden, terwijl de voorste begren
zing van zachtere lucht met zuid-
westenwinden via de Britse eilan-
den naderbij komt.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
maandag.
Noorwegen:
Half tot zwaar bewolkt en
een enkele bui, vooral
langs de kusten. In het
binnenland kans op wat
sneeow. Kouder met maxi
ma aan de kusten enkele
graden onder nul. In het
binnenland overdag meest
nu en dan wat sneeuw.
Zondag droger en ook en
kele opklaringen. Overdag
it'ge
Lapland strenge tot zeer
strenge vorst.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Veranderlijk bewolkt en
enkele buien, mogelijk
met hagel of sneeuw. In
de loop van zondag een
koude noordenwind en
minder buien. Temperaturen dalend;
zondag maxima van enkele graden bo-
België en Luxemburg:
Af en toe zon en kans op een enkele re
gen- of sneeuwbui. Middagtemperatuur
zaterdag ongeveer 5, zondag rond 2 gra-
Noord- en Midden-Frankrijk:
In de westelijke helft bewolkt en re
genachtig. in het oosten meestentijds
droog en enkele opklaringen. Middag-
temperatuur zaterdag ongeveer 6, zon
dag rond 4 graden.
Portugal en Madeira:
Portugal: In het noorden veel wolkenvel
den en'nu en dan regen. In het zuiden
vrijwel overal droog en enkele zonnige
perioden. Koeler met middagtempera
tuur van 11 graden bij Porto tot 15 in de
Algarve. Madeira: Enkele wolkenvelden,
ook geregeld zon en kleine kans op een
bui. Middagtemperatuur ongeveer 18
graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: In de noordelijke helft verander-
regen of buien.
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
Wind
den vrijwel droog en af en toe zon. Maxi
ma aan de Costa's in het noorden onge
veer 13 graden, aan de Costa's ten zui
den van Benidorm zondag ongeveer 16
graden. Canarische Eilanden: Droog en
perioden met zon. Maxima aan de zuids-
tranden iets dalend naar ongeveer 22
Zuid-Frankrijk:
Geleidelijk meer bewolking en vooral in
het westen op veel plaatsen regen of een
bui. Langs de Middellandse zeekust dro
ger en geregeld zon. Maxima dalend
naar ongeveer 7 graden, aan de Cóte
d'Azur ongeveer 10 graden. In de Fran
se Alpen valt af en toe neerslag, de
sneeuwgrens daalt daarbij op veel plaat
sen tot in het dal.
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en droog, zondag
meer bewolking en kans op een bui.
Maxima eerst ongeveer 18 graden, zon
dag veel koeler.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Zaterdag vrijwel droog en vooral in
het zuiden geregeld zon. Zondag meest
bewolkt en van tijd tot tijd regen, in de
Dolomieten perioden met sneeuw. Mid
dagtemperatuur in de Povlakte ongeveer
5 graden, elders zondag maxima tussen
10 eri 15 graden. Temperatuur op 2000
meter hoogte dalend naar ongeveer min
5 graden. Corsica en Sardinië: Eerst nog
perioden met zon en droog, later toene
mende bewolking en een enkele bui.
Maxima dalend naar ongeveer 12 gra-
Griekenland en Kreta:
Perioden met zon en vrijwel overal
droog. In het noorden meer bewolking
en wat regen of een bui. Middagtempe
ratuur aan zee tussen 14 en 17 graden,
langs de noordelijke kusten rond 11 gra-
WEERRAPPORTEN
ZONDAG 16 JANUARI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 08.40 Zon onder 16.55
Maan op 10.05 Maan onder22.35
Waterstanden Katwijk
Hoogwater05.58 18.11
Laagwater 02.06 14.17
MAANDAG 17 JANUARI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 08.39 Zon onder 16.57
Maan op 10.24 Maan onder23.42
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 06.31 18.48
Laagwater 02.35 14.46
Weerrapporten 14 januari 19 uur:
w7 8 7 0.2
w 10 8 6 0.1
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus