Economie Beurs
Een golf van nieuwe graadmeters
MAANDAG 10 JANUAR11994
ECONOMISCH KORT
BEURSEFFECTEN
Bil DE PRIVATISERING van
j het Franse olieconcern Elf
Aquitaine later deze maand zal
10 procent van de aandelen in
handen komen van een 'harde
kern' van aandeelhouders. Zij
1 moeten zorgen voor stabiliteit
op lange termijn.
HET AMERIKAANSE
cern General Motors (GM) gaat
I na de tienduizenden ontslagen
i in de afgelopen jaren weer per-
1 soneel aannemen. Dit jaar wor
den ongeveer 2000 technici
aangetrokken om te kunnen
voldoen aan de vraag.
CHINA GAAT VOOR het eerst
regels invoeren voor een mini-
i mumloon om de levensstan
daard van werknemers te be-
schermen. Het niveau wordt re-
gionaal vastgesteld en dient ten
minste de helft te bedragen van
het gemiddelde plaatselijke
loon.
DE REGERING VAN Tsjechië
geeft de nationale luchtvaart
maatschappij CSA garanties van
8,5 miljoen dollar voor de aan
koop van vliegtuigen. CSA is
voor 38,2 procent eigendom
van Air France en de Europese
Bank voor Wederopbouw en
Ontwikkeling (EBRD).
DIT JAAR ZIJN DE vooruitzich
ten voor de bouwnijverheid veel
beter dan vorig jaar toen er een
produktiedaling was van 3 pro
cent. Het CBS verwacht voor
1994 een produktiestijging van
5 procent. De bouwwereld
deiikt dat het CBS veel te hoog
AMSTERDAM «ANP
AOT: Ook voor koersen geldt
verscherpte dijkbewaking
rug dan eind 1992. Mede dank
zij een goed laatste kwartaal zal
de nettowinst ten minste 7 mil
joen gulden (2,15 per aandeel)
hebben bedragen vergeleken
met 4,2 miljoen (1,30 per aan
deel) in 1992.
In het vierde kwartaal verbe
terden de resultaten van AOT in
het Nederlandse optiebedrijf
aanzienlijk. De effectenbeurs
dochters hadden baat bij de
grote omvang van de omzet.
i In de afgelopen maanden zijn
de koersen op vrijwel alle inter-
nationale beurzen gestegen tot
ongekende hoogten. Het effec
ten- en optiebeursbedrijf Am
sterdam Option Traders (AOT)
waarschuwt om die reden voor
'verscherpte dijkbewaking'. De
beleggers dienen op hun hoede
te zijn voor koersval.
AOT heeft overigens een aan-
merkelijk beter jaar achter de
Een golf van nieuwe graadmeters of in
dices overspoelt op dit moment de aan-
delenbeurzen in de wereld. EOE wordt
AEX, CAC General wordt SBF 250, je
hebt de CDAX, de Mibtel en de Toronto
SE 100. Nieuwe namen, nieuwe afkortin
gen. In het begin waarschijnlijk nog wat
onwennig maar over een jaar weet de
belegger niet beter (en als dat niet het
geval is, dan is er iets grondig mis).
Het meest ingrijpend zijn de verande
ringen in Japan. Op 14 februari wordt de
overbekende Nikkei-225 index officieel
vervangen door de veel modernere Nik-
kei-300 index. Beide indices blijven tot
de herfst naast elkaar bestaan, maar
daarna zal de oude geheel verdwijnen.
Dat werd hoog tijd.
De Nikkei-225 is nog uit de oude doos;
begonnen in mei 1949, sindsdien hier en
daar een klein beetje aangepast (failliete
bedrijven verdwenen), maar grosso mo-
do zegt de samenstelling van de Nikkei
méér over de Japanse aandelenbeurs en
dus de economie in de jaren vijftig dan
anno 1994.
SuperMario's Nintento en andere op
dit moment zo succesvolle 'Game-ver-
schaffers' ontbreken bijvoorbeeld ge
heel. Belangrijke banken als Sanwa ook.
In oude Nikkei-225 werden daarentegen
wèl vele uiterst kleine en onbekende vis
serijfondsen, mijnbouwondernemingen,
voedsel, textiel, papierbedrijven meege
wogen. Industrieën die in de jaren vijftig
wel belangrijk waren voor Japan, maar
tegenwoordig niet meer.
Er is nog een belangrijke vooruitgang;
de Nikkei-225 was te simpel. De waarde
van de index werd volgens de aloude
methode van het rechttoe-rechtaan op
tellen van 225 aandelen berekend. Er
werd geen rekening gehouden met ver
schillen in marktkapitalisatie (de koers
maal het aantal uitstaande aandelen).
Zodoende telden kleine, moeilijk te ver
handelen aandelen (bijvoorbeeld Uniti-
ka, een spinnerij met een marktkapitali
satie van 1,2 miljard dollar) even zwaar
mee als bijvoorbeeld NTT (de telecomgi-
gant met een marktkapitalisatie van 115
miljard dollar). Dat is niet alleen oneer
lijk, het werkt bovendien speculatie in
de hand.
Dat is heel simpel: men koopt een
future op de index (een contract dat
recht geeft om de waarde van de index
maal een bepaald bedrag te kopen). Ver
volgens gaat men, liefst op een rustige
beursdag, over tot de aankoop van een
pakket Ideine illiquide aandelen. Welke
dat zijn maakt niet uit (bijvoorbeeld de
bovengenoemde Unitika). Door het
beetje koersstijging dat je daarmee zelf
veroorzaakt, stijgt de Nikkei. En als de
index met laten we zeggen een procent
in waarde stijgt, wordt de future op de
index eveneens een procent meer
waard. Een leuke zelf-veroorzaakte winst
die je tenslotte middels verkoop van de
future kunt verzilveren.
Het toenemende gebruik van futures
en opties was ook elders in de wereld
aanleiding om uit te kijken naar een
nieuwe index. Bijvoorbeeld in Neder
land. De Nederlandse belegger heeft met
ingang van 18 februari nog maar met
twee beursbarometers te maken: de Am
sterdamse EOE-index (kortweg, de AEX)
en de CBS-koersindex. Zowel de CBS
stemmingsindex als de 'oude' EOE zul
len van het toneel verdwijnen. De AEX
zal de rol van 'hoofdgraadmeter' overne-
Belangrijkste verschil tussen de oude
en de nieuwe EOE is de invoering van
een weging die rekening houdt met de
marktkapitalisatie. Dit betekent dat de
grootste fondsen, zoals Koninklijke Olie
en Unilever, een 'passend' gewicht zul
len krijgen. Elk jaar zal dat opnieuw wor
den bekeken. Harde stijgers, krijgen in
het jaar erop een groter gewicht en an
dersom.
De Nederlandse aandelenbeurs heeft
echter een speciaal probleem; Koninklij
ke Olie. Volgens de regel van de markt
kapitalisatie zou dit aandeel zo'n 35 pro
cent van de index moeten uitmaken.
Maar daarmee zou de AEX eerder een
afspiegeling zijn van de ontwikkelingen
op de oliemarkt dan van de Nederlandse
aandelenbeurs. Om deze reden heeft
men besloten dat de vier grootste fond
sen, Koninklijke Olie, Unilever, ING en
ABN AMRO, elk voor niet meer dan 10
procent mogen meetellen. De top 15 uit
de AEX ziet er dus als volgt uit: Konink
lijke Olie (10%). Unilever (10%), ING
(10%), ABN AMRO (10%), Philips (7,46%
Elsevier (6,82%), Aegon (6,09%), AKZO
(5,81%), Heineken (4,95%), Wolters Klu-
wer (4,55%), AMEV (3,47%), Albert Heijn
(3,09%), KBB (2,68%). DSM (2,2%) en
Bols Wessanen (2,12%).
Dan is er nog een eigentijds probleem;
de deelnemingen. Beste voorbeeld is Po
lygram dat voor 80 procent eigendom is
van Philips. Beide bedrijven zitten in de
AEX-index. Gaat het goed met de Neder
landse muziek- en amusumentsindus-
trie dan is dat mooi voor PolyGram en
dus ook voor Philips. Beide aandelen
zullen hiervan profiteren. Zo bezien zou
een goed jaar in de Nederlandse platen
industrie dubbel gunstig uitpakken voor
de AEX. Vandaar dat besloten is om voor
dergelijke 'kruisbelangen' de AEX-indice
te corrigeren.
Wat maakt het nu uit voor de beleg
ger. al die nieuwe indices? Eigenlijk niets
en toch wel. Of een fonds in de index is
opgenomen of niet, zegt natuurlijk niets
over de werkelijke waarde van een be
drijf en dus over de prijs van het desbe
treffende aandeel. Desalniettemin weer
spiegelen de portefeuilles van veel grote
professionele beleggers in grote lijnen de
samenstelling van de index. Daar waar
hun visie afwijkt van de rest. brengen zij
accenten aan in de portefeuille.
Het vertrekpunt is de index, ofwel de
benchmark'. Wanneer nu de nieuwe in
dices de rol als benchmark gaan overne
men, en dat zal in de loop van 1994
moeten blijken, zullen veel grote beleg
gers hun portefeuilles geleidelijk aan
passen. Opname of verzwaring in de in
dex betekent dat een fonds meer in de
belangstelling komt te staan. Dat zou
wel eens een positief effect kunnen heb
ben op de koers. Voor de 'uitvallers'
geldt het omgekeerde.
Brigitte Slot is werkzaam bij het Institute
for Research and Investment Services, een
samenwerkingsverband van de Robeco
Groep en de Rabobank.
BINNENLANDSEAANDELEN
60,00 60,00 getronics
batenburgbeh.
begemann groep
burgman heybr.
calvé pref
15,00 15,20
58,50 59,00
63,50 63,50
127t>0b 129JX)
141,50 141,00
127,50 126,50
51,30 51,30
10,70 10,70
1650,003 1620,00b
76,90 76,50
135,00 135,00
grolschcert
gti holding
28,40 28,40
45,00 45,50 opgcert
170,00 170,00
137,50 136,50
philipsdiv'94
22,50 22,60
52,00 53,80
80,00 80,00
280,00 282,00
56,50 57,00
40,40 40,90
87,20 87,20
42,20 42,50
58,90 59,00
178,00
7000.00 7000,00
1710,00 1698.00
219000,00 218000,00
22010,00 21900,00
23400,00 23350,00
38,90 39,40
116,00b tulip computer
51,00 51,00 nedcongroep
60,30 60,30
53,30 52,80
195,00 195,00
55,00 55,00
BUITENLANDSEAANDELEN
29,20 29,10
23,70 23,90
56,20 55,60
54,60 55,50
20,50 20,60
1300,00 1390,00
15,30 15.60
67,60 69,00
906,00 957,00
193o!o0b 199CE00
53,20 52,60
1290,00
38,20 39,20
46,10 46,60
703,00 706,00
perkins loods
phillips petrol.
general electric
general motors
63,50 64,40
57.60 57.60
719,00
588,00
425,00
STAATSLENINGEN
nl 101/2 80-00 115,80 115,80
nl 101/4 86-96 108,55 108,55
nl 101/4 87-97 109,60 109,60
nl 91/4 90-00 122.25 122,30
nl 9 79-94 101,58 101,58
nl 9 901-11-00 119,91 119,95
121,05 121,10
118,40 118.45 nl 61/4 87-95 101.40 101.40
104,10 104,10
nl grb 21/2h
nl grb 21/2v
nl grb 21/2d
105,20 105,20
113,00 113,10
104,90 104,90
102,30 102,30
101,14 101,18
99.50
99,50 99,50
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
142,00 142,00
142,00 142,00
66,30 72,00
287,80 286,00
41,90 41,70
15,70 15,70
59,20 60,00
45.50 46,00
34,50 34.90
18,20 18,20
49,90 50,00
15,10 15,20
205,00 205,00 b
1180,00 1180,00
43.90 43.70
503,00 503,00
16,00 15,70
109,50 110,00b
75,00 75.00
66,00 67,00
dordtsche p.
dsm
fokker eert.
nedlloyd
océvdgr.
pakhoed
philips
polygram
73.80
91,80
179,30
210,60
111,00
50.20
208.80
275.20
89,30
47,20
109.20
190,50
23,70
55,00
43.70
79.50
67.50
132.50
125.80
66,00
128.60
99.50
45,00
227,90
48,50
184,00
129,00
07/01/94 170.20
07/01/94 192.30
22/12/93 75.50
07/01/94 205,70
20/12/93 60,60
05/01/94 38,20
09/12/93 66,40
04/01/94 121,70
13/08/93 8.10
07/01/94 33.00
06/01/94 162.90
06/01/94 140.69
07/01/94 20.80
04/01/94 35.79
05/01/94 56,20
07/01/94 23,10
06/01/94 27,60
07/01/94 142,50
06/01/94 22,90
24/12/93 38,00
23/12/93 32.79
07/01/94 19.89
07/01/94 43,00
07/01/94 58,70
03/01/94 121,70
07/01/94 96.70
07/01/94 46,60
06/01/94 95.30
03/01/94 80.40
05/01/94 27.10
06/01/94 184,10
28/12/93 31,20
07/01/94 91,10
27/12/93 81,40
07/01/93 179,30
07/01/93 210,60
07/01/93 108,90
15/12/93 49,50
13/01/93 206,90
07/01/93 275,20
07/01/93 86,70
29/01/93 45,90
27/01/93 77,10
21/01/93 197,30
02/03/93 106,70
17/02/93 185,00
04/02/93 21,10
11/01/93 55.80
25/01/93 217.80
28/01/93 191.50
02/03/93 56,10
26/02/93 87,00
07/01/93 90.10
04/02/93 44,60
24/05/93 49,50
25/01/93 209,70
29/01/93 53.90
02/03/93 43,20
12/01/93 79,00
07/01/93 67,50
07/01/93 132,50
25/01/93 125,80
04/02/93 65.20
25/01/93 128,20
07/01/93 99,50
12/01/93 43,70
09/08/93 226,80
21/05/93 46,00
11/01/93 182,20
07/01/93 122,50
210,80
109,70
49,90
208,50
275,50
86,30
46,00
77,30
196,00
107,40
185,30
218.50
192.20
56,30
210.80
110.00
50,10
208,50
275,50
87,00
71,20
91,80
179,30 1
210,80 2
108,90 1
49,70
207,50
45,50
76,40
195,70 1
106,80 1
183,50 1
21,10
55,10
216,20 2
191,30 1
55,70
87,00
72,30
54,00
43,40
45,70
181,80
122,90
209,40
60,20
74,00
54,00
43.40
79,30
67,60
132.40
125.60
65,20
128.70
227,30
45,70
182,00
72.30
54,00
43,10
99,30
43.00
226,40 2
45,50
180,60 1
123,20 122,80 1
20 0,60 b 0,70
10 12,10 a 11,60
60.00 30 l,4i
|ul 75,00 141 3,30 3,30 Poog
l u l 80,00 51 2,00 2,00 Poog
|96 52,50 30 21,00 20,80 Poog
13,00 12,90 Poog
aug 400,00 23 20,00 a 17,50
aug 410,00 12 16,50 a 14.00
50,00 42 8,70
20 13,30 b 13.30
9500 30 0.50
100.00 64 1,90
|96 55,00 26 35,90
16.30 16.90
71 10,50 10,90
24 17.00 b 18,20
10 2,30 a 2,40 kpbt
50,00 30 3.10
Noteringen bijgewerkt tot 1100 uur
25,00 26,00 b
15 21,00 22,00
36,00 a 35.00
17 49,00 52,50
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
hj hoogste koers in 12 mnd.
Ij laagste koers in 12 mnd.
vk vorige koers (slotkoers)
Ik laatste koers
b bieden
c exclaim
d ex dividend
e gedaan en bieden
k gedaan
I gedaan
ho hoogste koers
la laagste koers
stopkoei
?x dividend
dividend
laten ex dividend
bieden ex dividend
sk
slotkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
50,00 150 1,00
47.50 105 2,50
OVERIGEOBLIGATIES
5,07 104,50 104,60
672 11370 11370
105,70
102,20
108,90
109,10 ladb 55/8 93pöO
5,62 114,30 114,50 ibrd 81/4 85-95
5,99 108,80 108,80
20J 197,8 8 104,80
4,94 104,95
6,75 106,70
5,96 106,00
6,07 105,40
5.12 105.40
4.87 103,30
- 101,30 101.30 els
5,09 109,40 109,70 eoe
5.74 106,30 106,30 eoe
4.75 103,70 103,70 eoe
4,78 107,20 107.20 eoe
4,74 106.50 106,50 eoe
5.05 107,00 107,20 eoe
5.60 102.50 102.75 eoe
6.73 100.80 101.00 eoe
5,55 119.30 119.60 eoe
5.34 113.90 113.90 eoe
5,32 109,30 109,30 eoe
5.36 101,30 101,50 eoe
5.37 101,80 101,80 eoe
4,94 107,10 107,10 eoe
5,04 108,60 108,60
4,99 109,20 109,80
6,77 108,10 108,10
10 12.00 11.50
10 20,00 b 20,00 a
22 10.60 10.00 top5
41 8.30 7,70 t0b5
26 19,00 18.50 top5
,4,00 a 14,00 «034
40,00 161 3,30
42,50 206 3,30
2,50 503 0,60
apr 42.50 35 2.00
130,00 100 2,10
100,00 100.00
103,20 inb 7 93
97,45 inb 61/2 86-06
160,20
109,30
117,10
6,31 106,35 106,40
5,16 107,10 107.10
5.16 109.80 110.00
5,97 108,80 109.30
5,23 101,40 101,30 abnan
5,25 104,20 104,45 abnan
92,10 92,30
BELEGGINGSFONDSEN
104,50 105,00
81,20 81,10
80,00 80,50
101,90 lans 61/2 87
102,40 102,60 mi|nbw71/488
116,20 116.40 nedll 71/485
109.35 mb 73/8 89-96
46,10 nwb 61/4 86-06
12,00 92,00 rgdivirentet
>6,00 66,00 rgeuropelund
11,00 141,00 rg nettorente 1
102,75 102,75 aldoll.bondf S 32.40 32,40
97,00 97,00 alg fondsenbei
102,00 101,90 alliance fund
6,17 103.00 103.20
58.40 58.60
nl 71/28911-99 111.75 111,75
71/2 nl93p23 117,75 117,78
6,29 107,00 107,00 rabo 51/2 86-91
6,12 114,60 114,60 shv h 7 88-95
5,87 122,00 122,00 sns gr 6 93p99
6,51 114,30 114,20 unil 9 90-00
6,46 112,60 112,90 unil 53/4 88-95
5,93 105,70 105.70 wuh63/487p97
5.53 102.70 103,10
102.15 102.20
100,60 100,60
102,40 102,60
5.07 107,30 107,30
5.08 105.80 106,00
5.07 105,90 105,90
6.20 101.30 101.70
5,47 101,00 100.50
5,00 103,80 103.80
4,74 102,70 102.70
4,83 105,40 105.60
5,50 103,85 103,85
5,70 101,00 101,20
5,27 100,25 100,25
4,84 101,05 101.05
5,43 105,20 105,40
5.27 109,20 109.20
5.37 112,20 112.30
6.40 107,40 107,70
5.22 104.80 104.e0
10.00 10.00
107.70 106.70
129.00 131.50
hoogehuyshypf 138,40 138.40
59,20 59.20
40.00 40.00
127,80 128,80 mg bnk vastg fds 26.10 26.10 tckyo seatoa- j 163.Cr
bever holding
egf investment
emf rentefonds
eng holI.trust
engholl lecpr
eng holl 2epr.
64,60 64,60
22,50 22,50
136,40 136,50
37.00 37.20
37.30 37.30
10,60 10.60
459,00 458,00
jade fonds
lapan fundeert.
iaSsec: rofye*
koreapacif tr
546,00 546,00 trans europef
30,00 30.00 transpac I
35,70 36,70 uni-invest
13.50b 13.50b
67,00 67.30
23,20 23.60
56.40 56.40
Zwaar weer dreigt
voor brillenfabriek
De Duitse fabrikant van exclu
sieve brillen Carrera Optie
dreigt failliet te gaan. De eige
naars. leden van de Hamburgse
uitgeversfamilie Bauer, onder
handelen met een bankencon-
sortium over reddingsmaatre
gelen voor het met grote schul
den kampende bedrijf.
Volgens de ondernemings
raad verricht de directie sinds
29 december geen betalingen
meer. ook niet aan de 2.900
werknemers. Het aanvragen van
uitstel van betaling lijkt onver
mijdelijk. Carrera is de afgelo
pen der jaren steeds dieper in
de problemen geraakt door af-
zetproblemen.
Recordjaar P&O
De veerdienstmaatschappij P
&0 European Ferries heeft afge
lopen jaar een record geboekt.
Het aantal passagiers nam toe
met 1,6 procent tot 13,4 mil
joen. Het aantal vervoerde au
to's steeg met 12 procent tot 2,5
miljoen en het vrachtvervoer
nam toe met 5 procent tot 1,13
miljoen eenheden.
De maatschappij verzorgt
acht ferrieroutes. In april ver
hoogde P&O de frequentie tus
sen Calais en Dover tot 25 af
vaarten per dag. Dat betekent
dat op de drukste tijden iedere
t boot vertrekt.
T0P-15 PAR.MARKT
berghuizer pap.
free record shop
gelderse papier
groenendijk
grontmij
nedschroef hold,
shgro beheer
46.20
71.50
35.20
25.70
58.00
35.60
68.70
38,50
2.15
74.50
65.00
72.20
35.20
25,70
58.50
36.00
68.40
38.60
2.20
74.90
65.00
17.00b 17,30
81,20
38.50
23.30
82.70
38.70
22.80
OV. PARALLELMARKT
21 20,50 20.10 b
abf
artu biolog.
asn aandelenfonds
austrla glob.osh
besouw holding
biogrond belegg.
comm.eleaf.
comm.floreof.
de drie electr.
delta lloyddlr
delta lloyd ecu
delta lloyd mix
delta lloyd rent
docdata
e&laand.ned. 1
e&l akt. beheer 2
e&l gulden rente
e&l portfolio 3
e&l kapit. markt
europ.dev.cap.crp
german city est.
gouda vuurvaste,
great west.res,
groothandelsgeb.
helvoet holding
inter/view europa
ipna 3 nrc
managem. share
ohraliq.grfonds
ohra obl.divf.
ohra obl.groeif.
ohra onr.goed f
ohra totaal fonds
pan pacific vs
p c groep
phoen.x
pie medical
satcom hold. c.
simac techniek
suez growth fund
32.40 32.40
4.30 4,40
56.10 56.40
1191.00 1191.00
28.00 28.00
10.70
165.10
95.90
97.20
96.10
94.90
94.70
96.10
15.10
69,80
65.30
77.40
67.90
3.90
96.10
93.40
31.00 31.00
62.00 62.00
0.30 0.30
131.00 131.00
27.20 28.00
10.70
164.10
96.00
97.30
96.10
94.90
94,60
96,00
15,10
70.20
65.40
77.70
68.10
1.00
1.00
2750.00b 2750.00b
6.00
70.80
53,40
61.50
57.60
72.10
65,00
4.70 4,70
112,20 113.20
6.00
70,60
53.30
61.30
57,50
71.50
64.70
49.20
13.50
11.60
56.60
3.90
101,00 101.00
49.20
13.30
11.60
56,70
46,00
46,00
46,00
45,00
EDELMETALEN
179,20 179.40
41.70 4: 70
149,70 148,70
103,30 103,30
145,30 146,70
65,70 65,80
78.00 78.00
94,20b
31.40 31.70
24,210-24,810
24,090-24.690
26,410
26.290
Zilver
vorige
17.10 17,10
224,00 226.00
23,70 23,20
80,60 80,60
34,60 34,60
129,00 128.70
125.00 125.00
BUITENLANDS GELD
1.530
2 9.70
113.20
13,80 engelse pond
124,80 125,30
1(100)
oost sch.ll (100)
port. escudo (100)
spaanse
turkse lira (100)
zweedse kr (100)
zwits fr. (100)
100)
10.50
169,00
24.35
15.65
0.0100
22.10
128.75
