Bonders bezorgd over grote
achterstand in bijbelstudie
G
Kerk Samenleving
Predikant moet zich hoeden voor 'pedagogisch-therapeutisch gegoochel'
'De twijfel die mensen in hun geloofsleven
nogal eens bekruipt, vind je bij ons niet'
DONDERDAG 6 JANUAR11994
-ijjON
BUITENLAND KORT
Machtsmisbruik
De Wereldraad van Kerken
heeft gewaarschuwd voor
politiek machtsmisbruik
door de Russisch-Orthodoxe
Kerk. De Russische kerk is als
sterkste morele kracht van
dit moment aan de verlei
ding blootgesteld haar in
vloed aan te wenden voor
politieke, morele en eigenbe
langen. Secretaris-generaal
Konrad Raiser van de Raad
wees op pogingen van de
kerk om haar vroegere gepri
vilegieerde status in de maat
schappij te herkrijgen. Een
ander probleem is het gevaar
van religieuze vervreemding.
Vooral de talrijke nieuwe ker
kleden dragen met grote
hartstocht hun orthodoxe
identiteit uit. Zij zien de
nieuwe religieuze bewegin
gen en de talrijke evangelise
rende groeperingen en sek-
teh in het land als een poten
tieel gevaar voor de ortho
doxie. Dat wantrouwen je
gens andere geloofsrichtin
gen treft ook de Wereldraad.
De Russisch-Orthodoxe Kerk
is met zo'n 50 miljoen leden
de grootste lidkerk.
Minderheid
De Franse Raad van Kerken
heeft de Turkse premier Tan-
su Ciller opgeroepen zich in
te zetten voor de Grieks-or
thodoxe minderheid in Tur
kije. In een brief aan de mi-
nister-president constateert
de Raad dat de minderheid
te lijden heeft onder discri
minatie op school, schending
van kerkhoven en intoleran
tie op religieus gebied. „De
Grieks-orthodoxen in Turkije
moeten, net als de moslims
in Frankrijk, als gelijkwaardi
ge burgers worden erkend en
als zodanig worden behan
deld", aldus de brief, die is
ondertekend door de aarts
bisschop van Rouen en de
voorzitter van de Raad, Jo
seph Duval.
Topconferentie
Vertegenwoordigers van de
curie en deskundigen heb
ben tijdens een tweedaagse
topconferentie van het Vati-
caan iedere poging tot etni
sche zuivering en aantasting
van de mensenrechten op de
Balkan veroordeeld. „Vrede
is mogelijk, maar is niet ac
ceptabel als die op een on
rechtvaardige, uitsluitende
etnische basis tot stand
komt", aldus de studiegroep
gisteren na afloop van de bij
eenkomst. Tot de 27 deelne
mers, die met paus Johannes
Paulus II over mogelijke we
gen tot vrede in het conflict
gebied spraken, behoorde
onder meer de voormalige
Poolse minister-president
Tadeusz Mazowiecki. Hij
heeft eerder in opdracht van
de Verenigde Naties onder
zoek gedaan naar schendin
gen van de mensenrechten
in het voormalige Joegosla-
Japanners
Op nieuwjaarsdag heeft op
nieuw een recordaantal Ja
panners boeddhistische tem
pels en sjintoïstische heilig
dommen bezocht. Volgens
de politie ging het om bijna
85,5 miljoen Jappanners,
ruim een half miljoen meer
dan vorig jaar. Het land telt
124 miljoen inwoners. Met
3,48 miljoen bezoekers was
het heiligdom Meiji in de
hoofdstad Tokyo net als
voorgaande jaren het popu
lairst. De slechte economi
sche tijden, maar ook het
milde weer hebben tot het
record geleid, aldus de poli
tie. Het sjintoïsme is de in
heemse religie van Japan en
was van 1888 tot 1945 staats
godsdienst. Het geloof telde
in 1983 naar schatting circa
63 miljoen aanhangers. Het
bezoeken van een heiligdom
maakt deel uit van de rite
De Gereformeerde Bond heeft nog altijd 'een ernstige
achterstand' in te halen op het gebied van de weten
schappelijke bestudering van het Oude en het Nieuwe
Testament. Dit zei dr. J. Hoek gisteren in Zeist op de pre
dikantenvergadering van de Gereformeerde Bond in de
Nederlandse Hervormde Kerk.
Zeist anp achterstand op het gebied van
de bijbelstudie de hervormd-ge
reformeerden voor nieuwe vra
gen zal stellen, „Laten we die
wagen niet verdoezelen of weg
moffelen", zo hield hij zijn
ambtsbroeders voor.
Sommige collega's laten te
gemakkelijk de klassieke ant
woorden vallen en laten zich te
snel door moderne hermeneuti
sche inzichten beïnvloeden.
Maar is dit niet een gevolg van
het feit, dat in de Gereformeer-
Naar aanleiding van het boek
'Het algemeen betwijfeld chris
telijk geloof van dr. H.M. Kui-
tert sprak Hoek, hervormd pre
dikant in Veenendaal, over de
vraag: 'Zijn we fundamentalis
ten als we Kuitert niet volgen?'
Van Kuitert is de zin: 'Kan men
christen zijn zonder fundamen
talist te worden?'
Het kan volgens Hoek niet
anders dat het inhalen van de
de Bond de vragen van de mo
derne bijbelwetenschap onvol
doende bespreekbaar zijn, zo
vroeg Hoek zich af.
Hij verwees naar de vrijge-
maakt-gereformeerde hoogle
raar dr. J. Kamphuis, die naar
aanleiding van vragen onder
studenten aan de Theologische
Hogeschool kortgeleden opriep
'een vurig gesprek' over de aard
van het Schriftgezag te houden
in plaats van 'een ondergrondse
veenbrand' te laten voortwoe
keren. Ook in de Gereformeerde
Bond moet er zo'n vurig ge
sprek op gang komen, aldus
Hoek.
Hij verwierp Kuiterts consta
tering dat Bonders fundamenta
listen zijn. „Wie in alle ernst zijn
waarheden voor geopenbaarde
waarheden houdt, komt bij de
Hezbollah uit", zegt Kuitert in
zijn boek. Met fundamentalis
me bedoelt de emeritus-hoogle
raar van de VU een blind autori
teitsgeloof: je gelooft iets omdat
het in de bijbel staat, ook al zou
het strijdig zijn met weten
schappelijk bewezen feiten.
Hoek wijst deze typering van
de Bonders af. Fundamentalis
me kent niet de verlegenheid en
openheid die voor de gerefor
meerde of reformatorische
Schriftvisie zo kenmerkend is.
Het gezag van de Schrift over de
gelovige is niet autoritair, maar
autoritief. „Door de Heilige
Geest word ik niet tot kadaver
gehoorzaamheid geleid, maar
tot een mondige gebondenheid
aan het Woord."
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Giessendam-Neder-Har-
dmxveld (toez.): dr G van den End te
Huizen; te Harderwijk (Nieuwe Kerk):
T. Verbeek te Hillegom; te Haren: me
vr. S.D. Kits. kandidaat te Groningen;
te Leiderdorp: B.E.Th. Rutgers te Go-
rinchem; te Arum en Kimswerd: me
vr. drs. C. Nicolaij. kandidaat te
Heerenveen, die dit beroep heeft aan
genomen; te Ballum-Hollum en Nes
op Ameland: P.L. Wansink te Rijssen
(dg. De Open Hof).
Aangenomen: naar Lelystad (part-ti
me) (nieuwe pred.plaats): G. van den
Brink, kandidaat te Nijkerk.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepbaarstelling: mevr. P. Kamper,
Jhr. N van Rosenthalweg92, 6862
ZZ Oosterbeek, tel. 085-336513.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Ulrum: J. Beekhuis,
kandidaat te Kampen.
Aangenomen: naar Mariënberg (twee
de pred.plaats): F.J. Bijzet te Pretoria
(Vrije Geref.Kerken in Z.Afr.).
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Damwoude: drs. G.J.
Capellen, kandidaat te Genemuiden.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Unionville (Canada): W.
Harinckte Kapelle-Biezelinge (verbe
terd bericht).
Bedankt: voor Middelharnis: G.M. de
Leeuw te Barneveld; voor Unionville
(Canada): W. Harinck te Kapelle-Bie
zelinge.
Predikanten moeten zich hoe
den voor farizeïsme en 'pedago
gisch-therapeutisch gegoochel'.
Op de predikantenvergadering
van de Gereformeerde Bond in
de Nederlandse Hervormde
Kerk waarschuwde vice-voorzit-
ter dr. A. van Brummelen giste
ren in Zeist voor de gevaren van
verstarring en vervaging in de
zielzorg.
Het eerste wordt herkenbaar
als een vlucht in de heiligheid,
waardoor de directe relatie met
de medemensen verlóren gaat.
Er is dan sprake van een zekere
morele onaanvechtbaarheid of
van een autoritair ambtelijk ge
drag. Alles aan de zielzorger is
dan even lijzig, fluwelig en on
natuurlijk, aldus Van Brumme
len.
De eigenlijke tragiek van het
predikantsambt ontstaat als de
zielzorger nog wel de indruk
wekt dat hij hartelijk begaan is,
als het conventionele lachje
klinkt en het versleten vocabu
laire opdreunt. Bij talloze predi
kanten wordt dat echter routine
en vervolgens verwordt het tot
een masker.
Het tweede gevaar is de
vlucht uit het priesterschap.
Predikanten vallen dan ten
prooi aan de verleidingen van
de wereld. De zielzorg wordt se
culier. Er ontstaat pedagogisch-
therapeutisch gegoochel. De
predikant wordt een psycholo
gisch adviseur of een dilettant
psychiater.
Het doel van de zielzorg, na
melijk het Koninkrijk Gods te
brengen bij het lijden van de
raakt uit het oog.
DE
OEPING
'Een jaar of veertien' was H.G.
Koekkoek toen hij heel bewust
tot het geloof kwam. De
boodschap in een film van het
Zeister Zend i ngsgenootschap
liet hem niet met rust. „Het
greep mij enorm aan dat er
mensen in deze wereld waren
die de Heer niet kenden. Dat
beschouwde ik als mijn
roeping: predikant of
zendeling worden."
Gevoelsmatig achtte hij zich
uiteindelijk niet zo geschikt
om in een Derde Wereldland
het geloof te verkondigen, dus
werd hij predikant. Deze week
viert de 54-jarige Koekkoek,
geboren en getogen in Leiden,
dat hij 25 jaar is verbonden
aan de Baptistengemeente
Alphen aan den Rijn. De
zendeling in hem is overigens
gebleven: het geloof
verkondigt hij nog graag over
de gemeentegrenzen heen.
„Het overlijden van mijn vader
confronteerde mij op 6-jarige
leeftijd heel nadrukkelijk met de
sterfelijkheid van de mens. Ik
ben in feite opgegroeid met de
dood. Voor mij was er de angst:
ik kan verloren gaan. Mijn vader
kwam op zijn sterfbed tot beke
ring, vooral door toedoen van
een gereformeerde ouderling
die hem in zijn laatste levensda
gen heel nadrukkelijk de weg
wees. Mijn moeder bleef uitein
delijk achter met het besef dat
haar man op dat moment meer
had dan zij. Dat was voor haar
aanleiding ook op zoek te gaan.
Mijn eigen bekeringsgeschie
denis was een ommekeer in
mijn leven. Ik wist: ik ben een
kind van God en Jezus is voor
mij gestorven. In mijn geloof is
sinds die tijd niets wezenlijks
veranderd. Wat je wel kunt zeg
gen is dat m'n geloof zich gaan
deweg heeft verdiept.
Het voornemen om predikant
te worden heeft wel onder druk
gestaan. Ik was helemaal ver
slingerd aan het orgelspel en er
was een periode dat ik liever be
roepsorganist wilde worden dan
dominee. Toen ik met mijn
toenmalige orgelleraar sprak
over mijn wens naar het conser
vatorium te gaan, kreeg ik niet
Dominee H.G. Koekkoek: „Dit i:
r mij de juiste plaats."
FOTO BEN DE BRUYN
de enthousiaste reactie die ik
had verwacht. Het enige wat hij
zei was: 'ik dacht dat je wat an
ders wilde worden', om vervol
gens zijn sigaar weer in de
mond te steken, zich naar het
klavier om te draaien en verder
te spelen. Het was alsof ik een
klap in mijn gezicht kreeg. Op
dat moment was hij voor mij
een wegwijzer.
Ons gezin was van huisuit ge
reformeerd. Dat ik uiteindelijk
lid ben geworden van de baptis
tengemeente heeft vooral te
maken met mijn studie van de
bijbel. Al lezende kwam ik tot
het besef dat mensen werden
gedoopt nadat ze tot het geloof
waren gekomen. En dat ze ge
doopt werden door onderdom
peling. Dat sprak mij zo aan dat
ik dacht: dat moet ik ook zo
doen, ik moet me aansluiten bij
zo'n gemeente. Dat gebeurde
uiteindelijk toen ik een jaar of
twintig was, bij de baptistenge
meente in Harderwijk. Het
dat ik enige tijd la
ter door deze gemeente als pre
dikant zou worden beroepen.
Tot die tijd was ik vooral ac
tief binnen de evangelisatiebe
weging. Dat op een actieve ma
nier uitdragen van het geloof is
me overigens altijd blijven trek
ken. Als ik hier in Alphen of in
een andere stad langs aaneen
gesloten blokken met flats rijd,
denk ik weieens: hoeveel men
sen zouden hier Jezus kennen?
Dan heb ik de aanvechting om
overal aan te bellen om de
mensen van het goede nieuws
te vertellen. Ik ben nog steeds
actief in een aantal instellingen
en organisaties die zich met
evangelisatiewerk bezighouden
Voor veel buitenstaanders is
de manier waarop tegen de
doop wordt aangekeken, het
meest kenmerkende voor een
baptistengemeente. Voor mij
komt echter op de eerste plaats
de manier van geloven. Wij be
lijden in principe geen ander
geloof dan de mensen in andere
kerken, maar in de praktijk is er
wel een verschil. De twijfel die
mensen in hun geloofsleven
nogal eens bekruipt, vind je bij
ons niet. Wij leven door ons ge
loof in zekerheid, de zekerheid
dat de Heer voor ons is gestor
ven. De doop komt voor mij op
de tweede plaats, met als derde
kenmerk de sterke onderlinge
band tussen onze gemeentele
den. De betrokkenheid wordt
op alle mogelijke manier gesti
muleerd, maar heeft voor een
deel ook zijn oorsprong in het
feit dat wij baptisten een auto
nome gemeente vormen. We
hebben niet te maken met be
sluiten die door hogere organen
voor ons genomen worden,
maar moeten alles zelf beslis
sen. Onze ledenvergaderingen
worden heel druk bezocht.
Toen ik hier in Alphen kwam,
was het met de gedachte: dit is
voor heel lang. Als je als predi
kant ergens 25 jaar blijft, kun
nen er twee dingen aan de hand
zijn. Of je kunt niet weg komen
omdat geen enkele andere ge
meente een beroep op je uit
brengt, óf het gaat goed en je
wilt niet weg. Gelukkig is bij mij
het laatste het geval. Een verkla
ring klinkt al gauw wat eigen
wijs, maar ik denk dat het een
kwestie is van de juiste man op
de juiste plaats. Daarmee wil ik
niet zeggen dat ik een wonder-
mens ben, want in mijn vorige
gemeente Harderwijk ging het
helemaal niet. Daar heb ik drie
ënhalf jaar gewerkt en de ge
meente zag er toen net zo uit
als toen ik kwam. Maar dit is
voor mij de juiste plaats. Met
een fijne, enthousiaste en bij-
belgetrouwe gemeente, met
veel liefde voor Israël en een
sterke verwachting naar de we
derkomst van Christus. Het
werk gaat goed, er rust zegen
op, er zit groei in, zowel in aan
tal als in diepgang. Waarom zou
je dan weggaan?"
HET WEER
Zwaargebouwde depressie
De barometers gingen gisteren
flink onderuit op de nadering van
een Ierse depressie op weg naar de
Noordzee. De luchtdruk daalde tot
979 millibar tijdens de passage
van het frontensysteem, dat ons in
de ochtend bereikte. Het regende
enkele uren stevig, maar wel gelijk
matig. De neerslagsommen van
gisteravond liepen regionaal weinig
uiteen. Vliegveld Valkenburg no
teerde 7 millimeter; Haarlem en
Overveen eindigden op 9 millime
ter, terwijl elders in den lande sta
tion Twente koploper werd met 11
millimeter hemelwater. De geringe
onderlinge verschillen zijn type
rend voor de passage van een fron
tensysteem, waarbij je pas over
grotere afstanden (honderden kilo
meters) wat meer variatie in de
hoeveelheden neerslag aantreft.
Dat wordt anders als er in de fron
tale wolkenband een golfvormige
storing ontstaat. Verschillen van
tientallen millimeters op geringe
afstand - bijvoorbeeld tussen Haar
lem en Leiden - blijken dan moge
lijk. In buiensituatie is de neerslag-
hoeveelheid van plaats tot plaats
nog grilliger verdeeld. De 'plaatse
lijke buien' uit de weersverwach
ting kunnen inderdaad heel lokaal!
zijn. In extreme gevallen kan het
ene stadsdeel blank komen te
staan, terwijl de aangrenzende wijk
geen druppel heeft gezien. (Ai-KEr
I n het front dat ons gisteren pas-
seerde is boven Frankrijk een golfjèr zit
ontstaan, dat vandaag met veel re-ken v
gen vooral de oostelijke helft van
het land drijfnat houdt. Meer naar Ltor
het westen is de neerslag wat v
buiiger, met ook wel wat droge uur-f' P.
tjes. In deze sitatie verandert ook lelcl-
morgen niet veel. Het wordt iets ton z
kouder en als het opklaart bestaat jtadii
er in de nacht van vrijdag op zater-irervu
dag gevaar voor gladheid
Op
Inmiddels is er wat meer duidelijk-.errej
he id over het weer op wat langere r
termijn. Tijdens het weekeinde
treffen we een nieuwe, zwaarge- J1 w
bouwde depressie ten westen van lomt
Ierland aan, die nieuwe hoeveelhe-plex 1
den zachte lucht over ons land merv
blaast. Regen en af en toe veel huize
wind blijven de meest voor de handlijn e
liggende ingrediënten. De moge- Lar|
J>edc
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Veel buien, met regen of
sneeuw, afgewisseld door
enkele opklaringen. Kou-
veer 2 graden, langs de
kusten iets hoger.
België en Luxemburg:
Veel bewolking en nu en
dan regen. Morgen ook en
kele opklaringen. Mi
temperatuur ongeveer 5
Noord- en Mijlden-Frank-
Wisselvallig. Half
dan regen of een bui. In
de Vogezen en .de Jura
plaatselijk veel neerslag.
Middagtemperatuur onge
veer 5 graden.
Portugal en Madeira:
Portugal: Overwegend be
wolkt en plaatselijk veel regen,
loop van morgen in de Algarve weer kans
op wat zon. Middagtemperatuur onge
veer 10 graden, aan de zuidelijke
den iets hoger. Madeira: Veel bewc
en perioden met regen. Morgen
het wat op. Middagtemperatuur onge-
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Bewolkten perioden met regen,
bergen en plaatselijk op de hoog-
Aan de Costa's in
plaatselijk erg veel
neerslag. Maxima aan de Costa's in het
oosten en zuiden dalend naar ongeveer
14 graden. Canarische Eilanden: Wol
kenvelden, aan de zuidstranden eerst
nog enkele perioden met zon. Vooral
morgen plaatselijk een bui. Maxima aan
de zuidstranden ongeveer 22 graden.
WEERRAPPORTEN
Bei
de dagen van tijd tot tijd regen, in het
noorden plaatselijk veel neerslag. Maxi
ma van 16 graden bij Tanger tot 20 bij
Agadir. Tunesië: Eerst perioden met
zon, vooral in het zuiden, en droog. Mor
gen toenemende bewolking en kans op
een bui. Middagtemperatuur aan de
kust ongeveer 21 graden.
Zuid-Frankrijk:
Aanhoudend wisselvallig
bewolking
tijd b
n of re-
Cöte d'Azur e
bied ten noorden ervan gaat erg veel re
gen vallen en het waait hard. Middag
temperatuur in het laagland dalend naar
ongeveer 8 graden, aan de kusten iets
hoger. In de bergen van de Alpen en Py-
Mallorca en Ibiza:
Toenemende bewolking en plaatselijk
regen. Middagtemperatuur dalend naar
ongeveer 14 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
veel bewolking e
Sneeuwgrens rond 1500 i
dagtemperatuur in het laagland onge
veer 4 graden. In het midden en zuiden
plaatsen droog. Maxima ongeveer 15
graden, op Malta 19 graden. Corsica en
Sardinië: Veranderlijk bewolkt en van
tijd tot tijd wat regen. Maxima ongeveer
15 graden.
Turkije en-Cyprus:
Flinke perioden met zori en droog. Maxi
ma van 17 graden op de Dardanellen tot
ruim 20 graden aan de zuidkusten.
Duitsland:
Veel bewolking en perioden met regen,
ook in Sauerland, de Harz en het Zwarte
Woud. In de Beierse Alpen komt er föhn,
er zacht en overwegend
droog blijft. Maxima in het laagland van
4 graden in het noorden tot 11 in het
zuiden. Temperatuur in de zuidelijke
bergen op 1500 meter hoogte oplopend
VRIJDAG 7 JANUARI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 08.46 Zon onder 16.42 L
Maan op 03.55 Maan onder 12.53
Waterstanden Katwijk
•Hoogwater 10.43 23.23
Laag water 05.55 18.41
Weerrapporten 05 januari 19 ui
jder
"iSte'
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
