1
JAAROVERZICHT 1993
Buitenland
India werd opnieuw slachtoffer van de grillige na
tuur. Op 30 september werd de deelstaat Maha
rashtra getroffen door de zwaarste aardbeving die
het land in vijftig jaar tijd meemaakte. Aardschokken
van zes op de schaal van Richter werden geregi
streerd. Bijna tienduizend mensen vonden bij deze
ramp de dood en zeker 120 duizend anderen raakten
dakloos. Honderden dorpsgemeenschappen
meestal bestaand uit gammele slecht gefundeerde
huisjes werden met de grond gelijk gemaakt. De
meeste slachtoffers werden in hun slaap verrast door
de aardbeving. foto afp douglas e curren
Na het uiteenvallen van de Sovjetunie, twee jaar ge
leden, hebben overal in het voormalige Sovjet-rijk te
genstellingen tussen de verschillende bevolkings
groepen geleid tot gewelddadige uitbarstingen. Een
kleine greep uit een steeds langer wordende lijst van
conflicten: Ossetiërs vechten tegen Georgiërs, Geor-
giërs nemen het op tegen Abchaziërs, Armeniërs en
Azeri's bestrijden elkaar, Tadzjieken ruziën onderling,
Russen en Gagaoezïers maken het Moldovanen het
leven zuur. Voor de bevolking brengt het geweld
slechts armoede, honger en ellende. Of zoals hier in
het door burgeroorlog geteisterde Georgië, gedwon
gen verhuizingen, foto reuter grigery tamboelov
VRIJDAG 31 DECEMBER 1993
Het Witte Huis in Moskou over
schaduwde in het najaar zijn grote
broer in Washington. De jarenlan
ge ruzie tussen Boris Jeltsin en de
tegenstanders van zijn hervor
mingsbeleid escaleerde toen de
president per decreet het parle
ment ontbond omdat het zich niet
over een ontwerp-grondwet wilde
uitspreken. De conservatieven
verschansten zich onder aanvoe
ring van parlementsvoorzitter
Chaboelatov in het parlementsge
bouw van de Russische Federatie,
waar ze vice-president Roetskoi
n als staatshoofd. Na en
kele dagen van spanning liet Jelt
sin zijn rivalen letterlijk uitroken
door tankbeschietingen op het
Witte Huis, dat alleen overeind is
gebleven om te dienen als een ge
blakerd symbool van de strijd om
de democratie. Bij de eerste vrije
verkiezingen in de Russische ge
schiedenis kreeg Rusland een
nieuw sterk verdeeld parlement,
plus een nieuwe Grondwet die de
president vergaande bevoegdhe
den geeft.
foto reuter grigor dukor
Duitsland werd het afgelopen jaar
alweer opgeschrikt door een aan
tal racistische aanslagen waarbij
doden en gewonden vielen en
enorm veel schade werd aange
richt. In Solingen kwamen eind
mei vijf mensen om het leven bij
een bomaanslag op een huis waar
Turkse immigranten woonden.
Korte tijd later vonden in Mölli
een Turkse oma en haar twee
kleindochters de dood. Niet all
in Duitsland nam de vreemdeli
genhaat toe. Ook in andere lar
den Nederland niet uigezon
derd waren buitenlanders h
mikpunt van gewelddadige ad
foto
De Amerikaanse- en VN-missie in
het Oostafrikaanse Somalië had
aanvankelijk succes. De hongers
nood die al duizenden slachtoffers
had gemaakt, werd bedwongen.
De burgeroorlog, mede schuldig
aan het gebrek aan voedsel, ging
echter in alle hevigheid door. De
troepen van de VS en de VN raak
ten direct betrokken bij de elkaar
bestrijdende Somalische facties.
Vredesoverleg in de Ethiopische
hoofdstad Addis Abeba leverde
niets op. De beelden van woede
de Somaliërs die dode Amerikaa
se soldaten door de straten van:
hoofdstad Muqdisho slepen, he;
ben de VS doen besluiten de trö
pen eind maart vervroegd terugl
trekken, foto ap paul wat\
Na jarenlange strijd tussen de Burundese be
volkingsgroepen de Hutu's en de Tutsi's barst
te in oktober de bom. President Melchior
Ndadaye werd afgezet en samen met enkele
van zijn ministers vermoord. Duizenden Bu-
rundezen vonden de dood bij grootscheepse
stammenconflicten die na de coup losbarstten.
Honderdduizenden ontvluchtten Burundi in de
hoop in een van hun buurlanden wat meer rust
te vinden. Ook elders in Afrika werd weinig of
geen vooruitgang geboekt bij het oplossen van
langslepende conflicten. In Angola vochten het
regeringsleger en de verzetsbeweging Unita
hun oorlog die volgens schattingen van de
Verenigde Naties per dag aan duizend mensen
het leven kost. Ook in Liberia en Soedan hield
de burgeroorlog aan.
foto reuter stephen dupont
Wat lange tijd niet voor mogelijk
werd gehouden, gebeurde het af
gelopen jaar toch. Dankzij de inzet
van de Zuidafrikaanse president
Frederik de Klerk en leider van het
Afrikaans Nationaal Congres
(ANC) Nelson Mandela kwam een
officieel einde aan de politiek van
apartheid en daarmee aan de
overheersing van de blanke min
derheid in Zuid-Afrika. Op 7 de
cember werd formeel de over-
gangsraad geïnstalleerd waarin
blank en zwart het land besturen
tot de non-raciale verkiezingen in
april. De Klerk en Mandela stuit
ten op hun weg naar democratie
op rechtsextremisten die een ei
gen blanke thuisstaat eisen. Maar
ook geweld tussen ANC-aanhan-
gers en aanhangers van de con
servatieve Inkatha Vrijheidspartij
wierpen een schaduw over het
vredesproces. Mandela en De
Klerk kregen voor hun inspannin
gen de Nobelprijs voor de Vrede.
foto afp gerard julien
Geheime onderhandelingen in de Noorse hoofdstad
Oslo brachten op 13 september de Israëlische pre
mier Yitzhak Rabin en Yasser Arafat, leider van de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) bijeen op
het gazon van het Witte Huis in Washington. Onder
het toeziend oog van de eerder dit jaar aangetreden
Amerikaanse president Clinton schudden de twee
gezworen vijanden elkaar de hand. Israël en de PLO
sloten een overeenkomst die de Palestijnen vergaan
de autonomie moet geven, voorlopig alleen rond
Jericho en in de Gazastrook. De besprekingen over
de uitwerking van het akkoord hebben nog geen re
sultaat opgeleverd. De weerstand tegen de overeen
komst is zowel onder Israëli's als Palestijnen groot.
foto reuter gary hershorn
De bewoners van belegerde steden als Sa
rajevo en Mostar staat wederom een barre
winter te wachten. De VN-voedselkonvooi-
en stuiten nog steeds op blokkades, slechts
enkele bereiken de plaats van bestemming.
Eind maart werden de bewoners van de
moslim-enclave Srebrenica geëvacueerd.
Met vrachtwagenladingen tegelijk kwam
zij aan in Tuzla. foto
De bemiddelingspogingen van de Verenig
de Naties (VN) en de Europese Unie (EU) in
het conflict in het voormalige Joegoslavië
hebben ook in 1993 niet tot resultaten ge
leid. Alle strijdende partijen, Serviërs,
Kroaten en moslims, houden halsstarrig
vast aan hun eisen. Voor de bevolking in de
getroffen gebieden betekende dat opnieuw
een jaar vol gruwelijkheden. Tienduizenden
mensen zijn van haard en huis verdreven.
