Economie Beurs
Is het slecht nieuws dat slecht nieuws geen slecht nieuws is?
MAANDAG 27 DECEMBER 1993
156 H L
ECONOMISCH KORT
IN HET WESTEN VAN Duits
land zijn de prijzen in decem
ber ten opzichte van de maand
ervoor met 0,1 procent geste
gen. In 1993 stegen de consu
mentenprijzen met 3,6 procent.
In juli bedroeg de inflatie nog
4,3 procent in vergelijking met
een jaar daarvoor.
IN DE LANDEN VAN het GOS,
het Gemenebest van Onafhan
kelijke Staten, is de industriële
produktie in de periode januari
tot en met november met 14,7
procent verminderd ten opzich
te van dezelfde periode in 1992.
DE ORDERONTVANGST voor
duurzame gebruiksgoederen in
de Amerikaanse industrie is in
november opnieuw toegeno1
men en wel met 2 procent. In
oktober was dat percentage 2,6.
Het was de vierde maand dat de
orderontvangst groeide.
HAMBURG DPA
Bondskanselier Kohl van Duits
land deed gisteren in de Frank
furter Allgemeine Sonntagszei-
tung een oproep aan de sociale
partners om bij de komende
loononderhandleingen pas op
de plaats te maken. De Duitse
leider vraagt voorrang voor be
houd van werk en stimulering
van de economie.
BEURSEFFECTEN
RDM, ONDERDEEL VAN Bege-
mann, heeft vorige week met
Defensie een contract onderte
kend voor het onderhoud van
houwitsers. Het gaat om 106
miljoen gulden en het project
biedt het bedrijf 500.000 uren
werk.
BOELWERF VLAANDEREN in
Antwerpen, onderdeel van het
Nederlandse Begemann-con-
cern van Joep van den Nieu-
wenhuyzen, heeft opdracht ge
kregen voor de bouw van twee
tankers voor de rederij Maats in
Londen. Dat levert vijftien
maanden werk op. Met de order
is 400 miljoen gulden gemoeid.
DAIMLER-BENZ krijgt komend
jaar notering aan de effecten
beurs van Sjanghai. Verder pro
beert het Duitse concern ook
notering te krijgen in Singapore.
Eerder dit jaar was dat het geval
op Wall Street.
Kohl doet beroep op sociale partners
Kohl gaat er van uit dat de
werkloosheid voorlopig niet Zal
afnemen. Op het ogenblik staan
er in het westen van Duitsland
2,41 miljoen werklozen geregi
streerd, in het oosten 1,15 mil
joen. Zoals eerder gemeld ziet
Kohl weinig in een vierdaagse
werkweek. De bondskanselier
gelooft meer in matiging van de
lonen en een grotere arbeids-
produktiviteit.
Het einde van het jaar is in zicht. De puf
is eruit, beleggers zijn moe. Ze hebben
genoeg van het rumoer rond de Europe
se valuta's en ze zijn het ge-heen-en-
weer van de Japanse aandelenbeurs beu.
Ze hebben tabak van de Amerikaanse
dollar die alweer de twee gulden niet
heeft gehaald. Ze kunnen het woord dat
begint met een 'B' en eindigt op 'undes-
bank' niet meer horen. En vooral: ze zijn
dik tevreden met de winst die ze in 1993
hebben geboekt.
Dat laatste is terecht. Nederlandse
aandelen zijn het afgelopen jaar gemid
deld met maar liefst 40 procent in waar
de gestegen. Elders in Europa deden
aandelen het al bijna even goed en soms
zoals in Spanje, Zwitserland en Zwe
den nog beter. Obligaties stegen ner
gens ter wereld minder dan 10 procent
in waarde. Verliezer was dit jaar de Ame
rikaanse aandelenbeurs als je tenmin
ste met zeven procent koersstijging van
'verliezer' kunt spreken. De beste beurs
was die van Hong Kong, waar de gemid
delde prijs van aandelen bijna verdub
belde.
Ja, het was een mooi jaar. Wat zullen
wij nu nog in onze portefeuilles gaan
rommelen? Een enkele misser kan er nog
wel uit, maar dat klusje hebben de mees
te professionele beleggers (banken, ver
zekeraars, pensioenfondsen en beleg
gingsfondsen) in november al geklaard.
De correctie die ze daarmee veroorzaak
ten is inmiddels al weer ruimschoots
goedgemaakt. De EOE-index staat boven
de 400, een nieuw record, waarmee 1993
tevens de boeken zal ingaan als het jaar
dat vorige hoogtepunten van 1989 en
1987 ruimschoots in de schaduw stelde.
Wat kan de belegger onder deze geze
gende omstandigheden nog shockeren?
Eigenlijk niets. Niet het goede nieuws,
zoals over de totstandkoming van een
wereldhandelsakkoord twee weken gele
den. Maar ook het slechte nieuws laat
hem onberoerd. Zoals daar zijn (in volg
orde van ergheid voor beleggers): de stij
gende rente op Amerikaanse obligaties,
een verkiezingssucces voor een Russi
sche ultra-nationalist en een Amerikaan
se dollar die op de valreep nog eens een
paar cent teleurstelling heeft gebracht.
Het maakt hem allemaal niks meer uit.
Voor onverschilligheid is altijd wel een
excuus te verzinnen. Dat is op de finan
ciële markten niet anders. Neem de
Amerikaanse rente. Met inflatiegrafieken
in de hand weten beleggers het zo te
draaien dat de stijgende rente maar tij
delijk is en dus geen reden tot zorg. Vol
gens de ene index zou de inflatie name
lijk wel, en volgens de andere niet stij
gen.
Bovendien vertrouwt men op de slech
te economische ontwikkeling elders in
de wereld en het onlangs gesloten GATT-
akkoord. Hierdoor zou de inflatie en ren
te bedreigende stijging van de grond-
stoffenprijzen beperkt blijven, zegt men.
Geen reden dus tot zorg.
Helemaal bont maken de grapjassen
het die erop wijzen dat de rente op Ame
rikaanse staatsobligaties tussen 1750 en
1914 steeg, tussen 1914 en 1946 daalde,
de volgende 35 jaar weer steeg en 'pas'
sinds 1981 weer zakt. In het licht van
twee eeuwen rente-geschiedenis is de af
gelopen dertien jaar dus nog maar het
begin.
En dan Rusland. Dat is ook allemaal
wel 'zu verstehen' zoals psychologen dat
noemen: de financiële markten zijn ten
prooi gevallen aan crisis-in-Moskou-
moeheid. Zetten wij de laatste Rusland-
crises nog eens op een rij, dan zien we
de reactie op de financiële markten afne
men van hevig (na de poging tot staats
greep in augustus 1991) naar flauw (de
strijd in het parlement eind september)
tot nihil.
De Duitse beurs was eigenlijk de enige
die duidelijk reageerde op de dreigende
taal van de ultra-rechtse verkiezings
overwinnaar Zjirinovski. Maar een koers
daling met twee procent, die bovendien
alweer ruimschoots ongedaan is ge
maakt, getuigt niet echt van grote zorg
onder beleggers in Duitsland. Ze namen
niet eens de moeite om uit de wijken
naar dollar, de veilige haven die de hou
ders van Duitse marken bij vorige crises
nog massaal aandeden.
Dat laatste was natuurlijk weer jam
mer voor de dollar, die er ook niet al te
florissant bij ligt. Niks aan de hand, zeg
gen beleggers die al wat langer meelo
pen. Dat is normaal tegen het einde van
het jaar. In de afgelopen twintig jaar ging
de dollar ten opzichte van de Duitse
mark in de laatste twee weken van het
jaar in 70 procent van de gevallen om
laag. In de eerste twee weken van het
nieuwe jaar steeg de Amerikaanse munt
dan weer in 65 procent van de gevallen.
De vraag natuurlijk is of de financiële
markten op dit moment niet al te laco
niek reageren. Hoe moeten we dit inter
preteren? Is het slecht nieuws dat de
beurzen slecht nieuws niet als slechts
nieuws beschouwen? Of is dat nou juist
het beste nieuws voor 1994? Allebei is
mogelijk. Je kunt stellen dat de beurs
kennelijk op tegenvallers is voorbereid.
Niets staat in dat geval een verdere
koersstijging in de weg. Je kunt ook stel
len dat beleggers na de successen van
het afgelopen jaar blind zijn voor gevaar.
En dat is heel gevaarlijk. Tekenend voor
het huidige optimisme is dat niemand
zich dat lijkt af te vragen.
Brigitte Slot is werkzaam bij het Institute for
Research and Investment Services, een sa
menwerkingsverband van de Robeco Groep
en de RABO-bank.
Minder impor
VOORBURG ANP
In de eerste zeven maandeif
dit jaar heeft Nederland li
131 miljard gulden aan go[
ren geïmporteerd tegen
miljard in de overeenkom
periode van 1992. De expon
liep 143 miljard gulden tj|
147 miljard in 1992. Dat 1
uit voorlopige gegevens vaiL
Centraal Bureau voor de Sf
tiek (CBS). Deze gegevens
rusten deels op schattingen»
CBS is daartoe genood^
doordat de grensformalitd
vanaf 1 januari van dit jaan
afgeschaft. Bedrijven verst
ken sindsdien zelf hun hanji
gegevens aan het CBS. i
1
Investeringen it
Chili fors hogei.
SANTIAGO IPSj5
Buitenlandse investeringey
Chili hebben dit jaar de req
hoogte van 2,3 miljard djc
bereikt. Dat is een stijging]
bijna honderd procent. He'j
mité voor Buitenlandse Invj
ringen Roberto Mayorga
wacht voor dit jaar in totaal
bedrag van 2,5 miljard (F
aan buitenlandse investerii^
Volgens een internationale»
portage is Chili het Lal,
Amerikaanse land met het
stigste investeringsklin]
Mondiaal volgt Chili omni^
lijk na landen als Maleisie, 1
land, Singapore en Zuid-Ko^
BINNENLANDSE AANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
59,00 59,00
6,45
6,41
70,50 70,60
56,30 56,50
132,00 133,00b
11,00 11,00
2,95 2,40d
380,00 380,00b
141,00 141,10
61,50 61,50
60,00 60,00
63,50 63,50
44,00 44.00
114.00 114.00
138,00 138,00
117 50 117,50
50,00 51.50
316.80 316,80
30.00 30,00
71.90 71.90
132.00 132,60
45.60 45,60
29 80
giessen-de nrd
goudsmil
grolschcert.
gti holding
burgman heybr
calvé bel
delft instrum.
dorp groep
dorp groep d'94
fugromc-clel
gamma holding
gamma hold pr
9.60
9,60
1500.00 1500,00
1455,00 1455,00
890,00 890,00
1460,00 1460,00
22,00 22,00
99,20 99,20
312,00 314,00
23,60
23,70
43,10 43,10
73,50
73,20
140,00 139,00
23,30 23,10
43,00 43,00
105,20 105.20
35,90 35,90
23,10 23,10
170,00 a -
92.00 91,10
58.00 58,00
49.40 49,40
37,30 37,30
98,50 98,50
6.40
11,80
nagron eert
nedcon groep
nkl holding
ned part mij
44,20 44,00
26,30 26,20
350,00 345,00 a
26,60 30,00
43,70 43,60
167,00 167,00
122,50 122,10
18,00 17,90
18,00 18,00
22,30 22,80
47,50 47,60
79,50 80,00
265,00 265,00b
58,50 58,60
0,28 0,34
52,90 52,90
9,90 9,90
2,10
39,00 38,50
82,50 82,50
8,17 8,18
62,50 62,50
13,30 13,30
89,20 89,20
42,30 42,30
103.80 103,70
39,20 39,00
437,00 437,00
159,00 159,00
43,50 43,50
57,00 57,00
169,90 169,90
7000,00 7000,00
1620,00 1620,00
212000,00 212000,00
21200,00 21450,00
22780,00 22700,00
36,30 36,10
33,00 33,00
1,70 1,70
415,00 -
80,50 80,00
101,00 101,00
14,80 14,80
58,80 58,00
52,30 52,60
171,50 171,50
55,50 55,50
5150,00 5150,00
urïilever 7 prf
unilever 7 pre
unilever6 prf
unilever 4 prt
19,30 19,30e
134,50 134,30
134,50 134,80
93,70 95,50
54,40 55,00
89,90 90,00
268,00 269,00
14,60 14,60
138,00 137,50
29,80 29,80
60,40 60,40
96,20 96,20
4,73 4,80
47,00 47,00
52,00 51,50
13,30 13,30
1670,00 1670,00
43,00 43,00
27,50 27,80
18,10 18,10
47,00 47,20
145,00b 147.00b
72,50 74,00 b
15,20 15,20
190,00 190,00
89,50 89,00
226,00 226,00
1180,00 1180,00
113,00 113,00
100,50 100,50
68,50 68,50
41,50 41,60
500,00 500,00
22,50
77,00 77,00
16,00 16,00
104,20 104,50
71,50 73,50b
9,80 9,80
76,50 75,00 a
496,00 505,00b
23,40 23,40
BUITENLANDSE AANDELEN
albert fishert
alcat.alsth.fr f
allied signal ind
dai ichi bank yen
daiwa security yen
first pacific hk$
0,50
806,00 -
79,00 79,00
33,60 33,50b
31,20 31,20
54,90 53,70d
80,20 80,20 d
84,00a
181,00
21,30 21,30
103,70 103,70
0,20
4,60
60.50 60,50
58,20 58,20
18.50 18,50
45.20
3,00 -
12,50 12,50
91,00b -
53,80 53.80
0,90
37,00 37,00
60.20
6,70 6,80
8,60 10,00b
500.00
1920,00
1220,00 1190,00
58,00 58,00 d
49.30 49,30
55,60 55,60
64,30 61,00
4,10
honeywell
morgans co
news cayman
occidental petr
pacific telesis
p 4 o. steam
perkins foods
106,00 106,50d sanyo elee, yen
40,50 40,50
800,00 -
31,80 31,80
59,00 58,90
11,40
13,30 13,30
112,50 111,50
67,20 66,50
92,10 92,10
63,70 63,70
69,00
1790,00
1300,00
108,20 108,20
300,00
500,00 -
77,30 77,20
72,00 72,00
846,00 848,00
1165,00 1165,00
1810,00 1770,00
210,00 210,00
41.10 41,10d
17,10 17,10
55,20 55,20d
6,00
41.40 41,40
0,65
56,60 56,20
28,70 29,00 b
33,70 33.70
73,00
7,90
631,00
575,00 578,00
404,00
southw bell corp.
suzüki motor yen
tandycorp.
tdk corp. yen
STAATSLENINGEN
nl 123/486 96
nl 101/280-00
nl 101/486-96
nl 101/487-97
nl 91/4 90-00
nl 9 79-94
nl 9 901-11-00
nl 9 90111-00
nl 9 90IV-00
nl 9 911-11-01
nl 83/4 79 94
nl 83/4 84-94
nl 83/4 90-00
nl 83/4 9011-00
nl 83/4 911-11
nl 83/4 92-07
nl 81/2 83-94
nl 81/2 841-94
nl 81/2 8411-94
nl 81/2 87-95
nl 81/2 89-99
nl 81/2 91-01
nl 81/2 911-11
nl 81/4 84-94
nl 81/4 85-95
nl 81/4 90-00
nl 81/4 921-02
nl 81/4 9211-02
nl 81/4 92-071-11
nl 81/4 92-071-11
nl 8 85-95
nl 73/485-00
nl 73/490-00
nl 71/2 84-00
nl 71/2 851-95
nl 71/2 8511-95
nl 71/2 891-99
nl 71/2891199
71/2 nl 93p23
71/2nl93fasc
113,60
115,60
108,55
109,40
121,35
101,63
119,08
119,13
119,73
120.35
100,71
101.98
117.68
117,57
119,85
124,55
100,15
100,26
102.18
102,23
110,70'
117,65
122,40
100,83
102,45
115,00
117,30
117,63
120,35
120,80
102,02
105,10
112,45
104,30
101,47
102.19
110,65
111.35
117.60
1715,00
113,60
115,60
108,55
109,40
121,35
101,63
119,08
119,13
119,73
120,35
100,71
101,98
117,68
117.57
119.80
124,50
100,00
100,26
102.18
102,23
110,70
117,60
122,35
100,83
102,45
115,00
117,30
117.58
120,30
120,75
102,02
105,10
112,45
105,10
101,47
102.19
110,65
111.35
117,50
71/2 nl 93fasp
nl 71/489-99
nl 7 85-96
nl 7 891-11-99
nl 7 89111-99
nl 7 89IV-99
nl 7 93-03
nl 63/4 78-98
nl 63/4 85-95
nl 63/4 86-96
nl 63/4 88-98
nl 63/4 89-99
nl 61/2 68IV-94h
nl 61/2 68IV-94
nl 61/2 86-96
nl 61/2 87-94
nl 61/2 88-96
nl 61/2 89-99
nl 61/2 93-03
nl 63/887-97
nl 61/4 86-96
nl 61/4 86-96
nl 61/4 86-95
nl 61/4 87-95
nl 61/4 87-97
nl 61/4 871-95
nl 61/4 8711-95
nl 61/4 87-02
nl 61/4 88-94
nl 61/4 88-98
nl 61/4 93-98
nl 6 87-94
nl 6 88-94
nl 6 88-95
nl 6 88-96
nl 53/4 94-04
nl 5 64-94h
nl 5 64-94
nlgrb31/2h
nl grb 31/2v
30,00
109,70
101,82
108,03
108,23
108,50
109.60
103,35
101,90
101,70
106,70
107,05
100,00
100,00
103.30
101,00
103,70
105,60
105,95
106.43
104,80
101,58
103,13
101,20
101.20
1-03,70
101,53
101,75
104,10
99,99
102,35
104,80
100.21
100,18
101,12
102.31
100.84
97,50
99,50
77.70
77,70
108,23
108,50
109,60
101,90
101.70
106,63
107,05
103.30
101,00
103,70
105,60
106,00
106,43
104,80
101,58
103,13
101,20
101.20
103,70
101,53
101,75
104,10
100,00
102,35
104,80
100.21
100,18
101,12
102.31
100,84
grb31/2d 77,70
31/4 48-98h 98,50
31/4 48-98v 98.50
31/4 48-98d 98.50
beiert 31/4h 96.50
beiert 3 l/4v 96,50
beiert 31/4d 96,50
31/4 54-94h 99.50
31/4 54-94d 99,50
31/4 55-95 99,00
grb 3h 59.00
grb3v 61,00
grb 3d 61,00
grb21/2h 52,70
grb21/2v 52.20
grb 21/2d 52,20
SS'
ing
kim
kon. knpbt
kon. olie
nedlloyd
océ vd gr.
pakhoed
polygram
postb.beleggf.
rg florente f.
robeco
rodamco
rolinco
rorento
unilever c.
179,00
209,80
111,00
47,80
200,70
271,10
89,30
45,80
74,00
193,00
109,20
183,00
23,70
53,90
217,00
192,50
51,80
86,50
93,80
44,00
48,40
205,40
60,50
69,50
55,00
41,80
77,50
66,60
132,00
121,70
64,50
122,70
98,30
44,00
226,50
48,40
174,50
127,80
09/12/93 50,70
24/12/93 78,70
24/12/93 171,70
27/12/93 191,50
22/12/93 74,40
15/11/93 42,30
04/11/93 134,50
27/12/93 203,70
21/12/93 59,60
27/12/93 37,80
23/12/93 50,25
02/11/93 132,30
09/12/93 66,40
27/12/93 120,00
16/08/93
09/12/93 33,00
27/12/93 162,90
27/12/93 140,70
11/08/93 20,80
20/12/93 35,80
21/12/93 54,30
21/10/93 23,10
23/12/93 27,60
02/11/93 142,50
27/12/93 22,90
24/12/93 38,00
23/12/93 32,80
04/11/93 19,50
18/11/93 43,00
27/12/93 58,40
24/12/93 121,10
24/12/93 96,70
21/12/93 45,70
24/12/93 95,30
27/12/93 79,30
23/12/93 25,60
24/12/93 184,10
23/12/93 31.20
27/12/93 87,50
27/12/93 81,00
04/02/93 70,80
28/12/92 90,70
25/02/93 179,00
30/12/92 209,70
04/01/93 104,30
15/12/93 46,70
13/01/93 185,60
28/12/92 270,70
04/01/93 87,30
28/01/93 45,40
29/12/92 73,70
21/01/93 188,40
02/03/93 105,70
04/01/93 180,80
04/02/93 20,80
11/01/93 52,30
25/01/93 214,00
28/01/93 190,30
02/03/93 47,60
26/02/93 81,80
30/12/92 92,10
04/02/93 41,40
25/05/93 47,00
25/01/93 201,20
24/02/93 57,60
12/01/93 68,80
29/01/93 54,00
30/12/92 39,60
12/01/93 75,00
28/12/92 66,40
25/12/92 132,00
25/01/93 121,70
29/12/92 63,10
25/01/93 122,70
24/12/92 98,20
28/12/92 43,80
09/08/93 225,50
21/05/93 47,70
30/12/92 170,00
06/01/93 126,00
70,90
90,60
179,00
Noteringen bijgewerkt tot 1100 uur
48,70 48,70d
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
f
gedaan en laten
hj hoogste koers in 12 mnd.
g
bieden en ex dividend
1) laagste koers in 12 mnd.
h
laten en ex dividend
vk vorige koers (slotkoers)
k
gedaan en laten ex dividend
Ik laatste koers
1
gedaan en bieden ex dividend
ho
hoogste koers
b bieden
la
laagste koers
stopkoers
d ex dividend
sk
slotkoers
e gedaan en bieden
sk2
slotkoers 2 beursdagen terug
aab 11 80-003
aab 1181 a
aab 93/4 80a
aab 91/4 84a
aab 91/4 90-95
aab 65/8 93-00
aab 9 90-97
aab 91/4 91-01
aab 83/4 84
aab 83/4 85
aab 83/4 91-94
aab 83/4 91-96
aab 81/2 90
aab 81/2 90-00
aab 81/2 92-95
aab 8 78-98a
aab 8 bb 90-94
aab 8 bb 90-97
aab 73/4 89-95
aab 71/2 85
aab 71/4 86-96
aab 71/4 86-06
aab 7 89-94
aab 63/4 kap 86
aab 63/4 86-06
aab 63/4 87 07
aab 6 88-94
bng 7 93-03
bng 63/4 88-98
bng 63/4 93-08
bng 65/8 93-01
bng61/2 86-11
bng 61/4 93-00
bng 090-02
borsumy 61/2 93p00
b0hrm-!.ant91/4
buhrm 63/4 87
clbn 73/4 78a
denm 61/8 93
diac mep 81/4 72
diac mep 71/2 69
dor 21/2 56-96
eib 91/4 90
eib 71/4 85-95
eib 61/2 86-96
eib 61/2 87-02
enel 8 85-95
engl 31/2 c
fokker 73/4 89-94
hoogov93/4 87
