Harnas voert geweld verder op
Zeven doden bij explosies
in volle Filipijnse kerk
Losprijs voor een jonge man: oma, veel geld en olie
ijirinovski scoort het
est: 59 parlementszetels
fcht doden tijdens kerst
ij branden in Duitsland
lus prijst vredestichters
lidden-Oosten in toespraak
Vredige kerst
in Bethlehem
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Bethlehem heeft het afgelopen
weekeinde uitbundig kerstfeest
gevierd, voor het eerst sinds het
uitbreken van de Palestijnse
volksopstand (intifada), zes jaar
geleden. De festiviteiten verlie
pen zonder geweld of ordever
storingen. Naar schatting kwa
men zo'n 20.000 mensen op de
been.
In de St. Catharina Kerk droeg
Jeruzalems patriarch, monseig
neur Michel Sabach, de nacht
mis op. Hij sprak in zijn preek
steun uit voor de vredesonder
handelingen, maar uitte ook
kritiek op Israël. „In de gevan
genissen zitten nog steeds poli
tieke gevangenen en economi
sche instabiliteit is ons deel",
zei hij. Een controverse over het
vertonen van de Palestijnse vlag
loste zich in de loop van vrijdag
op. Het gemeentebestuur legde
zich er bij neer dat de vlag niet
zou wapperen van de officiële
stadhuis-vlaggestok. In plaats
daarvan werd een Palestijnse
vlag gehesen aan een proviso
risch neergezette stok op het
Kribbeplein, pal voor het ge
meentehuis. Later plaatsten Pa
lestijnse activisten toch een vlag
op het dak, maar ook die werd
ongemoeid gelaten.
Een Palestijns meisje bewondert de Latiji
;sie op weg naar de Kerk van de Geboorte in Bethlehem.
'Israël maakt grote fout door niet in te gaan op aanbod bestand'
Na de moord op een hoge Israëlische legerofficier, afge
lopen vrijdag, heeft de islamitische verzetsbeweging Ha
rnas laten weten dat ze vanaf vandaag zal laten zien hoe
sterk ze is. De organisatie zegt dat de Israëlische regering
een grove fout heeft gemaakt door niet in te gaan op een
aanbod tot een bestand.
militaire terugtrekking uit de
bezette gebieden binnen een
jaar en de vrijlating van alle Pa
lestijnse gevangenen.
Minister van buitenlandse za
ken Shimon Peres zei zaterdag
echter dat de regering geen en
kele belangstelling heeft voor
een staakt-het-vuren met Ha
rnas. In een gisteren verspreid
pamflet zegt de islamitische
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Het driedaagse bestand, dat
vlak voor de kerstdagen door
Harnas werd afgekondigd, liep
afgelopen nacht af. Harnas zei
bereid te zijn haar acties tegen
burgers stop te zetten als Israël
een aantal maatregelen zou af
kondigen, zoals een complete
verzetsbeweging dat de regering
„kennelijk niet begrijpt hoe be
langrijk ons aanbod is".
Dat Harnas het niet bij de ver
spreiding van pamfletten laat,
bleek afgelopen vrijdag op
nieuw, toen de gewapende arm
van de organisatie een aanslag
uitvoerde op een legerjeep in de
Gazastrook. De 35-jarige luite
nant-kolonel Meir Mintz kwam
daarbij om het leven. Mintz was
coördinator van de in burger
opererende arrestatieteams in
de Gazastrook. Hij was de hoog
ste officier die sinds het begin
van de intifada, de Palestijnse
opstand, in de Gazastrook is ge
dood.
Het is niet duidelijk of de vier
gemaskerde aanvallers wisten
dat Mintz in de jeep zat, maar
de legerleiding houdt ernstig re
kening met die mogelijkheid.
Drie Israëlische militairen raak
ten gewond toen de jeep
frontaal onder vuur werd-geno
men, even ten noorden van Ga-
za-Stad. De aanvallers wisten te
ontkomen.
Kort na de operatie versche
nen in Gaza-Stad Hamas-acti-
visten op straat. Ze schoten in
de lucht en maakten bekend dat
de aanslag een wraakneming
was voor de dood van de Imad
Aki, een plaatselijke Hamas-
commandant. Aki werd vorige
maand door soldaten doodge
schoten.
Israëlische troepen hebben
gisterochtend in Zuid-Libanon
een Noorse militair van de vre
desmacht van de Verenigde Na
ties doodgeschoten en een an
dere VN-militair verwond. Dit is
door een woordvoerder van
Unifil, de VN-macht in Libanon,
meegedeeld. Volgens een hoge
functionaris van het Israëlische
leger zouden de militairen heb
ben geschoten op „verdachte"
figuren die zich ophielden in de
door Israël bezette zone" in
Zuid-Libanon.
De Filipijnse priester Leonardo Dublan verzamelt de spullen die kerkgangers hebben achtergelaten toen zij in
paniek op de vlucht sloegen na een aantal explosies in de kerk tijdens de kerstdienst.
FOTO AFP RENE LUMAWAG
In de Filipijnen zijn op tweede
kerstdag zeker zeven doden en
meer dan 130 gewonden geval
len toen drie bommen tijdens
een avondmis in de San-Pedro-
kathedraal in Davao op het zui
delijke eiland Mindanao tot
ontploffing werden gebracht.
Onder de drieduizend gelovigen
in de kerk brak paniek uit.
President Fidel Ramos gaf gis
teren opdracht tot een klopjacht
op de daders. Enkele uren na de
aanslag voerden vermoedelijk
christelijke militanten een ver
geldingsactie uit. Ze schoten
twee granaten af op een moskee
in een buitenwijk van Davao.
Daarbij vielen geen slachtoffers.
De priester die zondagavond
in de kathedraal de mis las, Leo
nardo Dublan, zag plotseling
een granaat uit een zijvleugel
op het altaar afrollen. „Mijn
stem stokte in mijn keel, ik kon
alleen nog maar gebaren naar
de mensen dat zij tussen de
banken moesten duiken."
Het eerste explosief ontplofte
vlak voor het altaar, onmiddel
lijk gevolgd door een ontplof
fing midden in de kerk en een
bij het portaal. Scherven van de
granaten schoten door de me
nigte gelovigen. De mensen
massa stormde naar de uitgan
gen, zware houten banken om-
vertrappend.
Op paaszondag in 1981 vielen
door een soortgelijke aanslag in
de kathedraal zeventien doden.
Wie verantwoordelijk was voor
de nieuwe aanslag viel niet di
rect te zeggen. Op Mindanao
vechten moslimrebellen al lang
om afscheiding van de Filipij
nen, maar ook communistische
guerrillastrijders zijn actief op
het eiland.
In Armeens-Az.erbeidzjaanse oorlog zijn gijzelingen dagelijkse kost
correspondent
Elke oorlog heeft zo zijn eigen karakteristieken. Het
meest opmerkelijke bijverschijnsel van het conflict
tussen Azerbeidzjan en Armenië is het nemen van gij
zelaars. De burgerbevolking die niet vlucht voor de
vijandige troepen, wordt systematisch gevangen ge
nomen. Maar ook de burgers zelf doen er aan mee.
Veel families aan weerskanten hebben hun persoon
lijke gijzelaar in huis, ondanks het feit dat ze mis
schien niet eens genoeg eten voor zichzelf hebben. Ze
hopen deze gijzelaar te kunnen inruilen voor een fa
milielid dat aan de andere kant vastzit. „Het pro
bleem, en het onmenselijke, is dat een oude vrouw of
een baby niets waard is. Daar krijg je geen jonge vent
voor terug", zegt André Picot, het hoofd van de Inter
nationale Rode-Kruis-missie in Bakoe.
De Fransman zit bijna twee jaar in Azerbeidzjan en
zegt nooit eerder dit verschijnsel op zo'n grote schaal
te hebben gezien. Reizigers in de vorige eeuw ver
meldden overigens al dat onthutsend veel gijzelingen
plaats vonden in deze contreien. Het zit kennelijk in
de volksaard.
Maar hoe vind je je familielid aan de andere kant?
Hier weten handige jongens een slaatje uit te slaan. In
Azerbeidzjan staan drie handelaren bekend om hun
gewiekstheid. Zij sporen het vermiste familielid op en
onderhandelen erover of de tegenpartij akkoord gaat
met het inruilen van hun gijzelaar tegen de aangebo
den gevangene van de andere kant. Als die wordt af
gewezen, moet een andere gijzelaar worden gevan
gen.
Hoe gezonder je gijzelaar is, des te sterker je staat. Als
je slechts een oma hebt aan te bieden en je jonge
zoon terug wilt, moet worden bijbetaald. De prijzen
zijn niet misselijk voor een land waar het minimum
loon op vier dollar ligt. Een jongeman is al gauw acht
tot tien miljoen roebel waard (meer dan zevendui
zend gulden). Zo gebeurt het dat mensen een miljoen
roebel plus duizend liter olie bovenop hun gijzelaar
moeten betalen om hun familielid vrij te krijgen.
„Soms verwarren de mensen ons met de handelaren,"
zegt Picot. „Dan komen ze hier aan met hun geld en
vragen ons hun familielid terug te brengen. Een keer
kregen we een baby om te repatriëren. Zogenaamd op
humanitaire gronden, maar de echte reden was dat
een baby geen commerciële waarde heeft."
Sinds een officiële commissie voor gijzelaars is inge
steld, schijnt de handel wat te zijn verminderd, maar
tot voor kort was het mogelijk om naar het ministerie
van binnenlandse zaken te stappen om een Armeniër
te halen. Tegen betaling van smeergeld aan de juiste
personen kon iedereen die er een nodig had, zo een
gijzelaar kopen. Het Rode Kruis maakt zich ernstig be
zorgd over deze praktijken. Voortdurend dringt de or
ganisatie er bij beide regeringen op aan de Conventie
van Genève na te leven, volgens welke het is verboden
gijzelaars te nemen. Steevast verschuilen de partijen
zich achter het argument dat eerst de ander de Con
ventie maar moet naleven. Bovendien heet het geen
officiële politiek te zijn, want burgers nemen elkaar
gevangen.
Het kwalijke is dat er geen enkele controle mogelijk is
van de omstandigheden waaronder de gijzelaars ge
vangen zitten. Sinds maart '92 heeft het Rode Kruis
driehonderd mensen kunnen bezoeken aan beide
kanten, terwijl volgens de officiële gegevens tegen de
vierduizend Azeri's zijn gegijzeld. Hierover zegt Picot
echter: „Dat getal betreft eigenlijk de vermisten. Het is
onbekend hoeveel er daarvan nog in leven zijn. Vaak
willen de autoriteiten niet aan families vertellen dat
hun zoon dood is. Maar we weten dat deze oorlog een
slachtpartij is geweest. Vorig jaar vielen soms twee
duizend gewonden per maand. Over het aantal doden
weten we niets".
Omdat de soldaten geen papieren of insignes op zich
dragen en de twee partijen dezelfde uniformen dra
gen, met soms een vlaggetje op de arm ter onder
scheid, is het vaak onmogelijk een lichaam te identifi
ceren. Bovendien is het Rode Kruis bang dat wanneer
een familie hoort dat hun verwante niet meer in leven
is, de gijzelaar uit wraak wordt gedood.
Ter illustratie van de absurditeit van de hele oorlog
vertelt Picot over een ontmoeting tussen delegaties
van de Azerbeidzjaanse en Armeense regeringen, die
werd georganiseerd door het Rode Kruis. Er zou op
een geheim punt in de buurt van het front worden on
derhandeld over de uitwisseling van gijzelaars. „De
Azerbeidzjaanse delegatie was zwaar bewapend. Daar
maakte ik me een beetje ongerust over. Terwijl we
naar het ontmoetingspunt toe liepen, meldde ik de si
tuatie via de walkie talkie aan mijn collega's die met
de Armeense delegatie mee liepen. Bij hen was het
hetzelfde. Toen we na de laatste bocht elkaar ont
moetten, viel er even een dreigend moment van stilte.
Maar ineens herkende een aantal soldaten elkaar. 'Hé,
heb ik niet met jou gevoetbald,' riep er een, en toen
vielen ze elkaar allemaal om de hals. Terwijl wij daar
na binnen moeilijke besprekingen voerden, zaten die
jongens buiten met elkaar thee te drinken en te la
chen. En dat zijn dan aartsvijanden."
Mannen van '93:
Mandela, Arafat,
Rabin, De Klerk
Het weekblad Time heeft Yit
zhak Rabin, Yasser Arafat.
Nelson Mandela en Frederik de
Klerk gekozen tot 'mannen van
het jaar 1993'. Time prees de
premier van Israël, de leider van
de Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie PLO, de voorzitter van
het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) en de president van
Zuid-Afrika, voor hun streven
naar vrede.
Sinds 1927 kiest Time elk jaar
een man of vrouw van het jaar.
Vorig jaar werd de Amerikaanse
president Bill Clinton tot man
van het jaar uitgeroepen.
Bom luidt einde
van kerstbestand
Noord-Ierland in
BELFAST Rtr-AFP
Zestien minuten na het aflopen
van een driedaags bestand van
de IRA is vanochtend in Noord-
Ierland alweer een bom ont
ploft. Er viel één gewonde, een
burger, bij de aanslag op het
politiebureau van Fintona, ne
gentig kilometer ten westen van
de hoofdstad Belfast.
De politie houdt het verboden
Ierse Republikeinse Leger (IRA)
verantwoordelijk. De IRA had
aangekondigd dat het bestand
rond Kerstmis slechts drie da
gen van kracht zou blijven. Bij
het politieke geweld in Noord-
Ierland zijn dit jaar al 83 men
sen omgekomen.
De Ierse premier Albert
Reynolds riep de IRA in een
kranteartikel op een einde te
maken aan zijn oorlog met
Groot-Brittannië. Reynolds
vroeg de IRA en zijn politieke
vleugel, de Sinn Fein, hun be
denkingen over het Engels-Ierse
vredesinitiatief te overwinnen
en af te zien van geweld. „We
moeten ons niet laten afleiden
door de vragen die in de toe
komst zullen worden beant
woord."
Speelgoed voor
wapens in VS
NEW VORK* AFP
Om het zo felbegeerde poppen
huis voor zijn dochtertje te kun
nen kopen, heeft de Newyorkse
José, die verder anoniem wil
blijven, zijn halfautomatische
pistool vrijdag voor Kerstmis bij
de politie ingeleverd. Het wa
pen, dat hij al jaren „voor de ze
kerheid" had, leverde hem 75
dollar plus een tegoedbon voor
speelgoed ter waarde van hon
derd dollar op. Ruimschoots ge
noeg voor het poppenhuis dat
hij anders niet had kunnen be
talen.
De speelgoedbon was een
idee van de 14-jarige Fernando
Matteo. Hij overreedde zijn va
der, een handelaar uit Manhat
tan, vijfduizend dollar uit te
trekken voor de ongewone ruil:
een speelgoedbon tegen inleve
ring van een wapen. Ook enkele
speelgoedketens stortten geld in
het fonds.
Het aanbod gold voor iedere
inwoner van het 34ste district,
een 'slechte' buurt van New
York. Tot grote verbazing van
de politie werkte het plan. Za
terdagmiddag waren al 299 wa
pens van de meest uiteenlopen
de soorten bij de politie ingele
verd.
BANDAG 27 DECEMBER 1993
kerstnacht in Colombia: 135 doden
-pGOTAIn de drie belangrijkste steden van ColombiaBogo-
i, Medellin en Cali zijn in de kerstnacht zo'n 135 mensen op
>welddadige wijze om het leven gekomen. Het merendeel werd
pergeschoten of neergestoken, veelal als gevolg van overmatig
coholgébruik door de daders. Vergeleken met vorig jaar is het
crtweld in de kerstnacht in Colombia afgenomen met veertig
k^ocent.
iq
Jeel geld voor 'moordenaars' Escobar
"Vota Zeventien Colombiaanse militairen en politie-agenten
2<Êbben ieder meer dan 50.000 gulden ontvangen voor hun aan-
jel in de dood van 's werelds grootste drughandelaar, de Co-
imbiaanse drugbaron Pablo Escobar. Escobar werd op 2 de-
\jmber neergeschoten in de stad Medellin toen hij probeerde te
lichten voor veiligheidsagenten.
[rachtwagen ramt huis: vijftien doden
nice Vijftien mensen zijn gisteren in Turkije bij de plaats Ye-
[ce gedood toen een met marmer geladen vrachtwagen een
liis ramde waar een religieuze bijeenkomst werd gehouden,
iventien mensen raakten gewond. In het huis waren zo'n tach-
e mensen aanwezig. Het ongeluk gebeurde doordat de rem-
jen van de vrachtwagen het plotseling begaven.
inierikanen schieten Somaliër dood
Iirobi Bij het eerste ernstige incident in Somalië sinds weken,
febben Amerikaanse VN-soldaten een gewapende Somaliër
bodgeschoten. De Somaliër zat in een vrachtwagen, waarop
n machinegeweer stond. Het incident gebeurde in het door de
Ij-vredesmacht streng bewaakte havengebied van de Somali-
jhe hoofdstad Mogadishu. Het wapenbezit is daar streng ver-
)den.
Noord-Korea heeft al kernbommen'
jw york/peking De Amerikaanse buitenlandse inlichtingen-
bnst CIA heeft president Clinton laten weten dat Noord-Korea
aarschijnlijk een of twee kernbommen heeft ontwikkeld. Dit is
kteren vernomen van functionarissen in de inlichtingenwereld
[Washington. De CIA weigerde in te gaan op de vraag of zo'n
'pport naar het Witte Huis is gegaan. Ook het Witte Huis zelf en
it ministerie van buitenlandse zaken in Washington weigerden
jmmentaar.
h ondlegger positief denken overleden
jw york Dominee dr. Norman Vincent Peale, die miljoenen
jensen inspireerde met zijn boek 'De kracht van het positief
jnken' is op 95-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats
-tdwling. De predikant zou twee weken geleden een hartinfarct
ejjbben gehad. Dominee Peale heeft zo'n 46 boeken op zijn
eriam staan. 'De kracht van het positief denken' werd in 1952
□rjpubliceerd en was een van de eerste „zelfhulp"-boeken.
nilft zetels Russische parlement verdeeld
ens de officiële uitslag van
verkiezingen voor het Russi-
parlement heeft de ex-
mrechtse Liberaal Demo-
ische partij van Zjirinovski
59 zetels het beste resultaat
aald. De Russische kiescom-
;ie maakte zaterdag de ver-
ng van 225 van de in totaal
zetels in het parlement be-
d. De overige 225 zefels in
Lagerhuis, de staatsdoema,
den toegewezen aan indivi-
le kandidaten uit de kiesdis-
.en. Over de verdeling van
zetels zijn nog geen officiële
ledelingen gedaan,
e Liberaal Democraten be
lden 22,79 procent van de
rzijnmen. De hervormingsge-
je partijen waren samen
etjd voor 78 zetels. Daarvan
Ruslands keuze, dat wordt
geleid door vice-premier Jegor
Gaidar en 15,38 procent van de
stemmen in de wacht sleepte,
40 afgevaardigden leveren. De
twee kleinere hervormingsge
zinde partijen, het blok Javlins-
kj-Boldirev-Loekin en de Partij
van Russische Eenheid en Een
dracht, kunnen op respectieve
lijk 20 en 18 zetels rekenen.
De twee coirimunistische par
tijen kregen 53 zetels. Daarvan
gaan er 32 naar de Communis
tische Partij Rusland en 21 naar
de communistisch georiënteer
de Boerenpartij. De onafhanke
lijke beweging Vrouwen van
Rusland, die campagne voerde
voor meer sociale zekerheid
voor vrouwen en kinderen, be
haalde ook 21 zetels. De gema
tigde Democratische Partij van
Rusland ten slotte krijgt veer
tien afgevaardigden in het par
lement.
verschillende branden zijn in
kerstweekeinde in Duitsland
doden gevallen. Vermoe-
jk rechtse extremisten
ïtten op kerstavond op twee
itsen in Duitsland brand,
je branden hadden weinig
ide en geen gewonden tot
echtpaar, hun acht jaar
e dochter en de moeder van
rouw kwamen gistermorgen
het leven toen hun huis in
cel, bij Hannover, uitbrand-
Een ander kind en een
ïw wisten aan het vuur te
mappen. De oorzaak van de
ld wordt nog gezocht.
Bispingen, oofc in de buurt
Hannover, kwamen een
jarig meisje en haar zes jaar
broer om het leven toen
op eerste kerstdag brand uit
brak in een boerderij. De ouders
konden zich in veiligheid bren
gen. Het vuur werd waarschijn
lijk veroorzaakt door kortslui
ting in een kerstverlichting.
In een vluchtelingencentrum
in Neurenberg kwam' op eerste
kerstdag een 40-jarige Turk bij
een brand om het leven geko
men. Twaalf andere bewoners
raakten gewond. De politie zei
dat de brand kennelijk was ver
oorzaakt door een brandende
sigaret of kortsluiting en niet
door brandstichting.
Een 63-jarige vrouw kwam
zaterdagmorgen om het leven
toen brand uitbrak in haar va
kantiehuis langs de Baltische
kust. Volgens de politie was de
ze brand door een kaars veroor
zaakt.
[aanstad ap vastberaden moed, zodat ze het
pad van de geschiedenis kun
nen leiden in de richting van
het doel van waarachtige socia
le vooruitgang", zo zei de paus,
die een reis naar het Midden
Oosten overweegt.
De paus sprak zijn droefenis
uit over „de onmenselijke logica
van inter-etnische conflicten"
in Bosnië, voormalige Sovjet-re
publieken, Somalië en andere
door strijd verscheurde Afri
kaanse landen. „Alleen weder
zijds respect en broederlijke to
lerantie kunnen een einde ma
ken aan haat en vijandigheid",
aldus de paus.
s Johannes Paulus II heeft
Irdag in zijn kersttoespraak
duizenden mensen op het
Pietersplein in Romes de
I ndvastigheid en moed" ge-
n en van degenen die in het
•den-Oosten vrede tot stènd
)eren te brengen. Hij sprak
zijn afgrijzen uit over het
dvergieten in het voormali-
Jjoegoslavië en andere oor-
^gebieden.
Iflpegen vooral hen die zich
iet Midden-Oosten te ver
aten. Geef de leiders van vol-
5. i vooruitziende wijsheid en
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
I J OPA Deutsche Presse Agentur GPD Gemeenschappelijke Persdienst
OUITENLAND The Independent ,hS,n,„
