Nullijn WVC in ruil
voor behoud banen
'Voorspellen van de Maas
is net als het weerbericht'
Malus gaat op de helling
Kabinet dreigde met crisis
O o
Lubbers: 'De Vries en
Heerma handelden stom'
Binnenland
'Rekenkamer gaf Kamer
onjuiste informatie'
SPECIALISTEN IN NACHTRUST
RIJDAG 24 DECEMBER 1993
[sberen-tweeling geboren in Blijdorp
yiterdamIn de Rotterdamse diergaarde Blijdorp is een ijs-
irentweeling geboren. De beertjes en hun moeder Katrien ma-
en het goed. Vader Ivan, die het afgelopen jaar in Rotterdam
voonde, is weer terug naar zijn eigen verblijf in Ouwehands
)ierenpark. De twee beertjes zijn al op 9 december geboren,
naar dat werd geheim gehouden omdat het nogal eens misgaat,
ioms worden de ijsbeertjes door hun moeder opgegeten. Vanaf
:erste kerstdag kan het publiek de beertjes zien via een televisie
nhet restaurant.
Van der Louw wordt NOS-voorzitter
ifn haag Het kabinet heeft gisteren André van der Louw (PvdA)
roorgedragen als voorzitter van de NOS. Premier Lubbers heeft
dit meegedeeld na afloop van de wekelijkse ministerraad. Van
der Louw, thans voorzitter van de Mediaraad, volgt per 10 janu
ari drs. Max de Jong op, die afziet van verlenging van zijn ter
mijn. Van der Louw was minister van CRM in het kortstondige
tweede kabinet-Van Agt (CDA, PvdA en D66). Daarvoor was hij
partijvoorzitter van de PvdA, burgemeester van Rotterdam,
voorzitter van het sectiebestuur betaald voetbal en voorzitter
van de ter ziele gegane Rijnmondraad.
Lubbers op bezoek bij Clinton
_j haag Premier Lubbers brengt 4 januari samen met minister
Kooijmans van buitenlandse zaken een bezoek aan de Ameri
kaanse president Clinton. Ze praten daar over de NAVO-topcon-
ferentie op 10 en 11 januari in Brussel, de toekomst van de we
reldhandel na het recente GATT-vrijhandelsakkoord, de Trans
atlantische veiligheidsrelaties en de alarmerende ontwikkelingen
in Rusland waardoor voormalige Oostblok-landen zich massaal
bij de NAVO willen aansluiten.
Agenten schieten bij achtervolging
Rotterdam De Rotterdamse politie heeft gisteren gericht ge
schoten op een gestolen auto die door meerdere politiewagens
werd achtervolgd. De achtervolging eindigde toen de wagen met
grote snelheid tegen een lantaarnpaal reed. De inzittenden sloe
gen met hun hoofd door de voorruit. De twee 29-jarige Rotter
dammers zijn in een ziekenhuis opgenomen. Tijdens de achter
volging reden ze nog in op een politieagent op een fiets. De man
kon net op tijd opzij springen. De verdachten worden onder
meer aangehouden op verdenking van poging tot doodslag van
een politieman en diefstal.
Happietaria brengt 60.000 gulden op
rotterdam De eerste Nederlandse Happietaria in Rotterdam
heeft in minder dan drie weken een winst van ongeveer 60.000
gulden geboekt. Dit bedrag gaat naar een aantal projecten in de
Derde Wereld. De omzet van het eethuis bedroeg in de periode
van 4 tot 23 december 80.000 gulden. Happietaria is gisteren ge
sloten. Deze eetgelegenheid waar de mensen zelf de prijs van de
maaltijden konden vaststellen, was een initiatief yan de stichting
'Krappe Kerst'. Ongeveer vierhonderd studenten van vijf christe
lijke studentenverenigingen werkten mee.
VN durven niet in Haags centrum
den haag De Verenigde Naties willen dat het kantoor van de
Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW)
[buiten het centrum van Den Haag komt. Een vestiging in de
stad is volgens de VN veel te kwetsbaar omdat het gebouw
[moeilijk te beveiligen is. De VN hebben hun oog laten vallen op
de Johan de Wittlaan, bij het Congresgebouw. Het kantoor moet
jplaatsbieden aan meer dan vijfhonderd medewerkers en het
moet in 1995 open. Begin dit jaar ondertekenden 130 landen het
'erdrag waarin alle chemische wapens worden verboden.
Luchtalarm zet Borne op stelten
borne Een luchtalarm dat door een storing per ongeluk afging,
heeft gisteren veel inwoners van de gemeente Bome in Overijs
sel ruw uit de slaap gewekt. De politie kreeg via de 06-11-centra
le in een uur tijd bijna 500 telefoontjes van verontruste burgers
die zich afvroegen wat er aan hand was. Het alarm werd na een
uur loeien uiteindelijk uitgezet. Hoe het euvel is ontstaan, is niet
duidelijk.
Paul van Vliet in 'My Fair Lady'
Amsterdam De cabaretier Paul van Vliet krijgt de rol van profes
sor Higgins in de nieuwe musical 'My Fair Lady' van producent
Joop van den Ende. De musical, onder regie van Eddy Habbema,
gaat volgend seizoen in première. Voor andere rollen bijvoor
beeld die van Eliza Doolittle, worden nog mensen gezocht. Wie
de muziek voor de musical gaat schrijven of wanneer hij in pre
mière gaat is nog niet bekend.
Pakjes uit de lucht
gilzeruenNiet per arreslee, maar per helikopter kwam de kerst
man gisteren naar het asielzoekerscentrum Prinsenborch in Gil-
ze-Rijen om de kinderen te verrassen. Op de vliegbasis van Gil-
ze-Rijen en Woensdrecht had het personeel speelgoed ingeza
meld. foto anp r. schipper
den haag gpd
Minister De Vries en staatsse
cretaris Heenna hebben 'stom'
gehandeld, door openlijk kritiek
te leveren op CDA-fractievoor
zitter Brinkman. Dat zei pre
mier Lubbers gisteren na afloop
van de ministerraad. De harde
woorden die PvdA-staatssecre-
taris Wallage over Brinkman
sprak, betitelde Lubbers als
'dom'.
De premier nam zijn beoogde
opvolger in bescherming tegen
de toenemende kritiek die
Brinkman de laatste tijd over
zich heen krijgt. De Vries en
Heerma (beiden CDA) zetten
zich deze week af tegen de ma
nier van optreden van Brink
man. De CDA-fractievoorzitter
zou te veel bezig zijn met het
oppoetsen van zijn imago, zo
luidde hun kritiek. Lubbers be
strijdt dat.
De harde uithaal van Wallage,
die Brinkman ervan beschuldig
de zijn redeneringen uit de 'slo
ganfabriek' te betrekken en 'po
litiek simplisme' te bedrijven
doet Lubbers af als ,,een gefrus
treerde reactie".
Wallage wilde minder ver
gaande maatregelen in de bij
stand en de WW, maar heeft dat
pleidooi verloren door persoon
lijk ingrijpen van de premier
„Ik zie het dan ook als een ge
frustreerde reactie omdat hij te
rug moest komen op de bij
stand en de WW", aldus Lub
bers. Bovendien zou Wallage
die nummer twee op de kandi
datenlijst van de PvdA staat
zich in verband met de nade
rende verkiezingen extra willen
profileren, zo vermoedt Lub
bers.
Koningin Beatrix was gisteren in het door overstromingen geteisterde Meers in Limburg om poolshoogte te
nemen van het wassende water van de Maas. foto anp arthur bastiaanse
rotterdam ben maandag
Elke overstroming is weer anders. Door de water
golf die de Maas deze week in het zuiden des
lands ver buiten haar oevers liet treden, stroomde
zo'n 3.100 kubieke meter water per seconde langs
Borgharen. Een topafvoer, zeggen de deskundi
gen. Toch bereikte het water geen recordhoogte.
„Dit is niet de hoogste waterstand die ooit bij
Maastricht is voorgekomen", zegt dr. ir. H. Ber
ger, verbonden aan de vakgroep Gezondheids
techniek en Waterbeheersing van de Technische
Universiteit Delft. „In 1926 was de waterstand ho
ger, maar de afvoer lager."
Er verandert heel wat in een rivier. De bodem kan
verzakken, veroorzaakt door de mens. Dat kan
door veranderingen in landgebruik, drainage, irri
gatie, bouw van stuwen en kanalen, waterkracht
centrales en stuwmeren. De veranderingen in het
riviersysteem gaan steeds sneller, stelde Berger in
zijn proefschrift 'Afvoervoorspelling voor de
Maas'. Met als gevolg dat steeds moeilijker is te
voorspellen hoe de rivier zich zal gedragen en de
rekenmethoden daarvoor regelmatig moeten
worden aangepast.
De afgelopen eeuwen heeft het kritieke punt van
de Maas zich steeds verder naar het zuiden ver
plaatst. Ijsgang, vroeger een belangrijke oorzaak
van overstromingen stroomafwaarts, komt door
temperatuurstijging van het water door de aan
wezigheid van energiecentrales nauwelijks meer
voor. Doo rivierverbeteringswerken, zoals het af
snijden van bochten, stroomde de Maas nog snel
ler.
Het zuidelijke deel van de Nederlandse Maas is
niet in te dammen. „Het water stroomt gewoon
door", zegt Berger. Pas vanaf Boxmeer liggen er
dijken langs de Maas. „En dan krijg je de geleide
lijke overgang naar een benedenrivierengebied.
De helling Van de bodem van de rivier wordt
Ook donorcodicil
van 12-jarige is
straks geldig
den haag «anp
Codicils voor orgaandonatie
die zijn ingevuld door jon
geren van twaalf tot acht
tien jaar krijgen rechtsgel
digheid. Als een van de ou
ders of allebei bezwaar ma
ken, gaat de donatie echter
niet door.
Dit blijkt uit de antwoor
den van staatssecretaris Si
mons (volksgezondheid) en
minister Hirsch Ballin
(justitie) op vragen uit de
Kamer over het wetsvoor
stel op de orgaandonatie.
Daarin houden Hirsch Bal
lin en Simons vast aan een
toestemmingssysteem. Zij
blijven tegen een systeem
van geen bezwaar, waarbij
het gebruiken van de orga
nen van een dode altijd is
toegestaan tenzij iemand
daar voor zijn dood uit
drukkelijk bezwaar tegen
heeft gemaakt.
den haag anp
De Algemene Rekenkamer heeft
het parlement onjuiste cijfers
voorgeschoteld over de kosten
van de saneringsoperatie in het
HBO, het hoger beroepsonder
wijs. Dat schrijft de jurist Wil
lem Jansèn in het laatstversche
nen nummer van het Neder
lands Juristenblad.
Volgens Jansen was uit een
onderzoek van de Rekenkamer
gebleken dat de grote fusie-ope
ratie in het HBO in de jaren
tachtig bijna 700 miljoen gulden
aan uitkeringen voor ontslagen
medewerkers heeft gekost. Dat
verslag heeft het parlement ech
ter nooit onder ogen gekregen.
In het rapport dat de volks
vertegenwoordigers wèl kregen,
stond dat de fusie-operatie 347
miljoen heeft gekost. En daar
merkte de Rekenkamer ook nog
bij op dat dat bedrag misschien
wel lager kon zijn geweest. Het
ministerie van onderwijs hield
het op zo'n 160 miljoen gulden.
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Gemeenschappelijke Persdienst
Plan D 'Ancona om verlies werkgelegenheid op te vangen
In plaats van honderden miljoenen gulden te bezuinigen
op haar begroting stelt minister D'Ancona van WVC voor
dat werknemers de komende twee jaar genoegen nemen
met de nullijn. Alleen zo kan volgens haar het verlies van
duizenden banen in de gezondheids- en bejaardenzorg
worden voorkomen.
op vooruit mogen gaan. Promo
ties, periodieken of een andere
functiewaardering tellen daarin
niet mee. Werkgevers en vak
bonden zullen zich de komende
weken over de plannen buigen.
Gisteren ging de ministeraad
akkoord met het voorstel van
D'Ancona. Toch is het financië
le plaatje nog niet rond. Er moet
nog een besluit worden geno
men hoe een aantal bezuinigin
gen in 1994 wordt gedekt. Voor
1995 laat het kabinet dat over
aan de opvolgers.
Volgens de WVC-minister is
door haar plan volgend jaar 455
miljoen gulden beschikbaar
voor de werkgelegenheid in di
verse WVC-sectoren. Dat be
drag loopt op tot 904 miljoen in
1995. In beide jaren telt de be
windsvrouw de 200 miljoen gul-
den haag gpd
Werkgevers en bonden maakten
enige tijd geleden bekend dat in
de zorg komend jaar bijna
10.000 banen verloren zullen
gaan. Hoewel het cijfer volgens
WVC te hoog is ingeschat, lan
ceerde D'Aneona wel een plan
om te voorkomen dat het aantal
ontslagen al te hoog zou wor
den.
De essentie van het nu losge
laten plan was 255 miljoen gul
den in 1994 te bezuinigen, oplo
pend naar 429 miljoen gulden
in latere jaren. Enkele duizen
den ontslagen zouden daarmee
worden voorkomen.
Nu gaat D'Ancona uit van de
nullijn voor een periode van
twee jaar. Dat betekent dat
werknemers er financieel niets
den mee die het kabinet al eer
der uittrok voor banengroei.
Voor 1995 wordt bovendien
gerekend op 274 miljoen gul
den, die vrijkomt omdat meer
geld voor de zorg beschikbaar is
en de lonen niet stijgen. Daarbij
wordt er gemakshalve van uit
gegaan dat een volgend kabinet
de besluiten van nu onverkort
overneemt.
De minister zei dat het plan
niet doorgaat als werkgevers en
bonden niet akkoord gaan met
de nullijn. Als motivatie voor
het 'nullijnplan' zei D'Ancona
gisteren dat zij en staatssecreta
ris Simons van volksgezondheid
overtuigd zijn geraakt door de
noodkreten uit de betrokken
sectoren. Die zijn bang voor ge
dwongen ontslagen.
De FW, de organisatie van
werkgevers, heeft inmiddels be
kendgemaakt op basis van de
nieuwe plannen de CAO-onder-
handelingen te willen ingaan.
Ook de Vereniging van Neder
landse Bejaardenoorden rea
geert in dergelijke bewoordin
gen.
WAO-boete voor werkgevers wordt verder versoepeld
den haag anp
De malus, de boete die werkgevers moeten beta
len als hun werknemers in de WAO belanden,
gaat op de helling. Staatssecretaris Wallage van
sociale zaken heeft gisteren een speciale werk
groep opdracht gegeven om te bekijken hoe deze
boete kan worden versoepeld.
De werkgevers zijn fel gekant tegen de malus,
omdat volgens hen veel werknemers buiten de
schuld van het bedrijf arbeidsongeschikt worden.
Uit een onderzoek van de Sociale Verzekerings
raad blijkt dat in ongeveer de helft van de geval
len inderdaad het gevtil te zijn.
Volgens de werkgevers werkt het systeem bo
vendien averechts, omdat een bedrijf vanwege de
malus veel kritischer wordt bij het aannemen van
personeel. Dat blijkt ook in de praktijk: van de bo
nusregeling, waarbij werkgevers een premie krij
gen als ze een gedeeltelijk arbeidsongeschikte
werknemer aannemen, wordt nauwelijks gebruikt
gemaakt.
Het kabinet wilde de werkgevers al tegemoet
komen via een hardheidsclausule: als de oorzaak
van de arbeidsongeschiktheid buiten het werk
ligt, zou de boete niet moeten worden opgelegd.
De Eerste Kamer drong er bovendien eerder deze
week op aan de boete niet op te leggen als de
werkgever geen enkele mogelijkheid heeft om de
betreffende (gedeeltelijk) arbeidsongeschikte in
dienst te houden. Van werkgeverszijde is daar
naast aangedrongen op versoepeling met terug
werkende kracht.
De werkgroep gaat al deze mogelijkheden on
derzoeken. Belangrijk punt zal daarbij zijn in hoe
verre de bewijslast over de oorzaak van de ar
beidsongeschiktheid bij de werkgever of bij ande
ren moet liggen.
De werkgevers wilden gisteren na afloop van
het overleg met Wallage geen inhoudelijke mede
delingen doen. Wel sprak een KNOV-woordvoer-
der over een vruchtbaar en constructief gesprek.
Het NCW stelde vast dat er een „politieke wil" is
om tot elkaar te komen en dat „openingen zijn
steeds kleiner. Daar loopt het bijna vlak, want je
gaat daar naar zeeniveau."
Wanneer de rivier eenmaal de uiterwaarden heeft
gevonden om in uit te dijen, wordt de vaart van
het water afgeremd. Daarom doet de hoge water
stand er zo lang over om het westen van het land
te bereiken. „Het water stroomt het hardst in een
geul, met een gladde bodem. Aan het oppervlak
'stroomt het water sneller dan op de bodem, waar
het op steentjes en oneffenheden stuit." De uiter
waarden halen de vaart er behoorlijk uit. Berger:
„Het water verspreidt zich. Hekken, heggen, dijk
jes, wegen, al die ruwe elementen zorgen er voor
dat het water met lage snelheid stroomt. Op som
mige plaatsen staat het water zelfs bijna stil".
Echt gevaar dreigt, als ook de Rijn veel meer wa
ter aanvoert dan normaal. Berger: „Van de Maas
komt nu een heleboel water, maar van de Rijn
nog veel meer. Combineer dat met een flinke
storm van zee en er treden bijzonder hoge water
standen op".
Het verschil met de Maas is dat de Rijn beter te is
voorspellen. Berger: „De Rijn heeft een groter
stroomgebied. Tussen Keulen en Lobith zit een
dag looptijd, zonder dat er nog erg veel water toe
stroomt uit zijrivieren. Dus kan je bijna precies
voorspellen wat er bij Lobith gebeurt".
Berger heeft een rekenmodel ontwikkeld, waar
mee de gedragingen van de Maas nauwkeurig
kunnen worden voorspeld. Met behulp van for
mules worden de waterstanden, de hoeveelheid
neerslag in het stroomgebied en de gegevens van
de zijrivieren bijeengebracht. Doordat de Maas
zoveel zijrivieren heeft, die van grote hoogte ko
men, is het wel moeilijk het gedrag van de rivier
te voorspellen. De Maas is altijd al een zorgen
kindje. Berger: „Hoe verder je vooruit wil kijken,
hoe moeilijker het wordt. Het is net het weerbe
richt".
Eerste Kamer met Vreemdelingenwet voor het blok gezet
den haag gpd
Als de Eerste Kamer de Vreem
delingenwet had afgewezen,
was er een kabinetscrisis ont
staan. „Dan hadden wij de por
tefeuille-kwestie gesteld", zei
premier Lubbers gisteren na af
loop van het kabinetsberaad.
Volgens de eerste minister was
dat alle betrokkenen al voor het
debat duidelijk gemaakt.
Lubbers onthulde dat in de
'boezem' van het kabinet was
afgesproken dat de minister
raad bijeen zou komen als het
in de Eerste Kamer dreigde mis
te gaan. In dat beraad zou dan
worden besloten de portefeuil
le-kwestie te stellen. De premier
bleef de hele nacht op zijn post
om minister Hirsch Ballin van
justitie zonodig bij te staan.
Lubbers toonde zich er tevre
den over dat het kabinet de por
tefeuille-kwestie uiteindelijk
niet hoefde te stellen. Hij noem
de het „niet goed voor de poli
tiek" als dat wel had gemoeten.
De eerste minister zei dat de
lange schorsingen 's nachts no
dig waren geweest om alle
senatoren in staat te stellen hun
persoonlijke afweging te maken;
in alle fracties heerste verdeeld
heid over de kwestie. In die
uren is niet openlijk met een
kabinetscrisis gedreigd.
Lubbers betichtte de senato
ren ervan niet goed te hebben
geluisterd naar Hirsch Ballin.
Volgens de premier deed de mi
nister wel degelijk een belang
rijke toezegging toen hij beloof
de de Vreemdelingenwet op de
werking ervan te zullen eva
lueren. „Het gaat om de manier
van luisteren", aldus Lubbers.
„Als je kwaadwillend luistert,
mis je de boodschap."
Door de beloofde evaluatie
heeft het kabinet de bereidheid
getoond de wet te veranderen,
meent Lubbers. Dat was precies
de wens van de Eerste Kamer.
„Over het hoe, waarom, de ma
nier en de vorm van die veran
deringen kan dan later weer
worden gesproken." Daarbij
speelt ook de Tweede Kamer
een rol.
Lubbers betoogde nog eens
dat het volgens het kabinet ab
soluut noodzakelijk was de ge
wijzigde - Vreemdelingenwet
door te voeren. Nog een half
jaar uitstel zat er niet in. „Dat
kon gewoon niet."
Juristenblad over kosten sanering HBO:
De Rekenkamer zou de Tweedé
Kamer dus een veel te rooskleu
rig beeld hebben gegeven, zo
stelt Jansen.
Volgens een woordvoerder
van de Rekenkamer is de be
schuldiging van Jansen „uit de
lucht gegrepen". Een woord
voerster van het ministerie van
onderwijs stelt dat het in elk ge
val niet zo is dat Onderwijs de
kosten van de fusie-operatie ba
gatelliseert. In juli 1991 publi
ceerde het ministerie zelf een
onderzoeksrapport, waarin
staat dat de kosten veel hoger
zijn uitgevallen dan het minis
terie had verwacht.
Een woordvoerder van de
HBO-raad, de overkoepelende
organisatie van hoge scholen,
zegt helemaal niet verbaasd te
zijn over de verschillende be
dragen. Volgens hem is het bij
na niet mogelijk uit te rekenen
welke wachtgelden het gevolg
waren van de fusie-operatie en
welke van andere factoren.
We maken er een Kleurrijke
Kerstshow van dit jaar.
Een bonte dessinpracht, vertaald in bedmode op zijn fraaist.
We sneeuwen u onder met de meest fantastische
slaapkameropJossingen. Zojuist gearriveerd uit Dromenland.
We storten een lawine van aanbiedingen over u uit.
En we ontvangen u gastvrij met glühwein
und schnaps* in onze sfeervolle
après lit bar '.Kortom; dit
mag u niet missen
•&S L A A P K A M E R S Cl
Beverwijk Meubelboulevard Leiderdorp WmMcenmirn 'A'mWh
Amersfooft Rotterdam Utremf Veenend-ial Zeist Zwolle
