Grote kunst-skibaan in Zoetermeer
*olitie pleegt nog geen computerkraak
Kalamay, lenchon, imbatido en relijno
Het Gesprek'van de Dag/Randstad
Tienduizenden nieuwe
woningen bij Den Haag
Fokker verrast bonden niet
'Miljoenen
gemist door
fout Rijk'
HIJ VALT NET NIET
lij DAG 24 DECEMBER 1993
wil de grootste kunst-skibaan van Nederland
ten westen van de groeigemeente. Voor de
uspleg van de baan wordt een berg licht vervuild zand
ini jruikt. Het zand kan zo op een milieuvriendelijke ma-
^r(ir worden weggewerkt. De skibaan wordt 130 meter
v |ig en 75 meter breed.
ei{.
termeer theo haerkens
zandberg van maar liefst
i.000 ton torent hoog uit bo-
de omringende heuvels die
imamelijk bestaan uit afval
inmiddels begroeid zijn met
s en jonge aanplant.
'zeefzand' is in de
ip van ongeveer tien jaar ont-
ian bij de verwerking van
Kin en bouwafval uit de Rand-
d. Het puin werd door het
drijf Westbreker gebroken en
rmalen voor hergebruik. Het
nd werd verzameld om het te
ïer tijd te gebruiken voor de
uw of voor de aanleg van we-
i. Enkele jaren geleden wer-
i de normen voor de aanwe-
JC heid van kankerverwekkende
lycyclische aromatische kool-
terstoffen (pak's) echter aan
scherpt. Daarmee veranderde
berg zand in een berg che-
sch afval.
;4ag klei
i6-wethouder P. Kamminga
i Zoetermeer benadrukt dat
vervuiling erg meevalt. De
igestane hoeveelheid van 50
lligram vervuiling per kilo
>rdt maar net overschreden.
De skibaan wordt afgedekt met
een dikke laag klei. En zo zijn er
volgens de wethouder geen be
zwaren voor het milieu. „Dat
zijn twee vliegen in één klap."
Eerder bestond het plan om
het vervuilde zand te storten.
Dat kost volgens de Zoeter-
meerse wethouder 25 miljoen
gulden. Westbreker zei dat geld
niet te hebben. Als de gemeente
juridische stappen zou zetten
tegen het bedrijf, zou dat failliet
gaan. Vervolgens zou de ge
meente alsnog kunnen opdraai
en voor de kosten van de stort.
Het bedrijf stelde zelf voor het
zand niet te storten, maar te ge
bruiken voor de aanleg van de
begeerde skibaan. De aandeel
houders van Westbreker wilden
zich zelfs garant stellen voor de
aanloopkosten die de eerste vijf
jaar moeten worden gemaakt
om de exploitatie kostendek
kend te maken. Kamminga rea
liseert zich dat met de aanleg
van de kunstbaan ook veel geld
mee gemoeid is. Maar deze op
lossing biedt meer zekerheid
dan een juridisch gevecht dat
jaren duurt.
De gemeente Zoetermeer
loopt nu geen financieel risico
Aan de westkant van Zoetermeer ligt nu een zandberg waarop de kunst-skibaan moet komen. Waar nu nog de lopende banden staan, komt straks
een kabelbaantje. foto gpd
en dat komt goed uit omdat e£ zijn ervan overtuigd dat de
vorig jaar ook al een tegenvaller kunstbaan er komt. Maar hele-
was, vanwege de Floriade. maal zeker is dat pas als de pro-
Burgemeester en wethouders vincie met de plannen instemt
en de inspectie voor de milieu
hygiëne akkoord gaat met deze
manier van verwerken van het
vervuilde zand.
Bij de baan komen verkleed
lokalen, douches, een sauna en
terrassen voor après ski.
iio annet van aarsen
nt: politie in het district Hol-
hds Midden maakt nog geen
bruik van de mogelijkheid om
mputers van verdachte per-
nen of bedrijven te kraken,
lgens woordvoerder C. Jongh
eft de politie simpelweg nog
tet de apparatuur om in te bre
in in computers of om com-
jiterverkeer per telefoon af te
jppen. Mocht het overigens
"lfdis zijn, dan kan de politie
*el gebruik maken van de com-
[iters van het Interregionaal
Team Computercriminaliteit
Haaglanden (Den Haag en om
streken).
Sinds eerder dit jaar de nieu
we wet computercriminaliteit in
werking is getreden, mogen re
chercheteams via het PTT-net
computerinformatie aftappen
en zelfs inbreken op computers.
Weliswaar onder strenge voor
waarden: zo is de uitdrukkelijke
toestemming van de rechter
commissaris nodig voor het
kraken van een computer. Voor
het aftappen van computer-in
formatie via het PTT-net is toe
stemming van justitie nodig.
Met het zogeheten 'elektro
nisch huiszoekingsbevel' kan de
politie verdachten dwingen hun
eigen computer aan te sluiten
op bestanden die hij veelvuldig
gebruikt. Zo kan bijvoorbeeld
een bijkantoor gevraagd wor
den informatie op te vragen bij
het moederbedrijf.
Het Interregionaal Team
Computercriminaliteit Haag
landen heeft de mogelijkheden
die de nieuwe wet biedt, nog
niet benut.
C. Jongh van het politiekorps
Hollands Midden verwacht wel
dat er in de toekomst steeds va
ker gebruik zal worden gemaakt
van de mogelijkheden die de
wet computercriminaliteit
biedt, simpelweg omdat er ook
steeds vaker via computers en
faxen wordt gecommuniceerd.
„Tot nu toe hebben we hier
echter nog niet van de moge
lijkheden gebruik gemaakt",
zegt hij. „We hebben er ook
geen speciaal team voor, al lo
pen er bij de recherche wel een
paar mensen rond die er ver
stand van hebben."
den haag gen maar ook over de locaties,
de ontsluiting van het openbaar
vervoer, het wegennet, bodem
sanering en de overname van
het voormalig militaire vliegveld
Ypenburg.
Behalve op Ypenburg worden
huizen gebouwd bij Waterin
gen, in Zoetermeer-Oost, Pijn-
acker-Zuid en Delfgauw. Óm
die gebieden te ontsluiten voor
openbaar vervoer zal onder
meer de Zoetermeerlijn worden
doorgetrokken naar Zoeter
meer-Oost.
Het stadsgewest Haaglanden en
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland hebben met minister
Alders en staatssecretaris Heer-
ma van volkshuisvesting een
akkoord bereikt over de bouw
van 42.500 woningen in de pe
riode tot 2005. Voor de eeuw
wisseling moeten de eerste
28.500 woningen zijn opgele
verd, zo blijkt uit een gezamen
lijke bekendmaking.
Er zijn niet alleen afspraken
gemaakt over het aantal wonin-
haarlem eric jan weterings
De industriebonden FNV en
CNV zijn niet verbaasd over het
nieuws dat vliegtuigbouwer
Fokker gaat 'reorganiseren' om
de kosten te drukken. Topman
Nederkoom maakte dat woens
dag bekend, zonder duidelijk te
maken hoe veel banen zullen
verdwijnen.
Bestuurder G. van den Heuvel
van de industrie- en voedings-
Tabaksreclame
langs wegen
nog niet weg
den haag anp
De tabaksindustrie blijft voorlo
pig weigeren om de sigaretten
reclame langs wegen weg te ha
len. Dat schijven de fabrikanten
in een brief aan staatssecretaris
Simons (van volksgezondheid),
die desondanks goede hoop
houdt dat de industrie er uitein
delijk toch afziet van de reclame
langs autosnelwegen en op bill
boards.
De tabaksindustrie maakt ge
bruik van de zogeheten imago
reclame. Daarbij wordt niet al
leen de verpakking van sigaret
ten en shag afgebeeld, maar zijn
bijvoorbeeld stoere rokers te
zien in een sportieve en avon
tuurlijke situatie, bij voorkeur
geflankeerd door aantrekkelijk
vrouwelijk gezelschap.
Een voorbeeld daarvan is de
pilaar met de rokende cowboy
die bij de afslag van de A44
staat, vlakbij Holiday-Inn. Te
vens zijn er plannen om een
dergelijke reclamezuil langs de
A4, ter hoogte van het bedrij
venterrein Roomburg, te laten
verrijzen.
De code voor tabaksreclame
is door de industrie zelf opge
steld, in overleg met de over
heid. De code omvat onder
meer een verbod op bioscoop
reclame voor tabaksprodukten
na 1 januari 1996 en een verbod
op reclame bij auto- en motor
sportevenementen. De fabri
kanten hebben verder beloofd
dat het bedrag dat ze aan recla
me uitgeven, dat van 1990 niet
zal overschrijden. Dat is onge
veer 200 miljoen gulden per
jaar. Over de controle daarop
moeten overheid en industrie
nog nadere afspraken maken.
bond CNV: „Wij zijn door het
bedrijf steeds keurig op de
hoogte gehouden van de plan
nen." Eerder zei ook een
woordvoerder van de industrie
bond FNV dat de reorganisatie
niet als een verrassing kwam.
Districtsbestuurder P. van
Bers van de industriebond FNV
zei te verwachten dat het aantal
ontslagen 'tussen een paar hon
derd en iets boven de duizend'
ligt.
rotterdam gpd
Rotterdam en Zuid-Holland
verwijten het de Nederlandse
regering dat zij ongeveer 100
miljoen gulden aan EG-subsi-
dies zijn misgelopen. Gemeente
en provincie vinden dat de
rijksoverheid de problemen van
de grootstedelijke gebieden niet
goed en duidelijk genoeg aan de
orde heeft gesteld bij de Eu
ropese Commissie in Brussel.
Wethouder Linthorst van Rot
terdam en Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland leiden dit af
uit het besluit geen steun te ver
lenen aan de regio Rijndelta-in-
dustrieel. De zuidelijke Maasoe
ver in Rotterdam en het
Drechtstedengebied krijgen
geen steun uit de Europese
Structuurfondsen, terwijl er wel
1300 miljoen gulden naar Ne
derlandse grensregio's gaat.
De Zuidhollandse aanvraag
was gericht op steun voor deze
regio's als 'bijzondere stedelijke
zones die zich geplaatst zien
voor ernstige problemen in ver
band met de sanering van ver
vallen industrieterreinen'. Bo
vendien kent het stedelijk ge
bied een werkloosheid die 50
procent bov^n het Europese ge
middelde ligt.
De gemeente Rotterdam en
de provincie vragen zich af of
Nederland in de onderhande
lingen met de Europese Com
missie wel voldoende de ernst
van de grootstedelijke gebieden
naar voren heeft gebracht. De
indruk bestaat dat 'het kabinet
nog steeds een economisch be
leid voert dat niet gericht is op
de structurele problemen van
de Randstad'.
e gaan aftellen, mensen. Nog
en en dan hangen de kroon-
chters van vuurwerk weer in
koude Hollandse hemel en
J. lat het oude jaar uiteen. Maar
:rst nog de kerstdagen. Wordt
et weer kalkoen of deze keer
lisschien toch iets heel spe-
aals? In 'De laatste
lenuutjes' laten wij een aantal
ilfkokers aan het woord over
jun kerstdiner en over smik-
len, slurpen en schransen in
et algemeen. Moge het u wel
komen!
"Sel<
geboren op de Filipijnen
In tijdens de kerstmaaltijd zul-
J:n haar familieleden dat weten
ok. Joyce Duijs-Lagrazon be-
int al twee weken voor het
:est aan de kalamay, een spe-
ialiteit uit haar vaderland. De
ig voor Kerstmis hoeft nie-
iand haar aan te spreken. Dan
de Alphense de hele dag niet
it de keuken te slóan.
let feest begint voor haar op
erstavond. Net zoals op de Fili-
[ijnen gaat Joyce naar de
ichtmis. Daarna wordt er
luis koffie gedronken met de
ïlamay, een zoetige koek. „Zo
ing dat ook altijd bij ons thuis,
rij zongen dan nog de hele
vond kerstliedjes."
let maken van de kalamay-is
iverigens nog een heel karwei,
oals gezegd beginnen de voor
bereidingen al twee weken voor
erst. „Ik maal gekookte rijst fijn
jpn rol daar balletjes van. Vervol-
n ens los ik bruine suiker in wa-
IL er op en breng dat aan de kook.
)aar gooi ik de balletjes bij. La-
haal ik die er weer uit, maak
g|i e fijn en gooi ze weer in de
'ouillon. Dat wordt langzaam
en bruine dikke brei, net deeg.
ia )at zet ik weg en na twee we
ten is dat heerlijk. Ja, het
imaakt hartstikke zoet, maar
ïeerlijk bij de koffie. Sommigen
tioen er ook kokos bij. In de Fili-
tq >ijnen is dit typisch een kerst-
jerecht."
5e kerstmaaltijd laat Joyce altijd
,t 'eginnen met een krab- of gar-
ïalencocktail. Op de markt
toopt ze de scharen die in de
>an worden gekookt. Die ko-
nen op het bord samen met
ien citroen- of mosterdsaus,
j Jet hoofdgerecht bestaat
neestal uit verschillende vlees-
ioorten. Een van die gerechten
y ïeet lenchon, Babi Pangang op
W^'n Filipijns. Speklappen gaan
net zwoerd en al de oven in
j otdat ze knapperig worden.
i0 Daarbij een zoetzure zaus.
- )e imbatido is een pasteitje op
'ilipijnse wijze bereid. Het ge
Joyce Duijs-Lagrazon uit Alphen aan den Rijn: „Wij zongen thuis dah nog de hele avond kerstliedjes."
foto ben de bruyn
hakt wordt gemengd met rozij
nen, zoet-zure augurken en ge
malen licht belegen kaas. Joyce
verpakt dat in aluminium-folie
en bakt dat in de oven gaar. Het
komt op de kerstdis met een
saus die veel weg heeft van
ketchup.
Ronduit tijdverslindend is de
bereiding van een kipgerecht:
de relijno. Dat begint ermee dat
de kip heel voorzichtig wordt
ontdaan van het velletje. Ver
volgens haalt Joyce het vlees
van de botten. Na dat te hebben
gemaald, mengt ze het vlees
met gehakt en kruiden en rozij
nen. Ze neemt rozijnen om het
geheel zoet te maken zonder
suiker te gebruiken. De brij
plaatst ze weer terug in de kip
en ze doet het velletje er weer
voorzichtig omheen. Dat geheel
gaat de oven in. Vlak voor het
opdienen komt in het midden
van de buik een gekookte ei,
voor de versiering.
Als groente gebruikt zij sperzie
bonen. „Die zijn op de Filipij
nen peperduur en dus eet je ze
alleen op speciale dagen. Wij
bakken ze met lever, ui en to
maat." Het slot van de kerst
maaltijd vormt een gebakje met
caramel. Als dochter van een
bakker maakt zij de caramel
zelf, met eigeel, suiker en melk.
In plaats van vanille gebruikt zij
citroensap, want dat is volgens
haar veel frisser.
Joyce Duijs-Lagrazon erkent dat
zij in de loop der jaren steeds
Hollandser is gaan koken. „Dat
was een kwestie van aanpassen.
En ik vind het ook wel lekker.
Maar als mijn Filipijnse vrien
dinnen langskomen om te eten
is dat natuurlijk afgelopen. Dan
kook ik heel Filipijns."
meindert van der kaau
Theo Bakker
Vrijdagavond, even na elven,
kerstavond. De Flaarlemmer-
straat ligt er eenzaam en ver
laten bij. Het asfalt huilt. Er
fietst een man met zacht wie
gend bovenlijf voorbij de
Saint. De 'heilige', dat vindt-ie
wel toepasselijk voor de tijd
van het jaar. Zijn manier van
fietsen verraadt twijfel. Hij
valt net niet. Bij de Hartebrug
neigt zijn stuur naar de Lange
Mare, naar het wordt toch de
Stille. Zijn fiets is met hem
toeren, lijkt het. Bij de Maars-
mansteeg stapt hij af. Aan het
eind van de steeg stond vroe
ger bij V&D een stal in de eta
lage. Na school ging-ie vaak
kijken. Hé, waarom ziet-ie nu
pas, dat je Pieterskerkchoor-
steegmet 'ch' schrijft?
Eerder die avond had-ie bin
nen gezeten en tv gekeken.
Maar met iedere keer dat het
woord 'vrede' opdook, was-ie
kwaaier geworden. Vuige pulp
was het. Duizendvoudig ver
krachten ze het woord 'vrede'
sprak-ie in zichzelf. Toen zet
te hij de televisie uit, stak een
kaars aan, dacht aan Bosnië,
vervloekte de mens en de God
in wiens almachtige plan alle
leed besloten ligt, schonk zich
wijn in, voelde zich verloren
en benijdde de lui die op het
zelfde moment zonder al deze
gedachten in samenzang bij
een waren. Hij pakte de krant
en las: Pieterskerk, kerst
dienst, deuren 10.15 uur
open. Zou-ie? Alleen als toe
schouwer?
Nu loopt-ie daar, fiets aan de
hand aan de kerk voorbij. Het
is waanzin. Wat heeft-ie er te
zoeken. Wie zitten daar bin
nen? Wat voor lieden zijn dat?
Bestaat dat, dat er nog men
sen zijn, die geloven dat er
één God is, die bestaat uit drie
personen: de vader, de zoon
en de Heilige Geest? En dat de
Zoon op aarde is gekomen,
geboren uit de onbevlekt ont
vangen Maagd Maria. En dat-
ie zijn boodschap heeft door
gegeven via zijn apostelen en
dat daarom uiteindelijk die
kerk daar nu staat. En als dat
allemaal al waar gebeurd zou
zijn, zou-ie dan niet net als
toen met zijn zweep zo'n kerk
leeg rossen, als-ie toevallig in
de buurt was?
Even verder blijft de man
staan en kijkt naar het licht
dat door de ramen schijnt. Hij
voelt zich als bezoekt hij de
hoeren. Voorbij lopen, dralen,
weerstand bieden aan de ver
lokking. Want binnen is het
warm en véilig. Dat gevoel
kent-ie nog van vroeger. Zo'n
volle Lodewijkskerk met kaar
sen en drie heren en iedereen
mooi opgedoft en dan samen
zingen. De ontroering. Allen
één stem.
De deur zwaait open, een
vroege vertrekker. Een flard
'Nu zijt wellekome' ontsnapt
de kerk. Welk toeval is dat? Is
hij welkom? Precies zijn lieve
lingslied. Zou-ie dan toch
maar naar binnen gaan? Hij
hunkert naar de onderdom
peling, naar het opgaan in de
kudde, naar de geborgenheid
van de volle banken. Ineens
moet-ie aan de warmte van
de moederschoot denken. De
warmte van voor het weten.
De eerste beweging die de
man nu maakt, is bepalend.
Dan slaat-ie langzaam een
been over zijn fiets. Het kan
niet, het mag niet.
Thuisgekomen zet de man
een plaat op, een Russisch
mannenkoor. Dat mag net
wèl. Hij zet zich voor het
raam, kijkt naar buiten en
denkt aan de dichter die ooit
schreef: 'Zij die nooit iets ze
ker zullen weten, wil ik zeg
gen dat ik zeker van ze houd.'
Burenruzie
Buurman A wil dat buurman B zijn struik weg
snoeit boven de brandgang. B beweert dat echter
dat hij dat niet hoeft te doen omdat de brandgang
zijn eigendom is. Buurman A reageert hier ver
ontwaardigd op en controleert of de brandgang
inderdaad eigendom van B is. Daaruit blijkt dat
de garage van buurman B voor een deel is ge
bouwd op grond van buurman A en van buur
man C. Die buren willen dat B zijn garage tot op
de grond afbreekt.
Burenruzie dus. Hele buurten kunnen te lijden
hebben van gezinnen die met elkaar overhoop
liggen. De ontwikkelingen in de kwestie worden
veelal bij de melkboer en bakker uitgebreid bijge
houden. Het Gesprek van de Dag wil aandacht
besteden aan dit soort conflicten door beide par
tijen in de krant aan het woord te laten.
Ruzies kunnen worden aangemeld bij de redactie
van het Gesprek van de Dag. Postbus 54, 2300 AB
Leiden of telefonisch van 9.00 tot 16.00 uur, 071 -
156440.
