_,EIDEN
Fusie welzijnswerk
op losse schroeven
'Even bellen en we ruimen het op'
len lastige jonkheer en armlastige textielarbeiders
'Vertrek los van conflicten'
Grote opkomst ondernemers
bij gesprek met Walenkamp
Advertentiecampagne tegen
een autovrije binnenstad
_^DAG 21 DECEMBER 1993
Conciërge
y< fr Theo Tjon A Hie
I D werkt pas twee
maanden als conciërge op
basisschool De Springplank
in Oegstgeest. Hij is nu al
onmisbaar.
gert visser, 071 -356430, plv.-chef hans koenekoop, 071 -356429
SKIL dreigt af te haken
De grote fusie in het Leidse welzijnswerk staat op losse
schroeven. De stichting Skil heeft aangekondigd niet mee
te doen als de gemeente geen 275 duizend gulden op ta
fel legt. In de nieuwe stichting, die op 1 januari een feit
moet zijn, zouden de welzijnsorganisaties Skil, Stichting
Welzijn (SWL) en de Vrijwilligerscentrale opgaan.
leiden emiel fangmann
Skil-voorzitter R. Bochardt zegt
dat het geld nodig is, omdat de
fusie deze kosten met zich mee
brengt. Volgens hem haalt de
wethouder bij zijn weigering
om extra geld te geven twee
dingen door elkaar. ,,Hij heeft
het over lijken in de kast en ou-
^le rekeningen van de drie stich
tingen die er zijn. Dat staat he
lemaal los van de nieuwe kos
ten. Wij willen subsidie voor de
zogenaamde startkosten. Dan
gaat het bijvoorbeeld over een
sociaal-plan, afwikkelingen van
oude huurcontracten van onze
oude gebouwen, wachtgeldre
gelingen."
Bochardt gaat er vanuit dat Van
Bochove alsnog met het geld
over de brug komt. Als dat niet
gebeurt, wil Skil geen nieuwe
stichting oprichten voor een
groot welzijnsinstituut. ,,Dan
blijven we gewoon in de oude
stichting. Want anders moeten
we gaan snoeien, buurthuizen
sluiten of mensen ontslaan. On
acceptabel, zoals ook de ge
meenteraad heeft gezegd."
Skil wil overigens wel gewoon
aan de fusiebesprekingen blij
ven meedoen. Maar een logisch
gevolg is dan wel dat Skil geen
subsidie meer van de gemeente
krijgt, want wethouder Van
Bochove wil dat de fusie - juri
disch - al vanaf 1 januari een
feit is. De subsidie zou dan gaan
naar de nieuwe stichting, waar
in de Stichting Welzijn en de
Vrijwilligerscentrale zitten. Of
die dan samen verder gaan is
onbekend.
Vanavond praten de besturen
van Skil, SWL en de Vrijwilli
gerscentrale met elkaar over de
resultaten van het overleg met
de gemeente. Eerder kwam het
fusiebestuur al met verontrus
tende berichten naar buiten.
Het keerde zich tegen de 540
duizend gulden die het de ko
mende twee jaar sowieso moet
bezuinigen. Dat zou tot sluiting
van buurthuizen of ontslagen
kunnen leiden. Over de fusie
ontstond vervolgens een groei
ende weerstand. Ook over de
opzet van het nieuwe instituut
bestaan klachten. Fusiemana
ger H. Detmar heeft wel verze
kerd dat er geen ontslagen zul
len vallen.
Wethouder A. van Bochove
(CDA/welzijn) heeft gistermid
dag met het fusiebestuur ge
sproken over de kwestie. Daar
over worden geen concrete me
dedelingen gedaan.
LEIDEN De Gemrod Foun
dation organiseert drie intro
ductie-avonden. Het gaat om
woensdag 22 december (het ou
de Egypte), donderdag 23 de
cember (astrologie) en 29 de
cember (Vijf energiecentra van
de mensen). De bijeenkomsten
worden gehouden in de grote
zaal van de Gemrod Founda
tion, Cobetstraat lb in Leiden.
Entree 10 gulden. Aanvangstijd
20 uur. Inf. 071-141287.
leiden erna straatsma
vervolg voorpagina
Directeur A. van Gorsel zegt dat
een reeks interne conflicten bij
de dienst milieu en beheer van
de afgelopen maanden 'abso
luut niets' met haar vertrek te
maken hebben. „In elk bedrijf
zijn geregeld spanningen, dat is
heel normaal. Ik heb nooit m'n
hele leven in Leiden willen blij
ven. Tegen het college van B en
W heb ik altijd gezegd dat ik
hier zo'n jaar of vijf wilde wer
ken."
De conflicten met het perso
neel zijn volgens Van Gorsel
voorbij. „Die zijn allang opge
lost. Toevallig is de medezeg
genschapscommissie gisteren
akkoord gegaan met een ver
volg op het efficiency-onder-
zoek en een nieuwe wijkinde-
ling."
Beide kwesties leidden in ok
tober tot een vertrouwensbreuk
tussen Van Gorsel en de mede
zeggenschapscommissie. Het
personeel zegde het vertrouwen
op in Van Gorsel omdat het zich
'niet serieus genomen' voelde
door de leiding.
Van Gorsels voorstel over een
nieuwe wijkindeling was een re
actie op een extern onderzoek
over de doelmatigheid bij de
reinigingsdienst. Schenk Con
sultancy Business constateerde
in oktober dat vuilnismannen
veel effectiever te werk kunnen
gaan. Ze zouden veel tijd ver
spillen door lange lunch- en
koffiepauzes en onnodige auto
ritten.
In september verscheen een
spraakmakend boekje van een
oud-medewerkster waarin een
reinigingsdienst centraal stond.
De directrice van die dienst, Ri
ta van der Drift, werd afgeschil
derd als een 'driftkikker van het
ergste soort' en een 'hyena" die
haar personeel zou uitbuiten en
uitschelden. De reinigingsdienst
werd genoemd als 'ziekmaken
de werkplek'. Schrijfster Olga
Rakic beweerde dat haar ver
haal puur verzonnen was, maar
de overeenkomsten met de
Leidse reinigingsdienst waren
opvallend.
Van Gorsel zei na het ver
schijnen van het boekje dat ze
zich 'absoluut niet herkende' in
de hoofdpersoon van het werk
je. „Ik heb overigens maar een
paar bladzijden gelezen, want ik
vond het een vreselijk slecht ge
schreven boekje. Steeds maar
herhalingen van hetzelfde.
Ongeveer vijftig ondernemers
hebben gisteravond deelgeno
men aan het zogenaamde
stadsgesprek over de autoluwe
binnenstad. CDA-wethouder
Walenkamp beschouwt deze
grote opkomst als winst. Zijn
woordvoerster, G. Bouwmans,
leidt eruit af dat de onderne
mers uit de. Leidse binnenstad
klaarblijkelijk toch in gesprek
willen blijven met de gemeente.
Eerder leek het erop dat ze linea
recta naar de Raad van State
zouden stappen om de plannen
tegen te houden.
Bouwmans denkt dat de
weerstand van de ondernemers
kan worden bedwongen. „Het
negatieve oordeel van veel
mensen is gebaseerd op onjuis
te informatie. Nog steeds den
ken veel winkeliers dat het de
bedoeling is dat heel de binnen
stad in een keer wordt dichtge
gooid. Daar klopt dus niets
„Uiteraard zijn wij er niet op
uit om de bevoorrading van
winkels te saboteren. De Lange-
brug blijft voor de winkels aan
de Breestraat gewoon bruik
baar, net zo goed als vanuit de
Van der Werfstraat de Haarlem
merstraat kan worden bevoor
raad. Aan het bijstellen van het
verkeerde beeld dat onderne
mers hebben, werken we nu
met volle kracht. Morgenavond
praten we met de bewoners van
Pancras-West."
Bouwmans signaleert nog
'een omslag in het denken van
de ondernemers'. „Natuurlijk
blijft een aantal schreeuwend
protesteren maar over een ding
zijn de meesten het eens en dat
is dat de binnenstad dringend
moet worden verbeterd. Het is
nog niet zo lang geleden dat ze
riepen dat alles bij het oude
moet blijven."
leiden de Oude Rijn en de Nieuwe
Rijn) ligt middenin dat gebied.
Pieter laurier van kleding
zaak Fiorella aan de Burgsteeg
en een van de protesterende
winkeliers: „De geruchten wa
ren er al veel eerder dat een au
tovrij centrum een omzetdaling
zou opleveren. Maar de onder
nemers hielden zich niet zo se
rieus met de plannen van
Walenkamp bezig. Ze hadden
het veel te druk met hun zaak.
Pas de laatste tijd beseffen ze
wat de consequenties van een
autovrij centrum zijn. Daarom
hebben we nu de koppen bij el
kaar gestoken."
Leidse ondernemers zijn een
advertentiecampagne begon
nen tegen de plannen van CDA-
wethouder Walenkamp voor
een autovrije binnenstad. Van
daag laat de middenstand van
Pancras-West in deze krant we
ten 'niet blij' te zijn met een au
tovrij centrum. De komende da
gen zijn winkeliers in andere
buurten aan de beurt.
De winkeliers zijn bevreesd
voor dalende omzetten als ge
volg van een autoloos winkelge
bied in het hart van Leiden.
Pancras-West (de wijk die wordt
omgrensd door de Hooigracht,
tileumjaarboek van Dirk van Eck-Stichting
fieshops waar hasj wordt
tocht mogen slechts van
uur 's middags tot tien
's avonds open zijn. Met
voorstel komt vanavond
A'er A. de Vries in de ge-
enteraad. Zo kan overlast
de shops tot een mini-
in worden beperkt, meent
'vdA.
ie raad behandelt van-
nd een voorstel om te ko-
n tot een beperking van
aantal verkooppunten
softdrugs. Dat voorstel
t de PvdA-fractie niet ver
oeg. De Vries meent, dat
fieshops 'geïsoleerd moe-
worden van het 'normale
;aansleven'. Met een mo-
over strenge beperking
de sluitingstijden hoopt
lat vanavond te bereiken.
LH: 30.000
issagiers
i koopzondag
emiel fangmann
jJZH heeft volgens rayon-
J. van Steijn op de koop-
lag eergisteren 30.000 pas-
Jrs vervoerd. „Dat zijn drie
I zoveel passagiers als op
doorsnee zaterdag", aldus
jayonchef. Het busvervoer
pp de koopzondag gratis,
bevallig bedroegen de kos-
ran het Vervoer 30.000 gul-
zodat voor een passagier
les een gulden werd be-
Dat bedrag kwam voor re-
lig van de Samenwerkings-
lende Ondernemers Leiden
en de gemeente, die elk
'ur.tio gulden uittrokken om
3|u|ratis vervoer te kunnen la-
wsfrzorgen.
el probeerde de SOL de af-
ien weken bij winkeliers
;een SOL-lid zijn het ver
voor een gulden per klant
jen sponsoren. „Dat leverde
gulden op", aldus be-
idtTslid P. Labruyère, die
it dat het succes van de
izondag meer leden voor de
irnemersclub oplevert. „Be-
in is dat je met redelijk
en goedkoop openbaar
ter meer klanten in je win-
S 1*"
Wijkbeheerders overtuigd van succes nieuwe aanpak
leiden loman leefmans
Stoeptègel los, vuil in het park
of het speelplaatsje vernield?
Bel het klachtennummer van de
mannen van 'wijk en beheer' en
zij rukken uit om het euvel nog
dezelfde dag te verhelpen.
Dat is de bedoeling van de
nieuwe afdeling wijkbeheer van
de gemeente die is ontstaan
door een fusie van diverse 'ou
de' diensten. Vegen, onderhoud
en herstel gebeurt nu efficiënt
en in samenspraak met buurt
bewoners, zo belooft de ge
meente.
,;Op de Oude Vest werden
laatst zieke iepen weggehaald.
Vroeger moest er dan eerst wor
den gesnoeid, later werden de
stronken een keer weggehaald
en weer later werd de bestrating
pr< :httien flessen champagne weg
nm en_- Uit een magazijn aan de Narmstraat van een nabijgele-
f 41 kaas- en wijnhandel zijn gisternacht 18 flessen champagne
tolen. De onbekende dader verschafte zich toegang tot de
rite door een dakraam te forceren. De waarde van de buit be-
agt enkele honderden guldens.
hersteld. Dat gebeurt nu alle
maal in één keer", zo geeft R.
Lijnzaat, wijkchef van de bin
nenstad, de voordelen van de
nieuwe werkwijze weer.
Tot voor kort werkten diverse
afdelingen onafhankelijk van el
kaar. Zo kon het gebeuren dat
de ene afdeling net een weg op
nieuw had bestraat waarna een
andere afdeling de straat weer
openbrak om de riolering te re
pareren. Behalve dat deze aan
pak veel geld kostte, zorgde de
ze voor veel irritatie bij buurtbe
woners.
Ergernissen
Onderhoud en buurtbeheer
kwamen de laatste jaren steeds
hoger op de politieke agenda.
Zo startte vier jaar geleden in
diverse achterstandswijken een
experiment met zogeheten 'om-
gevingsvak^loegen'. Zij zorgden
voor het kleine onderhoud in de
buurt zoals het opruimen van
zwerfvuil, het weghalen van
graffïty, het herstellen van ge
broken straatmeubilair en het
onderhoud van plantsoentjes.
De kleine ergernissen van
buurtbewoners werden snel
verholpen, de reacties waren
positief.
Opmerkelijk is dat de vak-
ploegen aan hun eigen succes
ten onder zijn gegaan. De ge
meente was zo enthousiast dat
werd vastgesteld dat alle afde
lingen die met stadsonderhoud
te maken hadden, voortaan ook
zo aan de slag moesten gaan.
De stad werd in vijf 'wijken' ver
deeld en er kwamen evenzoveel
nieuwe, zogeheten wijkploegen,
die werden gevormd uit de me
dewerkers van de afdelingen
bestratingen, groen en de reini
ging.
In september gingen de vijf
ploegen van start. Lijnzaat is
chef van de groep die de Leidse
binnenstad onder haar hoede
heeft, zijn mensen opereren
vanuit een onderkomen aan de
Oude Herengracht. „We hebben
het centrum in stukjes opge
deeld. We nemen om de beurt
een stuk onder handen waar we
tegelijk schoonmaken, onder
houden en, waar nodig, herbe-
straten."
„Vorige week werd, bijvoor
beeld, in twee dagen het hele
Plantsoen gedaan. Maar bewo
ners bellen ook met het
klachtennummer, voor een los
se ketting bij een schommel of
voor een losse paal. Zo werden
tijdens de recente storm takken
van bomen afgerukt. Een keer
bellen en we ruimden het gelijk
op"-, aldus Lijnzaat. Hij is na en
kele maanden uitproberen al
overtuigd van het succes van de
nieuwe opzet.
Pretenties
„Maar we hebben dan ook heel
wat pretenties", zegt R. Roos die
het wijkgericht werken namens
de gemeente coördineert. „Als
het aan ons ligt, komen nog
meer taken bij de wijkteajns te
recht, zoals het legen van wijk-
containers. Dat wordt nu nog
door de reiniging gedaan."
Het contact met de inwoners
van de binnenstad loopt niet al
leen via de telefoon. Lijnzaat
bezoekt ook buurtvergaderin-
gen om klachten en knelpunten
te vernemen en het nieuwe
wijkbeheer uit te leggen. „Bij de
Gortestraat had een huis veel
last van voetballende jeugd. De
bal ging telkens boem-boem te
gen de buitenmuur, dat is met
drie bloembakjes opgelost."
jitus is een bekende studen-
pciëteit, die nu is gevestigd
e hoek van Korte Mare en
|e Singel. Ruim 100 jaar ge
il stond er aan het Vrou-
jcerkhof een pand met de
le naam dat ook door stu-
ten werd bezocht, maar de
palige mannelijke studie-
[n zochten er een ander
(laak. Erotisch vermaak,
it Quintus was een bordeel,
nkheer mr. A.J. van den
Di, rond 1880 advocaat bij
loge Raad, was een van de
ken. Hij had een bochel en
joeg zich gestoord. Zo beko-
p hij zijn 'stamhoer', Kaartje
der Goen, geregeld met
glazen. De prostituees van
htus namen wraak door
I met zijn lichaamgebrek te
jotten en zongen luidkeels:
J is de bult zijn eigen schuld
jhij die bult moet dragen',
den Bergh onstak dan wel
I in woede en veroorzaakte
flinke vechtpartij waarbij de
fie moest optreden. Die
terde echter de dames in te
pen, want de jonkheer
ld bekend als een lastpost,
et is een van de verhalen in
laarboekje van de Dirk van
Stichting. De stichting
flit gisteren de vijfde editie
die door de medewerkers
i inhoud en vormgeving de
kiste tot nu toe wordt gè-
fnd.
u"k van Eek was een Leidse
IP-voorman. De naar hem
lemde Stichting stimuleert
przoek naar de sociaal-eco-
fische geschiedenis van Lei-
jen omstreken. Daarin staan
■beiders en arbeidsverhou
dingen vaak centraal. „De opla
ge bedraagt 250 exemplaren,
waarnai er in principe 180 naar
de donateurs gaan", vertelt se
cretaris K. WaUe van de Stich
ting.
In het jaarboekje is onder
meer het derde deel van een se
rie over prostitutie in Leiden
opgenomen. „De eerste twee
delen, in de vorige jaarboekjes,
gingen over de bordelen en de
hoereni Het derde deel, ook
weer geschreven door P. Otgaar
en J. van Schaik, gaat over de
klanten. Grappig is dat sommi
ge nazaten van de mensen die
in de verhalen voorkomen hele
maal niet gelukkig zijn met de
publikaties, omdat ze zich mis
schien schamen voor dat verle
den, terwijl anderen het juist
heel leuk vinden", vertelt Walle.
Textielarbeiders
Tussen de verhalen over onder
meer een 18e eeuwse huisje
melker en een timmerliedensta
king valt de bijdrage van wet
houder J. Laurier op. Hij heeft
in de loop der jaren een groot
aantal getuigenissen van textiel
arbeiders verzameld. Hij was
nog net op tijd, want de Leidse
textielindustrie is geheel ver
dwenen en de meeste arbeiders
zijn inmiddels overleden.
Laurier toont aan dat de Leid
se arbeidersklasse nog in deze
eeuw met een armoedig be
staan genoegen moest nemen.
Zo kwam het vroeger vaak voor
Een foto uit het Leidse jaarboek van de Dirk van Eek Stichting: de 1 mei-optocht op de Hooigracht in 1951.
de schuld en eiste de bedrijfslei
ding van de firma Zaalberg dat
de wevers die dekens zelf koch-
dat bij de dekenfabricage de ten. De kosten werden op het
weefdraad brak. Het produkt weekloon ingehouden.
was dan niet meer geschikt voor
de normale verkoop. De oor
zaak was vaak dat er met min
derwaardig materiaal werd ge
werkt. Toch kregen de arbeiders
De arbeiders werden zo ge
dwongen met hun dekens langs
de deuren te leuren. Maar de
wevers pakten Zaalberg terug
door de draad expres te laten
knappen en in de dan afgekeur
de dekens meer wol te verwer
ken. Sommige Leidenaars koch
ten graag de extra dikke dekens
en namen de weeffout op de
koop toe.
Van de textielindustrie is vrij
wel niets overgebleven. Sommi
ge Leidse attributen, zoals een
oude breimachine en een vak
bondsvaandel zijn in het Til-
burgse textielmusem terug te
vinden. Laurier pleit in zijn arti
kel voor de oprichting van een
sociaal-historisch museum
waar de Leidenaars kennis kun
nen nemen van de oude textiel
nijverheid. Het voormalige
Weeshuiscomplex aan de
Hooglandse Kerkgracht zou
daarvoor een goede plaats zijn.
Het jaarboek kost 25 gulden.
Ook is voor 48 gulden een vi
deoband met oude stadsfilms
verkrijgbaar bij de Stichting.
Daarop zijn onder meer de be
vrijding van Leiden in mei
1945 en de brand bij Krantz in
1956 te zien.
vdA-raadslid:
koffieshops
korter open
