l
Extreem-rechts verliest
Servische verkiezingen
Buitenland
^Burgemeester Potsdam
erkozen, PDS verliest
Geheime besprekingen over Brits-Iers
vredesplan voor geteisterd Noord-Ierland
In gebed verzonken
Joodse extremisten
in Israël opgepakt
Doden en gewonden
bij verkiezingen Guinée
prran en Syrië schuldig aan
omaanslag op PanAm-toestel
'Russische hervormers moeten eens goed nadenken'
\NDAG 20 DECEMBER 1993
Jongaarse premier Antall begraven
midapest Tienduizenden Hongaren en een aantal buitenlandse
genodigden hebben zaterdag de laatste eer bewezen aan de
Jverleden premier Jozsef Antall die in Budapest werd begraven,
leien zagen hem als de vader van het nieuwe democratische
Hongarije. Antall stierf 12 december aan een hartstilstand. Hij
(eed al aan kanker.
Vlbanezen gewond door bombrief
Lelle Vier Albanezen uit één familie zijn zaterdag in het Duitse
Weïïe gewond geraakt toen een bom afging die verstopt was in
en radio. De Duitse politie gaat ervan uit dat achter de aanslag
Racistische motieven zitten. De familie, afkomstig uit Kosovo,
Loont al 22 jaar in Melle.
Jeven doden bij aanslag in Egypte
AiRQ Islamitische extremisten hebben gisteren in de Egypti
sche stad Assiut bij een aanslag een hoge politieofficier en zeker
.Jzes andere mensen gedood. Vijftien mensen raakten gewond. Bij
fIne bestorming van de moskee in Manfalout, niet ver van Assiut,
iverd een extremist gedood.
'se{
*fPrins Edward trouwt deze zomer'
'wonden Prins Edward (29), de jongste zoon van de Britse konin-
fcin Elizabeth II, trouwt in de zomer mogelijk met Sophie Rhys-
lones (28). Dat heeft de journalist Andrew Morton gezegd.
Morton, die voor het schandaalblad News of the Wodcl schrijft,
hield Edward en Sophie de afgelopen weken constant in de ga
len. Toen Morton Rhys-Jones met zijn vermoedens confronteer-
le zou zij hebben gebloosd en slechts hebben willen toegeven
lat zij met Edward is bevriend. Morton had destijds de primeur
)an het huwelijk tussen Charles en Diana.
Turkse luchtmacht valt Kurden aan
De Turkse luchtmacht heeft het afgelopen weekeinde opnieuw
rébieden van Kurden in noord-Irak aangevallen. Het offensief
was gericht tegen een groep van circa 200 opstandelingen van
de Kurdische Arbeiderspartij PKK, die streven naar een onafhan
kelijk Kurdistan. Elders werd een vrachtwagenkonvooi van de
PKK beschoten waarbij veel opstandelingen zouden zijn gedood.
Bretonse stranden vol met explosieven
parijs De Franse autoriteiten hebben gisteren een groot deel
van de Bretonse stranden tot verboden gebied verklaard na de
vondst van vele honderden gevaarlijke explosieven die door-
jaans in de mijn- en tunnelbouw worden gebruikt. De ontste-
angen zijn waarschijnlijk afkomstig van een schip dat enkele
;en geleden tijdens een storm een deel van zijn lading ver
oor.
Doden bij modderlawine Colombia
iqgotaMinstens vijftig mensen verloren het afgelopen week
einde het leven toen een golf van modder en keien het dorp Da
jeida, in noordwest Colombia, trof. De módderstrooro onstond
toen de rivier La Desmotadora vrijdag buiten haar oevers trad
joor zware regenval. Veertig mensen raakten gewond en zeker
550 inwoners raakten dakloos.
tspin mogelijk ambassadeur in China
{Washington De Amerikaanse minister Les Aspin (defensie), die
(prige week zijn aftreden bekend maakte, wordt mogelijk am
bassadeur in China. President Clinton zou al enkele gesprekken
met hem hebben gevoerd over de post in Peking. Aspin zou de
Lpvolger worden van Stapleton Roy. Het ontslag van Aspin gaat
>er 20 januari in.
pok elders in Brandenburg geen succes
Je kandidaat van de voormali-
communistische partij voor
:t burgemeesterschap in Pot-
lam, in de voormalig Oost-
itse deelstaat Brandenburg,
left het niet gehaald. Volgens
in eerste peiling na afloop van
tweede ronde van de burge-
■estersverkiezingen gisteren,
•haalde PDS-kandidaat Rolf
tzmutz slechts 44 procent
jan de stemmen. De huidige
prgemeester, de sociaal-de-
pocraat Horst Gramlich, zou 56
locent van de kiezers achter
ïch hebben gekregen en daar
mee zijn herkozen,
j In de eerste ronde, twee we
len geleden, werd Kutzmutz,
ie had toegegeven te hebben
«werkt voor de Stasi, de gehei-
he dienst van de toenmalige
|DR, de grote winnaar. Hij
leeg met 45,3 procent bijna
wee keer zo veel stemmen als
lurgemeester Gramlich maar
President Milosevic en democratische oppositie boeken winst
Bij de gisteren gehouden parlementsverkiezingen in Ser
vië zijn zowel de Socialistische Partij van president Milo
sevic als de gezamenlijke democratische oppositiepartij
en er in zetels op vooruit gegaan. Grote verliezer is de
vroegere bondgenoot van Milosevic, de extreem-rechtse
Chetnikleider Vojislav Seselj. De even extremistische Zel-
jko Raznjatovic, bijgenaamd commandantArkan en door
velen aangewezen als nieuwe gunsteling van Milosevic,
werd weggevaagd.
belgrado runa hellinga
correspondent oost-europa
Seselj is van meer dan zeventig
tot een zetel of veertig gezakt,
terwijl Arkan, die vijf zetels had,
in het nieuwe parlement met
slechts een enkele zetel terug
komt. Grote Winnaar is de De
mocratische Partij die van ze
ven naar 31 zetels gaat. Ook de
afgesplitste Democratische Par
tij van Servië krijgt acht zetels.
Dat blijkt uit de eerste, voor
lopige uitslagen die de opposi
tiebeweging Depos op basis van
eigen gegevens heeft samenge
steld. Volgens de cijfers zouden
socialisten 107 zetels krijgen,
zestien zetels te weinig voor de
absolute meerderheid. Depos
zelf is vrijwel blijven stilstaan en
kan op een aantal van 51 zetels
rekenen.
Over de kiezersopkomst be
staat nog steeds onduidelijk
heid. Cijfers die de Nationale
Kiescommissie gistermiddag
verspreidde, wezen op een ho
gere opkomst dan verwacht.
Zo'n zeventig procent van de
kiesgerechtigden zou naar de
stembus zijn gegaan. Andere
bronnen spraken van een ex
treem-lage opkomst van veertig
procent. Bij de laatste verkiezin
gen ging iets meer dan zestig
procent van de Serviërs naar de
stembus.
Hoewel de verschuivingen al
met al gering zijn, kan de uitslag
voor de Servische politiek toch
behoorlijke gevolgen hebben.
Vast staat in ieder geval dat de
socialisten van Milosevic op dit
moment geen echte bondge
noot in het parlement hebben.
In de propagandaslag van de af
gelopen maanden is Seselj door
Milosevic zo zwart gemaakt, dat
nieuwe samenwerking tussen
de Chetniks en de socialisten
onwaarschijnlijk is.
Er wordt gespeculeerd dat de
Gewonden bij bomaanslag in Londonderry
Sinn-Feinleider Gerry Adams en de gema
tigde Noordierse politicus John Hume heb
ben elkaar gisteren op een geheime plaats
ontmoet om te praten over de Brits-Ierse
verklaring van woensdag over vrede in
Noord-Ierland. Na afloop van het gesprek
verklaarde Hume dat Adams, leider van de
politieke tak van de katholieke terreurbewe
ging IRA, en hijzelf zich voor het vredespro
ces blijven inzetten en elkaar op korte ter
mijn opnieuw zullen ontmoeten.
Adams en Hume spelen een belangrijke
rol in het streven van de Britse premier
John Major en zijn Ierse ambtgenoot Albert
Reynolds om een politieke en vreedzame
regeling voor Noord-Ierland te ontwerpen.
Hoewel de beide bewindslieden een vre
desplan van Adams en Hume officieel afwe
zen, gaat men er in brede kring vanuit dat
eerdere geheime besprekingen tussen de
twee Noordierse politici de basis hebben
gelegd voor het Brits-Ierse vredesplan. De
gezamenlijke verklaring van Major en
Reynolds biedt de IRA een plaats aan de on
derhandelingstafel en opent het perspectief
van een verenigd Ierland, als de Noordierse
bevolking dat tenminste wil.
Noord-Ierland werd in het weekeinde
voor het eerst sinds woensdag weer opge
schrikt door een bomaanslag in London
derry en een achteraf loos gebleken
bommelding bij een metrostation in Lon
den. Bij de aanslag in de tweede stad van
Noord-Ierland raakten zeker vier mensen
behaalde net niet een absolute
meerderheid.
Kutzmutz' partij, de PDS,
kwam bij de verkiezingen op 5
december in Brandenburg ver
rassend als een-na-grootste uit
de bus, achter de sociaaldemo
craten. De christendemocrati
sche CDU van bondskanselier
Helmut Kohl liep een grote ne-
'i! 'T
Gisteren werd in de voorma
lig Oostduitse deelstaat een
tweede kiesronde gehouden
voor bestuursfuncties in ge
meenten en districten waar
twee weken geleden geen van
de kandidaten een absolute
meerderheid behaalde. Behalve
in de hoofdstad van de deelstaat
verloren de PDS-kandidaten
ook in twee andere belangrijke
steden. In Brandenburg kreeg
SPD-er Helmut Schliesing meer
dan driekwart van de stemmen;
in Cottbus versloeg CDU-kandi-
daat Waldemar Kleinschmidt
zijn PDS-rivaal.
democratische oppositiepartij
en bereid zouden zijn samen
met Seselj een regering te vor
men. Volgens een andere spe
culatie is de Democratische
Partij bereid met het socialis
tisch kabinet in zee te gaan.
Lijsttrekker Zoran Djindjic heeft
dat tot nu toe steeds ontkend,
maar hij heeft wel gezegd dat
hij bereid is een regering te vor
men waarin de socialisten een
zekere rol spelen.
Of een niet-socialistische re
gering* een wezenlijke verande
ring in het Servische beleid ten
opzichte van Bosnië zou bete
kenen, is overigens twijfelach
tig. De oppositiepartijen heb
ben in deze verkiezingscampag
ne zeer duidelijk gemaakt dat
ook zij in feite een Groot-Servië
voorstaan. De eerste officiële
uitslagen worden morgen ver
wacht.
gewond. De bom was waarschijnlijk be
doeld voor een Britse legerpatrouille die
kort daarvoor was gepasseerd. De autoritei
ten houdt de IRA verantwoordelijk voor het
nieuwe geweld.
In de Noordierse hoofdstad Belfast be
staat grote angst dat protestantse extremis
ten vergelding willen, waardoor de kans op
vrede in het door burgeroorlog verscheurde
Noord-Ierland aanzienlijk daalt. De Ierse
premier Reynolds waarschuwde de protes
tantse en katholieke extremisten; ,,Als er
een volledige hervatting van geweld aan
beide zijden komt, kan men verwachten dat
twee regeringen zullen reageren." Protes
tantse extremisten maakten vrijdag al be
kend de wapens pas neer te zullen leggen
als de IRA dat ook doet.
Een Palestijnse ex-banneling valt zijn moeder in de armen bij zijn terug
keer in Israël. Evenals de ongeveer tweehonderd andere gedeporteerden
die het afgelopen weekeinde mochten terugkeren in Israël, is hij lid van
Harnas, de islamitische Jihad-beweging die zich verzet tegen het vre
desakkoord tussen de PLO en Israël. De ex-bannelingen behoorden tot
een groep van 415 Palestijnse gedetineerden die in december 1992
werden gedeporteerd als represaille voor aanslagen op het Israëlische
leger. Een eerste groep van 200 werd eerder dit jaar vrijgelaten, foto
reuter ahmed jadallah
het vliegveld in New York te
omzeilen, is niet duidelijk.
De Israëlische justitie beraadt
zich intussen op maatregelen
tegen oud-opperrabbijn Shlo-
mo Goren, die soldaten heeft
opgeroepen dienst te weigeren
als ze nederzettingen in de be
zette gebieden moeten ontrui
men. Goren stond in de jaren
'60 en '70 aan het hoofd van de
rabinale dienst in het leger.
Israël en de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie PLO hebben
gisteravond in Oslo twee dagen
van directe onderhandelingen
over de invoering van Palestijn
se autonomie in de bezette ge
bieden beëindigd zonder dat er
resultaat werd bereikt. In een
gezamenlijk communiqué zei
den de delegaties dat ze „naar
huis terugkeren voor consulta
ties en over enkele dagen hun
overleg voort zullen zetten".
jeruzalem ad bloemendaal
correspondent
De Israëlische politie zegt de
vorming van een joodse terreur
organisatie te hebben voorko
men door de arrestatie van zes
rechts-extremisten. De groep
wordt verdacht van het bera
men van aanvallen op Palestij-
nen, illegaal vuurwapenbezit en
het houden van para-militaire
oefeningen. Vier van de zes ar
restanten hebben de Ameri
kaanse nationaliteit.
De politie is opgetreden op
aanwijzingen van rabbijn
Avraham Toledano, een voor
malige leider van de rechts-ex-
tremistische Kach-beweging.
Toledano is vorige week in
voorarrest genomen, nadat hij
had geprobeerd vanuit New
York wapens Israël binnen te
smokkelen. Hoe hij erin is ge
slaagd de veiligheidscontrole op
karanataka Aan de voet van de 1012 jaar oude beeltenis van de Hindoestaanse heilige Gomateshwar in het zuid- Indiase Karanataka neemt een
vrouw deel aan een ceremonie, die een keer in de twaalf jaar plaats heeft. De graniete voet van 19 meter wordt besprenkeld met melk, sandelhout
pasta en rietsuikersap. De ceremomie duurt een week. foto afp douglas e. curran
negal werden door de oppositie
vernield om te voorkomen dat
aldaar wonende Guineeërs hun
stem konden uitbrengen. In
Mali gelastte de Guinese am
bassadeur de verkiezingen af.
De 160 als kiezers geregi
streerde Guineeërs in Neder
land konden gisteren wel hun
stem uitbrengen. De Guinese
ambassade in Brussel koos er
voor om de nachtclub Passion
in Amstercfcam, waar elke vrij
dagavond Afrikaanse muziek
wordt gedraaid, als stembureau
in te richten. Rond twee uur 's
middags was er een twintigtal
kiezers langsgeweest. Bij het
sluiten van het stembureau om
zeven uur 's avonds hadden 63
kiezers gestemd.
Drie doden, tientallen gewon
den en veel vernielde en in
brand gestoken stembureau's
zijn de voorlopige resultaten
van de gisteren in het Westafri-
kaanse Guinée gehouden presi
dentsverkiezingen. Het waren
de eerste vrije presidentsverkie
zingen sinds Guinée in 1958 on
afhankelijk werd. De uitslag
wordt niet voor morgen ver
wacht.
Het geweld was een uitvloei
sel van acties die met name in
de arme volkswijken van de
hoofdstad Conakry werden ge
houden als protest tegen de
door generaal Conté uitgeschre
ven verkiezingen. De Guinese
ambassades in Ivoorkust en Se-
liet Libië, maar Iran en Syrië
aten achter de aanslag op een
Jtnbo van PanAm, die vijf jaar
Epeden boven het Schotse Loc-
efbie neerstortte. Daarbij kwa-
lén 270 mensen om het leven,
en voormalige medewerker
an de Amerikaanse inlichtin-
endienst CIA, Vincent Cannis-
tro, vertelt in een vraaggesprek
iet de BBC dat morgen wordt
itgezonden, dat een door Syrië
esteunde Palestijnse terreur-
röep de bom voor Iran fabri-
Bèrde. Dit omdat Iran wraak
tilde nemen voor het neerha-
tn van een Iraans vliegtuig
oor het Amerikaanse vliegdek-
-hip Vincennes, waarbij 290
lensen omkwamen.
Gannistaro spreekt overigens
iét tegen dat Libiërs uiteinde-
jk verantwoordelijk zijn voor
e plaatsing van de bom. De
erenigde Staten en Groot-Brit-
tnië legden de schuld voor de
anslag destijds geheel bij Libië.
m land lijdt nu onder sancties,
die het zijn opgelegd omdat het
weigert twee verdachten uit te
leveren om in Schotland of de
VS terecht te staan. Berichten
over betrokkenheid van Syrië
werd door de toenmalige presi
dent Bush afgedaan als 'non
sens'.
Het bewijs tegen Libië was
voornamelijk gebaseerd op het
feit dat in de resten van de Pan
Am Boeing eën tijdmechanisme
werd gevonden van een type
waarvan de Zwitserse leveran
cier destijd had gezegd dat zij
alleen aan Libië waren geleverd.
In een interview met de BBC-
radio heeft de leverancier echter
gezegd, dat intussen gebleken is
dat twee van de tijdontstekers
geleverd zijn aan de toenmalige
Oostduitse geheime dienst Sta
si. Deze dienst had via de Syri
sche geheime dienst goede con
tacten met de radicale Palestijn
se groep van Ahmed Jibril, het
Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina-Algemeen Com
mando (PFLP-GC), die verant
woordelijk wordt geacht voor
het plegen van de aanslag.
Een van de ingenieurs van het
betreffende Zwitserse bedrijf, de
firma Edwin Bollier, zou dit al in
1990 aan de onderzoekers van
de Lockerbie-zaak hebben mee
gedeeld, maar er zou er verder
niets mee zijn gedaan. Volgens
de Britse pers zou een reden
daarvoor kunnen zijn geweest,
dat Londen en Washington de
steun van Syrië goed konden
gebruiken tijdens de Golfoorlog
van 1990 tegen Saddam Hus
sein en' daarom het Syrische
spoor hadden genegeerd.
De Sunday Times meldde gis
teren dat Jibrils organisatie vol
gens de CIA 12 miljoen dollar
had ontvangen van de regering
van Iran. Volgens de Sunday Ti
mes zouden diverse Westerse
geheime diensten Iran ervan
verdennken de groep van Jibril
een opdracht te hebben ver
strekt om wraak te nemen voor
het feit dat de Amerikaanse ma
rine in juli 1988 per ongeluk een
Iraanse Airbus neerhaalde bo
ven de Perzische Golf.
Premier Tsjernomyrdin wil einde aan economische shocktherapie
CORRESPONDENT
Het rommelt in de Russische regering
als gevolg van de nederlaag die de her
vormingspartijen opliepen bij de par
lementsverkiezingen van 12 decem
ber. Premier Tsjernomyrdin stelde za
terdag de vice-premiers Gaidar en
Tsjoebais persoonlijk verantwoorde
lijk voor het falen van de hervormers.
Tsjernomyrdin pleitte ervoor om te
stoppen met de radicale economische
hervormingen in Rusland. Hij lijkt zo
de conservatieven tegemoet te willen
komen die vorige week een verrassend
grote overwinning haalden.
In een interview met het conservatieve
vakbondsdagblad Troedzei Tsjerno
myrdin: ,,De hervormers moeten de
waarheid onder ogen zien. Veel kiezers
stemden meer tegen de problemen en
fouten van de huidige hervormingen
dan voor een politieke partij. De kiezers
hebben Gaidar en Tsjoebais persoonlijk
beoordeeld. Ze moeten daar heel goed
over nadenken".
Gaidar en Tsjoebais zijn beiden kop
stukken van de hervormingspartij Rus-
lands Keuze en in de regering verant
woordelijk voor economie en privatise
ring. Tsjernomyrdin geldt als een verte
genwoordiger van het industriële appa
raat en een tegenstander van de zoge
heten shocktherapie.
Tsjernomyrdin heeft zich anders dan
veel vice-premiers en ministers van zijn
kabinet buiten de verkiezingscampagne
gehouden. Hij liet wel doorschemeren
dat zijn sympathieën lagen bij de con
servatieve hervormers van vice-premier
Sjachrai. Opmerkelijk is echter dat pre
sident Jeltsin nu al zeven adviseurs
heeft ontslagen die direct of indirect
Sjachrai's partij steunden. Volgens
waarnemers duidt dit op hevige conflic
ten in het Kremlin over de verkiezings
uitslag die nationalisten en communis
ten een kleine meerderheid in het nieu
we parlement heeft bezorgd.
Tsjoebais en andere hervormers leggen
nu het accent op gezamenlijke bestrij
ding van het 'fascistische gevaar', dat
zou zijn ontstaan door de opkomst van
de voor racist en fascist doorgaande
Vladimir Zjirinovski en diens Liberaal-
Democratische Partij Rusland. Zaterdag
werd daarvoor een 'Anti-fascistisch
Front' opgezet. De eerste daad was het
bekritiseren van Jeltsin-medewerkers
(zoals woordvoerder Kostikov en me
dia-adviseur Poltoranin), die gepleit
hebben voor samenwerking met de LD-
PR.
Zjirinovski poogt intussen met gematig
de uitspraken de zorg weg te nemen die
in het buitenland is ontstaan over Rus
sisch expansionisme. In een interview
met het Duitse weekblad Der Spiegel zei
Zjirinovski dat 'van Russische bodem
nooit meer gevaar zal dreigen voor an
dere landen'. Volgens Zjirinovski moet
Rusland een 'beschaafd Europees land'
worden, zonder goelags (werkkampen),
Stalinisme en 'als God het wil, fascis
me'. Die uitspraken staan haaks op zijn
verkiezingscampagne, die bol stond van
Groot-Ruslandnostalgie en racistische
propaganda.
De Duitse minister Kinkel (buitenlandse
zaken) heeft tijdens een bezoek aan
Moskou afgelopen weekeinde zijn Rus
sische collega Kozyrjev verzekerd van
Duitse steun voor Ruslands hervormin
gen. In een gemeenschappelijke verkla
ring constateerden de beide bewindslie
den dat het hervormingsproces in Rus
land 'onomkeerbaar' was geworden.
Ook de Amerikaanse vice-president Go
re, die het afgelopen weekeinde via
Duitsland naar Washington terugkeerde
van een achtdaags bezoek aan Rusland
en Oost-Europa, ziet de Russische her
vormingen nog niet bedreigd door de
opkomst van nationalisten en compui-
nisten. Na een kort gesprek met bonds
kanselier KohJ zei Gore, dat de VS en
Duitsland hun Rusland-politiek nauw
op elkaar moeten afstemmen.
Een hoge functionaris uit Gore's gevolg
kritiseerde het IMF en andere westerse
financiële instellingen voorde harde
voorwaarden die worden gesteld aan
kredieten en financiële hulp voor Rus
land. De sociale gevolgen wegen niet
prominent mee bij de besluitvorming.
Welke hervormingen de Russen willen
uitvoeren en hoe snel, moet aan hun ei
gen beoordelingen worden overgelaten,
aldus de anonieme functionaris.
Ook Kohl zei zaterdag de hervormingen
in Rusland slechts kunnen slagen als er
voor de bevolking eerst sociale voorzie
ningen moeten komen, zodat economi
sche achteruitgang niet automatisch
wordt gekoppeld aan nieuwe verwor
venheden als democratie en vrije markt.
