Imperium speelt
met de traditie
Indrukwekkend Weihnachtsoratorium
krijgt de eer die het verdient
Cultuur Kunst
Marianne Boer wint
Piano Concours
Stedelijk
begint met
nieuwe vorm
tentoonstellen
Nieuwe aanwinst De Lakenhal
Clown Peter Shub ster
in Wereldkerstcircus
Kerstconcert Hathor
laat te wensen over
Guarneri Trio: topklasse in alle opzichten
MAANDAG 20 DECEMBER 1993
CHEF ANNEMIEK RUYGROK, 071 -356472. PLV -CHEF JAN RIJSDAM. 071-356472
amsterdam gpd
25-jarige pianiste Marianne
3oer uit Vlissingen heeft in Am-
iterdam het tweejaarlijkse Jac
ques Vonk Piano Concours ge
wonnen. De prijs, een bedrag
-an dertigduizend gulden, stelt
ïaar in staat haar pianostudie
ji het buitenland voort te zet-
en.
De vier deelnemers aan het
:oncours mochten elk hun ei
gen programma bepalen, met
dien verstande dat het een
ven wichtige spreiding van stij-
en in zich moest herbergen.
Vlarianne Boer speelde een so-
iate in C van Joseph Haydn, de
lYanderersonate van Franz
Schubert, zeven fantasieën opus
116 van Johannes Brahms en
drie preludes van George
jershwin.
Marianne Boer studeerde zes
aar bij Jan Wijn aan het Swee-
inck Conservatorium. Vorige
aar haalde ze haar diploma. Nu
studeert ze aantekening kamer
muziek bij Willem Brons aan
het Sweelinck Conservatorium
en Muziekwetenschap aan de
Universiteit van Amsterdam.
Boer toonde zich bijzonder
blij met de prijs. „Die betekent
voor mij zowel een erkenning
als een stimulans. Alleen de
beste leerlingen van het Swee
linck Conservatorium mogen
meedoen aan het concours. In
principe mochten negen leer
lingen zich inschrijven. Vier
hebben dat gedaan. We waren
aan elkaar gewaagd. Het was
voor mij zeker niet vanzelfspre
kend dat ik zou winnen."
Hoe ze de prijs zal besteden,
wist Marianne zaterdag nog
niet. „De auditie voor toelating
op conservatoria is pas in april
'94. Ik oriënteer me de komen
de tijd rustig op een keuze."
Het Jacques Vonk Fonds is
gevormd uit een schenking van
de familie Vonk, wier zoon aan
het voormalige Amsterdamsch
Conservatorium piano studeer
de. Hij overleed op jonge leef
tijd aan tbc.
Hoed en stok Chaplin geveild
londen Charlie Chaplin's kenmerkende attributen, zijn bol
hoed en zijn wandelstok, zijn onder de hamer gekomen. Voor
55.000 pond (ruim 150.000 gulden) veranderden de spullen vrij
dag bij Christie's in Londen van eigenaar. De koper is een Britse
verzamelaar die onbekend is gebleven. Chaplin gebruikte de
bolhoed en de wandelstok voor het eerst in 1915 in de film 'The
Tramp'. Hij gebruikte de rekwisieten ook in andere films zoals
'The Great Dictator' uit 1940. De verkoper van de hoed en de
stok, een Deense zakenman, leed bij de veiling een verlies. Hij
had de spullen in 1987 gekocht voor 82.500 pond.
Christie's sluit druk veilingjaar af
Amsterdam Het veilinghuis Christie's, in Amsterdam, heeft afge
lopen weekeinde een drukjaar afgesloten met een openbare
verkoop van meubelen, klokken, sculpturen en kunstvoorwer
pen waarvan de opbrengst in totaal 1,5 miljoen gulden bedroeg.
Het hoogtepunt van het veilingjaar was de verkoop van schilde
rijen van oude meesters in mei, toen twee schilderijen van Pieter
Brueghel de Jongere werden verkocht voor respectievelijk
1.265.000 en 977.500 gulden. Christie's heeft besloten om in
1994 voor de tweede keer een Russische veiling te organiseren.
De eerste, dit jaar, was een groot succes. Daarnaast staan er
twee zaterdagveilingen op het programma rond het thema ne
gentiende eeuw (19 februari) en 20ste eeuwse toegepaste kunst
(26 maart).
Lou Rawls naar Ahoy'
Rotterdam Lou Rawls geeft op donderdag 10 maart een concert
in Ahoy'. Het optreden van de Amerikaanse zanger staat in het
teken van zijn 35-jarig jubileum als artiest. Kaarten voor dit con
cert zijn vanaf vrijdag 7 januari verkrijgbaar bij de bekende
adressen.
Dirigent Charles de Wolff liet, samen met het Bachkoor Holland en het Concertgebouw Kamer Orkest, horen hoe het Weihnachtsoratorium eigen
lijk moet klinken. foto hielco kuipers
De monumentale werken van Johann Sebastian Bach
zijn van een onbeschrijflijke schoonheid. De rijkdom van
de melodie, het transparante lijnenspel van de begelei
dende partijen en het kleurrijke klankpalet geven zijn
werken ongekende diepgang.
recensie dick hermsen
Concert" Weihnachtsoratorium' door Bachkoor Holland en Concertgebouw Kamer Or
kest o.l.v. Charles de Wolff. Solisten: Greta de Reyghere - sopraan, Claudia Schubert -
alt, Guy de Mey - tenor, Philippe Hüttenlocher - bas. Gehoord: 18/12, Pieterskerk, Lei-
Een optimale uitvoering is voor
waarde om dit alles zo goed
mogelijk tot zijn recht te laten
komen. Het is bepaald geen ge
makkelijke muziek om te spe
len. Doordat er tegelijkertijd zo
veel in de muziek gebeurt, ont
staat het gevaar dat het klank
beeld vertroebelt. Afgelopen za
terdag liet dirigent Charles de
Wolff, samen met het Bachkoor
Holland en het Concertgebouw
Kamer Orkest, horen hoe het
Weihnachtsoratorium eigenlijk
moet klinken.
In een oratorium wordt ge
zongen door solisten en een
koor. Een niet te groot orkest
zorgt voor de instrumentale on
dersteuning. De teksten zijn
over het algemeen religieus van
aard. Het Weihnachtsoratorium
bestaat uit zes cantates die, los
van elkaar, worden gezongen
rond de kerstdagen. Alhoewel
ze zelden in één programma
l amsterdam anp
Het Stedelijk Museum in Am
sterdam gaat vanaf januari op
een andere manier tentoonstel
lingen verzorgen. In plaats van
tijdelijke presentaties in een be
perkt aantal museumzalen, zal
vier keer per jaar een zoge
naamd Couplet worden samen
gesteld. Het gaat daarbij om tij
delijke tentoonstellingen met
werk van verschillende kunste-
wordt aangevuld met werken
uit de vaste collectie. Het eerste
Couplet begint op 4 februari en
bevat werk van onder anderen
Mario Merz, Berend Strik en
Maria Lassnig.
Rudi Fuchs, directeur van het
Stedelijk, legt in'het museum
bulletin uit dat hij de collectie
en de tijdelijke presentaties
meer met elkaar wil verbinden.
j„Ik wilde ze aan elkaar koppe-
jlen in een vertelling die niet de
pormele kunstgeschiedenis zou
(reflecteren, maar eerder die ge-
jheimzinnige verwantschappen
Idie uiteenlopende kunstenaars -
als in een wirwar van elektri
sche leidingen - met elkaar ver
bindt."
Openingstijden
kassa Muzenhof
gewijzigd
Un verband met de feestdagen
zal de kassa van Muzenhof in
Leiderdorp op vrijdag 24 de
cember, maandag 27 december
en op vrijdag 31 december ge
sloten zijn.
De kaartverkoop voor de
voorstellingen in januari begint,
'Zoals gewoonlijk, een maand
1 voor de voorstelling. De kassa is
geopend op maandag, donder
dag en vrijdag van 10.00 uur tot
12.00 uur en van 20.15 uur tot
21.15 uur. Ook telefonisch re
serveren is mogelijk, telefoon:
071-410957.
leiden Jetteke Bolten, directeur
van Stedelijk Museum De La
kenhal, en zilverdeskundige A.
Aardewerk bewonderen de zeld
zame groen-glazen fles met zil
ver, en een bijpassende beker,
die De Lakenhal heeft verwor
ven. De voorwerpen behoren tot
de hoogtepunten van de Neder
landse edelsmeedkunst uit de
Gouden Eeuw en zijn een be
langrijke aanwinst voor de toch
al bijzondere zilver- en glascol
lectie van het stedelijk museum.
De Lakenhal had aanvankelijk
geen geld om de fles en beker
aan te kopen. De Haagse zilver-
deskundige A. Aardewerk schoot
het museum te hulp. Hij besloot
de fles en beker te kopen en re
serveerde de voorwerpen een
jaar lang voor het museum dat
intussen naar een financiering
kon zoeken. Verschillende in
stellingen hebben een steentje
bijgedragen zodat De Lakenhal
de voorwerpen toch kon verwer
ven. Zaterdag overhandigde Aar
dewerk de bijzondere fles en de
beker aan directeur Bolten van
De Lakenhal. Vanaf morgen zijn
de kostbaarheden voor iedereen
te bewonderen in het museum
aan de Oude Singel.
foto hielco kuipers
worden uitgevoerd, had de or
ganisatie bij dit concert gekozen
voor een integrale uitvoering
van het omvangrijke werk.
Drie en een half uur muziek
betekent een flinke aanslag op
het zitvlees van de luisteraar.
Niets is minder waar. Het con
cert was het bijwonen meer dan
de moeite waard. Een feest om
erbij te zijn. F.r werd subliem
gezongen en gespeeld. Aanvan
kelijk lag het tempo aan de ho
ge kant en klonk alles nogal ge
jaagd. Hierdoor waren er in het
begin wat slordigheden te be
speuren. Maar al snel hervon
den koor en orkest de rust die
nodig is om het werk de juiste
aandacht te geven.
Ingetogenheid en ingehou
den uitbundigheid kenmerkte
de uitvoering. De dynamiek
bleef goed gecontroleerd. Door
de vaart die de dirigent aan de
dag legde, zowel in het verloop
van de muziek, als in de over-
theater
recensie hans visser
Wereldkerstcircus, o.l.v. Fredy Knie jr. Di
verse artiesten. Nog te zien: t/m 2/1 (ook
middagvoorstellingen), Koninklijk Theater
Carré, Amsterdam.
Als de nachten op hun langst
zijn, lijkt het hart van theater
Carré sneller te kloppen. Het
heeft dan zijn oude functie te
rug: er is weer circus. Voor de
achtste keer beleefde het ko
ninklijk theater aan de Amstel
donderdag de première van het
Wereldkerstcircus. Een hartver
warmende formule, waarvoor
ook dit jaar Fredy Knie jr. borg
staat. Hoe kan het ook anders
met zo'n dikke anderhalve
eeuw circustraditie in de fami
lie.
De familie Knie is tegenwoor
dig ook een soort waarmerk
voor circus waarin dieren op
een humane wijze worden be
handeld. Laat de dieren zien
zoals ze zijn, is het motto. En
dat is meteen al af te zien aan
het openingsnummer, waarin
René Farell acht tijgers presen
teert. Misschien geen spectacu
lair nummer, maar wat is het
boeiend om die man bezig te
zien met die dieren.
Met zijn vrouw Mary-José
brengt Fredy jr. paarden in de
piste. Voor de pauze rijden ze
hoge school op twee Friezen,
muziek
recensie monica schiks
Kerstconcert door het kamerkoor Hathor
o.l.v. Marchien Leopold. Medewerken
den. Gertru Smit-Pasveer - harp, Rosanne
de Clerq en Godelief Mallee: sopraan Ge
hoord: 18/12, Lokhorstkerk, Leiden.
Een warme, uitnodigend ver
sierde Lokhorstkerk omhulde
het kamerkoor Hathor bij haar
kerstconcert. Het programma
was eveneens uitnodigend, met
een aantrekkelijke variatie aan
Christmas Carols, met renais
sance kerstmuziek van o.a. Wil
liam Byrd en als klapstuk het
prachtige 'Ceremony of Carols'
van Benjamin Britten. Het enige
wat te wensen over liet was de
uitvoering zelf.
Onder de mooi aangeklede
buitenkant waren enkele zwak
ke plekken verborgen. Oudere
muziek is heel gebruikelijk aan
het begin van een concert, maar
het is niet meteen muziek om al
je remmingen te overwinnen.
Een wat bekommerd ogend
Hathor werkte zich zodoende
op zijn hoede door de liederen
heen van Philips, Ramsey en
Byrd. De eenvoudiger toonzet
ting van Gustav Hoist's 'In the
bleak midwinter' zorgde ter
stond voor een opleving van de
koorklank: men zong vrijer en
met meer expressie.
Harpiste Gertru Smit-Pasveer
verraste het publiek met een
tweetal goedgekozen
'kerst'composities van Hassel-
mans en Grandjany, waarin
haar flonkerende harp onbe
twist de primadonna speelde. In
de begeleiding van de Ceremo
ny of Carols, hoogtepunt van
het concert, was het echter de
harp die de gebreken van het
koor pijnlijk aan het licht
bracht. Hoezeer alle koorleden
ook met overgave zongen, on
zuiver was het en het werd
steeds erger. Van de dirigente
leek geen hulp te verwachten:
zij gaf de maat aan en hield het
geheel in de hand maar corri
geerde niet. Wellicht gingen er
méér luisteraars met gemengde
gevoelens naar huis.
gangen tussen de nummers
door, bleef de spanning vastge
houden. De vier solisten zongen
met overtuiging. Opvallend
mooi is de stem van de sopraan
Greta de Reyghere. Haarzuiver
en glashelder voorzag zij de ari
a's van een extra glanslaagje.
De Pieterskerk heeft een fan
tastische ambiance voor dit re
pertoire, maar daarbij een ver
velende, galmende akoestiek.
Bij de wat mindere plaatsen is
het evenwicht in klank snel
zoek. Bovendien is de voortdu
rende ruis van de airconditio
ning in het plafond een storen
de factor in de stille passages.
Koo.r en orkest lieten zich niet
van de wijs brengen. Het
Weihnachtsoratorium is een
meesterwerk dat onder bezie
lende leiding van De Wolff met
deze indrukwekkende uitvoe
ring de eer krijgt die het ver
dient.
wat zelden voorkomt, maar het
is circuskunst in zijn oudste ge
daante. Oscar Carré vierde er
een eeuw geleden in diezelfde
piste triomfen mee en ook nu
nog is zo'n nummer een lust
om naar te kijken. In de tweede
helft is het echtpaar terug met
een keur van paarderassen en
een groep zebra's. Die laatste
dieren zijn nauwelijks te dresse
ren, maar de eenvoud waarmee
Knie ze in de piste brengt, roept
op zich al een sprookjessfeer
op.
Ook dit jaar bevat het pro
gramma weer diverse interna
tionale prijswinnaars, zoals het
Chinese slangenmeisje Sun
Jiayin van het Chinese staatscir
cus. Hoogst artistiek is de
slotact, het luchtballet van het
Russische Staatscircus. Absolute
topper is de Amerikaanse clown
Peter Shub. Hij heeft maar wei
nig nodig om bij zijn publiek
het maximale los te krijgen. Een
fluitje, een gebaar, een lach, een
blik, een vinger. Hij heeft geen
gekke neus opgedaan, geen
schmink op zijn gezicht. Geen
platte humor, geen lach-of-ik-
schiet. Een puur spirituele
clown met poëzie, eentje die
speelt met zijn publiek, zoals
dat zelden is te zien. Een mo
derne clown met eeuwigheids
waarde. Goed circus in Carré is
altijd een feest, ook nu weer.
'A Christmas Carol' in een nieuwe speelstijl die heel dicht tegen het
kluchtige aan ligt. foto jan holvast
theater
recensie wunand zeilstra
'Ebenezer" naar 'A Christmas Carol' van
Charles Dickens door toneelgroep Imperi
um. Regie. Marnix Mulder. Spel: Jaap
Slagman, Noël Maessen, René Huinen,
Annet Holtgrefe, Catelijn Katz, Thea Wes-
seling, Albert-Jan Prins, Ada van Dui)n en
Annemarie Kloosman. Gezien: 18/12, Mi
crotheater, Leiden. Aldaar nog te zien: 21
22,23 en 24/12.
Bij Kerstmis horen tal van zaken
als bomen, ballen en natuurlijk
de bekering van Ebenezer
Scrooge in het 150 jaar oude
kerstverhaal van Charles Dic
kens. Toneelgroep Imperium
koestert een traditie door elk
jaar opnieuw deze beroemde
'Christmas Carol' in een nieuwe
enscenering uit te brengen.
Deze keer mocht een nieuwe
regisseur van buiten de vereni
ging met het verhaal aan de
slag. Marnix Mulder heeft letter
lijk met de traditie gespeeld. Al
improviserend is een speelstijl
ontstaan die heel dicht tegen
het kluchtige aan ligt. Hiermee
verdwijnt het stichtelijke, mora
liserende element van het ver
haal naar de achtergrond.
Een enkele keer dreigt de erg
dik aangezette speelstijl met de
spelers op de loop te gaan.
Maar het improvisatieplezier
dat er vanaf straalt, voorkomt
dat dit storend zou kunnen
worden.
Eerst vertelt het verhaal, hoe
ontzettend gierig Scrooge nu
wel eigenlijk is. Dan volgen de
spookverschijningen in de
nacht, die hem tot andere in
zichten brengen. We volgen
Scrooge op zijn pad van kantoor
naar huis. Het eerste speelt zich
af in de foyer, het tweede in de
zaal.
Als Scrooge zijn fouten inziet,
of wanneer, zoals hij zelf geestig
opmerkt, 'hij hem het kwartje is
gevallen', lijkt de voorstelling af
gelopen en nemen de spelers
het applaus in ontvangst. Jaap
Slagman die met verve Scrooge
heeft vertolkt, pikt op de valreep
de geldkist nog even mee. Je
twijfelt, of deze Scrooge wel he
lemaal is bekeerd. Dan blijkt dat
de theatermakers nog een leuke
verrassing voor ons in petto
hebben. Scrooge is echt be
keerd, hij biedt zelfs alle toe
schouwers lekkere Glühwein
muziek
recensie lidy van der spek
K&O Koffieconcert door het Guarneri Trio: Danièle
Dechenne - piano, Eeva Koskinen - viool en Jean Decroos
- cello. Gehoord: 19/12, foyer van de Stadsgehoorzaal,
Leiden.
Wat zou het een grandioze aanwinst zijn
geweest voor de cd-markt als het Guameri
Trio gistermiddag z'n concert 'live' had op
genomen! De uitvoering van de Pianotrio's
in Es gr.t. van Ludwig van Beethoven en in
a kl.t. van Tsjaikowsky getuigde van top
klasse in alle opzichten. Absoluut geïnspi
reerd en virtuoos spel, een fantastische een
heid van samenklank, klankkleur en opvat
ting.
Danièle Dechenne speelt met een opval
lend sterk toucher, als een tijger (een zeer
muzikale overigens) klauwt zij zich in de
toetsen, trillers en repeterende noten zijn
sterk en stuk voor stuk even diamanthelder.
In razendsnelle gebroken of gesloten ak
koorden kan zij in de kortst mogelijke tijd
overgaan van orkestrale kracht tot een ve
derlicht teder pianissimo, werkelijk zeld
zaam!
Duchenne lijkt min of meer de motor van
het trio. Dat betekent niet dat de violiste
Eeva Koskinen en de cellist Jean Decroos er
maar wat bijhangen. Door eenzelfde passie
gedreven, met een vaak hartstochtelijk war
me toon vullen zij de pianopartij volledig
aan of komen, ook bij Beethoven, tot een
zelfde vitale eigen interpretatie en tot de
schitterendste dialogen, zoals in het slepen
de, dramatische 'Poco sostenuto' of zoals in
de emotionele vurige 'Finale' die alleen uit
louter hoogtepunten bestond.
De romanticus pur sang P.I. Tsjaikowsky
zei eens van zichzelf „ik probeer zo eerlijk
mogelijk gevoelens, stemmingen en beel
den waarachtig, oprecht en eenvoudig door
middel van muziek tot uitdrukking te bren
gen; in deze zin ben ik realist en een ras
echte Rus." Het Guarneri Trio vertolkte de
ze gevoelens op hartgrondige wijze. Een
pure weelde aan pianoklanken kon over
gaan in een schuchter motiefje van vier to
nen op de cello steeds éven anders ge
speeld, omrankt door de viool. Ook het na
sale vragende viooltimbre in het 'Allegro
risoluto e con fuoco' riep een bijzondere
sfeer op, die in het laatste deel van het ex
traverte grootschalige 'Andante con moto'
weer compleet veranderde in een golf van
extase.
