Economie Beurs
Sombere economen zijn ook maar gewone huisvaders
MAANDAG 13 DECEMBER 1993
ECONOMISCH KORT
BEURSEFFECTEN
Marien van den Bos a
DE TECHNISCHE handelson
derneming Geveke verwacht
over 1993 een verlies te van 15
miljoen. Dit verlies wordt ver
oorzaakt door het afstoten van
de vorkheftruckactiviteiten in
Duitsland (GTE). Dit veroor
zaakt een buitengewone last
van 15 miljoen. In de buiten
gewone last voor 1993 zijn de
afwikkelingskosten van GTE zo
danig verwerkt dat in 1994 hier
uit geen verliezen meer zullen
optreden.
FINANCIËLE instellingen in
Vietnam mogen voortaan voor
dertig procent eigendom zijn
van buitenlandse aandeelhou
ders. Het maximum voor een
afzonderlijke buitenlandse aan
deelhouder bedraagt tien pro
cent.
HET OVERSCHOT op de han
delsbalans van Frankrijk is ge
stegen van 2,9 miljard franc in
augustus tot 9,57 miljard franc
(ƒ3,12 miljard) in september.
Óver de eerste negen maanden
van dit jaar is er een surplus van
59,3 miljard franc 19,3 mil
jard) tegen 22,21 miljard franc
in dezelfde periode van 1992.
DE BRITSE handelsbalans ver
toont over september een tekort
van ruim een miljard pond
(ƒ2,85 miljard). Het negatieve
saldo over de voorgaande
maand is herzien van 419 tot
347 miljoen pond. De waarde
van de export verminderde in
september met twee procent,
terwijl de import met 4,1 pro
cent groeide.
HET SAARLANDSE keramiek-
bedrijf Villeroy und Boch wil
ook volgend jaar personeel kwijt
om de kosten te drukken. Dit
jaar werd de personeelssterkte
al met ongeveer 1.200 man in
gekrompen tot omstreeks
13.000 mensen. Alle drie de
kernactiviteiten tegels, ser
viesgoed en sanitair hebben
te lijden van ongewoon slechte
marktomstandigheden.
DE NIEUWE federale instelling
voor toezicht op de effecten
handel in Duitsland wordt,
zoals al verwacht, gevestigd in
Frankfurt. Dit betekent een ver
dere versterking van de positie
van deze stad als financieel cen
trum. Een van de andere moge
lijke vestigingsplaatsen was Er
furt.
HET JAPANSE elektronicacon
cern NEC investeert zeven mil
jard yen 124 miljoen) in het
Franse staatscomputerconcern
Groupe Buil. Dat gebeurt in het
kader van een herkapitalisering
van dat bedrijf, waaraan ook de
Franse staat en France Telecom
bijdragen. De deelneming van
NEC in het verlieslijdende Buil
wordt door de investering ge
handhaafd op 4,43 procent.
HET AMERIKAANSE telecom-
municatieconcern AT&T heeft
zich teruggetrokken uit de
houdstermaatschappij CIR van
de Italiaanse zakenman Carlo
de Benedetti. Het belang van
10.1 procent is voor omgere
kend 87 miljoen verkocht aan
financiële instellingen.
Waar normale i
zijn om elkaar onder benarde
omstandigheden moed in te
spreken, doen economen pre
cies het omgekeerde. In tijden
van recessie komen de econo
men met verhalen over depres
sie. En gaat het, omgekeerd,
weer een paar jaar goed, dan
weten ze met even veel stellig
heid te beweren dat we hier nog
maar het begin van een onaf
zienbare periode van grote eco
nomische voorspoed te pakken
hebben.
Op dit moment zijn de de-
pressie-verhalen weer in zwang.
De wereld verkeert in malheur,
de mensen zitten in zak en as
en dus krijgen de profeten van
doom gloom ruim baan om
hun sombere boodschap te ver
kondigen. De overeenkomsten
met de jaren dertig vliegen je
dan ook om de oren.
Neem de vrijhandel. Ondanks
het GATT-akkoord dat naai' alle
waarschijnlijkheid komende
woensdag zal worden gesloten,
is de roep om nieuwe handelsb
elemmeringen nog niet ver
stomd. Het staal uit Oost-Euro
pa, de auto's uit Japan, de land-
bouwprodukten uit de Verenig
de Staten het is niet toevallig
dat juist in een economische re
cessie producenten lak hebben
aan alle mooie verhalen van
vrije handel en liberalisme en
juist pleiten voor bescherming.
Dat doet denken aan de jaren
dertig, toen alle pogingen
strandden om de vrije wereld
handel nieuw leven in te blazen.
Naarmate de depressie zich
ontvouwde, kozen overheden
een voor een ervoor om pro-
dukten uit het buitenland te we
ren en zo hun eigen industrie
veilig te stellen.
Nog zo'n typisch depressie-
kenmerk is volgens sommigen
de bijzonder lage inflatie van dit
moment. Veel ondernemers
kunnen het zich onder de hui
dige slechte economische om
standigheden eenvoudigweg
niet veroorloven hun prijzen te
verhogen. Verlaging van de prij
zen om afnemers te lokken, ligt
meer voor de hand.
De vergelijking met de jaren
dertig is dan snel gemaakt, toen
ondernemers die hun produk-
ten niet konden slijten zich lie
ten verleiden de prijzen steeds
verder te verlagen. Daarmee
haalden zij zich steeds grotere
verliezen op de hals; bovendien
ontketenden ze, zonder het zelf
te beseffen, een helse deflatie-
spiraal met exploderende werk
loosheid, dalende lonen, een
golf van faillissementen en dus
nóg minder afzet.
Ook andere parallellen met de
depressie van de jaren dertig
zouden duidelijk waarneem
baar zijn: regeringen die wan
hopig proberen vast te houden
aan een mislukt systeem van
wisselkoersen (nu het Europese
Monetaire Systeem, toen de
Gouden Standaard), oplopende
begrotingstekorten en een eco
nomische groei die ondanks de
lage rente niet op gang wil ko-
Wat moeten wij hierop zeg
gen? Moet men zich echt zor
gen gaan maken? Stevent Euro
pa af op een zware depressie?
En moeten beleggers dus hun
toevlucht nemen tot exotische
beurzen in het Verre Oosten,
landen die nog wel een onge
remde economische groei ken
nen? Neen.
Met het verleden in de hand
kun je bewijzen wat je wilt. De
truc is alleen om het juiste land
en de juiste periode te kiezen en
daarbij de juiste dingen naar
voren te halen. Zo is de vergelij
king met de jaren dertig niet
goed, omdat economieën er nu
heel anders uitzien. Het stelsel
van sociale zekerheid is uitge
bouwd waardoor bittere armoe
de zoals in de jaren dertig niet
snel zal optreden. De diensten
sector heeft tegenwoordig een
veel groter gewicht in de totale
economie. En bovendien zijn er
hele delen van de wereld die
nog wel hard groeien.
Maar de grootste fout bij dit
soort verhalen is dat men reces
sie en depressie door elkaar
haspelt. Normale uitingen van
economische recessie stij
gende werkloosheid, faillisse
menten, hogere belastingen, la
gere uitkeringen en een stijgen
de staatsschuld scharen eco
nomen in een sombere bui ten
onrechte onder de noemer
'typische depressie-kenmerken'.
Europa kampt weliswaar met
een 'aantal grote economische
vraagstukken, maar meer dan
een recessie kunnen we er echt
niet van maken.
Voor de belegger is dat niet
erg. Integendeel, zou je bijna
zeggen. Wie zijn. oren al te veel
had laten hangen naar de pro
feten van doom gloom, liep
dit jaar een geweldige koersstij
ging mis. Want uitgerekend in
het recessiejaar 1993 gingen de
Europese effectenbeurzen tot
nu toe met 24procent (Frank
rijk) tot 86 procent (Finland)
BINNENLANDSE AANDELEN
1500,00
890,00
1500,00
890,00
holland sea
hoop ell.ban:
325,00 325,00a nijvere
28,50 28,50 opgce
119,80 119,50
45,50 45,50
61,00 61,00
157,50 157,50
22,20 22,20 maxwell p
100,00 100,00 mendesgi
313,50 315,30 moeara er
70,30 70,30
20,00 20!00
98,00 98,00
1602,00 1602,00
204700,00 205000,00
18,80 18,60
BUITENLANDSE AANDELEN
33,80 33,60
55Z0 5470
hi bank yen 1920,00
first pacific hk$
lluor corp.
lord motor
62,70 63,00
63,60 64,20
1300,00
107,80
300,00
1165,00e 1165,00
18,20 18,10
27,50 27,70
35,80 35,20
88,50 88,00
STAATSLENINGEN
121,22 121,22
119,55 119,60
117,53 117,58
117.53 117,58
102,25 102,25
112,15 112,26
104,30 104,30
101,52 101,52
nl 61/2 68IV-94h 100,00
104,88 104,88
nl 61/4 8711-95 101,80
109,10
10L92
101,70
106,70
106,95
100,00
103,40
101,08
103,78
105,60
105,95
105,70
104,88
101,65
103,18
101,28
101,28
103,85
10L80
ioo!o2
102,45
104,77
10070
10278
nl grb 31/2d
nl 31/4 48-98v
nl 31/4 48-98d
nl beiert 31/4h
nl grb 2 l/2h
nl grb 21/2v
nl grb 21/2d
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
72,60 72,90 72,60
13/12/93 72,50
15/11/93 42,40
04/11/93 134,10
13/12/93 263,20
13/12/93 58,20
"7,80
08/12/93 49,85
02/11/93 132,30
09/12/93 66,40
09/12/93 117,60
16/08/93 8,10
09/12/93 31,10
09/12/93 162,90
09/12/93 140,70
11/08/93 20,80
20/10/93 35,80
10/12/93 51,90
21/10/93 23,10
17/11/93 27,60
02/11/93 142,50
26/11/93 22,90
09/12/93 38,00
18/11/93 32,80
04/11/93 18,30
18/11/93 42,30
13/12/93 57,80
13/12/93 120,90
02/11/93 94,90
19/08/93 44,30
03/11/93 94,50
10/12/93 78,60
18/12/92 105,30
24/11/93 43,60
11/12/92 184,20
25/11/93 266,50
17/12/92 87,50
28/01/93 42,90
17/12/92 70,80
21/01/93 183,00
02/03/93 106,10
11/12/92 164,30
105,00 106,20
266,90
88,50
43,60
70,80
89,70 89,70
178,80 178,80
209,00 209,00
87,50
42,90
70,60
88,50
43,60
70,60
25/01/93 209,50
28/01/93 185,80
02/03/93 45,30
26/02/93 73,60
11/12/92 89,30
04/02/93 40,20
25/05/93 -42,40
25/01/93 195,80
24/02/93 53,50
12/01/93 60,20
29/01/93 47,60
17/12/92 39,30
17/12/92 72,80
22/12/92 65,50
14/12/92 131,60
17/12/92 119,30
17/12/92 60,00
17/12/92 121,00
18/12/92 97,10
15/12/92 38,60
09/08/93 221,80
21/05/93 41,50
16/12/92 151,60
06/01/93 113,60
42,30
197,00
54,00
60,30
47,80
65,60
131,70
119,50
107,30
164,60
20,30
52,10
42,60
198,00
54,00
60,30
48,50
39,50
73,10
65,60
131,70
119,70
60,00
121,30
97,30
39,00
223,30
j96 52,50
ju I 75,00
jan 100,00
jan 105,00
jan 115^00
apr lioioo
47,80
39,20
72,70
65,60
45,00 30 6,40 6,20 b hoog
9 57,00 a 56,50
Noteringen bijgewerkt tot 1100 uur
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
f
gedaan en laten
hj hoogste koers in 12 mnd.
g
bieden en ex dividend
Ij laagste koers in 12 mnd.
laten en ex dividend
vk vorige koers (slotkoers)
gedaan en laten ex dividend
Ik laatste koers
1
gedaan en bieden ex dividend
ho
hoogste koers
b bieden
la
laagste koers
stopkoers
d ex dividend
sk
slotkoers
e gedaan en bieden
sk2
slotkoers 2 beursdagen terug
190,00
190!00
8 35,50 37,50
20 10,50 11,00
OVERIGEOBLIGATIES
370,00 25 0,10
6,03 120,70 120,90
10330 10330
6,11 113,80 114,00
el Ira 77/8 92
lokker 1090-97
hoogov 93/4 87
hoogov 71/4 85
ladb 65/8 93-03
ibrd 63/486
5,14 109,20 109,20 ibrd 71/8 89
5,42 103,40 103,40 ikb d.ib.8 931-1
5,72 113,80 114,10 inb 1281a
5,57 109,00 109,00
5,36 105,50 105,60 inb bb 61/2 87
5,25 101,70 101,70 inb61/2 88-98
5,17 103,20 103,20 mb61/4 87-95
- 99,95 99,95 inb bb 53/4 86
- 100,00 100,00 innovest 61/4 86
5,34 102,65 102,65 int ned gr 1091
- 159,60 159,60 inl ned ver 61/2 93
1,79 106,20 106,20 klma41/285
6,22 101,80 101,95 mees pers 6 93-98
5,21 102,60 102,80 m spec tv/ente 111/2
5,90 101,45 101,70
5,35 110,90 110,90
5,42 103,10 103,20
mi|nb w 71/4 88
nib 81/4 92-97
171/28911-99
SS
52,80 52,70 nwb 71/8 93-03
109,20 109,20 nwb 61/2 86-06
109,30 109,40 nibo 63/4 93-03
106,00 105,90 nibo 57/8 93p03
101,15 101,15 océ 91/8 92-97
105,80 61/8öster.post.93
5,82 104,70 104,71
postbank 61
73/4pr.deq
- 99,70 99,50
6,44 106,40 106,70
6,32 114,30 114,30
- 100,60 100,50
.6.02 112,40 112,70
50,20 rabo 63/4 87
6,53 112,30 112,30
99,20 vsbgr 81/2 92-99
103,60 vsbgr 63/4 93-98
4,99 107,80 107,60
6,13 104,40 104,40
7,81 107,50 107,20
5,19 108,85 109,00
6il8 119Z0 119Z0
6,13 108,60 108,60
6,26 101,60 102,00
5,17 104,30 104,40
- 100,30 100,45
6,16 100,00 100,10
6,07 122,10 122,50
5,38 102,40 102,60
10,70 104,00 104,05
6,11 111,00 111,00
5,21 101,00 101,00
6,07 114,40 '114,70
6,11 106,40 107,00
6,22 102,00 102,00
6,07 104,70 104,70
5,25 105,70 105,70
108,10 108,20
5,15 104,30 104,40
5,36 102,50 102,40
5,25 105,50 105,50
6,49 106,35 106,90
6 13,00 b 12,00
12^80 a 12*20
35 23,50 a 27,50 b
10 25,50 a 30.0C
BELEGGINGSFONDSEN
gim global cm
groeigarant
20 b hooge huys hypf.
61,70 62,00
131,50
136^00
rg nettorente I
ingbnkglob.fund 56,30 56,40
mgbnkoblig.fds 39,40 39,50
ing bnk rentegr f
mgbnkspaard.f
intereffekt 500
interetf.warrant
jap.'sect.rol.yen
Korea paciltr.J
105,61 105,62
69!l0 69Z0
543,00 543,00
28,50 28,70
34.40 34,90
15^40 15,80
83,00 83,00
140,50 140,50
60,40 60,50
129,60
136^50
14,00 114,20
15,20 115,30
79,70 79,10
18,80 118,50
omhoog.
Rest no de vraag waarom eco
nomen in een recessie de nei
ging hebben te overdrijven. Dat
doen ze volgens mij niet expres.
De verklaring is eigenlijk sim
pel. Niemand wordt er vrolijker
op in een recessie. Ook de
econoom niet. Vaak is hij ook
maar een gewone huisvader die
zich afvraagt of hij volgend jaar
nog wel werk heeft en die ziet
dat zijn inkomen minder hard
stijgt.
Ten slotte is het niet helemaal
de schuld van economen. Ook
hun gehoor is medeplichtig.
Onder slechte economische
omstandigheden vinden som
bere toekomstbespiegelingen
een willig oor. Optimisten wor
den niet geloofd. Recessie en
verhalen van depressie gaan al
tijd hand in hand. Er is kortom
niets nieuws onder de zon.
Brigitte Slot werkt bij het Insti
tute for Research and Invest
ment Services, een samenwer
kingsverband van de Robeco
Groep en de Rabobank.
Thyssen denk
aan afstoten
staaldivisie
DUSSELDORF Rtr
Het Duitse staal- en machil
bouwconcern Thyssen oi
weegt zijn staaldivisie af te s
ten. Op de staalproduktie fl
'de onderneming voortdure
zware verliezen, zo heeft
stuursvoorzitter Heinz Krii
gisteren verklaard in het Duj
dagblad Handelsblad.
„Worden in de staaldivisie)
prijzen en de concurrentiec
standigheden nog ongunstij
gedeeltelijk als gevolg
overheidssteun aan concurr
ten, dan kan het ogenschijn
onmogelijke gebeuren",
wet. Thyssen is al benad
door belangstellenden, aldus
topman. Er zijn echter nog g(
biedingen binnen. Kriwet
niet alleen de verantwoordel
heid te dragen voor de werk
legenheid van 52.000 werk
mers in de staalpoot v<
concern, maar voor die i
85.000 personeelsleden eld
binnen de onderneming,
jaar en volgend jaar verdwiji
bij Thyssen al 9.000 banen.
Kriwet uitte scherpe kritiek
op minister van econc
zaken Günther Rexrodt. Di<
beslissing om de Oostdui
staalfabrikant Eko Stahl te
sidiëren heeft de kritiek
Rexrodt op de staalsubsic
binnen de Europese Unie
loofwaardig gemaakt, vindt h
TOP-15 PAR.MARKT
free record shop
gelderse papier
groenendijk
ho°land colours
kühne+reitz
lei computer gr.
melle, van nrc
ordina beheer
75,00
31,70
25,40
56,00
34,70
71,00
56,60
37,50
1,90
69,90
17,80
75,00
38,40
23,70
OV, PARALLELMARKT
asn aandelenfonds
austria glob.osh
besouw holding
biogrond belegg.
comm.floreof.
de drieelectr,
delta lloyddIr
delta lloyd ecu
delta lloyd mix
delta lloyd rent
docdata
e&l aand.ned. 1
e&l akt.beheer 2
e&l gulden rente
e&l portfolio 3
•e&l kapit.markt
germancity est.
gouda vuurvaste
great west.res
groothandelsgeb.
helvoet holding
inter/view europa
ipna 3 nrc
managem. share
ned.elevator bel.
nedschroef hold
119,20 119,
30,70 30,
4,30 4,
54,20 53,
1170,00 1170,
29,50 29,
10,70 10,
160,00 159,
98,80 99,
99,60
101,00
99,50
99,20
101,70
13,70
68,60
64,40
74,70
67,20
100,
suez growth fund
VHSOnr, Mij
vigilanter
66,90
53,20
61,00
57,30
67,80
62,90
46,40
16,40
11,40
55,20
EDELMETALEN
Amsterdam - Prijzen van vorige beursd
23,170-23,770
23,180-23,780
25,370
25,380
onbewerkt
vorige
BUITENLANDSGELD
belg.frank (100)
canad.dollar
deense kroon (100)
duitse mark (100)
finse mark (100)
franse frank (100)
grieksedr. (100)
hongkong dlr.( 100)
ierse pond
ital.lire (10.000)
jap.yen( 10.000)
noorse kroon (100)
oost.schill. (100)
port.escudo(lOO)
spaanse pes. (100)
turkse lira (100)
zweedse kr.( 100)
zwits.fr. (100)
1,370
27,05
109,30
170,50
24,30
15,69
0,0105
21,45
128,00
