Leiden
Hoogbejaarde Leidenaars te
rots om hand op te houden
'Na de luchtbrug een
overweldigende knal'
'Er hadden hier doden kunnen vallen'
Vantal asielzoekers ten
onrechte in noodcentrum
HIJDAG
10 DECEMBER 1993
GERT VISSER, 071 -356430, PLV -CHEF HANS KOENEKOOP. 071 -356429
Verdrukking
Warmond vreest in
£\J de verdrukking te
komen door woningbouw
aan de rand van Leiden en
Leide'rdorp en de beoogde
bouw van een NS-station
in Sassenheim.
Uitstel
yt Het besluit dat de
I provincie Zuid-Hol
land moet nemen over de
toekomst van ziekenhuis
Rijnoord in Alphen aan
den Rijn is opnieuw uitge
steld.
Bewoner Lammenschansweg
'Maak haast met
reconstructie'
Er moet haast worden gemaakt
met de reconstructie van de
Lammenschansweg. Dat zegt
bewoner F. van Oosten naar
aanleiding van de aanrijding
van woensdagmiddag, waarbij
een bejaarde man zwaar ge
wond raakte. Volgens Van Oos
ten is het kruispunt van de
Lammenschansweg en de Ko-
ninginnelaan een van de meest
onoverzichtelijke punten van
Leiden. „En er wordt vreselijk
hard gereden."
Volgens Van Oosten duurt het
veel te lang voor tot reconstruc
tie van de Lammenschansweg
wordt overgegaan. „Wij hebben
als bewoners twee jaar geleden
al aan de bel getrokken. Wij zul
len de gemeente nu manen om
spoed te betrachten."
Het lijkt er op dat Van Oosten
op zijn wenken bediend wordt.
De gemeente heeft het geld
voor het veiliger maken van de
Lammenschansweg bijna bij el
kaar. Het rijk draagt ongeveer
de helft bij van de kosten, die
ongeveer 2,5 miljoen gulden be
dragen.
„Het wachten is nog op een
bijdrage voor het verkeersveilig-
heidsaspect", vertelt verkeers-
ambtenaar L. Keijzers. „In janu
ari of februari kan een voorstel
van burgemeester en wethou
ders in de commissie verkeer
worden besproken.
Autoluwe binnenstad
Het heftige verzet van ondernemers tegen de autoluwe binnen
stad maakt een ding duidelijk: zij hebben zich tot nog toe door de
verkeerde mensen laten vertegenwoordigen in de formele be
sprekingen met de gemeente Leiden.
Wethouder Walenkamp van economie en verkeer is door belan
genorganisaties als KNOV, Kamer van Koophandel en SOL nooit
het vuur aan de schenen gelegd. Zij hebben steeds de plannen
het voordeel van de twijfel gegeven, vooral ook omdat ze zelf niet
beter weten hoe de binnenstad aantrekkelijker kan worden ge
maakt.
Dat de Leidse middenstanders instellingen het woord hebben la
ten doen waarbij ze voor nog geen dertig procent zijn aangeslo
ten, kunnen ze vooral zichzelf aanrekenen. Hoe groot de chaos is
in winkelierskringen mag blijken uit het feit dat ze nu een bewoner
uit Pancras-West, oud-PvdA-raadslid J. van Meijgaarden. naar
voren schuiven als hun woordvoerder.
Het groeiende verzet tegen de autoluwe binnenstad mag geen
aanleiding zijn om de plannen in de ijskast te zetten of er zelfs he
lemaal van af te zien. Wethouder Walenkamp moet doorgaan met
de plannen, maar wel met blijvende aandacht voor het leefklimaat
in vooral het gebied dat 'autovrij' moet worden. In- en uitladen
voor de deur moet kunnen.
Wat dat betreft lijkt Walenkamp bereid om heel ver met de bewo
ners mee te denken. Zelf heeft hij het begrip 'autovrij' al ingeruild
voor'parkeervrij'.
De wethouder moet wel oppassen dat hij niet te ver doorslaat in
zijn praktische benadering. Niet vergeten mag worden dat hij al
een knots van een consessie heeft gedaan: de voorgenomen
bouwvan een parkeergarage aan de Boommarkt, aan de rand
van wat nog geen drie dagen geleden gewoon het autovrije deel
heette.
Nieuw Natuurhistorisch Museum grootste van Nederland
leiden hans koenekoop
De maquette van het nieuwe
Nationaal Natuurhistorisch Mu
seum (NNM) is een museum
stuk op zich. Op een reusachti
ge tafel heeft de Leidse architect
Fons Verheijen een levensecht
schaalmodel van 1:75 laten ma
ken. Het gevaarte is te bewon
deren in het Pesthuis.
Aan de Darwinweg
(Leeuwenhoek) verrijst vanaf
medio 1994 het grootste muse
um van Nederland. 25 duizend
vierkante meter telt de nieuw
bouw, die bestaat uit expositie
ruimten, kantoren en een op
slagtoren van 60 meter hoog.
„Maar de nieuwbouw bestaat
niet alleen uit tentoonstellin
gen. Er wordt ook wetenschap
bedreven. De conservators zul-
Werknemers stelen geldkistje
EiDENEen 25-jarige Leidenaar en zijn 21-jarige collega uit Sas-
;enheim gaven gistermiddag hun laatste dag bij een bedrijf aan
ie Overrijn een bijzonder karakter, door een poging er met het
geldkistje vandoor te gaan. Een secretaresse zag het tweetal te-
;en vijf uur met het kistje door het bedrijf lopen. De twee wer
den door de 25-jarige directeur en een aantal werknemers aan
gehouden toen zij er met de auto wilden wegrijden. Zij moesten
iet kistje inleveren. De twee zijn door de politie opgepakt en
verhoord.
Vrouw"waait om
EiDEN Een 80-jarige Leidse is gistermiddag op de hoek van de
Vijf Meilaan en de Boshuizerlaan omgewaaid. De vrouw werd
door een rukwind tegen de straat gegooid op het moment dat zij
wilde oversteken. Zij brak haar neus en liep schaafwonden op.
i De vrouw is overgebracht naar het AZL.
Attachékoffer gestolen
leiden Een 32-jarige man uit Nieuw-Vennep is vannacht in Lei
den zijn attachékoffer met 2500 gulden en waardepapieren
kwijtgeraakt. De man had de koffer in zijn auto laten liggen, die
hij op de Middelstegracht had geparkeerd. Om twee uur 's
nachts ontdekte hij dat de ruit van zijn auto ingeslagen was en
zijn koffer verdwenen.
.eiden stelt onderzoek in
eiden erna straatsma
ten deel van de 250 vluchtelin-
jen in het noodopvangcentrum
lan de Flevoweg zou elders in
Nederland al asiel hebben aan-
{evraagd. Dat zegt hét hoofd
lan de Leidsewvreemdelingen-
lienst J. Langeveld, die over ge-
(evens uit andere gemeenten
jeschikt.
Directeur H. Smitstra van het
sielzoekerscentrum weet niet
rn hoeveel mensen het gaat.
Maar we gaan dit zeker uitzoe-
en." Het Leidse centrum is be-
oeld voor zeer korte opvang
an 'aspirant-asielzoekers', die
og geen politiek asiel hebben
angevraagd. Pas na aankomst
i een asielzoekerscentrum
ouden deze vluchtelingen asiel
anvragen. Het noodopvang-
entrum is vorige week ge
pend. De Centrale Opvang
.sielzoekers (COA) is verant
woordelijk voor de doorverwij-
ing naar het Leidse centrum.
Een woordvoerder van de
COA ontkent dat het Leidse
noodopvangcentrum wordt ge
bruikt voor huisvesting van bui
tenlanders die al asiel hebben
aangevraagd. Dat er wel vluch
telingen terecht zijn gekomen
met een 'asielzoekersdocument'
zou te maken hebben met de
gang van zaken bij binnen
komst op Schiphol.
„Overal waar asielzoekers
binnenkomen, worden ze zon
der selectie direct doorverwe
zen. Schiphol is daarop de enige
uitzondering. Daar wordt wel
een grove selectie gemaakt tus
sen 'kansarme' en 'kansrijke'
asielzoekers. Degenen die als
'kansrijk' worden betiteld krij
gen een voorlopig asielzoekers
document. Dat is misschien wat
merkwaardig want ze moeten
toch naar de noodopvangcentra
in Leiden of Wassenaar. Dit zijn
eigenlijk de wachtkamers voor
asielzoekerscentra.
len er hun werk doen", aldus
Verheijen.
Het oude Pesthuis (voormalig
gevangenisgebouw uit de 17e
eeuw) vormt de historische en
tree van het nieuwe NNM. in
het vierkante gebouw komen
restaurants, een auditorium een
natuurhistorisch informatiecen
trum en een opvallende toilet-
tengalerij. Via een lift komen de
bezoekers in de 150 meter lange
glazen loopbrug, die het Pest
huis verbindt met de nieuw
bouw.
Vanaf de luchtbrug is er weids
uitzicht op de museumtuin, die
- als er voldoende geld beschik
baar komt - aan de achterzijde
van het Pesthuis wordt aange
legd. Hier zullen berkenhagen
verschillende soorten tuinen af
bakenen, onder meer een bota
nische tuin en een geologische
tuin waarin verschillende rots
formaties uit de hele wereld ko
men te liggen.
„De loopbrug helt licht, min
der dan vier procent. Dat kost
zelfs rolstoelers geen moeite.
Die helling zit er met opzet in.
Heel langzaam zie je de entree
van de nieuwbouw opdoemen.
Je wordt als het ware voorbereid
op een overweldigende knal",
zegt Verheijen.
De eerste tentoonstellings
ruimte moet specatulair zijn.
Met een totaal overzicht van al
le vormen van leven ooit op
aarde gevonden. Een giganti
sche dinosaurus hangt aan het
plafond. Verder naar achteren
liggen vijf zalen. „Daar wordt
antwoord gegeven op de vraag
hoe al dat leven is ontstaan."
In het museum spelen licht
en klimaat een bepalende rol.
„De temperatuurschommeling
moet binnen de 1 graad celcius
blijven. En voor het behoud van
de opgezette dieren is gedimd
licht nodig." In de gevels van
het gebouw zitten dan ook wei
nig ramen. Alleen de onderste
verdieping heeft grote ramen.
Zo kunnen voorbijgangers van
buiten af naar een expositie van
opgezette geraamten kijken.
Verder bestaat de gevel uit
matgrijs aluminium aan de zij
de van de Darwinweg en terra
cotta-bakstenen aan de zijde
van de Plesmanlaan. Aan die
kant komt ook een groot elek
tronisch mededelingenbord van
15 bij 30 meter te hangen. De
opslagtoren is bekleed met zin
ken. ruitvormige schubben: een
slangchuid. „Het zijn materia
len die er door de invloed van
regen en wind mooier gaan uit
zien."
nderzoek Erasmus-universiteit onder 75-plussers
Balkons .waaien weg in Stevenshof
De drie balkons van de nieuwe
flatgebouwen aan de Clara Vis
serplaats in de Stevenshof die in
de vorige nacht verschoven of
naar beneden vielen na hevige
rukwinden, bleken niet goed te
zijn bevestigd. Werknemers van
bouwbedrijf Marcel Muyres
West BV uit Alphen aan den
Rijn werden verrast door de
storm. Ze waren gisteren druk
aan het werk om balkons stevig
vast te zetten.
De wind blies gisteren nog
met grote kracht tussen de flats
aan de Clara Visserplaats door.
Tussen twee flats liggen twee
vervormde constructies van
hout en verwrongen staal, ooit
royale balkons. De storm rukte
ze los en deponeerde ze in de
Dobbewatering, die achter de
flats loopt. Een derde balkon
verschoof en kwam tegen een
ander balkon aan te hangen.
Met behulp van een kraan is dat
balkon weer teruggeschoven.
„Die balkons zaten slechts met
enkele boutjes vast. Een enorme
blunder", vinden twee straat
makers die voor de flat aan het
werk zijn. „Maar er klopt wel
meer niet aan deze flats. Er zijn
veel bouwfouten gemaakt, heb
ben we begrepen. Als je binnen
rondkijkt zie je dat ze niet eens
af zijn. Niet zo leuk voor de be
woners, maar die hadden geen
keus. Ze moesten er wel intrek
ken."
Nalatigheid
M. Wissink, die sinds een week
in een van de flats woont, vindt
dat er sprake is van grove nala
tigheid. „Er hadden wel doden
kunnen vallen, met die con
structies van 4 bij 2,5 meter met
een gewicht van 2 ton die naar
beneden komen zetten. Ik had
zelf wel met mijn balkon naar
beneden kunnen vallen. De wo
ningen zijn opgeleverd met le
vensgevaarlijke bouwfouten
Het Alphense bouwbedrijf
heeft 100 flatwoningen in de
Stevenshof gebouwd, naast 209
gezinswoningen. De bewoners
van de flats klagen al enige tijd
over allerlei problemen. „Het
logbejaarde Leidenaars
n vaak te trots om hun
nd op te houden. Ook al
j hun inkomen laag, ze
I >en nauwelijks een be
ep op subsidies of ande
vergoedingen. Daarop
st bij hen een groot ta
pe. 'Ik ga m'n hand niet
phouden', zeggen ze in
n onderzoek van de
asmus-universiteit onder
:idse 75-plussers. Boven-
en, zo blijkt, kloppen ze
et gauw bij instanties aan
lor andere vormen van
ïlpverlening.
3en erna straatsma
ideren zijn meestal te trots
de 'hand op te houden' voor
n subsidie of andere over-
idsvergoeding. Ze associëren
t al snel met de ouderwetse
f menzorg'. Ze zijn ook vaak
j et goed op de hoogte van mo-
lijkheden om thuis hulp te
ijgen. Als ze dat wel zijn geven
er toch de voorkeur aan een
iroep te doen op familieleden
kennissen. De gemeente en
meentelijke instanties wor-
:n in hoge mate gewantrouwd
lor oudere Leidenaars.
Het zelfstandig thuis wonen
?n -veel ouderen als het groot-
e goed in hun leven. Alleen als
:t echt niet anders kan, door
ekte of andere omstandighe-
•n, verhuizen bejaarden nood-
dwongen naar een verzor-
qgs- of verpleeghuis. Het on-
?rzoek van de Rotterdamse
diversiteit richtte zich vooral
p de mogelijkheden om zo
wig mogelijk zelfstandig te blij-
";?n wonen.
v^De onderzoekers, die in op
dacht van de gemeente Leiden
fèn grote groep 75-plussers
Lebben geïnterviewd, conclude-
Gemeentelijke instanties worden in hoge mate gewantrouwd door oudere Leidenaars. foto loek zuyderduin
ren dat zorg- en hulpvoorzie
ningen slecht worden gebruikt.
Van de 55 ondervraagde oude
ren gebruikt een enkeling maal
tijden van Tafeltje-Dek-Je of
hulp van de wijkverpleging. An
dere voorzieningen zijn veel
minder bekend, zoals de 'tele-
fooncirkel' en dagverzorging in
verzorgings- of verpleeghuizen.
De stichting Ouderenwerk is bij
het merendeel van de onder
vraagden een onbekende orga
nisatie.
Grootste klacht over hulp in
huis is dat er steeds verschillen
de mensen over de vloer ko
men. Voor dezelfde taken ko
men toch vaak wisselende per
sonen langs en dat wordt niet
erg op prijs gesteld. Het wordt
in sommige gevallen zelfs als
bedreigend ervaren. Een groot
deel van de ouderen heeft het
liefst hulp van een vertrouwd
iemand. Velen hebben er moei
te mee om een vreemd persoon
in huis te laten. Hulp van or-
gansiaties wordt vaak eerder
door anderen aangevraagd dan
door de ouderen zelf. De onder
zoekers stellen dat een belang
rijk deel van de ondervraagden
meer hulp nodig heeft dan het
krijgt.
PvdA-wethouder S. de Vreeze
liet voor het verschijnen van het
rapport al weten de resultaten
van het onderzoek 'onthutsend'
te vinden. „Ik denk niet dat er
in Leiden nog andere groepen
zijn die zich zo ernstig van de
overheid en de samenleving
hebben afgewend", zei De
Vreeze begin november tijdens
een behandeling van de ge
meentelijke begroting.
trappenhuis is nog een grote
puinhoop. Sommige mensen
hebben wateroverlast vanwege
lekkende leidingen in de vloer.
Die vloeren zijn weer helemaal
opengebroken, terwijl de vloer
bedekking al was gelegd. Op
veel plaatsen is nog niet eens
geverfd, ruimten zijn niet afge
werkt, en zo kan ik nog wel een
tijdje doorgaan. We dringen al
maanden aan op bouwinspec-
ties, maar de aannemer komt er
maar niet toe", vertelt mevrouw
Wissink, die 160.000 gulden
voor haar koopflat heeft be
taald.
Verrast
Volgens C. Pronk van Marcel
Muyres BV heeft de kracht van
de storm het bouwbedrijf ver
rast. „De balkons zaten nog niet
goed vast omdat ze nog maar
net aan de woningen waren be
vestigd. Het gaat om construc
ties van 2000 kilo, die normaal
gesproken niet meer in bewe
ging te krijgen zijn, ook al zitten
ze dan maar met enkele bouten
vast. De storm kwam echter
heel onverwacht krachtig opzet
ten. We waren nog met de bal
kons bezig."
De weersomstandigheden
spelen het bedrijf al enige tijd
parten. „Door de vroege vorst
hebben we de werkzaamheden
in november moeten stilleggen.
Daardoor zijn we nog niet
overal aan toegekomen. Dat er
trappenhuizen niet afgewerkt
zijn klopt, want door de vorst
kon niet met bepaald materiaal
worden gewerkt. En nu zitten
we weer met de griepepidemie,
waardoor veel van onze werk
nemers zijn uitgeschakeld. On
danks dat liggen we met de
bouw niet achter op schema;
het gaat alleen om de afwerking
op sommige plaatsen", zegt
Pronk.
Volgens Pronk is er geen spra
ke van bijzonder veel bouwfou
ten. „We bouwen hier 309 wo
ningen, dan gaat er wel eens
iets fout. Die lekkage in de lei
dingen was een incidenteel ge
val. We hebben dat overigens
direct verholpen.
De storm maakte gisteren korte metten met balkons van flats aan de Clara Visserplaats die niet goed waren bevestigd.
