Kandidaat-leden NAVO
moeten geld meenemen
\wiK
Nu tot f5.000,-
per dag betalen met
uw giromaatpas.
Buitenland
Zes doden bij brand in
flatgebouw voorstad Parijs
premier van
Vonnis brandstichters
Mölln positief ontvangen
Betogers in actie tegen mijnbouw
Leger steunt aanspraak
Ivoorkust
Bestaan doodseskader
in KwaZulu bewezen
'Groot-Servië kwestie van afwachten'
Duitsland krijgt magneetzweefbaan
DONDERDAG 9 DECEMBER 1993
:e Press* ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappeli|ke Persdienst
ind The Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter
UPI United Press In
Stich nieuwe president Zwitserland
bern» Het Zwitserse parlement heeft gisteren minister Ottb Stich
(financiën) tot president gekozen. Stich volgt op 1 januari minis
ter Adolf Ogi (transport en energiezaken) op als staatshoofd. Het
Zwitserse presidentschap is een ceremoniële functie die gedu
rende een jaar afwisselend wordt bekleed door een van de zeven
leden van de nationale regering, de Federale Raad.
Autobom in Baghdad: 3 gewonden
nicosia» In het centrum van de Iraakse hoofdstad Baghdad is
gisteren een autobom ontploft. Daarbij zijn drie mensen ge
wond geraakt en in totaal zes auto's vernield. Volgens de politie
heeft nog niemand de verantwoordelijkheid voor de aanslag op
geëist.
Winnie Mandela leidt ANC-vrouwen
Johannesburg» Winnie Mandela is gisteren gekozen tot voorzit
ter van de vrouwenbond van het ANC. De omstreden ex-vrouw
van ANC-leider Nelson Mandela maakt daarmee haar officiële
rentree in de politiek. Een dag eerder was de haar schorsing uit
de \Touwenbond opgeheven. Ze raakte uit de gratie wegens haar
aandeel in de ontvoering van vier jongeren in december 1988.
Een van hen werd later vermoord door haar toenmalige lijf
wacht.
Britse winkels langer open op zondag
londen Britse winkels mogen op zondag langer open blijven.
Daartoe heeft het parlement gisteren besloten. Grote winkels
mogen zes uur langer open blijven en kleinere winkels onbe
perkt.
Jaloerse man hakt rivaal hoofd af
fulda Een jaloerse Amerikaanse soldaat, gelegerd in het Duitse
Fulda, heeft het hoofd van een rivaal afgehakt. Vervolgens gaf hij
het hoofd aan zijn vrouw, die op het punt stond te bevallen. De
vrouw raakte in een shock en de man werd gearresteerd.
Op zoek naar medicijn in Amazone
Washington Surinaamse en Amerikaanse bedrijven en organi
saties gaan samenwerken om in het Amazonegebied te zoeken
naar geneeskrachtige planten. De inspanning zal vooral zijn ge
richt op planten waarmee^eneesmiddelen tegen ziekten als
AIDS en kanker kunnen worden ontwikkeld. Dit is bekend ge
maakt door de Amerikaanse milieuorganisatie Internationaal
Behoud.
Premie voor inleveren oude auto
kopenhagen» De Deense regering wil dat premies worden gege
ven aan mensen die hun auto ter sloop aanbieden. Volgens een
gisteren ingediend wetsvoorstel krijgt elke bezitter van een meer
dan tien jaar oude auto in het eerste kwartaal van 1994 zo'n
1.850 gulden. Na het eerste kwartaal wordt Steeds minder uitge
keerd. De regering hoopt hiermee het aantal auto's op de Deen
se wegen te verminderen en zo snel mogelijk af te raken van de
ongeveer 100.000 wagens die voor ernstige milieuverontreini
ging zorgen en/of in slechte staat verkeren.
PARIJS HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
Een brand in een flatgebouw in
de Parijse voorstad Créteil heeft
gistermiddag aan minstens zes
mensen het leven gekost. Twin
tig bewoners en zes brandweer
lieden raakten gewond.
De brand ontstond rond half
vijf in een appartement op de
zesde verdieping van het twaalf
etages tellende gebouw. Binnen
de kortste keren stonden enkele
tientallen appartementen in
lichtelaaie. Sommige bewoners
vluchtten naar het dak of spron
gen in paniek van hun balkon
om aan de vuurzee te ontko
men. Anderen konden op het
abidjan-banjul ap-ips
Henri Konan Bédié, de nieuwe
president van het Westafrikaan-
se Ivoorkust, probeert zijn greep
op de macht te versterken. Het
leger echter heeft na het overlij
den van president Houphouët
Boigny dinsdag steun toegezegd
aan premier Alassane Ouattara.
Er wordt rekening mee ge
houden dat de strijd om Houp-
houëts opvolging op geweld uit
loopt. Enkele weken geleden
scheurde de regerende Demo
cratische Partij in twee kampen
waarbij de groep rond de katho
liek Konan Bédié lijnrecht staat
tegenover Quattara en diens
noordelijke, islamitische mede
standers. Konan Bédié, die uit*
het zuiden komt, behoort tot de
Baoulé-clan van Houphouet-
Boigny.
'Gratis en voor niks is er niet bij
Landen in Midden- en Oost-Europa die een nauwere mi
litaire band willen met de NAVO moeten daarvoor zelf de
meeste kosten opbrengen. Het bondgenootschap lijkt al
leen bereid een beperkt deel van de aanloopkosten voor
haar rekening te nemen. Door de vergaande bezuinigin
gen op de defensiebegrotingen van de lidstaten is er wei
nig geld.
brussel »anp-gpdLeo Delcroix het uitdrukte,
„relatief goedkoop" blijven.
„Gratis en voor niks is er niet
bij", aldus Delcroix. „Het is niet
allemaal rozegeur en mane
schijn." In de aanloopfase van
het partnerschap-programma
kan het Westen wellicht nog wel
een financiële bijdrage geven.
Zodra het eenmaal loopt, zullen
de Midden- en Oosteuropese
landen de meeste kosten voor
Dat was de teneur van het on
derhoud van de NAVO-minis-
ters van defensie, gisteren in
Brussel. De ene bewindsman
gebruikte iets hardere bewoor
dingen dan de andere, maar de
boodschap was helder. Voor de
NAVO-landen moet het 'part
nerschap voor vrede', zoals de
Belgische minister van defensie
eigen rekening moeten nemen.
De Amerikaanse minister As-
pin verklaarde dat het partner
schap feitelijk „een open
NAVO-markt schept, die het el
ke partner mogelijk maakt zich
'in te kopen' in een nauwere
politieke en militaire band met
de NAVO, door zijn partner
schap-bijdrage te verhogen".
Aspin gebruikte 'inkopen' in
overdrachtelijke zin, zo werd
naderhand beklemtoond. Enke
le waarnemers in Brussel vroe
gen zich echter af hoelang het
woord nog tussen aanhalingste
kens blijft staan. Vooral omdat
Aspin ook verklaarde dat het
'partnerschap' een test is voor
de Midden- en Oosteuropese
landen „van hun bereidheid en
capaciteit om bij te dragen aan
de gemeenschappelijke veilig
heid".
De ministers bereidden in
Brussel de NAVO-top voor die
volgende maand in België
wordt gehouden. De NAVO zal
dan de principiële bereidheid
uitspreken dat landen in Mid
den- en Oost-Europa op den
cjuur tot het bondgenootschap
kunnen toetreden. De NAVO zal
echter niet aangeven welke lan
den het eerst voor het lidmaat
schap in aanmerking komen.
Over de invulling van het part
nerschap zijn de lidstaten het
onderling nog niet eens.
'Genoegdoening voor Turkse gemeenschap
SCHLESWIG AP
Over het algemeen is positief gereageerd op de maximumstraf
fen die gisteren zijn opgelegd aan de twee daders van de brand
stichting in het Duitse Mölln, waarbij een Turkse vrouw en twee
Turkse meisjes omkwamen. De 26-jarige Michael Peters werd
tot levenslang veroordeeld, de 20-jarige Lars Christiansen tot
tien jaar.
Rechtbank-voorzitter Ehrich noemde het echter onbevredi
gend dat Christiansen er „als drijvende kracht" met de laagste
straf afkomt. Christiansen valt nog onder het jeugdstrafrecht en
kan niet zwaarder worden bestraft. Hij heeft de brandbommen
gemaakt waarmee hij en Peters op 23 november vorig jaar in
Mölln twee aanslagen pleegden.
De raadsman van de nabestaanden van de doden, Hans
Christian Strobele, sprak van een „rechtvaardig oordeel", maar
ziet geen reden tot vreugde in het feit dat twee jonge mensen
maximumstraffen krijgen. Wel ziet hij er „een zekere genoeg
doening" in, niet alleen voor de nabestaanden, maar ook voor
de hele Turkse gemeenschap in Duitsland.
Wemer Hoyer, secretaris-generaal van de liberale regerings
partij FDP, zei dat het Duitse rechtssysteem een belangrijke
proef heeft doorstaan. „De uitspraak moet een waarschuwing
zijn voor andere neonazi's die het op weerloze buitenlanders
hebben gemunt", aldus Hoyer.
De advocaten van Peters en Christiansen gaan in hoger be
roep.
nippertje gered worden door
brandweerlieden.
Voor een vrouw en vijf kinde
ren kwam de redding echter te
laat.
Het aantal slachtoffers kan
nog verder oplopen omdat nog
niet het hele gebouw is door
zocht. Over de oorzaak van de
brand bestaat nog geen duide
lijkheid. Het vuur kon zich vol
gens de prefect van de Val-de-
Marne, de provincie waarin
Creteil ligt, razendsnel versprei
den via de heteluchtkokers van
de verwarrryng. Het uit de jaren
'70 daterende flatgebouw stond
op de nominatie gerenoveerd te
worden. Het gebouw had maar
tweetraphallen.
praag» Milieu-activisten dragen kruisen met daarop de namen van dorpen die ten prooi zijn gevallen aan de mijnbouwactiviteiten In het noorden van Bohemen. De betogers trokken
gisteren door de Tsjechische hoofdstad Praag om aandacht te vragen voor de problemen in het mijnbouwgebied. foto ei
Konan Bédié, die parlements
voorzitter is, heeft zichzelf tot
opvolger uitgeroepen van
Houphouët-Boigny omdat een
omstreden constitutioneel
amendement hem het recht
geeft de ambtstermijn van de
overleden president uit te die
nen. Nieuwe verkiezingen zou
den in 1995 gehouden worden.
Premier Ouattara verklaarde
aan zijn functie te zullen vast
houden totdat het Hoogge
rechtshof een beslissing zal ne
men. Het Hooggerechtshof kan
echter geen beslissing nemen
omdat Houphouët Boigny niet
genoeg nieuwe rechters heeft
benoemd om een quorum te
vormen. De commandanten
van het leger, de luchtmacht,
politie en de minister van de
fensie hebben hun steun aan de
premier toegezegd.
johhanesburg peter van nuijsenberg
CORRESPONDENT
Vijf voormalige politiemannen van het thuisland KwaZulu, dat
door de Zulu-partij Inkatha van chief Buthelezi wordt geregeerd,
hebben zich de afgelopen twee jaar schuldig gemaakt aan de
moord op negen mensen. Tot deze conclusie komt de Goldsto-
ne-commissie die het politiek geweld in Zuid-Afrika onderzoekt.
Onder de slachtoffers van het doodseskader in de provincie Na-
tal die KwaZulu omringt bevinden zich leden en leiders
van het ANC. Drie van de vijf politiemannen zijn inmiddels ge
arresteerd.
De commissie heeft tevens vastgesteld, dat de mannen in
1986 in Namibia zijn opgeleid door het Zuidafrikaanse leger.
Zuid-Afrika bestuurde Namibia destijds als een soort kolonie.
Inkatha noemt het rapport van de Goldstone-commissie een
'propaganda-exercitie'. In een reactie zegt het Afrikaans Natio
naal Congres (ANC) dat het rapport bevestigt wat het ANC altijd
heeft beweerd: dat het geweld in Zuid-Afrika het werk was van
elementen in de politie en het leger. De bewering van de rege
ring dat het geweld het resultaat is van de rivaliteit tussen Inka
tha en het ANC zijn nu weerlegd, aldus het ANC, dat met „be
langstelling de reactie van de regering afwacht". De organistaie
heeft de Uitvoerende Overgangsraad, die het land sinds dinsdag
samen met de regering bestuurt, de controle over alle politie
machten over te nemen.
GENÉVE-SARAJEVO AFP-DPA-Rtr
„Het ontstaan van Groot-Servië
door het uiteenvallen van Bos-
nië-Hercegovina is gewoon een
kwestie van afwachten". Dat
heeft de Bosnisch-Servische lei
der Karadzic gisteren gezegd.
Tegelijkertijd werd een nieuwe
bemiddelingspoging aangekon
digd voor Bosnië, zondag in
Griekenland.
Volgens diplomaten willen
bemiddelaars Owen en Stolten-
berg op die dag alle partijen in
het Bosnische conflict opnieuw
rond de tafel brengen voor ver
dere onderhandelingen over et
nische verdeling van het land.
Dit nadat de betrokken partijen
het vorige week in Genève niet
eens hadden kunnen worden.
Volgens een EG-plan zouden
de Serviërs de moslims een paar
procent meer van Bosnië moe
ten geven zodat' zij minimaal
een derde krijgen. Het plan
voorziet ook in een toegang tot
zee voor de moslims.
Tot dusverre wilden die een
toegang bij de Bosnische plaats
Neum, maar dit is steeds afge
wezen door de Kroaten die dat
deel van Bosnië in handen heb
ben. Het gebied zou door een
corridor in tweeën worden ge
deeld.
Karadzic zei gisteren echter
opnieuw geen territoriale con
cessies meer aan de moslims te
doen. „De etnische verdeling
van Bosnië wordt namelijk als
'feit' aanvaard, zelfs door de
machtigste internationale facto
ren", aldus Karadzic.
De
Postbank heeft het maximum
Van een nieuw bankstel kopen
tot de wintersport boeken en
dat zonder een cent op zak.
Wel zo handig en nog een
veilig idee ook. U hoeft immers
niet meer met van die grote
1KKÊÊKEÊÊIKÊIKÊHKÊEKEKÊÊKÊKKHÊKB bedragen over straat. Plaatsen
Dus bij tal van winkels en bedrijven waar u met uw PIN-code kunt betalen,
bedrag dat u met uw giromaatpas kunt kunt u nu nog makkelijker betalen. herkent u direct aan het PIN-logo.
betalen, verhoogd tot f 5.000,- per dag
U voert gewoon uw giromaatpas
(mits uw saldo toereikend is natuurlijk). en PIN-code in en de rest gaat vanzelf.
POSTBANK
BONN-DEN HAAG ROBERT BLOEMEN
Duitsland krijgt de eerste mag
neetzweefbaan ter wereld. Het
traject voor de 'vliegende trein'
komt tussen Berlijn en Ham
burg. De Duitse regering heeft
gisteren met een principe-be
sluit het licht op groen gezet.
De supermoderne Duitse
Transrapid, de eerste functione
rende magneetzweefbaan ter
wereld, lijkt toch de 21e eeuw te
halen. Een woordvoerder van
de firma Thyssen, een van de
fabrikanten, was afgelopen zo
mer nogal pessimistisch. „Als
we geen politieke steun krijgen,
dan breken we het proeftraject
af en gaat het voertuig naar het
museum."
Met de realisatie wordt de hege
monie doorbroken van de in
middels ruim 175 jaar praktisch
ongewijzigde treintechniek van
ijzeren wielen op ijzeren rails.
Toch is de zweeftechniek niet
nieuw. De Duitse industrie
voert al testen uit sinds het ein
de van de jaren zestig.
De Transrapid is een voertuig
zonder wielen, dat door magne
tische velden boven het traject
blijft zweven. Een elektrische
motor die zich over de hele
lengte van de baan bevindt,
stuwt de van magneten voorzie
ne trein voort door aantrekking
en afstoting. Het is relatief zui
nig, aldus de ontwerpers. Ener
gie is alleen nodig op de plek
waar het voertuig zich bevindt.
Ontsporingen zijn onmogelijk,
omdat de onderkant van de
trein om de baan heen grijpt.
De baan, vergelijkbaar met een
betonnen fietspad, kan zowel
gelijkvloers als op metershoge
palen komen.
Duitsland lijkt zo'n vijf tot tien
jaar voor te liggen op Japan, het
enige andere land dat zich seri
eus bezighoudt met de mag-
neetzweeftechniek. Het is dan
mede ook de Duitse technische
voorsprong, die de regering in
Bonn bewoog het licht op groen
te zetten. De Transrapid kan
een prima exportprodukt zijn,
als de Duitsers kunnen aanto
nen dat de zweefbaan ook in
het dagelijkse gebruik voldoet
aan alle verwachtingen.
Met het traject tussen Hamburg
en Berlijn vangt de regering dan
ook meerdere vliegen in een
klap. Behalve als demonstratie-
object voor buitenlandse be-
langstellenden, is de Transrapid
uitermate geschikt om een
groot gedeelte op te vangen van
de nog steeds groeiende reizi-
gersstroom tussen de twee
grootste Duitse steden. De rege
ring ziet de trein ook als sym
bool voor de verdere hereniging
van Oost- en West-Duitsland,
aangezien het traject groten
deels over het grondgebied van
de ex-DDR voert.
De zweefbaan overbrugt in vijf
tig minuten driehonderd kilo
meter. De Transrapid kan ech
ter nog veel sneller. In juni van
dit jaar vestigde het testmodel
een nieuw wereldrecord met
450 kilometer per uur,
Critici benadrukken de enorme
kosten en de geluidsoverlast
van de 'lawaaibom'. Met de gro
te deelname van de industrie
wordt het belangrijkste tegenar
gument van de sociaaldemocra
tische oppositie en milieubewe
ging gedeeltelijk weerlegd. De
Bondsrepubliek moet weliswaar
enkele miljarden ophoesten
voor het traject, maar daar blijft
het dan ook bii. Particuliere on
dernemingen oetalen de voer
tuigen en zijn verantwoordelijk
voor de bedrijfsvoering.
De ontwerpers Thyssen-Hen -
schel, AEG en Siemens en de re
gering verwerpen de kritiek dat
de Transrapid veel lawaai
maakt. Volgens hen is de fluis
terende pijl' door de zweeftech
niek geluidsarmer dan de Duit
se of Franse hogesnelheidstrei
nen.
De regering gaat het financie
ringsconcept nog eens naplui
zen en zich bezighouden met
de planningsmogelijkheden.
Volgend voorjaar valt het defini
tieve besluit. De aanleg kan in
1996 beginnen. In 2004 moet de
Transrapid het nieuwe tijdperk
van voortbeweging binnen zwe-
Vijf gewonden
bij betoging
tegen Rabin
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Bij charges van de politie tij
dens een demonstratie in het
centrum van Jeruzalem, raakten
gisteravond vijf mensen ge
wond. De politie ging over tot
het uitvoeren van charges nadat
betogers agenten met stenen en
andere voorwerpen hadden be
kogeld. De demonstratie was
gericht tegen Palestijns zelfbe
stuur en het beleid van de rege-
ring-Rabin.
Een nieuwe ronde in het zelf
bestuur-overleg tussen Israël en
de PLO eindigde gisteren in
Cairo zonder vooruitgang. De
kans dat er voor de streefdatum
van 13 december een overeen
komst kan worden getekend, is
nu vrijwel verkeken. Dat wil
zeggen dat het leger in de Gaza-
strook en Jericho niet op tijd
met zijn terugtrekking zal be
ginnen. Premier Rabin zei giste
ren dat de ondertekening van
een akkoord eventueel een paar
weken kan wachten.
Clinton wil
registratie
wapeneigenaren
WASHINGTON AP-Rtr
De Verenigde Staten zullen wel
licht een vergunningenstelsel
moeten invoeren om het vuur
wapengeweld de baas te wor
den. President Clinton reageer
de met die gedachte op de
schietpartij in een forenzentrein
in New York. De 35-iarige Ja-
maïcaan die het bloedbad aan
richtte, werd volgens de politie
gedreven door rassenhaat. Zijn
vier slachtoffers wa'ren blanken
en Aziaten.
De president zei dat de situa
tie inmiddels zo ernstig is dat
zijn regering een plan bekijkt
om eigenaren van vuurwapens
landelijk te registreren. Daar
naast zou er 'vuurwapenamnes
tie' moeten komen, zodat men
sen hun vuurwapens ongestraft
bij de politie kunnen inleveren.
Clintons voorstellen gaan ver
der dan de Brady-wet die hij
onlangs tekende en die een
wachttijd van vijf dagen voor de
aanschaf van een handvuurwa
pen instelt.
De president lijkt vastbeslo
ten de strijd aan te binden met
de belangenverenigingen van
vuurwapeneigenaren. Die vor
men een machtige lobby in
Washington. Larry Pratt van
Gun Owners of America vindt
dat registratie van eigenaren
van vuurwapens in strijd is met
de Grondwet.
Noordzeelanden
roepen Britten
op het matje
KOPENHAGEN ANP
De Noordzeelanden hebben
Groot-Brittannië opgeroepen de
nucleaire opwerkingsfabriek in
het Britse Thorpe niet op te
starten. De internationale op
roep werd gedaan tijdens de
tussenconferentie van Noord-
zeeministers in de Deense
hoofdstad Kopenhagen.
De Britten willen de nucleaire
opwerkingsfabriek bij Sellafield
uitbreiden met een fabriek in
Thorpe. Naar verwachting krij
gen de Britten de vergunningen
op korte termijn rond en zal de
nieuwe fabriek voor de kerst
gaan draaien.
Volgens de milieu-organisa
ties, gesteund door de Noord-
zeekuststaten, zullen hierdoor
nog meer radio-actieve stoffen
via de Ierse Zee in de Noordzee
terechtkomen.
