Bisschoppen ondersteunen
assemblee van Wereldraad
'Alarmkreet' over kerkelijk fusieproces
Kerk Samenleving
'Vredespark' in Turkije ter ere van Sint Nicolaas
RK-kerkleiders niet overtuigd van strafbaarstelling euthanasie
DONDERDAG 9 DECEMBER 1993
UIT DE KERKBLADEN
Stemmingmakerij (1)
De hartekreet in Het Kerk
blad van de hervormde pre
dikant IJ. Roodsant uit Wou-
brugge dat 'we de hervormde
kerk kwijt zijn, echt kwijt
zijn' heeft nogal wat beroe
ring gewekt. De dominee
kwam tot deze conclusie
naar aanleiding van het aan
nemen van de ontwerp-
kerkorde voor de toekomsti
ge Verenigde Protestantse
Kerk in Nederland. Vorige
week bood Roodsant al zijn
excuses aan omdat hij met
deze smartelijke uitroep ge
meenteleden die er anders
over dachten, mogelijk had
gekwetst. En deze week krijgt
hij ze, in hetzelfde kerkblad,
nog eens van onderuit de zak
van collega-predikant N.J.M.
Hoogendijk uit Alphen. „Dat
men emotioneel kan reage
ren op bepaalde ontwikkelin
gen wil ik nog voor lief ne
men, al mag van schrijvers
ook verwacht worden, dat ze
hun emoties aan de rede
toetsen voordat ze die op
schrift stellen", schrijft
Hoogendijk. „Dat is in Wou-
brugge kennelijk niet ge
beurd. Onjuist is echter de
berichtgeving als gesteld
wordt dat we 'de Nederland
se Hervormde Kerk kwijt
zijn'. Ik aarzel niet dit een
overantwoorde stemming
makerij te noemen, die tege
lijk al diegenen, die zich -
hoe moeizaam ook - wel in
het SoW-proces begeven
hebben, en daarin ook hun
kerkzijn beleven als opdracht
van de Heer der Kerk, dis
kwalificeert."
Stemmingmakerij (2)
Roodsant stelde in zijn om
streden bijdrage aan Het
Kerkblad dat de 'democrati
sche wet' bij dit synodewerk
'ons in dit diepe verdriet
heeft gestort'. „En dat dan
nog wel nota bene in Alphen
aan den Rijn, in het prachti
ge park Avifauna...", zo ver
volgde hij met een verwijzing
naar de plaats waar de ge
wraakte synodevergadering
werd gehouden. Ook dat is
bij Hoogendijk verkeerd ge
vallen: „Toemaar, denk ik
dan. Van dik hout zaagt men
planken. Alsof Avifauna z'n
pracht niet ontleend aan het
feit dat daar juist zo veel 'vo
gels van diverse pluimage'
zijn. Maar veel meer nog
moet ik zeggen: Alsof de sy
node die daar bijeen was ook
niet begonnen is, zoals elke
dienst en elke ambtelijke ver
gadering, met de bede om de
bijstand en de leiding van de
Heilige Geest. Heeft die bede
soms alleen maar in bepaal
de kringen van de kerk gel
dingskracht? Ik stel daarmee
beslist niet, dat de aanroe
ping van de Geest ons tijdens
vergaderingen en gesprekken
voor uitglijden zal bewaren.
Daarvoor is ons hart vaak
veel te eigenwillig. Maar men
kan door kritiek te leveren op
de manier zoals dat nu ge
beurd is, de Geest niet alleen
maar voor zichzelf of de ei
gen gekoesterde groep reser
veren. Dan wordt bij voor
baat elk geestelijk en kerke
lijk gesprek onmogelijk ge
maakt."
Stemmingmakerij (3)
Het bericht van Roodsant be
vat verder volgens Hoogen
dijk ook nog onwaarheden.
„Er is namelijk (nog) geen
democratisch besluit geno
men, waardoor wij de Ne
derlandse Hervormde Kerk
zouden zijn kwijt geraakt. Er
is epn concept-kerkorde
voor de Samen op Weg-kerk
aanvaard in eerste lezing.
Dat betekent, dat deze con
cept-kerkorde nu ter consi
deratie (overweging en
amendering) naar de kerke
raden en de classicale verga
deringen gaat." En ook daar
na is er nog een lange weg te
gaan, wil hij maar gezegd
hebben,
De rooms-katholieke bisschoppen in Nederland steunen
de uitnodiging van een zevental Nederlandse kerken aan
de Wereldraad van Kerken om in 1998 de achtste assem
blee in Amsterdam te houden.
Amersfoort»anpAmersfoort hebben vergaderd,
willen ook meewerken aan de
De Wereldraad werd in 1948 in voorbereiding van de assemblee
Amsterdam opgericht en her- vanuit 'hun verbondenheid met
denkt over vijf jaar zijn vijftigja- en inzet voor de oecumenisché
rig bestaan. De bisschoppen, samenwerking'. Zij hopen dat
die'de afgelopen twee dagen in de assemblee
puls voor het gesprek over het
geloof in Nederland betekent.
Het RK Kerkgenootschap in
Nederland is lid van de Raad
van Kerken. Omdat de RK Kerk
geen deel uitmaakt van de We
reldraad van Kerken, kan de Ne
derlandse kerk de Wereldraad
niet uitnodigen, maar sléchts de
uitnodiging van de Nederlandse
lidkerken steunen.
Het Centraal Comité (uitge
breid bestuur) van de Wereld
raad beslist eind volgende
maand over de stad waar de as
semblee wordt gehouden. Am
sterdam moet het dan opne
men tegen de Zimbabwaanse
hoofdstad Harare en wellicht
een stad in Latijns-Amerika.
Aan de assemblee nemen onge-
veer 3000 vertegenwoordigers
van de 320 lidkerken van de
Wereldraad deel.
BEROEPINGSWERK
Nauta te Leiden.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Brouwershaven: A Krui-
zinga, IJ. pred.te Johannesburg
(Z.Afr.); te Lutten: C. Beiboer, kandi
daat te Kampen.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Almelo: J.R. Geersing te
Lisse i.c.m. Voorschoten; te Neerlan-
dia (Can.Ref.Church): L.S.K. Hoog-
endoorn te Waddinxveen; te Hoog-
vliet-Spijkenisse: M. de Vries, l.l. zen
dingspredikant te Mamelodi (Z.Af.).
Tentoonstelling
over duivels
utrecht anp
van de burgemeester. De cere-
de monie is door de regering ge-
godsdiensten te symboliseren boycot omdat ze niet wilde
werden de kerkleiders geza- deelnemen aan een bijeen-
menlijk naar het strand geleid komst waarin een heilige zo
voor een korte vredestoespraak centraal stond.
Christenen, joden en moslims
hebben in de Zuidturkse stad
Demne, het vroegere Myra, een
'vredespark' geopend. Een aan
tal religieuze leiders plantte bij Myra uit de vierde
die gelegenheid een den op het Om de dialoog
strand van de stad. Het park is
opgedragen aan Sint Nicolaas,
ter gelegenheid van de verjaar
dag van deze bisschop van
Het Catharijnecon-
vent in Utrecht is van 27 maart
tot 26 juni 1994 de tentoonstel
ling Duivels Demonen te be
zichtigen. De expositie laat zien
hoe mensen zich in de loop der
eeuwen een beeld hebben ge
vormd van de duivel.
Tijdens de tentoonstelling
vertoont het Utrechtse filmhuis
't Hoogt een filmcyclus waarin
de duivel centraal staat.
De rooms-katholieke bisschoppen van
Nederland zijn er niet van overtuigd dat
de strafbaarstelling van actieve levensbe
ëindiging (euthanasie) effectief zal zijn.
Dat schrijven zij in een perscommuni
qué naar aanleiding van de parlementai
re goedkeuring van wijzigingen in de
Wet op de Lijkbezorging.
Zij vragen regering en parlement dan
ook dringend toe te zien op een ade
quaat en effectief vervolgingsbeleid, dat
niet alleen op wilsonbekwamen betrek
king zou moeten hebben. De rechterlijke
i de laatste jaren doen de
bisschoppen vrezen dat 'in een substan
tieel aantal gevallen' actieve levensbe
ëindiging en hulp bij zelfdoding straffe
loos zullen plaatsvinden. Zij benadruk
ken dat het plegen van deze daden
'ethisch ontoelaatbaar' is.
De bisschoppen vinden het een goede
zaak dat euthanasie strafbaar is geble
ven, evenals hulp bij zelfdoding. Dit
draagt volgens hen bij aan 'het behoud
van het besef dat elk leven beschouwd
dient te worden als een geschenk van
God en dat dientengevolge over mense
lijk leven niet vrijelijk kan worden be
schikt'.
Voor de Gereformeerde Bondspredïkanten is de maat nu vol
De stemming binnen de Gere
formeerde Bond is er niet vrolij
ker op geworden. De Bonders
hopen nog op een wonder, dat
wel. Blijft dat wonder uit, dan is
de zaak bekeken. Er is nu een
laatste waarschuwing gelan
ceerd. Wordt die genegeerd,
dan zal de afscheiding een feit
zijn, ook al is het officiële 'neen'
nog niet uitgesproken. „Als er
wordt gefuseerd naar een nieu
we kerk toe, kunnen wij om ons
geweten niet mee. Wij opteren
voor achterblijven in de oude
kerk, onze Hervormde Kerk."
Heel diplomatiek formuleert
ds. R. van Kooten zijn woorden
als hij het heeft over de inhoud
van de open brief die hij en
achttien andere predikanten
onlangs hebben gestuurd naar
de hervonnde synode. Het zijn
voor het merendeel dominees
van de Gereformeerde Bond,
die zich in hun schrijven duide
lijk uitspreken tegen de fusie
van de hervormde, gerefor
meerde en evangelisch-lutherse
kerk, beter bekend als het Sa
men op Weg-proces.
Nu hebben de Bonders zich
in het verleden wel eens vaker
kritisch uitgelaten over de fusie
van hervormden, gereformeer
den en lutheranen, die zich sa
men presenteren als de Vere
nigde Protestantse Kerk in Ne
derland, maar die fase is voor
bij. Het is nu menens. Hoewel
Van Kooten het woord afschei
ding niet in de mond neemt -
'de brief is een laatste directe
waarschuwing, een alarmkreet'
- is de kogel toch al wel door de
kerk. De kerkelijke fusie is na
melijk onomkeerbaar en de
ontwerp-kerkorde voor de VP-
KN is er ook al.
De Gereformeerde Bond, ook
wel de rechtervleugel binnen de
Hervormde Kerk genoemd, is
met enkele honderdduizenden
niet onaanzienlijk in dit kerkge
nootschap vertegenwoordigd.
„Wij hebben een geweldige
achterban," merkt Van Kooten
op. Volgens hem zijn het niet
alleen Bonders die bezwaren
maken tegen de fusie, ook con-
Dominee R. van Kooten: „Laat de r
fessionelen en midden-ortho
doxen staan niet te juichen.
Heel frappant vindt Van Koot
en, ook hervormd synodelid,
dat de gereformeerde kerken
unaniem de nieuwe kerkorde
hebben aangenomen. Zo ook
de lutherse kerk. „Bij de her
vormden hebben 21 van de 75
tegen gestemd. We zaten toen
ineens voor het naakte feit dat
er alleen nog maar sprake is van
een fusie."
Van Kooten, predikant van de
Ichtus kerk in Soest, doelt in dit
verband op de laatste zitting
van de triosynode (hervormd,
gereformeerd en luthers), waar
volgens hem het plan van een
federatief verband met de nieu
we kerk definitief van tafel werd
kerkorde gelden voor die gemeenten die fuseren willen."
geveegd. Met een federatief
draagvlak kunnen de Bonders
best leven, want zo'n kerkelijk
'model' betekent dat de her
vormde signatuur niet verloren
gaat.
Voor de Gereformeerde Bond
is de maat nu vol. Er kan nog
wel wat aan de nieuwe kerkorde
geschaafd worden, maar voor
Van Kooten is het toch een defi
nitief stuk, dat het reilen en zei
len van de Verenigde Protes
tantse Kerk bepaalt. „Wat me
steeds heeft benauwd was de
roep op de synode dat er nu een
moderne kerk kan worden ge
maakt, helemaal op de toe
komstgericht."
Dat nu wijst de Gereformeer
de Bond pertinent af. Zij zal niet
opnieuw water bij de wijn doen,
of zoals Van Kooten zegt: „Laat
de nieuwe kerkorde gelden voor
die gemeenten die fuseren wil
len. Maar rol niet over diegenen
heen die niet willen meegaan in
de fusie. Laat die onder de her
vormde kerkorde leven en een
federatieve relatie hebben met
de nieuwe kerk. Ook de ge
meenteleden zelf wijzen de fu
sie af. Dit kan niet, zeggen ze."
Van Kooten en de andere
bondspastors gaan in de ko
mende tijd proberen de ge
meenten wakker te schudden.
De nieuwe kerkorde wordt pas
weer in 1995 op de synode be
handeld. Maar de Bonders
wachten dat jaar niet gelaten af.
Integendeel, de verontruste pre
dikanten hebben een oproep
gedaan aan de hervormden om
in actie te komen tegen het fu
sieproces. Er zullen speciale bij
eenkomsten worden belegd en
ook vanaf de kansel zullen de
zorgerlijke zieleherders precies
zeggen hoe ze over de fusiezaak
denken.
„Er moet nog wat huiswerk
worden gedaan, maar het fusie
proces gaat gestaag door. Daar
om wachten wij niet op de vol
gende synode waar de kerkorde
in tweede lezing aan de orde
komt. Wij gaan de mensen nu
waarschuwen: kom in verzet,
want er wordt nu over u be
slist", aldus Van Kooten.
HET WEER
HANS VAN ES
Meer winterse perikelen
In een week waarin de herfst met
succes de kou van november naar
de uithoeken van Europa verdreef,
wordt de suprematie van de Atlan
tische weermachine nog eens be
vestigd door een volwaardige na
jaarsstorm. Gistermiddag ver
scheen ten westen van Schotland
een snel dieper wordende depres
sie met een kerndruk, die tijdelijk
tot beneden 960 millibar terugliep
Reeds in de ochtend begon het bij
ons te regenen bij een scherp da
lende barometer. Het kwik bleef
een tijdlang steken bij 3 tot 5 gra
den, maar rond 16.00 uur veran
derde de situatie vrij abrupt. De
matige zuidenwind klapte om naar
zuidwest en bereikte aan zee
weldra stormkracht. Met grote
snelheid spoelde een tijdje subtro
pische lucht over het hele land uit,
waarbij het kwik binnen een ui
9 a 11 graden steeg. De regen
tensiveerde en in de vroege mor
genuren bulderde aan de kust en
ge tijd een zware storm uit zuid
west tot west (10 Beaufort). Daai
bij daalde de luchtdruk in het no
den van het land tot onder 975
In de loop van vandaag keert de
rust tijdelijk weer, voordat een vol
gende depressie er de vaart in zet.
Vrijdag wordt weer een donkere
dag met de gebruikelijke ingredi
ënten: regen en harde wind, maar
de onstuimigheid van de laatste 24 r
uur wordt niet meer gehaald.
Zaterdag passeert een rug van ho-
gedruk met opklaringen. Het koelt
geleidelijk af en als een nieuw
frontaal systeem op zondag langs
zij komt, kan de neerslag wel eens
als natte sneeuw gaan vallen. Hier- j
mee wordt al een beetje de trend
gezet voor begin volgende week
met meer winterse perikelen. Geen
Siberische kou, maar een noorde
lijke, maritiem-arctische lucht
stroom vanuit het Groenlandse 1
kou-re
tot
Onderweg naar West-Europa strijkt
de poollucht over warm oceaanwa
ter, waarbij zich talloze sneeuw-en
hagelbuien vormen,'die in de stro
ming meedrijven. In de nacht kan
het licht gaan vriezen; overdag
blijft het enkele graden boven nul.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Engeland, Schotland,
3n langs de kust enige tijd
Maxima
13 graden.
Portugal en Madeira:
Portugal: Perioden met zon, in het noor
den van tijd tot tijd ook wolkenvelden en
misschien wat regen. Middagtempera-
tuur langs de westkust ongeveer 15 gra
den, in de Algarve circa 19 graden. Ma
deira: Enkele wolkenvelden, ook nu en
dan zon. Vrijwel droog. Middagtempera-
tuur ongeveer 19 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: In het zuiden droog en vrij zon
nig. In het noorden wolkenvelden en
vooral in de kustgebieden kans op re
gen. Middagtemperatuur langs de Cos
ta's van 18 graden aan de Costa Brava
tot circa 20 aan de Costa Blanca en
Costa del Sol. Canarische Eilanden: Vrij
veel wolkenvelden en met name van
daag kans op regen. Maxima aan de
zuidstranden ongeveer 21 graden.
Marokko en Tunesië:
Perioden met
meeste plaatsen droog. Middagtempera
tuur aan zee van 19 graden bij Tanger
tot 23 bij Agadir. Tunesië: Droog en
overwegend zonnig. Middagtemperatuur
uiteenlopend van 21 graden rond Tunis
tot circa 25 graden nabij Sousse.
Zuid-Frankrijk:
WEERRAPPORTEN
VRIJDAG 10 DECEMBER 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 08.36 Zon onder 16.24
Maan op 04.53 Maan onder 14.17
Waterstanden Katwijk
Hoog water 23.49 12.19
Laag water 08.01 20.05
Weerrapporten 08 december 19 uur:
vooral in de westelijke departementen
op beide dagen kans op regen. In de
noord-Franse Alpen vandaag later op de
dag kans op sneeuw. Aan de Cöte d'Azur
schijnt de zon af en toe en het blijft er
op de meeste plaatsen droog. Maxima
uiteenlopend van 13 graden in de Dor-
dogne tot circa 17 graden langs de
Mallorca en Ibiza:
Droog en perioden met zon. Middagtem
peratuur ongeveer 19 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: In het midden en zuiden geregeld
vandaag lokaal
bui.
noorden ook wolkenvelden en in de Itali
aanse Alpen plaatselijk sneeuw. Midag-
temperatuur in het noorden tussen de 6
en 11 graden, in het midden en zuiden
meest tussen de 17 en 20 graden. Cor
sica, Sardinië: Op Corsica eerst nog veel
geld zon. Middagtemperatuur rond 17
Turkije en Cyprus:
Afwisselend wolkenvelden en zon. Voor
al boven de Middellandse Zee enkele
buien. Middagtemperatuur uiteenlo
pend van 16 graden rond de Dardanel-
len tot ongeveer 20 op Cyprus.
Duitsland:
Wisselvallig weer met vrij veel wolken en
van tijd tot tijd regen of buien. In de ho
ger gelegen gebieden valt nu en dan
sneeuw. In het noordelijk kustgebied
vandaag een westerstorm, elders
zijn forse windstoten. Middagtempera
tuur vandaag eerst rond 9 graden, daar
na geleidelijk w
Zwitserland:
In het algemeen v
westen enige tijd
i, in de dalen overgaand in regen.
Aan de zuidkant van het Alpenmassief
waarschijnlijk droog.
Temperatuur op 2000 i
Alpenmassief tijde
lijk dalend tot iets o
w20 13 3 16
