Echte romantiek is
altijd geloofwaardig
Schijnhuwelijk leidt tot verbroedering der volkeren
Tweemaal La Dietrich bij
het LAK
Publiek niet vies van
'hamburger' in de bios
Bioscopen
Late night movie dag. 23, zo 13
Gay Cinema za 24. zo 16.15
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel. 6231708
House of the spirits 16j.,za. 18,21,
reek dag.
k 00.15
Sneak preview di 22.15
KRITERION 2
Miller's crossing vr 14.30, ma 19.45
Indiana Jones and the last crusade zó
15
My own private Idaho 16)., dag.
17.45 (beh.za)
Menace II Society 16 j., dag 20 (beh.
ma en za)
The young Americans 16 j., dag.
22.15 (beh. za)
RIALTO 1
Ceintuurbaan 338 tel. 6623488
The women from the lake of scented
souls 16 j., dag. 17.45
The wedding banquet 16 j., dag.
19.45,22
RIALTO2
Querelle 16 j., dag. 17.45
March comes in like a lion 16 j., dag.
19.45,22
THE MOVIES
Haarlemmerdijk 161 tel. 6386016
The baby of macon 16 j.. dag. 17.30,
19.45. 22, vr za ook 00.15. za zo
ook 15
Much ado about nothing zo 15
THE MOVIES 2
The piano 12]., dag. 17.15. 19.30,
21 45, za zo ook 15
THE MOVIES 3
La dolce vita 16j.,za zo 14.30
The cement garden 16 j., dag.
17.30, 22, vr za ook 15
The crying game 16)., dag. 19.45
THE MOVIES 4
Orlando a.I., dag. 17.30
Belle van Zuylen a.I., dag. 19.30, za
ook 15
Bad Lieutenant 16 j., dag. 21.45, vr
za ook 00.15
TUSCHINSKI 1
Reguliersbreestraat tel. 6262633
Aladdin, dag. 13.15, 16 (Nederlands
gesproken)
Aladdin, dag. 18.45,21.30 (Ameri
kaanse versie)
Pantserkruiser Potemkin zo 10.30
TUSCHINSKI 2
The house of the spirits 16 j., dag.
13.15, 16.30, 20.30
TUSCHINSKI 3
Jurassic park a.l., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 4
The fugitive 12 j, dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 5
The crush 12 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21,30
TUSCHINSKI 6
Rising sun 12 j., dag. 13.15, 16.30,
18.45,21.30
TUSCHINSKI CINEAC
The distinguished gentleman a I
doorlopende voorstelling dag. 11.45,
14 15, 16.45, 19.15,21.45
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel. 6237460
Troiscouleurs: Blue 16 j., dag. 18,
20. 22. zo ook 15
Het programma van de Haagse
en Leidse bioscopen staat op
de pagina 'Info'
'Stomme' film van Wim Wenders
over filmpioniers Skladanowsky
De Duitse filmregisseur Wim
Wenders, bekend van onder
meer Paris, Texas, heeft het le
ven vastgelegd van de grondleg
gers van de speelfilm, de broers
Max en Emil Skladanowsky.
De film Oline mich jab's det
Kino nich (Zonder mij bestond
de film niet) is met een handca
mera gedraaid, kent geen geluid
en duurt 15 minuten. In de ver
sie van Wenders, getiteld, Ireeft
een meisje, Gertrude geheten,
de broers Skladanowsky geïn
spireerd de bioscoop „uit te vin
den".
Op 1 november 1895 presen
teerden Max en Emil Sklada
nowsky in de Wintertuin aan de
Friedrichstrasse in Berlijn hun
„bewegende beelden". Het
tweetal was uiterst creatief, ge
zien de onderwerpen: Italiaanse
Boerendans, Iets komisch aan
de rekstok, Boksende kangoe-
roe's. Het is overigens aller
minst zeker dat zij erin geslaagd
zouden zijn, eerder dan Louis
en Auguste Lumière bewegende
filmbeelden aan een publiek te
Enkele jaren geleden was de onversneden romantische
jcomedie When Hcirr)' met Sally een voor menigeen on
verwachte hit. Billy Cristal en Meg Ryan waren hartver-
Dverend als een bevriend stel dat na jaren kibbelen en
grote tussenpozen van elkaar niet zien, eindelijk ontdek
te dat ze vooe elkaar betsemd waren. In het spoor van
dat succes heeft Nora Ephron, de scenarioschrijfster van
When Hany met Sally, nu zelf Sleepless in Seattle, gere
gisseerd gebaseerd op alweer een eigen script.
FILM
RECENSIE JOS DE PUTTER
Sleepless in Seattle. Te zien Luxor Leiden, Asta 1 Den Haag.
Net als When Harry met Sally
durft Sleepless in Seattle een bij
na onbeschaamd romantische
joon aan te slaan. Het thema is
bijna hetzelfde: namelijk hoe
twee mensen die 'voor elkaar
gemaakt zijn' elkaar te langen
leste daadwerkelijk vinden. Het
Scenario is met evenveel vernuft
en gevoel voor detail uitge
werkt. Ook de cast is wij wel
hetzelfde; Meg Ryan is weer
present als een jongedame die
veel moet overwinnen om haar
hart te kunnen volgen, en Tom
Hanks is hoewel een minder
acteur dan Billy Cristal ook
uiterst geloofwaardig als de tej
ruggetrokken jonge weduwnaar
die zich in de slotscène over
igeeft aan nieuw geluk.
Dergelijke elementen klinken
tin onze cynische tijden wel-
Ihaast als een parodie, maar
(niets is minder waar. De groot
ste kracht van Sleepless in Se
attle is dat deze romantiek nooit
clichématig of sentimenteel
wordt. Dat is goed beschouwd
ongelooflijk: wanneer we in de
openingsbeelden Tom Hanks
samen met z'n zoontje zien
treuren aan het graf van z'n
juist overleden wouw en hem in
voice-over horen vaststellen dat
wie waagt naar het 'waarom'
van dergelijk leed het risico
loopt gek te worden, is de angst
voor tenenkrommende goedko
pe emoties nogal vanzelfspre
kend.
Maar Nora Ephron heeft veel
in haar mars; ze blijft steeds in
ventief en op de juiste momen
ten ook lichtvoetig. En dat
maakt Sleepless in Seattle uit
eindelijk tot een kostelijke en
gestroomlijnde 'romantic come
dyZe houdt precies het juiste
midden tussen enige zelfspot
bij de personages, sprookjes
achtige verlangens en menselij
ke gevoelens. Bovendien be
haagt ze de filmliefhebber met
ook al prachtig gekozen klassie
ke filmfragmenten die een rol
spelen in het verloop van het
verhaal, zonder dat dat ooit ge
kunsteld wordt.
Tom Hanks trekt zich na de
dood van z'n wouw terug in een
huisje aan de oever van een ri
vier in Seattle, waar hij lang
zaam vereenzaamt. Tot verdriet
van z'n zoontje, die een radio
programma belt. Pa legt vervol
gens 'live' uit waarom hij zo van
z'n wouw hield. Een van de
luisteraars naar deze 'Slapeloze
in Seattle' is Annie Reed (Meg
Ryan), journaliste en juist ver
loofd met een nogal stijve hark.
Ze raakt geëmotioneerd door de
woorden van Sam op de radio,
maar ze is niet de enige: Sam
ontvangt honderden brieven
van alleenstaande dames die
hem willen ontmoeten, en na
advies van een collega (mooi
bijrolletje van Rob Reiner, regis
seur van When Harry met Sally)
gaat hij een keer uit met ene
Victoria. Het telefoongesprek
waarin die afspraak wordt ge
maakt, is kenmerkend voor het
filmisch vernuft van Nora
Ephron; die conversatie is opge
deeld in veel schnitts, waardoor
die het karakter van een boks
wedstrijd krijgt.
Maar het zoontje heeft het
Tom Hanks (rechts) babbelt met zijn tegenspelertje Ross Mallinger.
oog laten vallen op de brief van
Annie Reed, die hen onder het
mom van een artikel voor een
tijdschrift heeft uitgenodigd bo
venop het Empire State Buil
ding op Valentijnsdag. Om die
ontmoeting gaat het uiteindelijk
in de film, en het moment su
prème is zonder meer briljant
opgebouwd, compleet met twee
voorproefjes waarbij de een niet
weet dat de ander al op zoek
was en een filmische verbinte
nis via de montage van de
hoofdpersonen terwijl ze nog
duizenden kilometers geschei
den zijn. Daarna volgt nog veel
pech en uitstel en dan, als een
donderslag bij heldere hemel en
gesteund door een schitterende
montage, het 'oog in oog' boven
New York. Dat alles orider bege
leiding van songs als As time
goes by, Stardust, Stand by your
man en In the wee small hours
of the morning, je moet het
maar durven. Nora Ephron
waagde het en hoe 'ouderwets'
FOTO PR
romantisch Sleepless in Seattle
qua toon en thematiek ook mag
zijn, het is wel op en top film.
Films in Leiden
Mariene kon bij Sternheini tegenspelers kleineren
Europese film bang voor GATT-akkoord
Europa is nog steeds op zijn
hoede voor Hollywood. Met
Frankrijk voorop is de EG
bang dat Europa bij het open
stellen van de handelsgrenzen
met de VS door films uit
Hollywood zal worden over
spoeld. Zo wil de EG nog al
tijd dat er slechts beperkt
Amerikaanse televisiepro
gramma's worden uitgezon
den.
Ondanks een dinsdag bijna
afgesloten landbouwakkoord
tussen de VS en de EG over de
verlaging van de landbouw
subsidies, werd het geschil
over de EG-subsidies aan de
filmindustrie niet opgelost
De Algemene Overeenkomst
inzake Tarieven en Handel
(GATT) streeft een wije we
reldhandel na, maar op film
gebied geloven de Fransen
daar niet in.
Europese kopstukken, van
Gerard Depardieu tot aan de
regisseurs Bernardo Ber-
tolucci en Sir Richard Atten-
borough, willen dat de beper
kingen op de import van
Amerikaanse produkten ge
handhaafd blijven om de ei
gen Europese produkties
meer ruimte te geven. Wim
Wenders, de Duitse regisseur
van onder meer Paris, Texas,
noemt de Amerikaanse po
gingen hun audiovisuele pro
dukten in Europa te promo
ten "extreem agressief'.
Michelangelo Antonioni,
Pedro Almodovar en nog eens
4.400 Europese filmacteurs,
producenten, regisseurs en
auteurs kochten pagina-grote
advertenties in toonaange
vende Europese kranten. „Het
doel van de grote Amerikaan
se bedrijven is de complete
verovering van een markt die
ze toch al nagenoeg domine
ren", aldus de advertentie. En
de Franse acteur Renaud:
„Het is 'Dallas' of de Franse
creativiteit."
Toch, het Europese publiek
is niet vies van een hambur
ger in de bioscoop. „Wenders
en consorten staan mijlenver
verwijderd van de realiteit",
meent Christian Nolens, mar-
keting-directeur van de twee
grootste bioscopen in Europa,
Kinepolis in Brussel en Me
tropolis in Antwerpen. „Ik be
doel, ze hebben het contact
verloren met de consument".
In Kinepolis gingen de afgelo
pen zes weken 140.000 men
sen naar Jurassic Park kijken.
De Franse zomerhit Germi
nal, met Renaud en Depar
dieu in de hoofdrolllen, werd
gelijktijdig door 15.000 men
sen bekeken.
Ook op televisie geeft de VS
de toon aan: vorig jaar expor
teerden de Amerikanen tele
visie-programma's en films
naar de EG voor bijna vier
miljard dollar (meer dan 7,5
milojoep gulden). De EG ex
porteerde voor 300 miljoen
(550 miljoen gulden) aan
films en tv-programma's naar
de VS.
9 DECEMBER 1993^43
~Sleepless in Seattle waardig opvolger When Harry met Sally
Trouwen op zijn Taiwanees in The Wedding Banquet
Aan de opmars van de Chinese
film in de Nederlandse biosco
pen en filmhuizen, lijkt voorals
nog geen einde te komen. Na
Chen Kaige's meesterwerk Fare
well to my Concubine en The
Woman from the Lake of Scen
ted Souls van Xie Fei is het deze
week de beurt aan The Wedding
Banquet van de Taiwanese re
gisseur Ang Lee. Een komedie
die zich in tegenstelling tot de
eerder genoemde Chinese films
afspeelt in Amerika en die ook
aanzienlijk frivoler van aard is,
zij het Wel met een serieuze on
dertoon.
Het aardige is dat we met The
Woman from the Lake of Scen
ted Souls en The Wedding Ban
quet binnen één maand de bei
de films te zien krijgen die be
gin dit jaar op het filmfestival
van Berlijn gezamenlijk werden
bekroond met een Gouden
Beer. Vermoedelijk een puur
politieke keuze: de eerste film is
namelijk afkomstig van het Chi
nese vasteland, de Volksrepu
bliek China, terwijl The Wad
ding Banquet afkomstig is uit
Taiwan, het eiland voor de kust
De hoofdrolspelers in The Wedding Banquet aan de dis: vlnr. May Chin,
stein.
van China, dat zich de nationa
listische republiek China
noemt. Door een dubbele be
kroning werden zowel de kool
als de geit gespaard.
Regisseur Ang Lee vond trou
wens een aardige metafoor als
oplossing voor de politieke pro
blemen tussen China en Taiwan
door in The Wedding Banquet
de Taiwanese hoofdpersoon,
Wai-Tung te laten trouwen met
Winston Chao en Mitchell Lichten-
FOTO PR
de uit Shanghai afkomstige ille
gale immigrante Wei-Wei. Maar
i de dubbele bodem is wel dat
f het om een schijnhuwelijk gaat,
slechts bedoeld om de ouder
wetse ouders van Wai-Tung
zand in de ogen te strooien.
Waar het om gaat is dat de
naar New York geëmigreerde
Wai-Tung al jaren samenwoont
met een Amerikaanse vriend.
Maar hij heeft dit nog altijd niet
aan zijn ouders durven te ver
tellen. Daarom moeten er aller
lei listen en leugens worden be
dacht wanneer Wai-Tang's ou
ders opeens besluiten vanuit
Taiwan naar Amerika te komen
voor het regelen van de bruiloft
van hun zoon. Wai-Tung denkt
met een snelle trouwerij met
een toevallige vriendin uit de
brand te zijn. maar de zaken
nemen een andere wending
wanneer er vanuit de eigen cul
tuurgemeenschap wordt aange
drongen op een groot traditio
neel huwelijksbanket voor hon
derden gasten. Mensen die niet
eerder weggaan voor het
bruidspaar naakt onder de de
kens ligt.
De film is gemaakt in de stijl
van de screwball-comedies uit
de jaren dertig, maar mist de
vaak vinnige en snelle dialogen
uit die films. In het begin van de
film zit je wat meesmuilend aan
te kijken tegen de obligate en
voorspelbare grappen en de ge
forceerde bekkentrekkerij van
de twee samenwonende man
nen. Het doet bijna denken aan
een blijspel van het Theater van
de I^ach: een komedie in drie
bedrijven rond een groepje
mensen die met elkaar de 'grote
leugen' instand houden. De lol
moet komen uit de onverwach
te ontwikkelingen, zoals de
plotselinge komst van de ouders
(eerste bedrijf), het verplichte
huwelijksbanket (tweede be
drijf) en geloof het of niet
het feit dat de bruid in de huwe
lijksnacht zwanger raakt (derde
bedrijf) en dus de twee vrienden
ruzie met elkaar krijgen. In de
epiloog gaat iedereen daarna
toch nog gelukkig zijns weegs.
Het is niet helemaal duidelijk
wat de jury in Berlijn bewogen
heeft juist deze film te bekro
nen. Het is een aardige, onder
houdende komedie, maar daar
is ook alles mee gezegd. Mis
schien was men gecharmeerd
van de twee olijke hoofdperso
nen, of de vermakelijke verto
ning rond het huwelijk en het
daarop volgende banket, maar
om zo'n film nou direct een
Gouden Beer te geven is toch
enigszins misplaatst. Laten we
het maar houden op de ver
broedering van de volkeren als
sympathieke gedachte achter de
film.
reddende engel speelt in een
vliegtuig dat op het punt staat
neer te storten. Dietrich als
sympathieke, doortastende
vrouw in sobere kleding in
plaats van de verleidelijke
splitrokken, glitterjurken of rok-
kostuums.
Sternberg gaf Dietrich de
kans haar tegenspelers wqg te
spelen. In Shanghai Express Iaat
hij door middel van bijzondere
belichting haar schoonheid nog
eens extra uitkomen. Maar haar
tegenspeler (Clive Brook) krijgt
nog een kans. Subliem camera
werk toont Dietrich als Shang
hai Lily. Brook is haar oude
vlam. Verder figureren een
wreede bendeleider (Warner
Oland) en een driftige partizane
(Anna May Wong) in deze ge
schiedenis, die zich afspeelt tij
dens een treinreis door China
tijdens de burgeroorlog.
Wie niet genoeg kan krijgen
van oude filmprodukties met
markante dames in de hoofdrol,
kan dinsdagavond in de X te
recht. Uit 1922 stamt Queen
Kelly, een 'onvoltooide' van Von
Stroheim met Seena Owen als
een krankzinnige koningin. Een
nonnetje wordt verliefd op een
schelmachtige prins en vindt
vervolgens onderdak in Oost-
Afrika waar haar tante een bor
deel drijft. Von Stroheim schiep
hiermee een fascinerend en de
cadent melodrama, maar maak
te het nooit af. Deze gerecon
strueerde versie laat wèl het he
le verhaal zien, compleet met
stilstaande beelden en onderti
tels. Ook met Gloria Swanson.
FILM
LAKCinema, Cleveringaplaats 1. Leiden:
twee films met Marlène Dietnch in het ka
der van 'Dietrich in het LAK' 'No High
way in the sky'. ma 13/12, 2000 uur en
'Shanghai Express'. 22 00 uur. In de pauze
en na afloop van de films treedt Diana van
den Driessche op met liederen van Diet
rich en Bertold Brecht. Piet van Dooren
verzorgt de piano-begeleiding. Cultureel
Centrum de X, Haarlemmerstraat 52, Lei
den: 'Queen Kelly' van Erich von Stro
heim, di 14/12,20.30 uur
Het LAKTheater begint zo lang
zamerhand in Dietrich-sfeer te
geraken. Komt rond en met de
feestdagen de musical Dietrich
van Barry Stevens op het LAK-
podium, filmliefhebbers komen
maandag alin de stemming
met twee films waarin de diva
een hoofdrol vertolkt. Weemoe
dige liederen van Dietrich en
Bertolt Brecht, in de pauze ver
tolkt door Diana van den
Driessche, maken er een com
pleet melancholiek avondje
Dietrichs verleidelijkheid is
vooral terug te vinden in de
films die werden geregisseerd
door Josef von Sternberg, de
man met wie ze jarenlang een
affaire had (al snoepte ze intus
sen naar hartelust ook bij ande
re mannen èn vrouwen).
Tijdens de oorlog biedt La
Dietrich Amerikaanse soldaten
ontspanning in haar one wo
man shows.- Het verleidelijke en
mysterieuze maakt dan plaats
voor een praktische en hulp
vaardige instelling. Dit loopt als
een rode draad door No High
way in the Sky, waarin ze de
