'Ik vind dit echt irreële flauwekul'
'We eten gezonde Hollandse kost'
'Charlotte de Bourbon? Geen flauw idee'
Het Gesprek van de Dag
16 JINSDAG 7 DECEMBER 1993
rissers eten ongezond, zijn
feelal te dik, roken te veel en
lebben last van hoge bloeddruk
[n een cholesterolgehalte dat
Juidelijk boven het gemiddelde
gt. Volgens onderzoekers van
Je Rijksuniversiteit in Gronin-
jen is het niet best gesteld met
je gezondheid van 'Hollands
Glorie'. Onderzoeker H.J. Bilo
Jie met 675 Urker vissers sprak:
^Ze eten over het algemeen veel
tikadellen, snelle hartige hap
ten."
jn Katwijk krabben ze zich eens
(ver het hoofd. Daar letten ze
blijkbaar toch wél op gezonde
foeding. „Ik zit nu net achter
ten bord andijvie met een ge-
taktbal", zegt Dirk Hoek vanaf
Je KW 87, midden op zee. „Ge
tonde Hollandse kost dus. En
jigenlijk vind ik dat mijn colle-
ta's er toch ook heel gezond
kitzien. We moeten ook wel lek-
jer eten, zorgen dat we aan ons
jewicht blijven. We doen name-
Ijk zwaar werk. Hebben ze daar
jcht onderzoek naar gedaan,
jaar de eetgewoonten van vis-
jers? Hebben ze met 675 vissers
tesproken? Kunnen ze daar in
uroningen hun geld niet beter
besteden?"
De Groningse onderzoekers
linden het geld echter goed be
lteed. Ze gaan zelfs nog meer
|eld aan vervolgonderzoek uit
jeven. Want uit hun eerste on-
jerzoek bleek dat de door hen
bndervraagde vissers een ver-
loogde kans op hart- en vaat-
liekten lopen. Het vervolgon
derzoek met behulp van gege-
ens uit de huisartsenpraktijk
)p het voormalige eiland zal
noeten aantonen of ook het
Iterftecijfer onder deze be-
oepsbevolking ook hoger ligt
lan het landelijk gemiddelde,
/olgens het onderzoek is één op
le twee Urker vissers te dik en
jdt dertien procent zelfs aan
elzucht. Dat steekt flink af bij
jet landelijk gemiddelde: één
lp de vijf mannen te dik en tien
Dirk Hoek: „Kunnen ze daar in Groningen hun geld niet beter besteden?"
procent lijden aan vetzucht.
Bilo: „Vissers eten vier maaltij
den per dag, vaak grote hoe
veelheden omdat het werk aan
boord zeer zwaar is. Vaak zijn
het snelle happen. Het is juist
opvallend dat er zeer weinig of
bijna geen vis wordt gegeten.
De vissers maken onderling wel
grappen dat de eerste stekker
die thuis in het stopcontact gaat
als ze terugkomen van de
vangst, die van de frituurpan
is." Ook over het rookgedrag
van vissers is Bilo niet te spre
ken, maar liefst één op de twee
zou flink wat wegpaffen en dan
het liefst zware shag.
„Ik rook", geeft Drik Hoek van
de KW 87 toe. „Ik ben twee jaar
gestopt maar daar werd ik niet
echt vrolijker van. Toen ik dacht
dat het door het niet-roken
kwam zijn ze thuis gauw een
pakkje gaan halen. Ik ben wel
minder gaan roken dan vroeger.
Zeg nou zelf, wat vissers inade
men is heel gezonde lucht."
Hoek gelooft niet zo dat vissers
meer kans op hartklachten heb
ben. „Dat gebeurt iemand aan
de wal, op kantoor net zo
goed."
Bij Parlevliet Van der Plas, een
grote trawlerrederij in Katwijk,
letten de koks aan boord van de
schepen ook op gezonde kost.
„De bemanning eet één keer
per dag warm, tussen de mid
dag. Verder zijn het broodmaal
tijden. Het is gewoon het nor
male patroon, wat je ook aan de
kant ziet", zegt directielid D.
Parlevliet. „De bemanningsle
den eten weliswaar meer dan
ARCHIEFFOTO DICK HOCEWONING
mensen met een kantoorbaan -
dat hebben ze ook nodig - maar
ze eten gezond." Op het menu
staat zeker twee keer in de week
vis, aldus Parlevliet. De schepen
van Parlevliet Van der Plas
blijven over het algemeen lang
weg, drie tot vijf weken. „In de
eerste week eten we vooral ver
se groenten, daarna wordt er
meer uit blik geserveerd. Al kij
ken we speciaal naar lang hou-
barewaar."
ien lovenswaardig initiatief van
le Overijsselse gemeente Hen-
Jelo: de 300 bewoners van de
August Vördingstraat hebben
{en uitnodiging ontvangen voor
jen herdenkingsconcert van de
flengelose componist August
rörding, naar wie hun straat is
tenoemd. Op deze manier krijgt
le straatnaam meer betekenis
roor de mensen, is de filosofie
tan de gemeente. Het wordt zo
iuidelijk wie Vörding, die in
1973 overleed, is geweest.
wij kennen geen Vördingstraat
h Leiden, Alphen of Hazers-
Ivoude. Hier heten de paden, la-
jien en stegen anders. Alleen,
weten de mensen die er wonen
/vel wie de persoon was naar
fvie de straat is vernoemd? La-
e eens een steekproefje
Mevrouw Haasnoot, Groen van
Prinstererweg, Katwijk.
,Zo lang zit ik hier nog niet. Pas
jen jaar of wat. U kunt beter ie
mand anders bellen."
Groen van Prinsterer was een
Itaatsman en historicus uit de
pegentiende eeuw.
Mevrouw Y. Bal, Bronckhorst-
ttraat, Noordwijk.
,,Ik heb ooit wel eens gehoord
2 dat was, maar ik weet het
;t meer."
Ironckhorst was een rechtsge-
eerde die doceerde in Leiden
i het eind van de zestiende
Een mevrouw uit de Grotius-
laan, Leiderdorp.
„Ik heb het wel geweten, maar
ik ben het nu even kwijt."
Grotius was een andere naam
voor Hugo de Groot, filosoof,
theoloog en jurist, die leefde
van het eind van de zestiende
eeuw tot aan het begin van de
M. Peijen, Diepenbrocksingel
Leiderdorp.
„Dat was een componist. We
hebben dat meteen opgezocht
in de encyclopedie toen we hier
kwamen wonen."
Klopt. Diepenbrock was een
Nederlandse componist die
leefde van 1862 tot 1921.
Een mevrouw uit de Van der
Tasstraat, Leiden.
„Toen ik hier kwam wonen had
ik er nog nooit van gehoord. Ik
woon er nu een halfjaar en die
naam zegt me nog niks. Het
spijt me."
Van der Tas was een bouwon
dernemer die rond 1880 een
aantal huizen neerzette op de
plek waar nu de Van der Tas-
straat is. In die periode bestond
Je hebt mensen die niet voor het
geluk in de wieg zijn gelegd en
s de r
er een grote behoefte aan hui
zen, maar Leiden was tjokvol.
Het stuk grond viel toen nog
onder de gemeente Oegstgeest.
Meneer H. Glasbergen, Char
lotte de Bourbonhof, Leiden.
„Geen flauw idee. Het is een
heel sjieke naam, maar ik zou
verder niet weten in welke rich
ting ik het zou moeten zoeken."
Charlotte de Bourbon was een
van de echtgenotes van Willem
van Oranje.
Meneer J. van Gennep, Magda-
lena Moonsstraat, Leiden.
„Dat was een hoer uit de tach
tigjarige oorlog. Zij sliep, meen
ik, met de Spaanse garnizoens
commandant. Daardoor kon er
eten binnengesmokkeld wor
den. Het was dus een goede
hoer, vandaar dat er een straat
naar haar is genoemd."
Meneer L. de Jong, Karei Door
manstraat, Alphen aan den
Rijn.
„Dan zijn we gauw klaar. Hij
was vlootvoogd in Indië. Schout
bij nacht. Ik val aan, volg mij.
Dèt was Karei Doorman."
Maar voordat u ons nu voor
betweters uitmaakt: in een aan
tal gevallen wisten wij het ant
woord ook niet. Dat hebben we
moeten opzoeken.
HERMAN JOUSTRA.
meemaken: pechvogels dus. Het
Gesprek van Dag bombardeert
met een zekere regelmaat een
regiogenoot tot 'Pechvogel van
de week'. Het Leidsch Dagblad
verrast de uitverkorene met een
mooie slagroomtaart van
banketbakkerij Van Dam. Vindt
u dat uzelf voor deze eervolle
vermelding in aamerking komt,
twijfel dan niet om met ons
contact op te nemen. Ook mag u
familieleden, vrienden of buren
voor deze prijs nomineren. U
kunt bellen tijdens de
werkdagen van 8.30 tot 16.30
uur op het nummer 071 -356440.
Ook kunt u schrijven: Leidsch
Dagblad, t.a.v. Het Gesprek van
de Dag, Postbus 54, 2300 AB
Leiden.
Zijn collega's hadden hem bij
de krant aangemeld. Met een
vuil lachtje somden de mensen
van Staatsbosbeheer in
Wassenaar alle tegenslagen van
Rinus Noort uit Noordwijk op.
„Ach ja, zo zijn ze nu eenmaal",
zegt het slachtoffer berustend,
zijn arm in een
indrukwekkende mitella. „Zij
houden van een beetje
leedvermaak. Maar verder zijn
zij niet kwaad."
Het noodlot sloeg enkele weken
geleden bij Noort toe. Hij kwam
met zijn fiets van het werk. Op
de Duinweg in Noordwijk nam
hij op net iets te sportieve wijze
een scherpe bocht en ging
meteen op zijn gezicht. „Ja, het
was een krtappe val. Het
wegdek was kort daarvoor nog
geasfalteerd en het lag daar vol
met dat fijne grint. Er was geen
houden aan."
Noort kwam op zijn zij terecht
en liep zo blessures op aan
heup, rug en knieën. Werken
was voor hem daardoor uit den
boze. Zijn heup ziet helemaal
paars. Ernstiger was echter de
pijnlijke kwetsuur aan zijn rug
en de verrekte kniebanden.
Daarvoor moest hij worden
behandeld door een
fysiotherapeut. Nu was Noort
afgelopen donderdagmorgen op
weg naar de praktijk van zijn
fysiotherapeut aan de
Pickéstraat in Noordwijk. stond
daar toch de hele straat vol met
brandweerauto's. Was net het
para-medisch centrum waarin
de praktijk was gehuisvest
afgebrand. De behandelingen
zijn naar een nog onbekende
datum verschoven.
„Ook dat is weer een streep
door de rekening. Want zo kan
ik die behandeling natuurlijk
niet afmaken. Nu moet ik zien
dat ik op een andere manier
van die blessures afkom", zegt
Noort.
Maar het ergste moest nog
allemaal komen. Die middag
dus. Toen ontstond de situatie
dat zijn driejarige dochter
Miranda de deur van de
huiskamer een gooi gaf, terwijl
Rinus daar aan kwam
strompelen. Hij kwam met zijn
hand frontaal in botsing met de
rand van de deur. Het gebeurde
allemaal zo ongelukkig dat hij
daarbij zijn pink en ringvinger
brak en de rest flink kneusde.
Boven het witte gips steken nu
drie geel/groen/blauwe
stopmjes uit.
Aanvankelijk deed het heel erg
zeer. maar Noort verwachtte dat
de pijn later wel zou zakken. Na
een half uur nam de pijn echter
toe en kon hij zijn pink en
ringvinger niet meer bewegen.
Foute boel dus en naar de
dokter ermee. Die had met de
diagnose weinig moeite:
Gebroken, over drie of vier
weken mag het gips eraf. „Het is
de vraag of dan alles in orde is",
zégt Noort een weinig vrolijk.
Hij moet denken aan vorig jaar
toen hij eveneens vlak voor de
kerstdagen tot drie keer toe een
staalsplinter in zijn oog kreeg.
Tot drie keer moet de dokter er
aan te pas komen om een
flintertje metaal uit zijn oog te
plukken. „Een pechvogel ben ik
dus wel een beetje. Wat ik de
rest van het jaar doe? Rustig
blijven zitten. Dan kan er
weinig gebeuren".
MEINDERT VAN DER K
Rinus Noort uit Noordwijk: Op net iets te sportieve wijze een scherpe bocht.
FOTO HENK BOUWMAN
Ritzen wil aardrijkskunde en geschiedenis HA VO en VWO in vreemde taal
E. Sweens, conrector var
lemaal niet gezegd dat e
Spreekt.
Het Agnes College, Leiden: Het is namelijk he-
;n docent geschiedenis ook vlekkeloos Engels
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
Minister Ritzen heeft zijn stok
paardje weer eens van stal ge
haald. Bij het VWO en de 13LAVO
zouden lessen als geschiedenis
en aardrijkskunde, vindt hij,
best in het Engels of Frans gege
ven kunnen worden. Dit om het
talenonderwijs een extra impuls
te geven. Met het oog op de in
ternationalisering binnen onze
maatschappij zou zo'n leerme
thode de toekomstkansen van
de leerlingen aanzienlijk vergro
ten. Ze zouden in het interna
tionale maatschappelijk orkest
hun partijtje kunnen meebla-
Het plan van Ritzen kan binnen
onze regio rekenen op forse kri
tiek.
A. Tromm, rector van Het Ag
nes College, Leiden:
„Ik denk dat het leereffect bij
een plan als dit volledig verlo
ren gaat. Het is nu al moeilijk
om leerlingen in het Nederlands
iets helder uit te leggen, laat
staan in het Engels of het
Frans."
E. Sweens, conrector van Het
Agnes College, Leiden:
„Nee, dit is toch echt te hoog
gegrepen. Niet alleen voor de
leerlingen zal het erg moeilijk
worden maar ook voor de leer
krachten. Misschien kun je dit
op de universiteiten introduce
ren, maar bij ons nog niet. Het
is namelijk helemaal niet ge
zegd dat een docent geschiede
nis ook vlekkeloos Engels
spreekt. Dat kön per docent be
hoorlijk verschillen. Ik vraag me
in gemoede af of Ritzen zelf in
staat zou zijn om zo'n klus tot
een goed einde te brengen."
B. Bodewitz, leraar aardrijks
kunde aan de Rembrandt
Scholengemeenschap in Lei
den:
„Het is een prikkelend idee,
maar er kleven vele bezwaren
aan. Nu geef ik les in het Neder
lands en zijn de resultaten al
niet om over naar huis te schrij
ven. En dat moet dan straks in
het Engels gebeuren! Want aan
Frans hoefje al helemaal niet te
denken. En het betekent niet al
leen een extra belasting voor de
leerling maar ook voor de leer
kracht. Het is eigenlijk allemaal
wel heel gek gegaan. Nu leerlin
gen dus nog maar één verplich
te vreemde taal in het vakken
pakket hebben, komt ineens die
behoefte aan internationalise
ring. Dat loopt niet meer paral
lel. We kunnen nu allerlei bui
tenlandse zenders krijgen op de
televisie. Engelse zenders zullen
nog wel flink worden bekeken.
Maar kunnen onze leerlingen
de Franse en Duitse zenders ei
genlijk nog wel volgen?"
W.W. Belier, leraar geschiede
nis aan de Rembrandt Scho
lengemeenschap in Leiden:
„Dit is natuurlijk gedeeltelijk
flauwekul. Het aantal docenten
dat het Engels echt machtig is,
is niet groot. Maar stel dat het
wel lukt. Ik denk dat de sterke
leerlingen zoiets dan wel aan
kunnen, maar dat de zwakkere
verder terugzakken. En dat is
natuurlijk erg ongelukkig. Als ik
eerlijk ben, móet ik zeggen dat
ik het irreële flauwekul vind. Als
je naderhand op de universiteit
zit, ja, dan kan ik het me voor
stellen. Maar voor veel leerlin
gen is dit de eindopleiding. Kijk,
als Ritzen nu eens geld zou vrij
maken vooreen uitwisselings
programma tussen Engelse en
Nederlandse scholen zou je al
een heel eind verder op weg
zijn. Maar ons budget wordt
steeds kleiner en dat heeft be
hoorlijk veel invloed op de kwa
liteit van de leermiddelen. En
ook van de leerkrachten kun je
zo'n extra inspanning niet echt
vergen. Ik ben gelukkig nog in
dienst gekomen vóór de wet
Herziening Onderwijs Salaris
sen (HOS). Ik ben eenvoor-
HOSser. Maar van de mensen
die daarna zijn aangenomen, de
na-HOSsers, is het salaris aan
zienlijk minder. Dat scheelt echt
honderden guldens. Het zal ex
tra tijd kosten en dat zullen ze
er niet voor over hebben. Ze
zullen er hun bijlesjdanten op
de zaterdag niet voor opgeven."
Martine Nieuwenhuis (16), 5
VWO Het Agnes College In Lei
den:
„Hier ben ik echt op tegen. Is
het Nederlands niet goed ge
noeg? Het is al moeilijk om een
vreemde taal goed te leren be
heersen. Ik kan het Engels heel
goed begrijpen, maar echt be
heersen doe ik die taal toch niet
helemaal. Dat red je nooit. En in
het Frans al helemaal niet. ik
denk dat ook de concentratie
verdwijnt. Je gaat dan meer op
die vreemde taal zitten lellen
dan op de geschiedenisles."
Theo Smit 18), 5 VWO Het Ag
nes College in Ifiden:
„Op papier klinkt dat heel mooi.
Maar in de praktijk is dit onmo
gelijk. Even aangenomen dat
een leraar vloeiend Engels
spreekt, dan ^al de les voor de
leerlingen toch moeilijker te
volgen zijn. Gevolg: er kan min
der stof worden aangeboden.
En dan heb je er een probleem
bij. En de hele leermethode
moet ook worden veranderd. Ik
denk dat je dit voorlopig wel
kunt vergeten."
Tim Boersie 17), 4 HAVO
Rembrandt Scholengemeen
schap in leiden:
„Het klinkt natuurlijk vreemd,
maar met het oog op de inter
nationale toenadering zal dit
plan misschien zijn vruchten af
werpen. Je moet dan natuurlijk
wel een goede kennis van het
Engels hebben. leerlingen die
die daar slecht in zijn. zullen
ook bij die andere vakken slech
te cijfers halen. Maar misschien
moet je dit experiment toch uit
voeren. Wellicht is het op den
duur succesvol. Maar met Frans
zal het zeker niet lukken."
