CDU krijgt klappen bij
verkiezing Brandenburg
Buitenland
RA sprak ook in het
;eheim met protestanten
Vog steeds obstakels voor
wereldhandelsakkoord
Op de uitkijk
Politiek veteraan
n
Organen doden zonder
toestemming verwijderd
Getrouwde Anglicaanse priesters welkom in r.k. kerk
AANDAG 6 DECEMBER 1993
'inse wolven vinden honden lekker
ELSiNKiWolven hebben honden aangevallen en opgegeten bij
en aantal dorpen in Finland. De wolven hebben de bossen ver-
Iten en zeker vier en mogelijk tien honden te pakken genomen,
h een geval grepen zes wolven een kleine hond in aanwezigheid
an zijn 14 jaar oude baasje. Wolven grijpen soms huisdieren
iridat dat makkelijker is dan wild vangen.
'roces commandanten 'Muurschutters'
pRLiJNVoor het eerst zijn zes voormalige officieren van de
)DR-grenswacht door de Duitse justitie in staat van beschuldi-
jng gesteld. Ze worden verantwoordelijk gehouden voor het
chieten op Oostduitse vluchtelingen die via de Berlijnse Muur
jaar het Westen wilden. Tot dusver zijn alleen maar soldaten
jevonnist. Onder de nu beschuldigden zijn drie brigadegene-
aals, twee divisiegeneraals en een legergeneraal. Volgens de
Sianklacht moeten de zes terechtstaan voor meervoudige poging
Dt doodslag en voor doodslag.
[apanse keizerin nog sprakeloos
okyo De Japanse keizerin, Michiko, zwijgt zes weken na een
enuwinzinking nog steeds. Het keizerlijke paleis maakte zater-
jag in een communiqué bekend dat de toestand van de keizerin
iet is verbeterd sinds ze op haar 59ste verjaardag instortte. Een
juidelijke verklaring voor haar zwijgzaamheid is er niet, volgens
i/oordvoerders van het Japanse hof wordt Michiko gekweld door
feen groot verdriet'.
I Vliljoen mensen lijdt honger in Etiopië
jAiROBiIn Etiopië lijden rond 1,3 miljoen mensen honger als
[evolg van slechte oogsten. Dat meldde de Etiopische nationale
adio zaterdag. Er is al een aantal jaren onvoldoende regen ge-
6 lallen in het Oostafrikaanse land. In het noorden van Etiopië
vorden 700.000 mensen direct door de honger getroffen. In
ihawa, in het midden van het land, gaat het na vier jaar droogte
im 400.000 mensen.
Veerboot loopt vast bij Finland
ielsinki Voor de Finse westkust is zaterdag de veerboot Wasa
\fueen met 1.327 passagiers aan boord tijdens een sneeuwstorm
lan de grond gelopen. Alle passagiers zijn zonder ongelukken
{eëvacuaeerd. Het schip van de Zweeds-Finse rederij Silja Line
i op weg van Vaasa in Finland naar het Zweedse Umeaa. Vol-
s de kapitein belokkeerde het roer kort na het vertrek zodat
f e Wasa Queen onbestuurbaar werd. Eerste pogingen om het
chip met sleepboten vlot te trekken, mislukten.
INDEN CEES V
et katholieke Ierse Republi-
iinse Leger (IRA) heeft de afge-
ipen maanden geheime be-
jrekingen gevoerd met protes-
intse leiders. Dit heeft het Brit-
zondagsblad The Observer
isteren geschreven. Dezelfde
rant onthulde vorige week dat
m e terroristen ook met de Britse
{gering in contact hadden ge-
De IRA zou bereid zijn in te
(emmen met een referendum
ver de toekomstige status van
~~rioord-Ierland. In feite geeft zij
aarmee de protestantse meer-
erheid in de provincie het
?cht op een veto over een ver-
ndering in die status. De con-
icten met de protestantse ge-
leenschap zouden bedoeld
zijn om de bereidheid tot veran
dering te peilen.
Volgens The Observer waren
van protestantse zijde geestelij
ken, zakenlui en gemeen-,
schapsleiders bij de gesprekken
betrokken. De IRA zou echter
niet hebben gesproken met de
UFF en de UVF, de twee protes
tantse terreurgroepen. Deze ter
reurgroepen zouden een enor
me toeloop van nieuwe leden
hebben, gehad, nadat duidelijk
was geworden dat de IRA een
'vredesoffensief was begonnen.
Protestantse extremisten heb
ben gisteren in Belfast twee
mannen doodgeschoten
geparkeerde auto. Dit heeft de
Noordierse politie bekendge
maakt. De verboden organisatie
Ulster Vrijdheidstrijders (UFF)
eiste telefonisch de verantwoor
delijkheid voor de aanslag op.
De twee belangrijkste ge
sprekspartners binnen de
GATT, de Europese Unie en de
Verenigde Staten, zijn het nog
steeds niet eens over de land
bouw, de toegang tot eikaars
markten voor industriële pro-
dukten en de audiovisuele sec-
Of de onderhandelaars van de
EU en de VS, Sir Leon Brittan en
Mickey Kantor, de resterende
problemen vandaag in Brussel
uit de weg kunnen ruimen,
durfde Sutherland niet te zeg
gen.
De partijen moeten tot een
akkoord komen om de afge
sproken datum van 15 decem
ber voor het totale wereldhan
delsakkoord nog te halen. Lukt
dat niet, dan belanden we in
een ,,zeer ernstige crisis," aldus
Sutherland in Parijs. „Het is
echt vijf voor twaalf."
)e weg naar een wereldhan-.
lelsakkoord wordt nog steeds
jeblokkeerd. Voor een aantal
bstakels is vooralsnog geen
jplossing gevonden. Dat heeft
jeter Sutherland, de algemeen
jirecteur van de GATT de Al-
jemene Overeenkomst inzake
[arieven en Handel gisteren
kten weten na een gesprek met
ie Franse premier Edouard Bal-
adur.
herkiezingen
Gabon zeer
chaotisch
j)e eerste presidentsverkiezin
gen in Gabon waaraan meerde-
partijen konden deelnemen,
gisteren chaotisch verlopen.
officieel zouden de stembu
reaus om zes uur sluiten maar
Jalrijke stemlokalen sloten uren
terwijl andere langer
bleven. Door fouten bij de
Merspreiding lagen alleen al in
het bureau van de gouverneur
fan de hoofdstad, Libreville,
ilanco stembiljetten tot enkel-
loogte op de vloer terwijl ieder-
en uit kon lopen.
Honderden mensen beweer
den dat zij niet niet op de kie-
frslijst stonden. Internationale
tarnemers konden buiten het
kritiseren van deze onregel
matigheden wenig uitrichten.
Priester Paul Mba Abessole,
(lie drie jaar geleden uit balling
schap terugkeerde, is van de
twaalf tegenkandidaten de
kansrijkste rivaal van president
Bongo. Die regeert het land
sinds 1967 op dictatoriale wijze.
Als geen van de kandidaten 51
procent van de stemmen be
machtigt, zal 19 december wor
den gekozen tussen de twee lei
dende kandidaten. Rond het'
middaguur waren vandaag nog
geen uitslagen bekend.
SPD en ex-communisten boeken winst in voormalig Oostduitse deelstaat
De sociaaldemocraten zijn de grote winnaars geworden
bij de gemeenteraadsverkiezingen in Brandenburg, de
enige voormalig Oostduitse deelstaat met een SPD-rege-
ringsleider. Ook de ex-communisten behaalden een aan
sprekend resultaat. De christen-democraten van bonds
kanselier Helmut Kohl moesten zware verliezen incasse
ren bij de eerste verkiezingen in de ex-DDR sinds drie
jaar.
hun verlies van een derde van
hun stemmen nu nog maar net
de tweede partij achter de soci
aaldemocratische SPD. De PDS
(21,3 procent), de opvolger van
de communistische SED uit de
DDR-tijd, is vrijwel even sterk
geworden als de CDU. Rechts-
radicale groeperingen speelden
geen enkele rol, omdat zij ge
heel verdeeld aan de verkiezin
gen deelnamen.
POTSDAM DPA-Rtr-UPI
Vergeleken met de vorige ge
meenteraadsverkiezingen van
mei 1990 is er sprake van een
ruk naar links. De SPD kreeg
33,5 procent van de uitgebrach
te stemmen, een winst van 5,4.
De CDU, tot nu toe de sterkste
partij in Brandenburg, zakte
naar 22,5 procent (min 9,3). De
christendemocraten zijn met
De verkiezingen in Branden
burg gelden als laatste 'barome
ter' voor het Duitse politieke kli
maat op de valreep van het 'su
per-verkiezingsjaar' 1994, als op
Europees, bonds- en deelstaat
niveau zeventien keer de gang
naar de stembus nodig is.
In de hoofdstad Potsdam
kreeg PDS-kandidaat Rolf Kutz-
mutz, een voormalige commu
nistische functionaris die be
schuldigd wordt van banden
met de gevreesde Oostduitse
binnenlandse veiligheidsdienst
Stasi, de meeste stemmen. Hij
slaagde er echter niet in meer
dan 50 procent te halen. Over
twee weken volgt de tweede
ronde, waarin Kutzmutz het
moet opnemen tegen de huidi
ge SPD-burgemeester Horst
Gramlich, die tweede werd.
Bujumbura» Een jonge Tutsi tuurt door de omheining van het vluchtelingenkamp Banga in noord-Burundi.
Honderdduizenden Burundezen zijn op de vlucht sinds de etnische twisten tussen Hutu's en Tutsi's eind ok
tober losbarstten. Dat gebeurde na een mislukte staatsgreep waarbij president Ndadaye en enkele ministers
de dood vonden. foto reuter Stephen dupont
PORTRET: RAFAEL CALDERA
-genraal van de
CDU Peter Hintze sprak van
een „absoluut onbevredigende"
uitslag. Het goede resultaat voor
de PDS noemde hij „beangsti
gend". De plaatsvervangend
voorzitter van de SPD, Wolfgang
Thierse, riep zijn partij op zich
niet op het goede resultaat
blind te staren. „Het is nog geen
uitgemaakte zaak dat de partij
dit goede resultaat volgend jaar
zal kunnen herhalen", zei hij.
SPD-campagneleider Günter
Vereugen noemde de uitslag
voor de CDU „een catastrofe".
PDS-voorzitter Lothar Biskey
noemde de grote vooruitgang
die zijn partij wist te boeken
„een sensatie". In Brandenburg
is het gelukt de PDS als linkse
partij naast de SPD t
ren, zo meende hij.
Ex-kinderjuf
wil brieven van
Di pubiceren
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Intieme brieven die de Britse
prinses Diana heeft geschreven
aan haar vroegere kinderjuf
frouw, zullen volgend jaar in
boekvorm worden gepubli
ceerd. Volgens News of the
World, de Britse krant die dit
gisteren onthulde, zal het boek
van die kinderjuffrouw in één
klap miljonair maken.
De onthulling komt twee da
gen nadat prinses Diana had
aangekondigd uit het openbare
leven te stappen. Haar besluit
om niet langer als ambassadrice
op te treden voor 118 liefdadig
heidsinstellingen, was ingege
ven door een zucht naar priva-
Mary Clarke werd door
Diana's vader in dienst geno
men als 'nanny toen Diana 9
jaar oud was. Ze was slechts en
kele jaren in dienst als kinder
juffrouw, maar Diana bleef ge
durende twee decennia het
contact met haar onderhouden.
Haar laatste brief aan Mary
Clarke zou Diana in 1991 heb
ben geschreven.
Astronauten VS
sleutelen aan
Hubble in ruimte
De Venezolaanse kiezers
hebben gisteren voor de
tweede keer in 25 jaar Rafael
Caldera gekozen tot presi
dent. Volgens peilingen van
de televisie kreeg Caldera
(77) ruim dertig procent van
de stemmen. AI zes keer eer
der deed de voormalige ad
vocaat een gooi naar het pre
sidentschap; van 1969 tot
1973 bekleedde hij het hoog
ste ambt in Venezuela. Cal
dera had ditmaal de steun
van zeventien partijen vere
nigd in de Nationale Conver
gentie.
Met Caldera komt een poli
tiek veteraan op de hoogste
trede van de Venezolaanse
politiek. Tijdens zijn vorige
regeerperiode maakte hij
jacht op linkse guerrillastrij
ders en marxisten; nu zijn ze
zijn bondgenoten in Nationa
le Convergentie. Dat is een ei
genaardige en wankele
coalitie van ultra-rechtse en
linkse partijen waarvan waar
nemers zich nu al afvragen
hoe Caldera ermee moet re
geren.
In de jaren veertig stichtte
Caldera de christendemocra
tische COPEI, die met de so
ciaaldemocratische Accion
Democratica (AD) decen
nialang de politiek in het eens
zo stabiele en door oliedollars
rijk geworden Venezuela zou
beheersen. Maar de tijden
van het tweepartijensysteem
zijn voorbij en Caldera zag
dat op tijd in. Hij verliet dit
jaar de COPEI, die voor het
grote publieke
rupt is en evenmin een ant
woord weet op de economi
sche crisis als de sociaalde
mocratische AD.
Caldera presenteerde zich in
de afgelopen verkiezingscam
pagne als een populist, die op
economisch gebied afstand
nam van de vrije-markther-
vormingen van de wegens
corruptie afgezette sociaal
democraat Carlos Andres Pe
rez. Sommige van diens her
vormingen wil de nieuwe pre
sident zelfs terugdraaien. De
leider van de Nationale Con
vergentie staat een protectio-
nistischer koers voor. Maar
om buitenlandse investeer
ders en de zakenwereld niet al
te zeer af te schrikken, ver
klaarde hij het privé-onderne-
merschap te steunen. De re
gering zal zich niet te veel be
moeien met het economisch
leven, sprak hij sussend.
Toch beseft Caldera dat pijn
lijke maatregelen nodig zijn
om de nationale economie uit
het slop te halen. De olieprij
zen zijn laag. het begrotings
tekort moet worden vermin
derd en de veel te hoge infla
tie vereist een strak bezuini
gingsbeleid. „Ik zal geen won
deren verrichten", verklaarde
Caldera onlangs. „Ik zal offers
vragen, niet alleen van hen
die weinig hebben maar van
alle klassen in de maatschap
pij en ook van de regering."
Premier Rabin verwacht meer terreur
Doden bij eerste Palestijnse
terreuractie in acht maanden
Twee astronauten van het Ame
rikaanse ruimteveer Endeavour
zijn gisteren op 600 kilometer
boven de Aarde begonnen met
de reparatie van de 'bijziende'
ruimtetelescoop Hubble. Voor
de reparatie pikten de zeven as
tronauten de ruim twaalf ton
wegende telescoop ter grootte
van een autobus zaterdag met
de robotarm uit de ruimte en
zetten hem in de laadruimte
Story Mus-
grave en Jeffrey Hoffman maak
ten gisteren ook twee nieuwe
zonnepanelen van elk twaalf
meter klaar voor installatie. De
zonnepanelen die nu op de te
lescoop zitten, werken niet naar
behoren en zorgen voor slechte
beelden. Bij vier verdere voor
genomen ruimtewandelingen
brengen de astronauten nog
een soort enorme contactlens
aan voor de hoofdspiegel van de
in 1990 gelanceerde telescoop,
die niet kan scherpstellen op
objecten als gevolg van onjuiste
afstelling van de spiegel.
AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Een Israëlische soldaat is giste
ren omgekomen bij de eerste
Palestijnse terreuractie in Israël
sinds acht maanden. De aanval
ler, een aanhanger van de isla
mitische Jihad, werd doodge
schoten nadat hij het vuur had
geopend op een bus in Holon.
Eerder in het weekeinde vielen
al een dode en een aantal ge
wonden toen Israëlische kolo
nisten schietend door de stad
Hebrori op de westelijke Jor-
daanoever trokken.
Premier Rabin zei dat de ter
reuractie van gisteren de eerste
was „in een van de grote bevol
kingscentra" sinds de afsluiting
van de bezette gebieden, acht
maanden geleden. Hij verwacht
meer terreur bij de nadering
van de dag waarop de Israëli
sche terugtrekking uit de Gaza-
strook en Jericho begint. Vol
gens het vredesakkoord zou dat
op 13 december moeten gebeu
ren, maar PLO-leider Arafat
herhaalde gisteren akkoord te
gaan met een later tijdstip van
terugtrekking.
Russische gedood in Algerije
tenlanders Algerije voor 1 de
cember zouden verlaten.
Zaterdag werd een Italiaanse
zakenman beschoten. Hij werd
door drie kogels getroffen maar
verkeert buiten levensgevaar.
Donderdag werd een Spaanse
zakenman doodgeschoten.
Een Russische vrouw is gisteren
op de markt in Algiers door
aanvallers met messteken om
het leven gebracht. De vrouw is
het derde slachtoffer van ge
weld door fundamentalisten,
die eind oktober eisten dat bui-
derzoeksinstellingen", aldus
Der Spiegel.
De nabestaanden van de
overledenen „worden meestal
niet geïnformeerd of zelfs
maar om toestemming ge
vraagd". In een ziekenhuis in
Kassei werden van een overle
dene de ogen door glazen pro
theses vervangen zonder ook
maar eventuele tegenstand
van de familie af te wachten.
Dokter Manfred Stolte, de
woordvoerder van de Duitse
Vereniging voor Pathologie,
erkende in een reactie dat „de
ze praktijk voorkomt in klinie
ken". Hij voegde daar aan toe
dat er op deze
minste iets goeds
wordt" voor zieken
keersslachtoffers. Het betalen
van financiële vergoedingen
noemde hij echter „ethisch en
juridisch onverdedigbaar".
Verscheidene ziekenhuizen in
Duitsland verwijderen syste
matisch weefsels en organen
van overledenen zonder toe
stemming van de nabestaan
den. Deze organen worden
vervolgens tegen een financiële
vergoeding geleverd aan on
derzoekers. Dat meldt vandaag
het Duitse tijdschrift Der Spie
gel. Uit onderzoek van het blad
is gebleken dat het organen-
verkeer zich over heel Duits
land uitstrekt.
„Naast hersen- en spierweef
sel worden ook in het geheim
hersens, ogen, botdelen en
heupprotheses van lijken ver
wijderd. Meestal worden deze
tegen een 'vergoeding voor di
verse kosten' overhandigd aan
medewerkers van de patholo
gische afdeling" die de doden
verzorgen „of direct aan on-
ROME EELCO VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
Paus Johannes Paulus II heeft zaterdag
zijn goedkeuring gegeven aan de intre
de van 200 priesters en een bisschop
van de Britse Anglicaanse Kerk. Een his
torische gebeurtenis, vooral omdat de
helft van de geestelijken getrouwd is en
kinderen heeft. Het Vaticaan heeft ech
ter laten weten dat het om een uitzon-
derinsgeval gaat en dat de regels voor
het celibaat onveranderd blijven.
De Briste geestelijken hadden zich
vorig jaar tot Rome gewend omdat zij
het niet eens waren met de beslissing
van de synode van de Anglicaanse Kerk
vrouwen toe te laten tot het priester
ambt. De verwachting is dat meer leden
van de Anglicaanse Kerk die de nieuwe
lijn niet onderschrijven, tot de rooms-
katholieke Kerk zullen toetreden.
De toestemming van de paus volgde
op een conferentie waaraan drie katho
lieke Engelse bisschoppen, het hoofd
van de bisschoppenconferentie van En
geland en Wales, kardinaal Hume, de
prefect van de Congregatie voor de Ge
loofsdoctrine, Ratzinger en Edward
Cassidy, voorzitter van de Pauselijke
Raad voor de Eenheid der Christenen,
hadden deelgenomen. Zij hebben een
document uitgewerkt voor de overgang
van de anglicaanse geestelijken naar de
kerk van Rome.
Deze overgang zal geleidelijk zijn en
worden gereguleerd door een commis
sie die bestaat uit de Britse episcopale
conferentie en het Huis van de Bis
schoppen van Engeland, een soortgelijk
orgaan van de Anglicaanse Kerk. De
geestelijken die overstappen, moeten
volgens het document de autoriteit er
kennen van de paus inzake de moraal
en het geloof. Zij zullen verder een soort
bijscholing krijgen op het gebied van li
turgie en de theologie.
Benadrukt wordt dat de anglicaanse
priesters al langer ontevreden waren
over het beleid van hun kerk en dat het
besluit om vrouwen toe te staan tot het
priesterambt slechts 'de druppel was
die de emmer deed overlopen'. De
woordvoerder van de paus, Navarro
Valls, zei dat de getrouwde priesters
niet hun huwelijk hoeven op te geven.
Dit heeft echter geen consequenties
voor de regels van celibaat die blij
ven zoals ze nu zijn, aldus de woord
voerder.
Navarro Valls zei verder te hopen dat
de oecumenische discussie, zoals die
dertig jaar geleden werd gestart tijdens
het Tweede Vaticaanse Concilie, niet
zal worden geblokkeerd door de over
gang van anglicaanse priesters naar de
kerk van Rome. De verwachting is ech
ter dat het besluit van het Vaticaan de
problemen binnen de Anglicaanse Kerk
verder zullen aanscherpen.
Al ruim een eeuw is het zo dat de 'ho
ge kerk' zich meer verwant voelt met
Rome, terwijl de 'lage kerk' meer op
heeft met het protestantisme van de
hervormde lutherse en calvinistische
kerken. De Anglicaanse Kerk bevindt
zich in feite halfweg tussen de katholie
ke en de protestantse kerk.
De kerk heeft een organisatiestruc
tuur die veel lijkt op die van de katho
lieke kerk, maar aan het hoofd staat de
Britse vorst of vorstin, een erfenis van
Hendrik VIII, die in 1531 de Engelse
Kerk losmaakte van Rome. De kerk
werd 'de facto' protestants, ook al wer
den later wijzigingen ingevoerd die
meer in overeenstemming zijn met de
principes van Rome. De vorst(in), of be
ter het Britse parlement, mag niet de
geloofsdoctrine veranderen, maar heeft
wel juridische macht over al het perso
neel van de kerk.
De overgang van de getrouwde angli
caanse geestelijken wordt door het Vati
caan gebagatelliseerd, maar de ver
wachting is dat het kan leiden tot een
meer 'vrouwvriendelijke' houding van
Rome. De uitspraken die Johannes
Paulus II het afghelopen weekeinde
deed, versterken dit idee. De paus zei
dat de vrouw 'haar genie in de maat
schappij moet laten gelden, opdat een
nieuwe cultuur van de mens en een
nieuwe sociale samenleving kan post
vatten'.
