Aanleg Betuwelijn
niet volgens regels
Binnenland
Ex-top HCS
krijgt claim
Happen tege
i de honger
Merwedeziekenhuis deels
gesloten door griepgolf
Kerstgroep te kijk
Milieuvriendelijk gedrag nog ver te zoeken
Discussie over de bijstand
verziekt sfeer in coalitie
WDAG 6 DECEMBER 1993
jMAAN
GPD Gemeenschappcli|We I
Twee doden door laagstaande zon
vleuten-weert» Ben automobilist is gisteren door een aanrijding
met de Intercity Utrecht-Den Haag in Vleuten om het leven ge
komen. De politie vermoedt dat de man verblind door de laag
staande zon de bewaakte overweg is opgereden. Op een over-
ens een automobilist gedood
de stoptrein Weert-Eindho-
weg in Weert werd gisteren
door een aanrijding met eei
ven. De politie vermoedt ook in dit geval de laagstaande
oorzaak was.
Piloot vliegtuigje komt om bij ongeluk
gilze-rijenDe piloot van een Piper-cup is gistermiddag om het
leven gekomen toen zijn toestel door nog onbekende oorzaak
neerstortte op het vliegveld Gilze-Rijen. Het toestel was eerder
op de dag van het vliegveld opgestegen. De politie stelt een on
derzoek in.
Jagers vinden twee lijken in bos
stroe Op aanwijzingen van jagers heeft de politie zaterdag in
een bos bij Stroe de lijken van twee mensen opgegraven. De
identiteit van de doden en de doodsoorzaak zijn nog niet be
kend. De jagers waren langs een zandpad nabij de generaal-ma-
joor Koot-kazerne op zoek naar vossenholen toen zij stuitten op
een omgewoeld stuk grond. De politie weet nog niet hoe lang de
lijken in het bos hebben gelegen.
Bejaarde dood door brand in woning
putte» Door een kleine binnenbrand in haar woning aan de Bie-
zendreef in Putte is zaterdagochtend een 74-jarige vrouw om het
leven gekomen. De brand werd tegen half zes gemeld. De
brandweer trof het stoffelijk overschot van de vrouw op de bank
aan. De oorzaak van de brand kon niet worden vastgesteld.
Wapens gevonden bij controles
heerhugowaarp De regiopolitie Noord-Holland-noord heeft bij
intensieve controles rond het uitgaanscentrum van Heerhugo-
waard een stiletto, 22 patronen, een slagwapen, een korte wa
penstok, twee busjes traangas, drie dolkmessen en een honkbal
knuppel in beslag genomen. De politie verrichtte wegens het be
zit van verboden wapens drie aanhoudingen en één wegens rij
den onder invloed. Tijdens het vorige weekeinde raakten twee
groepen allochtone jongeren slaags. Kern van het conflict was
volgens het Anti Diskriminatie Buro in Alkmaar dat één groep de
discotheek The Drome tot exclusief eigen gebied zou hebben ge
rekend.
De curatoren van. het failliet
verklaarde automatiseringscon
cern HCS willen enkele directie
leden aansprakelijk stellen voor
de ondergang van het bedrijf.
Het bestuur heeft zijn werk niet
goed gedaan, aldus de curato
ren die het faillissement moeten
begeleiden. Hun opvallendste
conclusie is dat de resultaten in
1988 en 1989 minder fraai wa
ren dan de directie deed voor
komen.
Na een onderzoek naar de ja
ren 1988 tot en met 1991 con
cluderen de curatoren dat „on
verantwoorde risico's" zijn ge
nomen bij het opkopen van be
drijven. Er werd voor die bedrij
ven te veel geld betaald en de
voordelen van de overnamen
werden niet genoeg uitgebuit,
zo schrijven de drie curatoren.
Wie van de toenmalige direc
tieleden een claim aan zijn
broek krijgt, is nog niet bekend.
Diefstal diamanten
Twee Belgische diamantairs zijn
zaterdagavond in een hotel in
Bussum beroofd van een paar
ton aan diamanten. De bero
ving gebeurde volgens de politie
op een verbluffend eenvoudige
wijze. De diamantenhandelaars
werden eerst door de dief naar
hotel Jan Tabak in Bussum ge
lokt en vervolgens beroofd toen
ze de edelstenen aan de poten
tiële koper lieten zien.
Rijkswaterstaat en NS besteden werk niet openbaar aan
Nog voordat officieel een besluit is genomen over de
aanleg van de Betuwelijn, is al commotie ontstaan over
de vraag wie de goederenspoorlijn straks mag aanleggen.
Alle afspraken die al zijn gemaakt tussen Rijkswaterstaat,
NS en aannemers zijn volgens directeur Rooderkerk van
het Euro Info Centre (EIC), een voorpost van de Europese
Commissie, strijdig met de Europese richtlijnen.
Vandaag zetten CDA en PvdA
het licht officieel op groen tij
dens een min of meer beslissen
de vergadering van de kamer
commissie voor verkeer. ,,ln fei
te worden al onze wensen inge
willigd", aldus PvdA-kamerlid
Feenstra het afgelopen week
einde in een reactie op het kabi
netsbesluit 750 miljoen extra uit
te trekken om de overlast van
het goederenspoor voor natuur
en omwonenden te beperken.
Elet CDA spreekt van een „be
langrijke handreiking". WD,
D66 en GroenLinks hadden zich
al eerder voor de Betuwelijn uit
gesproken.
Inmiddels is wel enige op
schudding ontstaan bij de voor
aanstaande rol die vooral de
Grontmij wordt toegedacht bij
de uitvoering. Volgens Rooder
kerk zijn zowel de afspraken
tussen rijk, NS en aannemers
over de aanleg, het onderzoek
als de voorbereidende werk
zaamheden in strijd met de Eu
ropese richtlijnen. Het ministe
rie loopt daarmee kans op forse
boetes uit Brussel en forse ver
traging.
Volgens Rooderkerk moet al
het werk openbaar worden aan
besteed en hij betwijfelt of dat
ook is gebeurd en nog zal ge
beuren. Minister Maij-Weggen
heeft herhaaldelijk gezegd „er
voor te zorgen dat zoveel moge
lijk Nederlandse bedrijven hier
bij worden betrokken". Dat
staat volgens Rooderkerk op
zeer gespannen voet met de
richtlijn dat iedere aannemer
moet kunnen 'bieden' op het
project.
Verschillende voorbeelden
versterken de geur van onder
handse aanbesteding (waarbij
al direct één of meer aannemers
worden geselecteerd, met wie
dan verder wordt onderhandeld
over de prijs). In het blad Bin
nenlands Bestuur wordt deze
maand melding gemaakt van
een bedrijf dat schielijk terug
kwam op het besluit een proce
dure aan te spannen tegen het
uitblijven van een openbare
aanbesteding, nadat Rijkswater
staat „openlijk zou hebben gez
inspeeld op verlies van op
drachten op andere terreinen".
De Grontmij, huisleverancier
van het ministerie en de NS, wil
niet reageren „om te voorko
men dat boodschappen elkaar
tegenspreken". Tijdens voor
lichtingsavonden hebben ver
schillende vertegenwoordigers
van NS en Grontmij zich laten
ontvallen dat het ingenieursbu
reau op een fors aandeel in de
opdracht kan rekenen.
Rooderkerk denkt dat hier
grenzen zijn overschreden,
maar zal niets doen voordat
zich een bedrijf heeft gemeld
dat een procedure wil begin
nen. Zodra dat bedrijf komt,
gaat het EIC naar de Europese
Commissie. „Die zal de zaak
dan onderzoeken. Als dat leidt
tot een klacht tegen de Neder
landse overheid, dan gaat dat
naar het Europese Hof en dan
zal Nederland eventueel wor
den veroordeeld."
Rotterdam Met een hap in een
broodje gezond opende minister
de Vries van sociale zaken zater
dag in Rotterdam de happietaria.
In dit tijdelijke eethuis aan de Co-
olsingel, een initiatief van chris
telijke studentenverenigingen in
Rotterdam, bepalen de gasten
zelf de prijs voor hun maaltijden.
De opbrengst is bestemd voor
projecten in de Derde Wereld. De
studenten willen met hun actie
niet alleen geld inzamelen, maar
ook op ludieke wijze aandacht
vragen voor de grote noden in de
wereld. De 'happietaria' is tot en
met 23 december geopend en
wordt gerund door ongeveer vijf
honderd vrijwilligers. In Londen
bracht een soortgelijk project in
vier jaar ruim negen miljoen gul
den op. FOTO» ANP »KOEN SUYK
Vragen PvdA over ramp Fokker 100
den haag De PvdA-fractie heeft de minsters Maij en Andriessen
om opheldering gevraagd over de voortgang van het onderzoek
naar de vliegramp bij Skopje in Macedonië met een toestel van
Fokker. Het toestel, een Fokker 100, stortte in maart dit jaar
neer. De Nederlandse gezagvoerder en 82 passagiers verlpren
het leven. De leider van de onderzoekscommissie, de Serviër
Ziatko Veresh, wacht al geruime tijd op een visum Voor Neder
land. Hij wil bij Fokker de rampvlucht in een vluchtsimulator
nabootsen. De PvdA-kamerleden Van Gijzel en De Jong willen
vooral weten hoe het met de visumaanvraag zit.
Claude Wathey voorlopig in vrijheid
Willemstad Op verzoek van het Openbaar Ministerie heeft de
rechter in Willemstad de voorlopige hechtenis van de St. Maar-
tense politieke leider Claude Wathey opgeschort. Wathey wil in
de VS zinn hartklachten laten onderzoeken, waarvoor hij al eer
der is henahdeld in een kliniek in Boston. Volgens hoofdofficier
Piar zijn er gegronde redenen aan te nemen dat bij de uitbrei
ding van de haven en luchthaven van het eiland valshheid in ge
schrifte, meineeden deelname aan een criminele organisatie
een rol spelen. Wathey is intensief bij deze uitbreiding betrok
ken.
Spookrijder overlijdt bij botsing
stampersgat Op de rijksweg Moerdijk-Bergen op Zoom ter
hoogte van Stampersgat is vanmorgen een 82-jarige Bredanaar
om het leven gekomen. De man reed op de verkeerde weghelft
richting Roosendaal en botste frontaal op een tegenligger. De
bejaarde spookrijder was op slag dood. De uit Roosendaal af
komstige bestuurder van de tegemoetkomende auto is zwaar ge
wond overgebracht naar een ziekenhuis in zijn woonplaats.
Een griepgolf onder het perso
neel van het Merwedezieken
huis in Dordrecht heeft ervoor
gezorgd dat een verpleegafde-
ling met veertig bedden is ge
sloten. Diverse patiënten moes
ten worden verhuisd toen zich
zo veel personeelsleden hadden
ziekgemeld, dat het voor de
overblijvers niet meer mogelijk
was om de afdeling te laten
draaien.
Van de 1.500 personeelsleden
zitten er momenteel 150 in de
lappenmand. „We hebben be-
Casino neemt
maatregelen
na overval
Van Thijn boos
over bijklussen
politiechefs
sloten personeel en patiënten te
concentreren", aldus directeur
Sluis van het ziekenhuis. Vol
gens hem komt de zorg voor de
patiënten niet in de knel, omdat
het personeel dat nog op de
been is, overuren maakt. Per
dag wordt afhankelijk van het
aantal betermeldingen bekeken
wanneer de afdeling weer open
kan.
utrecht» Gerard Bloemink van het Utrechtse r
Catharijneconvent legt de laatste hand aan de Napolitaan-
se kerststal die vanaf morgen voor iedereen valt te bezichti
gen in het hartje van de Domstad. De uit 1750 daterende
kerstgroep, die 56 figuren telt, is het afgelopen jaar geres
taureerd door de Tiendschuur in Tilburg. De kerstgroep is
te bezichtigen tot e
Burgemeester Van Thijn van
Amsterdam heeft de korpslei
ding vandaag ter verantwoor
ding geroepen omdat vier poli
tiecommissarissen in strijd met
alle afspraken commerciële ne
venactiviteiten hebben.
De politiechefs zitten in het
bestuur van de stichting Korps
sociëteit Politie Amsterdam, die
een hotel, een bewakingsdienst
en een studiecentrum runt.
Waarnemend korpschef Kuiper
benadrukt dat hij en zijn colle
ga's, drie commissarissen, voor
het werk nooit zijn betaald.
De vier zullen desondanks
per 15 januari uit het stichtings
bestuur stappen om de politie
„niet in een riskante positie" te
brengen. Dit weekeinde werd
bekend dat sommige crimine
len het wel pikant vonden om
in het politiehotel te overnach
ten. De WD heeft de ministers
van binnenlandse zaken en jus
titie dit weekeinde om ophelde
ring gevraagd. De WD wil exact
weten wat de commerciële ne
venactiviteiten inhouden. De
WD vroeg vorig jaar ook al om
opheldering over de handel en
wandel van de stichting, toen
bleek dat personeel van het
hoofdstedelijke hasjconcern
The Bulldog zich had opgege
ven voor een cursus. Bovendien
bestond de angst dat bijvoor
beeld The Bulldog via de politie
bewakers zou kunnen huren.
Burgemeester Van Thijn beloof
de na de Bulldogkwestie dat er
in het stichtingsbestuur mensen
van buiten de politie zouden
zitten. Daar is tot groot onge
noegen van Van Thijn niets van
terechtgekomen.
Holland Casino in Rotterdam
gaat maatregelen nemen tegen
overvallers. Het afgelopen
weekeinde heeft een overvaller
60.000 gulden gestolen, nadat
hij een gast had bedreigd met
een pistool. Elet is volgens een
woordvoerder de eerste keer in
zeventien jaar dat een legaal ca
sino is overvallen. Holland Casi
no exploiteert casino's in Zand-
voort, Scheveningen, Valken
burg, Amsterdam en Breda.
Naaf schatting zo'n honderd
bezoekers van het Holland Casi
no in Rotterdam waren zater
dag getuige van de overval. Het
casino heeft een goed beeld van
de dader. De man heeft name
lijk in het begin van de avond
gewoon zitten gokken en is
door een van de vele tientallen
videocamera's geregistreerd. De
politie heeft nog geen arrestatie
verricht.
Welke maatregelen worden
genomen om herhaling te voor
komen, is nog niet bekend.
Daarover wordt op korte ter
mijn overleg gepleegd.
Het ministerie van VROM is
bang dat er te weinig steun is
om de ingrijpende milieu
maatregelen uit het vorige
week uitgelekte ontwerp Na
tionaal Milieubeleidsplan
NMP-2 uit te voeren. Vooral de
detailhandel, kleine bedrijven
en de burger zijn moeilijk over
te halen tot milieuvriendelijker
gedrag; zo is de ervaring.
Sinds het uitkomen van het
eerste NMP onder Alders'
voorganger Ed Nijpels heeft de
overheid bestuurlijke overeen
komsten gesloten met doel
groepen als de zware-metaal-
industrie, verpakkingsindus
trie, agrarische sector, chemie
en energiebedrijven. In deze
zogeheten convenanten ver
plichten de deelnemende be
drijfstakken zich binnen een
beperkt aantal jaren vervuiling,
overlast en verspilling van
energie terug te dringen. Een
convenant is tamelijk vrijblij
vend, omdat er geen sancties
in zijn opgenomen als de doel
stellingen niet worden ge
haald. Alleen binnen de indu
strie lijken de convenanten te
werken, aldus het ontwerp-
NMP-2.
Jn het nieuwe plan staat vooral
de burger centraal. Het enige
wapenfeit van betekenis bij de
ze doelgroep is het gescheiden
aanbieden van afval. Dat ge
beurt inmiddels vrij algemeen.
Consumenten kijken ondanks
de voorlichting daarover bij de
aankoop van apparaten nau
welijks of die energiezuinig
zijn, of het produktieproces
schoon was en hoe aan het
einde van de levensduur het
materiaal verantwoord kan
worden weggedaan. Dat zal de
komende jaren veranderen,
met tal van milieukeuren en
aangescherpte voorschriften.
In de woning bijvoorbeeld
worden hogere eisen gesteld
ngsinstalla-
Bij het terugdringen van het
aantal (auto)kilometers heeft
het beleid zelfs volledig ge
faald. Meer dan ooit worden
bezoekjes afgelegd en rijdt Ne
derland recreatief, zoals naar
kwetsbare natuurgebieden.
Om toch de gestelde doelen
van beperking van luchtvervui
ling, energieverbruik en la
waaioverlast te bereiken, zijn
(internationale) richtlijnen in
de maak. Zo moeten nieuwe
auto's vanaf 1996 twee decibel
minder lawaai produceren.
Voorts moeten ze lichter en
zuiniger worden en langer
meegaan. Ook treinen en
trams moeten stiller worden,
terwijl het gebruik van 'stil' as
falt wordt bevorderd.
In de steden wil het ministerie
het autoverkeer verder terug
dringen tot de hoofdver
keersaders om autoloze en
autoluwe zones te bewerkstel
ligen. Het probleem is dat
daardoor automobilisten vaker
moeten 'omrijden' en dat dus
meer autokilometers worden
afgelegd.
Om het autogebruik te ont-
moedingen, moet brandstof
flink duurder worden en moet
er een spitsvignet komen. Ver
der moet de motorrijtuigenbe
lasting omhoog en zijn fiscale
maatregelen aangekondigd om
het gebruik van lease- en za-
kenauto's tegen te gaan.
Een tweede speerpunt bij het
NMP-2 wordt het stimuleren
van milieubedrijven. Op dit
moment worden nog veel pro-
dukten vervaardigd die het ge
mak vergroten, zoals milieu
onvriendelijke, doch ouder
vriendelijke wegwerpluiérs.
Jonge ouders kiezen sneller
voor katoen indien bedrijfjes
schone katoenen luiers leveren
en de bevuilde ophalen en rei
nigen tegen ongeveer verge
lijkbare kosten als het weg-
werp-papier. Zo'n initiatief kan
de afvalberg in Nederland met
vijf procent verlagen, zeker als
op de papieren luiers een
milieubelasting wordt gelegd.
Verder zouden bij winkelcen
tra reparatiebedrijven kunnen
komen, terwijl winkels voor
het ruilen van goederen even
eens op de wenslijst van het
ministerie staan.
Bij veel ideeën is een belangrij
ke rol weggelegd voor interna
tionaal overleg, omdat veel
milieuproblemen grensover
schrijdend zijn. Door interna
tionale afspraken te maken,
zijn maatregelen bovendien in
Nederland eerder acceptabel
en is het resultaat voor het
milieu ook veel groter. Daar
naast zijn van de zijde van de
overheid extra controle en toe
zicht nodig. NMP-2 bespeurt
een groeiend belang van de ge
organiseerde misdaad in de af
valverwerking. Die zal moeten
worden bestreden.
In NMP-2 worden ook succes
sen gemeld. De schadelijke
CFK's (die de ozonlaag vernie
tigen) verdwijnen binnenkort
geheel. Voor andere broeikas
gassen dan C02 (kooldioxide,
ontstaat door de verbrandig
van olie, steenkool en gas)
worden de doelstellingen na
genoeg gehaald, voor verzu
rende stoffen behalve stikstof
oxide idem. De mestoverschot
ten lijken bijtijds te kunnen
worden weggewerkt, de ver
spreiding van zware metalen
in het milieu is in korte tijd ge
halveerd.
Verkild en verziekt. Zo omschrijven alle betrokke
nen de sfeer tussen de regeringspartijen CDA en
PvdA na een week discussie over de nieuwe Bij
standswet. De PvdA zal tijdens het bijstandsdebat
deze week de ruzie binnen de coalitie proberen te
verdoezelen. Het CDA voelt daar niets voor en wil
duidelijkheid.
PvdA-woordvoerder Istha: „In maart komen de
wetsvoorstellen en dan zijn er bijna verkiezingen.
Tegen die tijd zien we wel verder. Wij hebben
geen belang bij een crisis over de bijstand op dit
We zullen daar ook absoluut niet op
Wallage evenwel dat dit géén aanpassing was van
het akkoord met de gemeenten.
Reden voor de oppositie om opheldering te
vragen: bepalen de gemeenten nu in alle gevallen
de hoogte van de toeslag of niet? Vrijdag kwam
het antwoord in de vorm van een brief van Walla
ge en de toelichting daarop van premier Lubbers.
Daarin lijkt het CDA gelijk te krijgen. Wallage stelt
zelfs dik onderstreept in zijn brief dat uiteindelijk
de gemeente moet beoordelen of iemand echt al
leenstaand is. Premier Lubbers onderstreepte dat
de gemeentelijke regels voor de toeslagen
„betrekkelijk ruimmazig" zullen zijn. „Ik denk dat
de PvdA het nu eindelijk begrijpt", voegde hij er
De oppositie denkt daar anders over, evenals
de grootste regeringspartij. „Wij zullen ons stand
punt heel helder naar buiten brengen. We zijn er
niet op voorhand op uit de PvdA te kietelen, maar
voelen ons nu lang genoeg in de hoek gemept",
aldus een CDA-woordvoerder.
Het debat zal zich toespitsen op de vrijheid die
gemeenten krijgen. Nu nog zijn de sociale dien
sten gebonden aan landelijke regels die de uitke
ringshoogte bepalen. Het kabinet kwam met de
gemeenten een paar maanden geleden overeen
dat de landelijke normen worden verlaagd, waar
bij de gemeenten de mogelijkheid krijgen een
toeslag te verstrekken tot maximaal het huidige
niveau. Op het laatste moment besloot staatsse
cretaris Wallage van sociale zaken aan het ak
koord toe te voegen dat bijstandsontvangers die
kunnen bewijzen dat ze er echt alleen voor staan,
wettelijk recht krijgen op hun 'oude' uitkering.
Onder druk van Lubbers en De Vries verklaarde
glimlachend a
Het CDA i
alsof haar m
laat de partij
?ageerde opgelucht, de PvdA deed
bloedde. In een officiële reactie
•ten dat haar interpretatie van de
kabinetsplannen nog steeds de enige juiste is. Ge
constateerd wordt dat Lubbers rookgordijnen op
trekt om de rust binnen het CDA te herstellen.
De uitleg die Lubbers aan de bijstandsplannen
geeft, verwijst PvdA-kamerlid Schools naar het
rijk der fabelen. „Als je sociale diensten die vrij
heid geeft, kunnen gemeenten bijstandsgerech
tigden dwingen te gaan samenwonen omdat dat
goedkoper is. Daar krijg je toch geen kamermeer
derheid voor."
Dat moet nog blijken. Als het CDA wil. kan het
met de WD daarover een akkoord sluiten. Het is
de vraag of Brinkman deze frontale botsing met
de PvdA aandurft. Een kabinetscrisis over het so
ciaal minimum kan het CDA veel zetels tosten,
terwijl de partij al op verlies staat.
