UIT
'Met dat instrument heb ik
een haat-liefdeverhouding'
Rtv show
V
'Programma over
televisie is geen
overbodige luxe'
Kijkje achter de schermen van rampenteam
MAANDAG 6 DECEMBER 1993
Marty's leven kwart eeuw in teken van de trompet
M ijn leven wordt be-
M heerst door de trom-
m té pet. Al vijfentwintig
jaar. Het instrument bezorgde
hem succes, maar ook ellende.
Middenin misschien wel het
diepste dal van zijn leven begon
Riny Schreijenberg, gescheiden
en totaal berooid, aan een nieu:
we uitdaging: een eigen studio.
Die is de laatste jaren uitge
groeid tot een florerend bedrijf
waar sterren als Koos Alberts en
Marianne Weber hun heil heb
ben gevonden. Juist zijn eigen
trompet zorgde voor die studio
voor het eerste echte succes. ,,Ik
heb een haat-liefde verhouding
met dat instrument", vertelt hij.
Hij vierde vorige maand een
drievoudig feest. Allereerst zijn
verjaardag (Marty werd 39), ten
tweede zijn zilveren artiestenju
bileum en tot slot het vijftien ja
rig bestaan van zijn studio MM
Productions. Marty's leven is
van jongsafaan verbonden ge
weest met muziek. Gezegend
met een slim zakelijk instinct
richt hij zijn pijl en boog nu op
Duitsland. ,,De markt is daar vijf
keer zo groot als in Nederland",
noemt hij als één van de rede
nen daarvoor.
Bij toeval rolde Marty een
kwart eeuw geleden het arties
tenvak in. Via zijn vader, die
voorzitter was van de drum
band, kwam hij in aanraking
met het instrument dat zijn le
ven zou beïnvloeden: de trom
pet. Om de lessen bij pedagoog
Freddy Grin te betalen, ging zijn
moeder huizen en kantoren
schoonmaken. ,,Ik kom uit een
Riny Schreijenberg,
alias Marty, wordt al
vanaf zijn veertiende
jaar geobsedeerd
door de trompet.
foto archief
arbeidersgezin", zegt Marty.
„Toen een oom voorstelde om
lessen te nemen bij Grin, vroe
gen mijn ouders hem of hij niet
goed bij zijn hoofd was."
Maanserenade
Op 8-jarige leeftijd werd hij
door ex-Havenzanger Frans van
Londen gevraagd om in een
dansorkestje te spelen. Een op
treden voor carnavalsvereniging
De Spotveters, waar een platen
baas hem opmerkte, resulteerde
in een uitnodiging voor een
wedstrijd bij Rutex in Rotter
dam. Marty won die wedstrijd
en mocht een plaatje maken.
Dat gebeurde overigens niet
meteen. „Een tijdje later kreeg
mijn moeder het aan haar hart
en mocht niet meer werken.
Dat zou betekend hebben dat ik
Rémi van der Elzen presenteert 'Teevee Studio
had moeten stoppen met mijn
studie. Toen herinnerde ik me
dat die aanbieding voor het ma
ken van een plaat er nog steeds
lag."
Vanaf dat moment ging het
razendsnel. Onder leiding van
producer Hans van Hemert (la
ter verantwoordelijk voor de
successen van onder anderen
Mouth MacNeal en Luv') nam
Marty Maanserenade op. Een
optreden in het programma
Voor de vuist weg van Willem
Duys deed de rest. Nederland
liep massaal naar de platenzaak
om het singletje te kopen. In
korte tijd stond Marty, 14 jaar
oud, bovenaan de hitlijsten.
„Ik besefte niet wat er ge
beurde", zegt hij nu over die
tijd. „Iedereen vertelde me dat
ik één stond in de hitparade,
terwijl ik niet eens wist dat zo
iets bestond. Vanaf mijn zeven
de had ik klassiek gestudeerd."
Vriendjes had Marty destijds
nauwelijks: buiten spelen deed
hij nooit in zijn jeugd. „Ik stu
deerde elke dag urenlang. Uit
plichtsbesef. Ik zag mijn moe
der elke ochtend vertrekken om
te gaan schoonmaken. Dat
maakte een enorme indruk op
mij."
Jarenlang leek het succes niet
te stuiten. Zes tot zeven Top 40-
hits op een rij en daarnaast nog
eens een lange reeks elpees.
„We hebben geprobeerd te tra
ceren hoeveel platen er van mij
in die tijd verkocht zijn. Alleen
al in de Benelux gaat het om
ongeveer een miljoen exempla
ren. In het buitenland is mijn
carrière nooit echt van de grond
gekomen zoals bijvoorbeeld wel
met Heintje in Duitsland ge
beurde. Toch heb ik op een
paar landen na de hele wereld
gezien."
James Last
Zestig optredens per maand
waren voor Marty heel gewoon,
net zoals het afleveren van zo'n
drie elpees per jaar. Een tournee
door Zuid-Afrika bracht hem in
contact met James Last, met
wie de trompettist aan enkele
platen meewerkte. „Ik dacht
eerst dat ik voor de gek werd ge
houden toen ze mij daarvoor
vroegen. Stuur de tickets maar
op, zei ik. Een paar dagen later
kwamen die tickets inderdaad
per post."
Er is in die periode gigantisch
veel langs hem heen gegaan,
verzucht hij. Als producer pro
beert hij te voorkomen dat zijn
artiesten hetzelfde overkomt.
-
Naast ziin trompet heeft Marty ook zijn hart verpand aan zijn studio 'MM Productions'. foto cees mooy
„Zelf wil ik niet meer optreden.
Na vijftien jaar had ik het wel
gezien. Alle zalen in Nederland
heb ik gehad. Van clubhuizen
tot Ahoy'. Als musicus kreeg ik
zo'n sik van mijn eigen hits;
overal moest ik dezelfde zeven
of acht nummers spelen. Eén
keer heb ik een black out gehad.
Dat was bij een optreden in De
Doelen in Rotterdam. Ik ben
toen huilend van het podium
gelopen. Dat was verschrikke
lijk. Anderhalf uur later stond ik
weer op de Bühne."
Problemen in zijn privéleven
resulteerden in de oprichting
van MM Productions. „Ik wilde
bewijzen dat ik zonder trompet
ook iets kon bereiken", legt
Marty uit. De eerste zeven jaren
verliepen moeizaam. „Ik begon
in een keldertje, had allerlei B-
artiesten onder mijn hoede en
maakte piratenplaatjes en der
gelijke. Acht jaar geleden haalde
ik Stella van de straat. Het grote
succes kwam met De Gouden
Trompetten. Daarmee kreeg ik
grond onder mijn voeten.
Collega's in het muziekvak
bleven hem argwanend aankij
ken. Ook toen Marty de carrière
van Koos Alberts redde. „Met
Koos lukt het altijd wel", kreeg
hij menigmaal te horen. Maar
met de lancering van Marianne
Weber toonde hij aan wel dege
lijk over de juiste kwaliteiten te
beschikken. „De gevestigde or
de doet er alles aan om je nek te
breken", zegt hij. „De eerste ja
ren van niet scoren zijn toch
heel goed geweest. Ik probeerde
leuke produkten te maken met
weinig middelen. Daar leer je
veel van."
Met man en macht
Vier jaar geleden verhuisde MM
Productions naar een onderko
men op een Arnhems industrie
terrein. Daar wordt nu met man
en macht gewerkt aan een
tweede studio. Het is de bedoe
ling dat die vanaf januari opera
tioneel wordt. Bij het bedrijf
werken nu dertien mensen, dat
waren er vorig jaar nog vijf.
Marty heeft inmiddels ook het
aantal activiteiten uitgebreid.
De artiesten dragen voor
'slechts' twintig procent bij aan
de omzet. Het bedrijf maakt te
genwoordig ook commercials,
beschikt over een eigen muziek
uitgeverij en platenlabels en
kent een afdeling special pro
ducts.
„Iedereen kan platen verko
pen, mits er een goed idee aan
hangt. Kijk, ik gok ook wel eens
mis. Dat is inherent aan het
gokken. Het is een absoluut spel
dat gespeeld moet worden.
Soms ontbreekt er een schakel-
tje. Dan moet je constateren
waar het verkeerd is gegaan.
Met die kennis moet je wat
doen. Daar kun je een giganti
sche energie-prikkel van krij
gen. Je moet negativisme om
bouwen in positivisme en voor
al niet inslapen."
Volgens het Rampen Identificatie Team is de Nederlandse samenleving, de overheden incluis, onvoldoende 'rampbewust'.
Documentaire over de berging van slachtoffers
HILVERSUM GPD
ANP-fotograaf Paul Stolk
hoorde over het plan voor
een televisiedocumentaire
over de identificatie van slachtoffers van
ongelukken door het vergelijken van
tandheelkundige gegevens. Deze bena
dering vond hij te beperkt en stelde voor
een uitgebreider beeld te schilderen van
alle aspecten van de berging en de iden
tificatie van dode lichamen. De NOS en
het Rampen Identificatie Team (RIT) ga
ven daaraan Jiun medewerking.
Het is de eerste, en voorlopig de
laatste keer dat vertegenwoordigers van
het rampenteam van de politie in de
openbaarheid treden. Paul Stolk legde
zijn fototoestel terzijde en nam de came
ra op de schouders en ging met intervie
wer Oscar van der Kroon op pad.
Stolk en Van der Kroon maakten vorig
jaar de schokkende documentaire 'Een
rustige jaarwisseling' over jeugdige vuur
werkslachtoffers in Rotterdam. Hun
nieuwe project, genaamd 'Iemand moet
het toch doen', nam maar liefst een jaar
in beslag.
De documentaire kwam tot stand in
over'eg met de bergers en de nabestaan
den van de slachtoffers. Er wordt al en
kele jaren druk op het RIT uitgeoefend
door diverse media om een kijkje te mo
gen nemen achter de schermen van dit
zware en emotioneel beladen werk. Dit
wordt steeds geweigerd omdat de men
sen tijdens het werk zodanig onder
spanning (moeten) staan dat ieder con
tact met de buitenwereld leidt tot con
centratieverlies. Paul Stolk fotografeerde
op de plek van de Bijlmerramp en wilde
wel eens weten wat die mensen in die
'hesjes' precies uitvoerden.
Vaste afspraken werden gemaakt met
de leiding van het RIT, dat een onderdeel
is van de politie en bestaat uit 25 vaste
medewerkers. Flink wat beeldmateriaal
werd door het RIT ter beschikking ge
steld en is ook nooit eerder vertoond,
zoals technische fragmenten van identi-
ficatiewerk, registraties van de berging
van slachtoffers, confrontaties van fami
lieleden met slachtoffers, maar ook bij
voorbeeld beelden van een enthousiast
medisch team uit Suriname dat in zin
gen uitbarst als een belangrijk deel van
de lichamen na de SLM-ramp is geïden
tificeerd.
Eindredacteur Ad van Liempt: „We
wilden niet laten zien hoe erg de rampen
waren. Het tonen van schokkende beel
den werkt contraproduktief. Onze be
doeling was het overdragen van infor
matie over het werk van de bergers."
In de documentaire worden de verha
len van vier leden van het team voorge
steld. Zij vervulden een centrale rol bij
de berging en identificatie van de slacht
offers van de vliegtuigrampen in Surina
me, Nepal, de Bijlmer en Faro: Rinus Je-
remiasse (de berger), Jan Albers (de be
schrijvervan de stoffelijke overschotten),
Rinus Broer (inwinner van informatie bij
nabestaanden) en Leen van der Pols (lei
der van het RIT).
Jeremisasse vertelt boos te zijn ge
weest op de Amsterdamse burgemeester
Van Thijn dat deze de bergingsoperatie
in de Bijlmer onder grote tijdsdruk zette,
waardoor volgens hem fouten zijn ge
maakt. Te vroeg werd de grond afgegra
ven en overgebracht naar een vuilstort
plaats. Daar bleek dat er nog diverse
stoffelijke resten tussen het puin lagen
en de bergers moesten op die plaats hun
werk weer voorzetten.
Verder werden de bergers bij de Bijl
merramp door de overheid in eerste in
stantie niet serieus genomen over de
schatting van het aantal doden. Jeremi-
asse en zijn mensen wisten maandag al,
de dag na het ongeval, dat het dodental
niet hoger dan honderd kon zijn, in
weerwil van de mededelingen van Van
GESPROKEN
Midas Dekkers in
éVARATV-Magazine:
„Ledigen vult. Haal
je braaf een hond uit1
het asiel, kun jeer
donder op zeggen
dat het leeggekomen hok vrijwel
meteen weer vol zit, ongeveer
zoals bij die kroket die je uit de
voorkant van de muur trekt en van
achteren weer wordt aangevuld.
Zo komt een mens nooit van zijn
kroketten of honden af."
Margreet Blanken, alias zuster Rei-
ni uit MCW in Privé:
,,lk vind dat het mogelijk moet
zijn om de maTtresse van je man
uit te nodigen om bij je te komen
eten. Een mens is niemands be
zit. Als een man van twee vrou
wen houdt of een vrouw van twee
mannen, moet dat kunnen. Wie
ben jij dan om te zeggen: Je mag
alleen van mij houden? Ik geloof
niet zo in: ik trouw met jou, voor
eeuwig tot de dood ons scheidt.
Natuurlijk is zo'n maïtresse geen
ideale situatie. Gelukkig heb ik
het zelf ook niet meegemaakt. Ik
hoop alleen dat het ooit zo ver
komt dat we een ander mens niet
claimen."
Als Lisa Stansfield zwanger wordt
is zij misschien in staat om van de
sigaretten af te blijven, foto ar
chief
Lisa Stansfield in Veroni-
foto archief
Thijn die toen nog rekening hield met
250 dodelijke slachtoffers of meer.
RIT-leider Leen van der Pols, wiens
missie naar Kathmandu gefilmd is, is van
mening dat de Nederlandse samenle
ving, de overheden incluis, onvoldoende
'rampbewust' is. „Er worden wel com
missies in het leven geroepen en ram
penplannen gemaakt, maar niemand die
eraan denkt om ons op te roepen." Hij
en zijn medewerkers moeten vaak hemel
en aarde bewegen om hun werk te kun
nen beginnen. In sommige gevallen
moeten ze uit eigen zak vliegtickets
voorschieten om op de plaats des on-
heils te komen. Het summum van bu
reaucratie ondervond Jan Albers in Suri
name. Door belangenconflicten in dat
land moest hij twee dagen werkeloos af
wachten voordat hij aan het werk kon
beginnen.
Het werk is zwaar, zeggen alle bergers,
maar ze houden rekening met de ver
werking van eikaars emoties. „En we we
ten voor wie we het doen." Namelijk
voor de nabestaanden die niet kunnen
leven in onzekerheid over het lot van
hun familieleden.
„Ik heb alles al geprobeerd om
van het roken af te komen: nicoti-
ne-kauwgum, acupunctuur, hyp
nose, je kunt het zo gek niet ver
zinnen. Ik werd er alleen maar
chagrijnig van. Ik begon met ser
vies te smijten en heel wat men
sen in mijn buurt hebben het
moeten ontgelden. Alleen als ik
ooit zwanger raak kan ik er mis
schien vanaf blijven. Maar op het
moment dat het kind geboren
wordt, gil ik waarschijnlijk al weer
om een sigaret."
Actrice Julia Roberts in Humo:
„Ik probeer een gewoon leven te
leiden. Maar kijk: op een ochtend
sta ik op. Ik knoop mijn haren sa
men, trek snel een jurk aan en ga
om de hoek een krant kopen, zon
der te merken dat ik vanuit een
bestelwagen werd gefilmd. Enke
le dagen later zie ik die opnamen
in een TV-show, met het com
mentaar van een vrouw erbij, die
zegt dat ik er slordig bijloop en
dat ze me het adres van een goeie
kapper kan geven. Alsof ik eerst
naar de kapper zou moeten voor
ik een krant ga kopen. Wat gaat er
om in het hoofd van die vrouw die
dit soort onzin 'nieuws' vindt."
Actrice Kiki Classen in Privé:
„Ik heb mijn relatie en kinderen
krijgen altijd los van elkaar ge
zien. Misschien wil ik wel een
kind alleen opvoeden. Vroeger
heb ik altijd gedacht: ik wil wel
kinderen, maar geen man. Van
dat idee ben ik een beetje afge
stapt sinds ik bij vriendinnen heb
gezien hoe zwaar het is om in je
uppie kinderen groot te brengen.
Weliswaar heb je dan niet de last
van een man, maar ook niet het
gemak."
Hans Böhm in Story:
„Met welk schaakstuk ik me het
meest verwant voel? Met het
paard. Het paard is grillig en kan
over andere stukken heensprin-
gen en bochtjes maken. Ik tracht
ook altijd te ontsnappen aan orde
en hokjesgeest."
Susan Flannery, alias Stephanie uit
'The Bold and The Beautiful1 in
Weekend:
„Het is keihard werken in een
soap. Ziek-zijn is er bijvoorbeeld
niet bij. Er wordt van ons ver
wacht dat we zo sterk zijn als een
paard. Het gebeurt geregeld dat
een van ons met koorts voor de
camera staat. Vaak krijgen we pas
kort voor de opnamen het script
onder ogen. Je hebt dan maar
weinig tijd om je tekst te leren en
je in te leven in situaties. Het is
het geld dat me stimuleert iedere
dag te komen."
Jack Spijkerman in VARA TV-Maga-
zine:
,,lk ben nog steeds een idealist,
maar wel een met wat meer reali
teitszin. In het begin had ik nog
de neiging te zeggen: jongens
geef mij een hamer
en een zaag, dan zal
ik de wereld wel eens
verbouwen. Ik ben
nu op het punt dat ik
zeg: geef mij een ha-
mer en een zaag, dan
ga ik eerst met de
keuken beginnen."
Een programma dat wordt ge
maakt met een laag budget,
Böhm), die zijn i
hij i
0 zal ge-
week op
nal-i
Pim de la Parra. Zo omschrijft
Rémi van der Elzen het pro
gramma 'Teevee Studio', dat ze
bij de KRO presenteert. „Een zo
laag mogelijk budget dwingt je
tot de bodem van je mogelijk
heden te gaan", zegt Van der El-
'Teevee Studio' is volgens de
makers 'een kittig programma
over televisie'. Omdat alleen de
TV aan bod komt wil Rémi van
der Elzen het geen mediapro-
gramma noemen. „Dat wekt
hooggespannen verwachtingen.
ven over wat nij in een weex
televisie gezien heeft. Maar
zal ook praten over de persoon
zelf. De reportage kan over alles
gaan dat met TV te maken
heeft.
Sketches
Ook zijn er opvallende en won
derlijke TV-momenten te zien.
„Het gaat erom wat televisie
met mensen doet, en wat men
sen met televisie doen. Bijvoor
beeld iemand die aan een kwis
meedoet en verschikkelijk ver
liest. Of mensen die in docu
mentaires verschijnen over con
troversiële onderwerpen, en de
volgende dag weer gewoon over
straat moeten."
De sketches die in
'Teevee Studio' te
zien zijn, schrijft Ré
mi zelf, en Stefan
Stasse speelt ze. De
ze sketches hoeven
niet per se over de
actualiteit te gaan.
„We vinden het veel
aardiger ontwikke
lingen op televisie te
volgen, en daar op
een satirische ma
nier op in te gaan.
Satire is het leukste
om te doen, maar
ook het interviewen
ligt mij. Beide kun je
terugvinden in
'Teevee Studio'.
Daarom is het voor
Rémi van der Elzen: „Een zo laag mogelijk
budget dwingt je tot de bodem van je moge
lijkheden te gaan." foto erik snoek
Je kunt je programma ook aller
lei benamingen gaan geven als
prikkelend en lichtvoetig. Maar
het is aan de kijker om daarover
te oordelen. Daarom hebben we
het 'een kittig programma over
televisie' genoemd. Daar kun je
meer kanten mee op. Kittig is
een archaïsch woord, ook ou
bollig ja, maar daarom juist
leuk."
Als mensen het wél zien als
een mediaprogramma, dan
vindt Van der Elzen dat niet erg.
„Ik heb laatst alle televisiepro-
gramma's geteld die in een
week op de vijf' Nederlandse
er 872. Dat is een verbijsterende
hoeveelheid. Als je dan kijkt
naar het aanbod, dan is een
programma als 'Teevee Studio'
geen overbodige luxe."
'Teevee Studio' omvat een
studio-gesprek, een reportage
en een aantal sketches. Van der
Elzen ontvangt wekelijks één
gast (vandaag is dat Hans
mij een programma
dat ik altijd al wilde
maken."
'Teevee Studio' is
ontstaan uit 'Heb ik
iets gemist', waarin
herhalingen van
KRO-programma's
werden uitgezonden. Hoofd in
formatieve programma's, Ton
Verlind, wilde stoppen met dat
programma 'omdat er meer is',
zoals de KRO-slogan luidt. Maar
wel meer met minder geld.
'Teevee Studio' is het tweede
programma in de nog korte pe
riode dat Rémi van der Elzen op
televisie te zien is. In augustus
van dit jaar was zij voor het
eerst op de buis met het pro
gramma 'Nou dit weer'. Ze is
vooral bekend van de KRO-ra-
dio, waar ze nu de mediarecht-
bank Het Paleis presenteert, en
voorheen onder meer Meden
en Perzen, Andere koffie en
Damokles.
„Ik heb veel te danken aan de
radio: routine, ervaring. Bij de
KRO worden de laatste tijd de
muren geslecht tussen TV en
radio. Mensen gaan gebruik
maken van eikaars kennis. Ik
zweef daar zo'n beetje tussen-
