Phil
Collins'
zorgen over
de wereld
r
- I
ZATERDAG 4 DECEMBER 1993
Een tobber zal Phil
Collins nooit worden.
Maar hij maakt zich
wel zorgen over de vele
p misstanden die hij ziet.
g Kinderen die LSD
gebruiken
bomaanslagen in
Noord-Ierland,
daklozen, het gebrek
aan communicatie
tussen ouders en
kinderen.
Collins trekt zich deze
zaken aan, en hij zingt
er over. 'Hé, hier maak
ik me ongerust over.
Jullie misschien ook?'
THEO HAKKERT
lechts aan de kwaliteit van zijn po-
i lo-shirt is te zien dat hij zich een
dure smaak kan veroorloven. Ver
der is alles aan Phil Collins (42) bijna spreek
woordelijk gewoon. Hij geldt als de meest ge
wone man binnen de popmuziek en hij doet
ook geen enkele'ftioeite dat beeld bij te stel
len. Het zal dus wel zo zijn. „Ik schaam me
zelf ook regelmatig voor hoe ik er uit zie."
Maar ondertussen heeft hij het met dat guiti
ge hoofd en die wijkende haargrens wel tot
geslaagd filmacteur geschopt.
Aan succes toch geen gebrek. Hij verkocht
wereldwijd van zijn zes solo-cd's 35 miljoen
exemplaren. Daarnaast speelt hij al sinds
1970 in de rockgroep Genesis.
Collins is ook nog eens net zo aardig als al
tijd van hem gezegd wordt. Alleen: heel wat
serieuzer dan je zou verwachten van een
man die in de hele wereld tophits scoorde
met dansdeuntjes als Can't hurry love, Two
hearts en Sussudio.
„Het is gewoon midlife-crisis," zegt hij on
omwonden. „Je wordt 40 en dan ga je terug
kijken.. Ik ben bij het sinaasappeltje in de
rust. Je denkt na over de eerste helft. Over de
kansen die je kreeg, over de drie goals die je
gescoord hebt en over die ene bal, die je ver
domd graag gemaakt had..."
Terugblik
Bij Collins resulteerde dat terugblikken in een
aantal indrukwekkende liefdesliedjes.
„Anderhalf jaar geleden begon het. Ik zat
midden in een toernee met Genesis. Ik ging
echt terugkijken. Met m'n familie foto's en
films van vroeger nog eens tevoorschijn ha
len. Ik heb een film waar mijn vader in voor
komt op video laten overzetten. Dat soort
dingen."
„Gedurende die Genesis-toernee doken er
opeens overal allerlei oude vrienden en ken
nissen van me op. Sommige mensen had ik
al twintig jaar niet meer gezien. Er waren er
zelfs bij die ik sinds mijn achtste niet meer
had gesproken.
Opeens begon ik ook te dromen over vroe
ger. Er verschenen mensen in mijn dromen
die ik totaal vergeten was. Het duurt dan een
week voor je ze weer uit je gedachten hebt.
Kortom, op allerlei manieren kwamen er her
inneringen boven. Eerst stop je die weg. Net
als scheuren in de muur, waar je snel een be
hangetje overheen plakt. En als ze weer
zichtbaar worden, plak je er nog een laag op.
Maar dat hou je niet vol. Uiteindelijk vertaal
den mijn emoties zich in liedjes. Zo is deze
plaat begonnen."
Collins vindt Both Sides zijn meest per
soonlijke plaat tot nu toe. Persoonlijker nog
dan Face Value, zijn eerste solo-album uit
1981 waarop hij de pijnlijke ervaringen met
de scheiding van zijn eerste vrouw van zich
afschreef. Later zei Collins dat hij zonder die
scheiding nooit een solo-carrière zou zijn be
gonnen.
'Both Sides' is een echte solo-cd. Phil Col
lins schreef alle nummers, bespeelde zelf alle
instrumenten en produceerde het geheel. Hij
nam het album in zes weken tijd in zijn klei
ne studio thuis op. Helemaal in z'n eentje.
„In die tijd vlogen mijn vrouw en ik regel
matig heen en weer naar Los Angeles. We
hebben daar een huis gekocht, dat we nu la
ten restaureren. Ik ging er ook naar toe om
met producers en regisseurs te praten over
mijn filmplannen. Soms bleef mijn vrouw,
die de verbouwing leidt, een paar weken in
L.A.. Dan zat ik thuis in Engeland wat in mijn
studio te pielen. Terwijl ik voornamelijk
wachtte op berichten uit LA over filmcon
tracten, kwamen er berichten uit mijn geheu
gen/'
„Ik maakte wat demo's, zonder direct aan
een plaat te denken. Des te meer ik speelde,
des te meer behoefte ik had alles alleen te
doen. Het kwam regelmatig voor dat ik de
teksten bedacht onder het zingen. Het werd
zo persoonlijk dat ik niemand bij me in de
studio wilde hebben. Deze liefdesliedjes zijn
voor mij het belangrijkst op deze plaat. Het
zijn de meest persoonlijke die ik geschreven
heb sinds 'Face Value'. Ik praat niet graag
over de inhoud, want ik wil niemand pijn
doen. Die nummers gaan over mensen die
heel erg belangrijk voor mij zijn. Mensen
ook, van wie ik weet dat ik belangrijk voor
hen ben".
Invloeden
„Vriendinnetjes bijvoorbeeld. Je hebt geen
idee hoe belangrijk die zijn voor je latere le
ven. De wijze waarop je in je tienerjaren door
de andere sekse wordt behandeld, heeft grote
invloed op hoe je zelf later met hen omgaat.
Je eerste liefde, de eerste vriendin met wie
je naar bed ging, de vriendin waar je het
langst verkering mee had - jarenlang zie je ze
niet. Je vergeet ze. Het leven draait verder. Ie
der gaat zijn eigen weg. En opeens begin je
over ze te dromen. Zonder aanwijsbare reden
komt er van alles terug wat je allang vergeten
was. Die mensen kunnen zich in deze liedjes
herkennen. Ze weten dat het over hen gaat.
En meteen werden er ook conclusies getrok
ken in de roddelbladen. Zij dachten dat deze
plaat weer over mijn ex-vrouw ging, net als
'Face Value'. Maar dat is niet waar. Weet je,
ik sprak mijn ex-vrouw gisteren nog. En voor
het eerst hadden we geen ruzie...."
„De volgende conclusie die getrokken
werd, was dat mijn huidige huwelijk in puin
ligt. En dat is ook niet waar. Het gaat fantas
tisch.
Maar omdat ik die mensen geen pijn wil
doen, kan ik er niet over praten. Dan kan ik
net zo goed meteen hun namen noemen. En
ik zóu er zo graag over willen praten. Over
een paar jaar kan het. Maar ja, dan is natuur
lijk niemand meer geïnteresseerd."
Het zijn dan ook de andere nummers op
de plaat waar Collins zich wel over uit wil la
ten. De nummers over sociale onderwerpen
als daklozen en de bomaanslagen van de IRA.
Het is niet voor het eerst dat Phil Collins
geëngageerde songs speelt. Op zijn vorige
studio-album, But Seriously.., stond de hit
Another day in paradise, waarin Collins het
opneemt voor de daklozen. Over hetzelfde
onderwerp gaat ook Both sides of, the story,
zijn nieuwe top 10-hit.
„Dat zijn de invloeden van buitenaf. Er
staan een paar liedjes op, waarin ik uitleg hoe
ik tegen de wereld van nu aankijk. Hoe komt
het toch dat het zo'n zooitje is overal? Het
gaat niet alleen om daklozen. In het vliegtuig
las ik gisteren een bericht over druggebruik
op basisscholen. Ik ben niet tegen het ge
bruik van drugs. Wel tegen misbruik, als je
begrijpt wat ik bedoel. Maar kinderen die op
school drugs kopen... Kinderen van 9, 10, 11
die trippen op LSD... Wat staat ons nog meer
te wachten? Als zij volwassen zijn, hoe ziet de
samenleving er dan uit?"
„Als je dat leest, denk je terug aan de situatie
van tien, twintig jaar geleden. Toen was het
niet zo. En dan schrijf je
Sons of our fathers."
Oplossingen heeft hij ook.
„Laten we nou eens proberen de familie
bijeen te houden. Ouders die weer adviezen
en aanwijzingen geven. Dat gebeurt toch niet
meer?! Vad'ers proberen zo snel mogelijk zo
veel mogelijk geld te verdienen. Een beetje
overwerk, laat thuis, moe, de televisie aan, je
kent dat wel. En de moeder werkt ook. In
plaats van dat ze moeder is. Komt ook moe
thuis. Gaat ook televisie kijken. De kinderen
hebben een eigen toestel in hun kamer, want
ze willen niet zien wat hun ouders willen
zien. Gepraat wordt er helemaal niet meer.
Daar maak ik me zorgen over. Daar schrijf ik
dan over: Hé, hier maak ik me ongerust over.
Jullie misschien ook?"
„Een beetje interactie met de kinderen is
niet slecht, hoor. Als ik mensen vraag wan
neer ze voor- het laatst met hun kinderen
hebben geluncht, vragen ze: 'Is dat belangrijk
dan?'. Of kijk naar de centra van de grote ste
den in Amerika. Daar lopen kinderen rond.
met geweren. Zo'n gun is hun American Ex
press-kaart. 'Ik heb er een, want jij hebt er
ook een'. Het antwoord van sommigen daar
op is: pak die geweren af en stop die jongens
in de cel. Volgens mij worden ze daar alleen
maar nóg bitterder van. Eenmaal terug op
straat begint het zo opnieuw."
„De andere aanpak is dat je erkent dat ze
op een vuilnishoop leven, dat de kwaliteit
van hun leven volledig shit is. Tja, dat vraagt
lange termijnbeleid en dat kost geld. Maar ik
vind het vooral een kwestie van mentaliteit
en houding. Gewoon niet langer zeggen: 'ik
sta hier, jij staat daar, mooi zo'. Verbeterin
gen zijn mogelijk als we het er over eens kun
nen worden dat er iets mis is en niet langer
ontkennen dat er wat aan de hand is."
„Ik ben geen pessimist. In 'Sons of our
fathers' zing ik ook I'm a believer. Ik geloof
dat we er uit kunnen komen. Maar hoe lan
ger we het laten woekeren, hoe meer er te
corrigeren valt."
Misverstand
Naar aanleiding van het nummer We wait
arid we wonder heeft zich, in de korte tijd dat
de cd nu uit is, al een wereldwijd misverstand
verspreid. De song gaat over Noord-Ierland
en de bomaanslagen van de IRA. Collins leg
de in een uitzending van Capitol Radio uit
wat hij met het nummer bedoelde. Op de
vraag of hij niet bevreesd was voor repressai-
les van de IRA, antwoordde hij niet echt ont
kennend. Bovendien zei hij bij wijze van
scherts: 'Ik moet op mijn post gaan letten'.
Niet dat hij echt verwachtte bombrieven te
ontvangen, maar het leed was al geschied.
'Phil Collins is bang voor een aanslag' schre
ven de kranten. De volgende dag was Collins
voor promotie in Noorwegen toen zijn vrouw
ongerust aan de telefoon hing. Ze was gebeld
door een vriendin uit Miami. Via de radio
daar was omgeroepen dat de IRA Phil Collins
had bedreigd.
„Het is mijn eigen schuld. Maar de song is
ook verkeerd begrepen. Het is geen anti-IRA-
lied. Ik heb het juist tegen onze regering. Ik
vraag ze: hoeveel schade moet de IRA nog
aanrichten voordat het tot jullie doordringt
dat er een einde aan moet komen. We móe
ten met deze onzin stoppen. Onschuldige
kinderen, moeders, soldaten, allemaal onno
dige slachtoffers. In principe is het correct
dat de regering zegt niet voor terrorisme te
zwichten. Maar in de praktijk werkt dat niet.
Tweehonderd-jaar geleden werd er gescho
ten. Tegenwoordig worden mensen opgebla
zen. Het escaleert en het moet ophouden.
Het is geen anti-IRA-lied dus. Het gaat over
de reactie van een ouder. Van een mens. Je
leest: 'Negenjarig kind opgeblazen'. Dan zeg
je: 'Hé Major, hoeveel kinderen van 9 moeten
er nog opgeblazen worden voor we een op
lossing zoeken?'.
Ik wil de politiek niet in. Het enige wat ik
wil is mijn ongerustheid uitspreken en vra
gen: 'Maken jullie je geen zorgen?'. Ik gebruik
de muziek niet om de wereld te verbeteren,
maar om duidelijk te maken wat me bezig
houdt."
„Ik begrijp de situatie niet. Dat pretendeer
ik ook niet. Het is-mij veel te gecompliceerd.
Ik zeg ook niet dat 'zij' het bij het verkeerde
eijid hebben en dat 'wij' in ons gelijk staan.
Ik weet zeker dat de IRA-aanhangers ervan
overtuigd zijn dat ze gelijk hebben. Maar het
zou toch wel heel aardig als we met de kerst
dagen gewoon onze inkopen zouden kunnen
doen zonder het risico te lopen opgeblazen
te worden."
Instant-succes
'Both Sides' laat een andere Phil Collins zien
dan we gewend waren. Geen luchtige dans-
alleen ballads. Geen gladde pro-
duktie, wel ruis. Geen blazers, \yel mooie,
melodieuze pop. De plaat is een instant-suc
ces. Collins kreeg deze week in Frankrijk en
Duitsland al gouden en platina cd's voor
'Both Sides' uitgereikt. In Nederland was de
plaat al goud voordat-ie in de winkel lag. Hij
kreeg er een speciale Award voor: anderhalf
miljoen cd's alleen al in ons land.
Er is sprake van enige opluchting, vooral
bij Collins zelf. „Ik had geen twijfel over de
vraag of ik dit album wel had moeten maken.
Maar toen de plaat af was, had ik geen idee of
mensen hem goed zouden vinden. Ik heb het
dan niet over de critici. Wat dat betreft wordt
het steeds moeilijker voor mij, want welke
criticus is nog bereid met een open oor naar
een Phil Collins-plaat te luisteren? Het gaat
om de fans. Ik heb veel loyale fans, maar het
zou goed kunnen zijn dat een groot percen
tage van hen vooral van mijn up-tempo
nummers als Can't hurry love, Sussudio en
Two hearts' houdt. En van die feestmuziek
staat er maar heel weinig op deze plaat. Het
is mijn eerlijkste, mijn meest complete plaat.
Wie hier niet van houdt, weet niet wat ik
wil."
Muziek voorop
In april gaat Phil Collins in Nederland optre
den. In het eerste gedeelte van de show komt
het ingetogen werk van 'Both Sides' aan de
orde in een speciaal daarvoor te bouwen
klein, zwart-wit decor. De muziek wordt ge
speeld door een klein combo. Pas in het
tweede gedeelte staat de volledige groep in
de schijnwerpers.
Muziek blijft voorlopig de boventoon voe
ren bij Phil Collins. „Voor films heb ik nu
geen tijd. Ik lees wel voortdurend filmscripts.
Ik heb net voor Steven Spielberg wat stem
metjes gedaan voor een tekenfilm die in 1995
uitkomt. Ik ben daarin een hond. Twee da
gen inpraten en dan zij nog twee jaar teke-
Maar film is alleen belangrijk als ik er mee
bezig ben. Dat geldt ook voor de muziek. Ik
doe wat ik doe en op dat moment doe ik niet
wat anders. Ik kan me goed voorstellen dat ik
bijvoorbeeld eens drie speelfilms achter el
kaar maak zonder tussendoor een instru
ment aan te raken. Maar ik zal nooit de mu
ziek totaal afzweren. Dat is mijn primaire be
zigheid. Maar ja. ik wil ook meer acteren...."
Phil Collins: „Het is gewoon midlife-crisis. Je wordt 40 en dan ga je terugkijken.
FOTO ALASTAIR THAIN
