Sauna? Ja, maar eerst naam en adres
'Verslingerd aan winnen'
Het Gesprek van de Dag
'Vierdaagse werkweek
lijkt me vreselijk'
RIJDAG 3 DECEMBER 1993
De wildgroei aan registratiesys
temen kent geen grenzen. Ook
in de sauna zit je tegenwoordig,
ondanks de verhullende dam
pen, niet meer anoniem. Zo is
er, om de veiligheid van de
klant te waarborgen, bij de Sau
na 5 Mei aan de Telderskade in
Leiden onlangs een klantenregi
stratiesysteem geïntroduceerd.
Dat betekent datje bij binnen
komst je naam en adres moet
opgeven en moet invullen of je
wel of geen saunanieuws op je
postadres wilt ontvangen. De
meeste klanten maken geen be
zwaar. Maar sommigen gooien
meteen de handdoek. Die wil
len hun hemd in de sauna wel
uitdoen maar weigeren perti-
nent zich het hemd van het lijf
te laten vragen voor zoiets als
j een uurtje ontspanning. Kan ei
genaar C.G. Vis zich dat voor
stellen?
„Nee, niet echt", zegt hij. „Want
ik zou niet weten waarom je
I hier anoniem moet blijven. Er
gebeurt hier niets dat het dag
licht niet kan verdragen. We
hebben voor dit systeem geko
zen uit oogpunt van veiligheid.
Dan weten wij wie er binnen
zijn en de klant weet ook dat
zijn naam in ons systeem staat.
De klant krijgt een pasje waarop
zijn naam staat en met dat pas
je kan hij de volgende keren
I naar binnen. Het is wel eens
voorgekomen dat iemand zijn
i oude schoenen hier in de kleed-
i ruimte achterliet en er met een
paar nieuwe vandoor ging. Nu
mensen hun naam bekend
j moeten maken, wordt zoiets
toch wat moeilijker gemaakt."
Solide
Dat klinkt allemaal zeer solide,
maar het zal toch niet zo zijn
dat men bij de sauna ook nog
eens vraagt om je te legitime
ren?
„Nee', zegt Vis, „zo ver gaan we
niet. Het moet preventief wer
ken. Het is echt alleen maar
voor de veiligheid van de cliënt
dat we dit doen. Ons systeem
sluit bovendien nauw aan bij de
boekhouding, zodat we aan het
De balie van Sauna 5 Mei aan de Telderskade in Leiden waar onlangs een klantenregistratiesysteem werd geïntroduceerd. foto jan holvast
eind van de maand de BTW
makkelijk kunnen uitsplitsen.
En voor de administratie van de
mensen die een tienbaden-
kaart hebben is het ook erg
makkelijk. Wij zijn overigens
niet de enige sauna die dit sys
teem hanteert. Ik ken ook colle
ga's die het hebben. Ik wil niet
verhelen dat het voor ons ook
een stukje reclame betekent. Je
hebt mensen, die komen hier
voor de eerste keer en die zeg
gen na afloop: 'Het is mij zeer
bevallen. Ik kom zeker nog eens
terug.' Maar dan hebben ze de
volgende week een verjaardag
en de week daarna een paar
vergaderingen en dan vergeten
ze het. Als iemand zo'n pasje in
zijn portemonnee heeft, zal hij
misschien iets sneller aan onze
sauna terugdenken.
Mr. A.E. Schilder van de Rijks
universiteit Leiden is een ken
ner op het gebied van de priva-
cy-wetgeving. Hij heeft van het
registratiesysteem bij de Sauna
5 Mei gehoord. Volgens hem is
deze vorm van persoonsregi
stratie toegestaan. „De wet
heeft er niets op tegen. Per
soonsregistraties mogen echter
slechts aangelegd worden voor
een doel waartoe het belang van
de houder redelijkerwijs aanlei
ding geeft. Dat doel mag niet in
strijd zijn met de wet, de open
bare orde of de goede zeden. En
ze mogen de gegevens niet aan
derden verstrekken.
„De mensen zijn huiverig voor
persoonsregistraties via compu
ters. Ze denken dat handmatige
administraties minder makke
lijk toegankelijk zijn dan regi
straties per computer. Maar een
kaartenbak kan eigenlijk veel
makkelijker blijven rondslinge
ren op het bureau. Je ziet bij
verbouwingen van ziekenhui
zen wel eens dat ze in een vuil
container ineens een heel pa
tiëntenbestand vinden. Ik kan
me wel goed voorstellen dat de
mensen zo'n registratiesysteem
eng vinden. Het is dan toch
maar weer de zoveelste instel
ling waar je naam geregistreerd
staat.
Stel: in de buurt van de Sauna 5
Mei wordt een misdaad ge
pleegd. Een getuige zegt dat hij
de dader uit de sauna heeft zien
komen. Kan de politie dan inza
ge vragen in het registratiesys
teem van de sauna?
„Ja", zegt Schilder, „dat kan.
Een dergelijke instelling heeft
geen verschoningsrecht, zoals
bijvoorbeeld artsen of geestelij
ken dat hebben. In theorie is
dus inzage door de politie mo
gelijk. De sauna kan het be
stand dan natuurlijk vliegens
vlug wissen. Maar dan krijgt ze
wel ruzie met justitie."
CEES VAN HOORE
Peter Nix, werkzaam bij autobedrijf Heemskerk in Leiden: „Stel: ik ben
bezig u een auto te verkopen en dan ben ik er de volgende dag niet. Dat
lijkt me vreselijk." foto loek zyuderduin
De discussie over de vierdaagse
werkweek laait weer op. Als al
les mis gaat, krijgen 1600 werk
nemers bij het GAK de profiel-
zool in hun rug. En om dat te
voorkomen heeft de ABVA/KA-
BO voorgesteld de mensen daar
vier dagen in plaats van vijf te
gaan laten werken. In Duits
land, waar toch het arbeids
ethos nog hoog aangeschreven
staat, is het bij sommige bedrij
ven al zo ver. Geen slecht plan
dus, zou je denken. Maar denkt
iedereen daar net zo over? Hoe
zit het in onze regio? Wil men
ook bij ons wel een dagje min
der in het zweet des aanschijns
zijn brood met beleg verdienen?
Eric Schuitemaker werkzaam
bij vishandel Schuitemaker in
Katwijk:
„Het lijkt me een heel leuk idee,
maar bij ons werkt het niet. We
hebben veel te veel werk en dan
zouden we extra personeel
moeten aantrekken. Voor mij
hoeft het niet. Ik werk met ple
zier. Maar ik ben dan ook waar
schijnlijk een workaholic.
Meneer Harteveld, eveneens
werkzaam bij vishandel Schui-
temaker in Katwijk:
„Als ik de uren die ik maak bij
elkaar optel, werk ik zeven da
gen. En dat vind ik prima: ik
werk het liefst dag en nacht. Ik
ben een nachtmens, dus anders
ga ik toch maar stappen. Maar
als u het me niet kwalijk neemt,
ga ik nu verder. Ik heb me al in
mijn hand gesneden."
Assistentbedrijfsleiderbij
Bouwmarkt/Bouwvaria in Lei
den:
„Ik werk niet mee aan deze en
quête."
Dit is geen enquête, meneer. Dit
is voor de krant.
„Ik werk hier niet aan mee."
Vertrouwt u ons niet?
„Ik werk hier niet aan mee."
Thecla de Jong, werkzaam bij
Cosmo Hairstyling in Leiden:
„We werken hier allemaal al
vier dagen. Als je als leerling be
gint, werkje vier dagen en dat
blijft dan vaak zo. Het bevalt me
prima. Op die extra vrije dag
maak ik mijn huis schoon."
J.L. Ouwerkerk, van timmerbe
drijf J.L. Ouwerkerk uit Leiden:
„Dit is een kleine zaak, een een
manszaak. Maar af en toe neem
ik via een uitzendbureau wel
eens mensen in dienst. En ik
heb ook wel eens een vast ie
mand aangenomen, maar de
mentaliteit van de jeugd is niet
echt geweldig. Ze melden zich
om het minste of gerinste een
week ziek. Heel anders dan in
mijn tijd. Toen stak je de han
den uit de mouwen. Of die vier
daagse werkweek meer werk zal
brengen? Nou, ik heb zo mijn
twijfels. Ik vraag me af of som
mige werklozen zo'n kans zou
den aangrijpen."
Peter Nix, werknemer bij Auto
bedrijf Heemskerk in Leiden:
„Een vierdaagse werkweek? Nee
hoor, dat lijkt me vreselijk. Ze
ker in mijn branche. Stel: ik ben
bezig u een auto te verkopen,
en dan ben ik er de volgende
dag niet. Dat zou ik jammer
vinden. Dan zou ik echt niet
meer rustig thuis zitten. Ik vind
het leuk om een order te schrij
ven en daarin steek ik veel ener
gie. Als ik u nou zeg dat ik 24
vakantiedagen heb en dat ik er
dit jaar nog 18 over heb, dan
weet u het wel. Ik krijg mijn
vrije dagen gewoon niet op. Ik
vind twee dagen vrij meer dan
genoeg. Ik heb altijd op de
woensdag vrij en dat is erg pret
tig. Kun je de week doormidden
zagen."
„Maar als een en ander echt
goed wordt uitgewerkt, heeft
zo'n plan voor een vierdaagse
werkweek natuurlijk wel kans
var. slagen. Misschien iets voor
als ik 65 ben en de kinderen de
deur uit zijn. Dan zou ik mis
schien wel wat salaris willen in
leveren. Je hebt je uitgavenpa
troon nu toch afgestemd op het
salaris dat je krijgt voor vijf da
gen werken. Ik denk dat, als je
het de mensen op de man af
vraagt, niemand minder wil
gaan verdienen. Of zo'n vier
daagse werkweek meer arbeids
plaatsen zal opleveren, betwijfel
ik zeer. Nee hoor, voor mij ge
woon vijf dagen."
Anonymus, werkzaam bij Mul
der Montage BV in Alphen aan
den Rijn:
„Ik ben vervroegd gepensio
neerd en val hier nu tijdelijk in.
Ik vind vier dagen werken dus
nogal veel. Maar nee, dat is na
tuurlijk scherts. Als ik nog zou
werken, zou ik zoiets best wel
zien zitten. Vrije tijd is voor een
mens heel belangrijk. Ik geloof
echter niet dat er door zo'n vier
daagse werkweek meer mensen
aan de slag zullen komen. Zo'n
werkgever moet dan zijn ge
bouw gaan uitbreiden en dat zal
hij niet gauw doen. Want als je
het omrekent, heb je zo'n twin
tig procent meer ruimte nodig.
Of je moet in ploegen gaan wer
ken. En ik geloof ook niet dat
mensen veel salaris zullen wil
len inleveren. Ach, je hebt het
toch gezien met die ATV-dagen.
Hebben die zoveel meer werk
opgeleverd? Nee toch."
CEES VAN HOORE
Leidse laat geen prijsvraag oningevuld voorbijgaan
Ze heeft een niet alledaagse
hobby, namelijk winnen. Het
winnen van prijsvragen wel te
verstaan. Lydia Wisse vult elke
maak-deze-slogan-af-opdracht
in. De Caballero 'reis-om-de-
we rel d - pr i j s vr aagp rij svr agen
van waspoeders, biermerken,
noem maar op. „En bij elke op
dracht bedenk ik dingen als,
waar zal de jury van in de lach
schieten, hoe maak ik het zo
bijzonder dat ze mijn opdracht
er wel uit moeten pikken. Prij
zen winnen, dat is voor mij niet
meer een onbekend feno
meen", aldus de 28-jarige Leid
se.
Afgelopen zaterdag verbleef ze
een hele dag in een Hilversum-
se studio, samen met haar
vriendin Angela Collé. Het ge
volg van een prijsopdracht van
het biermerk Amstel. Lydia en
Angela hadden een film-script
opgestuurd over dé manier
waarop ze hun vrienden en fa
milie gelukkig nieuwjaar wilden
wensen. Duizenden inzendin
gen waren er, maar het script
van de twee Leidse dames viel
samen met de ideeën van nog
29 deelnemers in de prijzen. De
film-opnamen van Lydia en An
gela worden op 25 videobanden
gezet en op oudejaarsdag op
evenzoveel adressen van vrien
den en familie bezorgd.
„Het was ontzettend leuk om te
doen", aldus Lydia. „Een hele
dag in de studio met een pro
fessionele filmploeg. Dit is nu
eens een echt leuke manier om
mensen een gelukkig nieuwjaar
te wensen, maar te kostbaar om
het zelf allemaal te verzorgen.
We mochten trouwens ook bij
de opnames van de andere
prijswinnaars zijn. Het was alle
maal heel erg grappig. Vooral de
hond Woody, die meespeelde in
een ander filmpje. Die had trek
in een pilsje en dronk accuul
een glas leeg. Nee, dat stond
niet in het script."
Hoe de video van Angela en Ly
dia er precies uitziet, wil de
laatste natuurlijk nog niet ver
klappen. De boodschap moet
voor de ontvangers nog een ver
rassing blijven.
Lydia heeft inmiddels een in
drukwekkende lijst van 'over
winningen' op haar conto
staan. De keren dat ze in de
prijzen viel, zijn inmiddels niet
meer op de vingers van twee
handen de tellen. De prijzen va
riëren van een badhandoek, 25
gulden, een ontbijtset tot een
dag zweefvliegen en een reis
van twee weken naar Amerika
in mei van dit jaar. „Dat zweef
vliegen was een prijsvraag van
King pepermunt. Ie moest een
lijst opsturen met die spullen
die je zou meenemen als je een
tocht met een zweefvliegtuig
zou maken. Natuurlijk stonden
er op mijn lijst ook serieuze din
gen, zoals een hoogtemeter.
Maar ook een schone onder
broek voor als ik het 'in mijn
broek zou doen' en een foto van
mijn moeder."
„Ik ben al vrij lang bezig met
het opsturen van prijsvragen,
maar de laatste tijd doe ik het
steeds vaker. Het begint echt
een gewoonte te worden", zegt
Lydia. Ze is nu druk aan het na
denken over de Caballero-prijs-
vraag voor een reis om de we
reld. „En ik ben aan het onder
handelen over een weekend
voor twee personen in een
kuuroord in Spa. Dat heb ik so
wieso gewonnen maar nu blijkt
dat je alleen de overnachtingen
en schoonheidsbehandelingen
krijgt. De reis naar Spa moet je
zelf betalen en dat vind ik ei
genlijk niet terecht. We zijn dus
nog in gesprek over de kwestie
of we nu zelf de reis moeten be
talen of dat de prijsuitschrijver
dat doet"
Lydia Wisse samen met haar vriendin Angela Collé (rechts) zijn verslaafd aan maak-deze-slogan-af-opdrachten.
foto-jan holvast
en in razende vaart brengt een
ambulance haar naar het zie
kenhuis. Daar blijkt dat ze een
leverinfectie heeft, veroorzaakt
door een zak galstenen. Ze
moet dus van die galstenen af,
maar een gordelroos maakt
opereren onmogelijk.
Nu de gordelroos weg is, heb
ben doktoren een datum voor
de galsteenoperatie geprikt: 20
december. Als alles goed gaat is
ze de dag voor kerst thuis. Maar
wie durft na zoveel ellende nog
op iets goeds te rekenen? Me
vrouw Koenen! Ondanks alle
pech, zegt ze: „Ik ben blij met
elke dag die ik beleef. Je moet
gewoon doorgaan. Positief blij
ven denken."
En gelukkig zijn er ook licht
puntjes. Haar kleinzoon bij
voorbeeld. Toen haar hartin
farct haar buiten bewustzijn
bracht, zei haar man steeds:
„Bijblijven, je krijgt een klein
kind." Het was de eerste mede
deling die ze oppikte. En inder
daad: ze krèèg een kleinkind.
Hij heet Ben en grootmoeder
vindt het een schat van een jon
gen.
Voor die vochtige vakantie in
Overijssel kreeg ze 100 gulden
terug, via een slecht-weer-ver
zekering. En na cursussen van
de vakbond kan ze veel
kernachtiger vertellen, ook over
haar eigen pech. Toch wil ze de
ellende niet eindeloos oprake
len: „Anders durf je helemaal
niet naar buiten. En ik wil juist
actiefblijven."
De pechvogel-taart beziet ze
met Hollandse nuchterheid: „Ik
mag er pas van eten als de gal
stenen emit zijn. En dus vries ik
maar een stukje in."
PAUL VAN DER KOOU
Leidse mevrouw C. Koenen-Merbis vriest een stukje van haar taart ii
ze hebt mensen die niet voor
geluk in de wieg zijn gelegd
\tn soms de raarste dingen
meemaken: pechvogels dus.
elet Gesprek van Dag bombar-
met een zekere regel-
naat een regiogenoot tot
oPechvogel van de week',
diet Leidsch Dagblad verrast de
niitverkorene met een mooie
ilagroomtaart van banketbak -
terij Van Dam. Vindt u dat
izeLf voor deze eervolle ver
melding in aamerking komt,
*iwijfel dan niet om met ons
l lontact op te nemen. Ook mag
i familieleden, vriendenlof bu-
jen voor deze prijs nomineren.
J kunt bellen tijdens de werk
dagen van 8.30 tot 16.30 uur
»p het nummer 071-356440.
kunt u schrijven: Leidsch
InOagblad, t.a.v. Het Gesprek
de Dag, Postbus 54, 2300
SÜJ Leiden,
cüs de Leidse mevrouw C. Koe-
(60) alle pech van
eHe laatste anderhalf jaar moet
kost dat haar al
cnel een kwartier. Ze is daarom
ilij dat de krant haar verhaal
Optekent. Dat scheelt haar weer
lijd, want als oud-caissière van
ja«le Hema kent ze natuurlijk ont-
ïejettend veel mensen.
gSn die vragen, als ze weer eens
^k4e straat op mag, hoe het met
:hiaar gaat. Welnu lezers, ga
atnaar even zitten, hier komt een
merhaal dat je niet zomaar ver-
l «int.
diet begint in april 1992. De Me-
kampt met pijn en
en armen. Artsen ontdek-
oken een vaatvernauwing. Met
ceen ballonnetje willen ze de va
bij haar hart wat ruimer ma
kken, maar de nacht erna blijkt
choe verkeerd dat dotteren is uit
gepakt.
Als de artsen om half twee 's
nachts bekijken waarom haar
buik zo opgezwollen is, ontdek
ken ze dat de patiënte 3,5 liter
bloed heeft verloren. Haar
bloeddruk is nul, haar hartslag
20. Met andere woorden: de
Leidse heeft een heel zwaar
hartinfarct en als haar man er
om vier uur bijgeroepen wordt,
hebben doktoren weinig hoop.
Toch blijft meneer Koenen pra
ten tot zijn vrouw, om vijf uur,
bijkomt.
In januari begint ze voorzichtig
weer te werken en in juni kan ze
inderdaad met de VUT. Alles
lijkt rozegeur en maneschijn, tot
ze begin september voor een
zebrapad stopt en haar nieuwe
autootje van achteren wordt
aangereden: 10.000 gulden
schade èn een nieuwe opdoffer
voor haar hart.
In een Overijssels vakantiehuis
je wil ze bijkomen, maar krijgt
ze juist griep door alle vochtig
heid en een oogontsteking door
de stoffige open haard. Als hart
patiënte mag ze eigenlijk geen
antibiotica hebben. Maar als ze
zich na drie weken nog steeds
ellendig voelt, volgt toch een
'kuurtje'.
En dan wordt ze 's nachts ge
wekt door hevige maagpijnen.
Ze vreest een tweede hartinfarct
