Universiteitsbibliotheek wil extra beveiliging
Noordzee is mestbassin
Alarminstallatie laat
zilverfabriek in steek
'Gewone buurt' 150 geestelijk gehandicapten rijker
Lid van Alphense
bende moet 'hele
tijd van straat'
Randstad
'Schiphol heeft geen
effect op gezondheid'
VRIJDAG 3 DECEMBER 1993
CHEF WILLEM SPIERDIJK, 071-356439, PLV -CHEF MEINDERT VAN DER KAAIJ. 071-35
Apparatuur moet nieuwe diefstallen voorkomen
De Leidse Universiteitsbibliotheek (UB) wil de beveili
ging verbeteren nadat ze eerder dit jaar werd gedupeerd
door een diefstal van waardevolle boeken en kaarten.
Ook zag een kunsthistoricus vorig jaar kans om kostbare
prenten uit eeuwenoude boeken te snijden in het pand
aan de Leidse Witte Singel.
LEIDEN PAUL VAN DER KOPIJ
Geld voor de maatregelen moet
komen van het College van Be
stuur van de universiteit. Toe
zeggingen heeft dat college nog
niet gedaan, maar waarnemend
bibliothecaris A. Linmans ziet
de besprekingen hoopvol tege
moet: „De bibliotheek, en zeker
een oude bibliotheek, is een van
de kostbaarste bezittingen die
een universiteit heeft. Ik ga er
van uit dat er middelen voor te
vinden zijn om die te bescher
men, het liefst zo snel moge
lijk."
„Ik wil niet zeggen dat de be
veiliging over de hele lijn super-
slecht is. Dat kan ook niet bij
een gebouw dat in 1983 is neer
gezet. Maar de gebeurtenissen
hebben wel aangetoond dat er
kwetsbare plekken zijn en dat
verbeteringen mogelijk zijn",
zegt de waarnemend bibliothe
caris, die uitputtend heeft ge
sproken met beveilingsdeskun-
digen van politie, universiteit en
andere instellingen.
Elektronica
Wélke verbeteringen hij op het
oog heeft en hoe duur die zijn,
laat hij in het midden. I lij moet
zijn plannen nog naar het Colle
ge van Bestuur sturen en wil
meelezende criminelen niet in
de kaart spelen: „Laten we het
houden op elektronische voor
zieningen en niet op extra be
wakers."
Het publiek hoeft van de extra
elektronica niets van te merken,
want de UB wil die vooral in het
magazijn installeren. Daar zijn
namelijk met Pasen boeken en
kaarten gestolen. Enkele weken
nadien vond de politie in Am
sterdam gestolen spullen terug,
maar die zouden slechts een
deel van de buit vormen.
Enkele maanden later houdt
de bibliothecaris het erop dat
het toch de hele buit was. Maar
op de samenstelling en waarde
ervan wil hij niet ingaan: „We
hebben in elk geval geen echte
aanwijzingen dat er méér ver
dwenen is. Zeker weten doe je
dat echter nooit. In ons maga
zijn ligt zoveel opgeslagen, dat
niet te zien is wat ontbreekt.
Soms ook zijn boeken gewoon
op verkeerde plaats teruggezet."
„Hoewel de ervaring leert dat
het bij dergelijke inbraken niet
ongewoon is dat er perso
neelsleden bij betrokken zijn,
hebben we geen enkel bewijs
dat dat ook hier het geval is.
Van concrete verdenkingen is
dan ook geen sprake", aldus
Linmans.
Alert
Overigens heeft hij niet de illu
sie dat de extra beveiliging wa
terdicht zal zijn: „Zeker in de
ruimtes waar het publiek bij
kan, is absolute beveiliging niet
mogelijk. Ie laat toch werken in
zien en leent ze uit." Hij hoopt
wel een heel eind te komen met
extra alert personeel in de pu
blieksruimten en met elektroni
ca in het magazijn. De extra be
veiligde ruimten, waar de duur
ste werken liggen, zijn volgens
de deskundigen 'voldoende be
veiligd'.
Extra alert personeel in de publieksruimten en elektronische apparatuur in de magazijnen moeten de Leidse Universiteitsbibliotheek behoeden voor
diefstallen. archieffoto loek zuyderduin
Nog te veel stikstof en fosfor in water
HOOFDDORP RICHARD MOOUMAN
Het is niet waarschijnlijk dat
luchtverontreiniging door vlieg
tuigen rond Schiphol leidt tot
meer luchtwegaandoeningen of
longkanker bij omwonenden. In
de nabijheid van Schiphol wor
den niet meer mensen in het
ziekenhuis opgenomen met
hart- en vaatziekten of longaan
doeningen dan elders in de re
gio.
Dit concludeert het Rijksinsti
tuut voor Volksgezondheid en
Milieuhygiëne (RIVM) in een
onderzoek naar de gevolgen van
de uitbreiding van de luchtha
ven Schiphol. De resultaten van
deze Integrale Milieu-Effect
Rapportage (IMER) werden gis
teren in Hoofddorp gepresen
teerd.
Het RIVM zegt wel dat omwo
nenden van Schiphol door het
vliegverkeer vaker last hebben
van lawaai en luchtverontreini
ging dan andere Nederlanders.
Ook zijn omwonenden van de
luchthaven vaker bezorgd over
mogelijke gezondheidseffecten
door startende en landende
vliegtuigen en hebben ze meer
vrees voor een vliegramp.
Het is de eerste keer in Ne
derland dat er op een dergelijke
schaal onderzoek is gedaan
naar geografische verschillen in
de gezondheidstoestand. Overi
gens houden de onderzoekers
een slag om de arm, omdat niet
alle gevallen leiden tot opname
in het ziekenhuis. Mogelijk ko
men veel mensen met gezond
heidsproblemen door lawaai of
vermeende hoge nivo's van
luchtverontreiniging niet verder
dan de huisarts.
Het risico dat omwonenden
van Schiphol lopen om bij een
vliegramp te worden gedood, is
meestal niet groter dan de kans
op een dodelijke steek door een
bij. Dat verklaarde M. Piers van
het Nationaal Lucht- en Ruim
tevaartlaboratorium tijdens zijn
toelichting op de risicobereke
ningen. -
Bij de aanleg van een vijfde
baan parallel aan de Zwanen-
burgbaan daalt het risico dat in
dividuen in de omgeving het
slachtoffer worden van een
vliegramp. Het risico dat groe
pen mensen getroffen worden
door een neerstortend vliegtuig,
neemt dan echter toe.
Volgens Piers is vervoer per
vliegtuig een zeer veilige vorm
van transport, maar kan een on
geval nooit worden uitgesloten.
DEN HAAG «JAN KUYS
De Noordzee is één groot mest
bassin. Stikstof, fosfor, fosfaat
en andere stoffen blijken fantas
tische voedingsmiddelen voor
sommige waterplanten en zee
dieren. Zij groeien tegen de
klippen op met als gevolg dat
andere soorten het onderspit
delven. Van een natuurlijk
evenwicht is aldus geen sprake
meer. Vermesting is daardoor
een van de grootste problemen
van het Nederlandse milieube
leid.
Deze stelling poneert Water-
pakt in een vandaag verschenen
rapport over de vermesting van
grote wateren. Waterpakt is een
samenwerkingsorgaan van de
landelijke vereniging Tot Be
houd van de Waddenzee, de
stichting Werkgroep Noordzee
en de Vereniging tot Behoud
van het IJsselmeer. Samen met
de stichting Reinwater, de stich
ting Natuur en Milieu en het
Wereldnatuurfonds is de water
verontreiniging bestudeerd. Een
van de belangrijkste vervuilers
blijkt de landbouw. Door mor
sen en slecht waterbeleid ko
men enorme hoeveelheden
meststoffen in het water te
recht. Met alle kwalijke gevol
gen vandien.
Vermesting heeft blijkens de
analyse geleid tot het vijf- tot
twintigvoudige van de natuurlij
ke concentraties stikstof en fos
for in de Noordzee en de zoete
wateren. Vertroebeling, verstik
king, schuimvorming, afschei
ding van giftige stoffen en zuur
stofgebrek waren het gevolg.
Planten- en diersoorten ver
dwenen, de kwaliteit van het
drinkwater is aangetast.
De nota van Waterpakt laat
aan duidelijkheid niets te wen
sen over. Er zal in het milieube
leid nog veel moeten verande
ren. Alleen een fundamentele
Europese aanpak kan de ver
mesting drastisch terugdringen,
concludeert Waterpakt.
Mede om die reden hebben
de milieu-organisaties hun ana
lyse vandaag gepresenteerd.
Volgende week buigen minis
ters van de Noordzeelanden
zich namelijk over maatregelen
ter bescherming van de Noord
zee. Al eerder is afgesproken dat
de naar de Noordzee afgevoer
de hoeveelheden stikstof en fos
for in 1995 zijn gehalveerd ten
opzichte van 1985. Een week la
ter buigt de Tweede Kamer zich
over de zogenoemde derde fase
van het Nederlandse mestbe
leid.
Waterpakt is allesbehalve op
timistisch over de resultaten
van de doelstellingen om de
vervuiling terug te dringen. Vol
gens de organisatie zijn nieuwe
afspraken nodig tussen de
Noordzeelanden om de lozin
gen van stikstof en fosfor vol
doende te verminderen. Waar
schijnlijk wordt de hoeveelheid
fosfor in 1995 wel met vijftig
procent teruggedrongen, maar
dat is volgens Waterpakt niet
voldoende, een reductie met 75
tot 90 procent is noodzakelijk
om het probleem van de ver
mesting uit te bannen.
De lozingen van stikstof zijn
de laatste jaren nauwelijks ge
daald. Bovendien verwacht Wa
terpakt niet dat de stikstoflozin
gen uit de landbouw de komen
de jaren drastisch zullen afne
men. Daarom moeten de
Noordzeeministers afspreken
dat de hoeveelheid stikstof 75
procent minder moet zijn in
2000. Ook Nederland zou zich
daarvoor moeten inspannen,
omdat het Nederlandse mest
beleid 'absoluut ontoereikend'
is om aan de internationale ver
plichtingen te kunnen voldoen.
Eis drie jaar en zes maanden celstraf
DEN HAAG/ALPHEN AAN DEN RIJN
PERSBUREAU CERBERUS
Voor de rechtbank in Den
Haag is gisteren een gevange
nisstraf van drie jaar en zes
maanden geëist tegen een 21-
jarige inwoner van Alphen, die
in augustus en september een
reeks mishandelingen pleegde
rond de Zegerplas. De man
was het oudste lid van een
bende, die voorbijgangers
zwaar mishandelde en van
hun portemonnee beroofde.
Zo werd op 20 augustus een
wandelaar door twee groepsle
den, onder wie de verdachte,
geslagen en getrapt en ten
slotte met een honkbalknup
pel bewerkt.
De dag erna gingen acht
bendeleden een 16-jarige fiet
ser te lijf. Ze mishandelden
hem zo zwaar dat hij bewuste
loos raakte. Daarna verdwe
nen ze met zijn portemonnee.
De buit was 35 cent. Twee we
ken later gooide de Alphenaar
een andere fietser op de grond
en sloeg hem met een stroom
stootwapen. Van het buitge
maakte geld werd onder meer
patat gekocht.
Tijdens de zitting kwam
naar voren dat de verdachte
door grote problemen thuis en
door alcoholgebruik tot de
mishandelingen was geko
men.
Voor de officier van justitie
was dat geen reden om hem te
sparen. „Hij moet een hele tijd
van de straat. De reeks ge
welddaden heeft voor grote
onrust in Alphen gezorgd. Veel
mensen durfden de straat niet
meer op." De andere verdach
ten, die nog minderjarig zijn,
komen binnenkort voor de
kinderrechter. De uitspraak is
over veertien dagen.
Waarde gestolen voorraad bestek half miljoen gulden
Het gebouw van zilverfabriek Van Kempen en Begeer in Zoetermeer waar inbrekers ongestoord hun slag konden slaan.
ZOETERMEER THEO HAERKENS
GPD-VERSLAGGEVER
De roof van een voorraad zilver
ter waarde van een half miljoen
gulden bij zilverfabriek Van
Kempen en Begeer te Zoeter
meer kon slagen doordat de ge
avanceerde alarminstallatie tij
dens de overval niet werkte. Zo
konden de dieven in de nacht
van 15 op 16 november onge
stoord hun gang gaan. Het gere-
nommeerdere bedrijf werd in
een klap beroofd van zijn volle
dige voorraad kostbaar zilveren
bestek.
Na twee weken van volstrekt
stilzwijgen wil directeur K. Al-
bronda van de zilverfabriek al
leen kwijt er niet van uit te gaan
dat zijn eigen mensen bij de in
braak zijn betrokken. „Het on
derzoek richt zich vooral op de
techniek", zegt hij. De dieven
wisten precies wat ze zochten in
de magazijnen aan de Zilver-
straat in Zoetermeer. Ze namen
uitsluitend lepels, messen en
vorken mee van het kostbare
Stirling-zilver. De spullen van
minder kwaliteit werden onge
moeid gelaten.
De directeur van het enkele
jaren geleden uit Voorschoten
verhuisde bedrijf spreekt over
een waarde van enkele tonnen.
„We praten dan over de kost
prijs."
Ook de politie in Zoetermeer
heeft zich de afgelopen weken
uiterst terughoudend opgesteld.
Maar gisteren verklaarde com
missaris M. Heerschap dat het
onderzoek zich vooral richt op
de vraag hoe het kan dat de
alarminstallatie niet heeft ge
werkt. Onder meer wordt daar
voor een buurtonderzoek ge
houden. Er zijn nog geen aan
houdingen verricht.
De handel gaat ervan uit dat
de lepels, vorken en messen al
lang de grens over zijn. Al-
bronda noemt zijn produkt 'su
per-herkenbaar' waardoor het
in Nederland en ook in Duits
land of België onverkoopbaar is.
„Er zitten drie merken in: ons
meesterteken 'VKB', het jaar
merk - een letter - en het waar-
borgstempel dat garant staat
voor het zilvergehalte. Iedereen
ziet zo dat het uit onze fabriek
komt."
De directeur gelooft niet dat
de daders het materiaal zullen
smelten. De waarde van ruw zil
ver is daarvoor te gering en
smelten kost ook geld.
Die visie wordt gedeeld door
mevrouw H. Bosma van de fir
ma Drijfhout, de Amsterdamse
handel in edelmetalen. Rüw zil
ver is in Nederland nauwelijks
te slijten omdat de handel zich
afspeelt in een klein circuit waar
iedereen elkaar kent. Verkoop
naar het noorden of het zuiden
van Europa acht zij meer waar
schijnlijk. „Daar is een giganti
sche markt. Wij zijn er te zuinig
voor, we hebben liever een 36-
delige set van Ikea."
Inmiddels heeft het bedrijf de
produktie van het hoogwaardi
ge bestek - een cassette doet in
de winkel tussen de vijftien- en
vijfentwintigduizend gulden -
ijlings hervat in een poging voor
Kerstmis alsnog een deel van de
bestellingen af te leveren. „De
voorraad grondstof is versneld
aangeleverd en we hebben de
produktielijnen wat verlegd",
verklaart Albronda. „Het perso
neel hoeft geen overuren te ma
ken."
Oegstgeestena^
kandidaat vooi
topfunctie VV1
DEN HAAG/OEGSTGEEST
Oegstgeestenaar R. Haafker
voorgedragen als ondervoo
ter van de WD. Kandidaat
het voorzitterschap van de 1
rale partij is W. Hoekzema
Huizen. In mei 1994 kiezer
leden van de WD definitief 1
voorzitter en ondervoorzittei
Haafkens (60) is lid van
WD-bestuur Oegstgeest en
lid van de partijraad. Van 1
tot 1991 was Haafkens vooi
ter van de Kamercentrale in
den. Op dit moment maakt
deel uit van de partijcommi
'Milieuhygiëne' en is hij lid
de commissie Tweede Kan
de commissie Van Aarden
Haafkens heeft gewerkt bij i
schillende werkmaatschapp
van Shell.
Kandidaat-voorzitter Hoek
ma (54) was in het kabinet L
bers van 1982 tot 1986 staat:
cretaris van Defensie voor j
soneelszaken. In 1987 is hij
noemd tot burgemeester
Huizen.
Aanhouding in
moordzaak Var
AMSTERDAM ANP
Het rechercheteam uit de re
Haarlem heeft een 27-ja
Hoofddorper aangehouden
gens medeplichtigheid
moord op de 29-jarige Micl
Vane. Dat heeft de politie
kendgemaakt.
De verkoolde resten van V
werden begin november gev
den in een uitgebrande auto
het recreatiegebied Spaarnw
de. Hij bleek slachtoffer te
geworden van een afrekeninj
het criminele milieu.
Later bleek dat Vane de kl
was van het failliete effect
kantoor Nusse Brink dat i
geld zou hebben witgewass
Justitie meent dat Vane betri
ken is geweest bij drughandel;!
Volgens mr. B. Moszkowi'
die de verdachte rond de moe)
verdedigt, is nog niet beke
welke rol de Hoofddorper 3
hebben gespeeld. Duidelijk!
wel dat hij verdacht wordt \e:
medeplichtigheid en niet vt
medeplegen. Dit laatste is el
veei zwaardere rol. Vandal
wordt de verdachte door i
rechter-commissaris gehoof
Hij ontkent in alle toonaardl
iets met de moord te makeni
hebben. il
Telefonische hulp
Turkse vrouwen
DEN HAAG ANP
Er komt een telefonische hulj
dienst voor Turkse vrouwen i
Den Haag en omstreken. Heil
de eerste in haar soort, zegt Inl
ke Wienese van het Riagg Zuifl
hage in Den Haag. Zij nam sa
men met een aantal Turki
wouwen het initiatief voor fl
dienst. Circa vijftien Turkj
vrouwen, speciaal opgeleij
staan vanaf 17 december klaa
om hun zusters in nood in q
eigen taal op te vangen.
Die problemen kunnq
enorm zijn, vertelt Wienese ij
de ervaring die zij in vijftien jaj
werken voor het Riagg opdeei
Eenzaamheid en isolement, g|
brek aan persoonlijke ontwikki
ling, mishandeling, slecht
huisvesting,huwelijksprobk
men, ruzie met de schoonfanj
.lie en zorgen om de kinderen q
hun relaties zijn problemen d
de vrouwen wanhopig kunnf
maken. Ze hebben vaak nr
mand om mee te praten of hok
den hun mond uit angst vee
geroddel. Via de nieuwe te,t
foonlijn (070-3622629) kunnl
ze voortaan elke vrijdag ach
niem hun ei kwijt.
Wienese is er vast van ovr
tuigd dat de hulptelefoon in e
grote behoefte voorziet en
tere ellende zal voorkomi
Turkse vrouwen durven ot
het algemeen niet naar algem
ne hulpverleningsinsteliingei l
gaan of weten niet eens da i
bestaan.
De gemeente Den Haaggt
looft ook in de zaak en kvar
voor volgend jaar met een sjb
sidie van 63.000 gulden. Zov<
in 1995 als in 1996 wordt erio
eens 54.000 gulden in het po
ject gestoken. Van het el
wordt onder meer de projcl
coördinator betaald. Deze bge
leidt de vrijwilligers continu.
Een tuin als
een plaatje?
Wassenaarseweg 71
Telefoon (01718) 7 56 27
Telefax (01718)756 27
Tussen Katwijk
en Wassenaar.
HEEMSKERK MARJAN MEUER
Heemskerk is een nieuwe woonwijk rijker:
Harteheem. Het lijkt een gewone buurt, maar
het is onderdeel van Stichting De Hartekamp
uit Heemstede. Dc wijk biedt plaats aan 150
verstandelijk gehandicapten. De bewoners
zitten niet meer in een traditioneel instituut,
ze bewonen twaalf ruime huizen, gelegen aan
gewone straten op een niet omheind terrein
en zonder toegangspoort. Harteheem is zo
normaal als mogelijk en zo aangepast als
Iedere Heemskerker kan op het terrein ko
men en wordt daartoe zelfs gestimuleerd; zo
verhuisden er onlangs een speel-o-theek en
sociaal-cultureel centrum naar toe. In januari
worden daar ook een theaterzaal en de expo
sitieruimte in gebruik genomen. De bewoners
gaan in de toekomst gebruik maken van het
zwembad: integratie staat hoog in het vaan
del.
Na een voorbereidingstijd van vier jaar en
een bouwtijd van anderhalf jaar, konden de
bewoners begin november verhuizen naar het
complex, dat in totaal 42 miljoen gulden kost
te.
Er wonen tachtig oudere mensen. Ruim
twintig patiënten komen van De Hartekamp
zelf. De overige plaatsen zijn opgevuld met
gegadigden die op de wachtlijst stonden. De
mogelijkheid is al ingebouwd om uit te brei
den tot tweehonderd bewoners en bovendien
kunnen de woningen worden opgesplitst, zo
dat de groepsgrootte kan worden terugge
bracht tot zes bewoners per huis.
Elk huis heeft twee ingangen en twee ruime
badkamers en iedere bewoner heeft een eigen
zit/slaapkamer. Een centrale keuken kent
Harteheem niet. Per woning wordt de warme
maaltijd gekookt door medewerkers die daar
speciaal voor zijn aangenomen en die ge
schoold zijn in het toepassen van diëten.
Voor De Hartekamp is het inmiddels niet
meer de vraag of de woningen in deze nieuwe
opzet voldoen. Zodra de eerste tekeningen op
papier stonden, is in een leegstaande bedrjfs-
hal een complete 'spaanplaten' woning nge
bouwd waarin bestaande groepen bewoien
een dag doorbrachten. De gang van zaet
werd met een hoogwerker van bovenafgej
filmd en een deskundig bureau evalueerdeid
project. Op basis van die bevindingen zijl e
nog enkele wijzigingen aangebracht, maaiDf
Hartekamp had daarmee meteen het bevij
geleverd dat het qua vierkante meters zc
moest, zoals het was voorgesteld en uitgepo
beerd. li
