Korting op
de bijstand
van de baan
Opbergdozen
waar je iemand
echt mee inpakt.
Euthanasiewet maakt geen einde aan onduidelijkheid
Binnenland
Willekeur bij uitleg van
werkgeversboete WAO'er
Kamer: Minder accijns
heffen op frisdranken
Kamer wil verlaging
van huurwaardeforfait
Ondergrondse aanleg wordt gunstiger
In de rij voor Windfonds
JOENSDAG 1 DECEMBER 1993
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Een alleenwonende bijstandsgerechtigde moet een wet
telijk recht houden op zeventig procent van het mini
mumloon. Dat staat in een brief van staatssecretaris Wal
lage van sociale zaken over de herziening van de Bij
standswet. CDA, PvdA en D66 ondersteunen de plannen,
de WD is fel tegen. De herziening van de bijstand moet
in drie jaar een besparing van 380 miljoen gulden opleve-
den haag anp-gpd
Met de toevoeging 'wettelijk
recht' preciseert Wallage het ak
koord dat hij dit najaar met de
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG) sloot over
vernieuwing van de Bijstands
wet. Volgens dat akkoord zou
den alleenwonenden in aan
merking komen voor een uitke
ring van zeventig procent van
het minimumloon. De wettelij
ke status van de laatste twintig
procent was tot nu toe echter
niet duidelijk. De angst was dat
gemeenten volstrekt willekeurig
te werk zouden gaan bij het al
of niet aanvullen van de bij
standsuitkering.
Wallage wil niet tornen aan
de huidige uitkeringsnorm in de
bijstand voor gehuwden en sa
menwonenden. Zij krijgen ook
straks een uitkering van hon
derd procent van het mini
mumloon. Alleenstaanden met
kinderen krijgen zeventig pro
cent, alleenstaanden zonder
kinderen zoals woningdelers,
kamerhuurders, schoolverlaters
of krakers krijgen een uitkering
van vijftig procent. Alleen als
mensen kunnen aantonen dat
ze niet met iemand anders de
kosten delen, hebben ze recht
op de toeslag van twintig pro
cent uit de gemeentekas.
PvdA-woordvoerder Schoots
is „verheugd" dat het kabinet
het minimum voor echte al
leenstaanden wettelijk blijft ga
randeren en de uitkering voor
samenwonenden met rust laat.
Het CDA wil dat Wallage precies
aangeeft waaraan een bij
standsaanvrager moet voldoen
om in aanmerking te komen
voor een gemeentelijke toeslag
van twintig procent.
Wallage negeert de waarschu
wing van de commissie-Van der
Zwan die vooral de rol van de
gemeenten kritiseert in hun
soms gebrekkige uitvoering van
de Bijstandswet. Volgens hem is
de grotere financiële verant
woordelijkheid van de gemeen
ten bij de uitvoering van de Bij
standswet „juist cruciaal". Ge
meenten moeten de toeslagen
van twintig procent voor bij
standsgerechtigden nu uit eigen
budget betalen en dus zullen ze
wel beter opletten, aldus Walla
ge. Tot nu toe kregen gemeen
ten van elke verstrekte bij
standsuitkering negentig pro
cent van de rijksoverheid en be
taalden ze slechts tien procent
zelf.
Volgens Wallage maken ge
meenten meer werk van fraude
bestrijding omdat ze dat
meteen merken in hun porte
monnee. Ook zullen sociale
diensten meer doen om bij
standsontvangers weer aan het
werk te krijgen. „Gemeenten
worden strenger aan de poort
en actiever bij de uitgang", al
dus Wallage. De gemeenten
verenigd in de VNG vinden de
nieuwe Bijstandswet veel te ge
detailleerd en daardoor inge
wikkeld. De nieuwe wet zou
volgens de VNG fraude in de
hand werken.
den haag» anp
De wet die voorschrijft dat be
drijfsverenigingen werkgevers
een boete moeten opleggen van
maximaal een half jaarsalaris
voor een personeelslid dat de
WAO in gaat, is voor verschil
lende uitleg vatbaar. Het Hugo
Sinzheimer Instituut van de
Universiteit van Amsterdam
signaleert dat in een nog niet
gepubliceerd onderzoeksrap
port voor het ministerie van so
ciale zaken en werkgelegenheid.
Volgens de onderzoekers zijn
het ABP, het Spoorwegpen
sioenfonds en enkele bij het
GAK aangesloten bedrijfsvereni
gingen strikt in de leer. Zij vor
deren de boete in als de werk
nemer na een jaar Ziektewet en
een jaar WAO nog geen vervan
gend, betaald werk heeft.
Andere bedrijfsverenigingen
zien echter af van de boete als
de werknemer na die twee jaar
niet volledig arbeidsongeschikt
is (minder dan tachtig tot hon
derd procent), en niet is inge
gaan op een reëel aanbod voor
vervangend werk bij de eigen
werkgever. Als de werkgever wel
een aanbod heeft gedaan, en de
werknemer weigert, wordt geen
boete opgelegd, terwijl de werk
nemer wel in de WAO loopt.
den haag gpd
De accijns op frisdranken (zoals
limonades en alcoholvrije dran
ken) en alcoholarme dranken,
kan omlaag. Dat liet een meer
derheid van CDA, PvdA, VVD en
D66 gisteren in de Tweede Ka
mer weten bij de behandeling
van het Belastingplan 1994.
CDA, PvdA, WD en D66 willen
de prijsverlagingen de eerstko
mende vijf jaar herhalen totdat
de accijns op frisdrank uitein
delijk verdwijnt. Volgens het
voorstel kunnen frisdranken vijf
cent per liter goedkoper wor
den. Limonadesiroop en alco
holvrije of -arme bieren mogen
respectievelijk met vijftien cent
per liter en 1,5 cent per flesje
goedkoper worden. Een flesje
bier daarentegen moet één cent
duurder wordeh. Een liter sterke
drank (veertig procent alcohol
en meer) zelfs vijftig cent meer.
Verrassende kado's?
IKEA is er vol van.
1, 2 en 3 december is IKEA geopend tot 21.00 uur.
AMSTERDAM DELFT DUIVEN/ARNKBM'IINDHOVEN/EKKERSRIJT SLIEDRECHT
den haag anp
Wat het effect zal zijn van de euthanasiewet, die
gisteren na een maatschappelijke discussie van
ruim twintig jaar door de Eerste Kamer is aange
nomen, zal pas op den duur blijken. Formeel
blijft euthanasie (levensbeëindiging op uitdrukke
lijk verzoek) strafbaar, maar in de praktijk zullen
artsen die zich aan de voorgeschreven zorgvul-
digheidsregels houden, niet worden vervolgd. De
mate waarin Justitie tot vervolging overgaat, kan
in de toekomst nog wel degelijk aanleiding zijn
voor politiek geharrewar.
Dat het zo lang heeft geduurd voordat de Neder
landse politiek tot afronding van de euthanasie
discussie kon komen, is vooral veroorzaakt door
het CDA. Onder de politieke partijen is al lange
tijd een duidelijke meerderheid (PvdA, WD, D66
en Groen Links) die vindt dat de strafbaarheid van
euthanasie moet worden opgeheven, mits de be
trokken artsen zich houden aan nauwkeurig om
schreven zorgvuldigheidsregels. Het CDA heeft de
discussie almaar vertraagd door de opeenvolgen
de coalitiepartners WD en PvdA onder druk te
zetten om niet met de oppositiepartijen in zee te
gaan.
Het duidelijkst deed zich dit voor tijdens het eer
ste kabinet-Lubbers van CDA en WD, toen de
minister-president de liberale fractievoorzitter
Nijpels binnenskamers met een kabinetscrisis
dreigde als hij steun zou geven aan het wetsvoor
stel van D66, dat euthanasie onder voorwaarden
wilde legaliseren.
Mocht de CDA-fractie in de Eerste Kamer nu op
nieuw wetgeving hebben geblokkeerd, dan was
de kans groot geweest dat deze partij bij toekom
stige wetgeving buitenspel zou komen te staan.
Als start van het euthanasiedebat in Nederland
kan een uitspraak van de rechtbank in Leeuwar
den in februari 1973 worden gezien. Die sprak
toer\ een veroordeling uit over de Friese arts G.
Postma. Mevrouw Postma kreeg een voorwaarde
lijke gevangenisstraf van een week omdat zij eu
thanasie had toegepast op haar ernstig zieke
moeder.
De vrouw had daar herhaaldelijk om verzocht. De
affaire leidde tot de oprichting van de Nederland
se Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie, die
vanaf dat moment een belangrijke factor was bij
het stimuleren van de maatschappelijke discussie
over dit vraagstuk.
Het duurde daarna nog een jaar of tien voor eu
thanasie een vooraanstaande rol in het politieke
debat ging spelen. In 1982 zette een staatscom
missie zich aan een ontwerp voor een wettelijke
regeling, waarbij zij kon voortbouwen op een rap
port van de Gezondheidsraad. Voordat de staats
commissie klaar was, presenteerde het D66-ka-
merlid Wessel-Tuinstra een wetsvoorstel waarin
euthanasie onder voorwaarden uit het strafrecht
werd gehaald.
In 1986 debatteerde de Tweede Kamer voor het
eerst over euthanasie. Ter discussie stond een
'proeve tot wetgeving' van het kabinet. Maar de
WD voelde meer voor het plan van Wessel-Tuin
stra, zeker nadat zij haar voorstel had aangepast
in de richting van het liberale gedachtengoed.
Voor het CDA ontstond een lastige situatie waarin
het premier Lubbers gepast leek met zware poli
tieke dreigementen te komen. De WD draaide
bij.
In 1987 diende het tweede kabinet-Lubbers een
echt wetsvoorstel in. De discussie daarover ver
zandde doordat de coalitie van CDA en WD in
mei 1989 strandde. Het huidige kabinet-Lubbers
stelde vier jaar geleden de commissie-Remmelink
in, die moest onderzoeken hoe euthanasie werd
toegepast. Buiten de coalitie werd deze manoeu
vre beschouwd als een nieuwe uitsteloperatie.
Remmelink rapporteerde binnen een jaar. Het
rapport was lovend over de zorgvuldigheid van de
euthanasiepraktijk. De commissie meldde dat ge
middeld per jaar 2.300 mensen door euthanasie
overlijden, minder dan twee procent van het tota
le aantal sterfgevallen. Verder had zij vierhonderd
gevallen van hulp hij zelfdoding en duizend zie
ken met levensbeëindiging zonder uitdrukkelijk
verzoek geteld. Bij dit laatste moet worden ge
dacht aan coma-patiënten, zwaar demente be
jaarden en anderen die hun wil niet meer ken
baar kunnen maken.
Slechts twee maanden had hel kabinet daarna
nodig om met een definitief voorstel te komen.
De Wet op de lijkbezorging, zoals zij officieel
heet, voorzag in een meldingsregeling waaraan
artsen die euthanasie plegen, moeten voldoen.
De strafbaarstelling werd niet opgeheven. „I let
CDA het principe, de PvdA de praktijk", zo om
schreef een ingewijde destijds het compromis.
Omstreden was het kabinetsvoorstel levensbeëin
diging op uitdrukkelijk verzoek en levensbeëindi
ging zonder verzoek in dezelfde regeling onder te
brengen. D66-kamerlid Kohnstamm sprak in dit
verband van „een hellend vlak" waarop het kabi
net zich had begeven.
De christen-democraten in de Senaat hadden
daar aanvankelijk ook grote moeite mee. maar
onder zware politieke druk van hun coalitiepart
ner en van de premier kozen zij uiteindelijk voor
het langste eind.
Twee jaar voor voormalige bankchef
Rotterdam De voormalige chef van de Verenigde Spaarbank in
het Rotterdamse Overschie heeft vanochtend twee jaar cel
[waarvan acht maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van
twee jaar) gekregen voor het stelen van driekwart miljoen gul-
et den en geknoei met paspoorten. De 35-jarige man werd dit
voorjaar in Thailand gearresteerd. Officier van justitie Oskam
had bij de Rotterdamse rechtbank 2,5 jaar gevangenisstraf ge-
ëist, waarvan tien maanden voorwaardelijk.
Hongerende asielzoekers duiken op
utrecht De zestien asielzoekers die vrijdag in hongerstaking
zijn gegaan in de Isabellakazerne in Den Bosch, zijn gisteren op
gedoken bij het asielzoekerscentrum in Eindhoven. Dat heeft de
j. politie van Den Bosch meegedeeld. De asielzoekers, uit onder
andere Iran en ex-Joegoslavië, verlieten maandagavond het op
vangcentrum in Den Bosch. Ze wilden andere huisvesting en be-
n tere voorzieningen. De asielzoekers worden verspreid over een
aantal andere asielzoekerscentra in Nederland. Ze hoeven in elk
geval niet terug naar Den Bosch.
rk
Negen jaar voor neerschieten agenten
Maastricht. Een 30-jarige Heerlenaar is gisteren door de recht
bank van Maastricht veroordeeld tot negen jaar cel voor twee
pogingen tot doodslag op twee Brunssumse politie-agenten. Te-
gen de man was dertien jaar en vier maanden geëist. De Heerle
naar reed in augustus zonder helm op zijn motor in Brunssum.
Toen de politie-agenten hem wilden aanhouden, trok de man
een pistool en schoot de agenten neer. De slachtoffers raakten
levensgevaarlijk gewond. Volgens de rechtbank zullen ze het
1 dramatische voorval fysiek en psychisch nooit meer te boven ko-
Een kamermeerderheid van
EDA en WD wil dat het huur-
vaardeforfait, de belasting voor
huiseigenaren, volgend jaar met
\,2 procent daalt tot 2,7 pro-
pent. Dat bleek gisteravond bij
le behandeling van het Belas
tingplan 1994 in de Tweede Ka
mer.
PvdA en D66 steunen voorals-
Tog het kabinet. Dat wil het
"orfait op 2,9 procent handha-
/en. De PvdA vindt daarentegen
dat de huren volgend jaar niet
met circa 5, maar met gemid-
deld 4,25 procent moeten stij-
I gen. Ook D66 denkt dat de hu-
V ren wel wat lager kunnen uitval-
dan het kabinet heeft aan-
gekondigd.
ag Het huurwaardeforfait en de
Ehuurstijgingen zijn enkele jaren
geleden aan elkaar gekoppeld,
d Stijgen de huren, dan moet ook
het forfait omhoog. Volgens
CDA en WD zijn de huren de
afgelopen jaren minder ver
hoogd dan was geraamd. Bo
vendien zijn woningen fors in
waarde gestegen. Huiseigena
ren zijn daardoor meer kwijt
aan huurwaardeforfait. Dat
forfait wordt namelijk berekend
over zestig procent van de vrije
verkoopwaarde van een huis.
Beide argumenten zijn voor
CDA en WD reden aan te drin
gen op een verlaging van het
huurwaardeforfait. Volgens de
WD moet het forfait zelfs met
0,7 procent omlaag, maar de li
beralen zullen een CDA-voor-
stel voor een vermindering met
0,2 procent steunen. Een derge
lijke verlaging zou de schatldst
130 miljoen kosten, aldus het
ministerie van financiën. Voor
de huiseigenaar betekent het
CDA-WD-plan vele tientjes
voordeel per jaar.
I
pTwee doden
door gladheid
Maij stapt niet
naar rechter over
vervuiling Maas
DEN HAAG ANP
Minister Maij (verkeer en water
staat) is niet van plan naar de
rechter te stappen over de ver
vuiling van de Maas vanuit Wal
lonië. Maar de minister heeft er
geen bezwaar tegen als gedu
peerden als het waterwinbedrijf
de Brabantse Biesbosch en de
gemeente Rotterdam, dat wel
doen. Die laatste heeft overi
gens een formele klacht bij de
onderzoeksrechter in Luik ge
deponeerd.
Als de Nederlandse staat een
juridische procedure tegen Wal
lonië aanspant, zal de Belgische
deelstaat de onderhandelingsta
fel onmiddellijk verlaten, zei
Maij gisteravond tijdens een
overleg in de Tweede Kamer.
Volgens haar zou een harde
aanpak getuigen van „domme
tactiek", die de bereidheid van
de Walen om een schonere
Maas te krijgen niet zal vergro
ten.
De regering van Wallonië
neemt volgende week voor het
eerst deel aan een internatio
naal overleg in Parijs over de
waterverdragen. WD en Groen-
Links vinden dat inmiddels is
gebleken dat praten alleen niet
helpt. De partijen willen dat
Maij de civiele rechter inscha
kelt, bij voorkeur tegen het be
drijf dat de vervuiling heeft ver
oorzaakt. D66 is bereid eerst het
overleg in Parijs af te wachten.
utrecht» anp
Ondergrondse aanleg van we
gen en spoorwegen wordt fi
nancieel aantrekkelijk. Op dit
moment is bovengrondse aan
leg van infrastructuur vrijwel al
tijd goedkoper.
Als echter niet alleen bouw
en exploitatiekosten maar ook
kosten van milieuschade en
verkeersopstoppingen worden
meegerekend, wordt het ver
schil in prijs tussen boven
grondse- en ondergrondse aan
leg aanzienlijk verkleind. Door
in stedelijke gebieden ook nog
rekening te houden met dubbel
grondgebruik, slaat de balans
veelal door in het voordeel van
ondergrondse aanleg.
Tot die conclusie komt de
stuurgroep 'Ondergrondse Ver
voersinfrastructuur' in een ad
vies aan minister Maij van ver
keer en waterstaat. Voorzitter H.
Schroten van de stuurgroep
overhandigde het eerste exem
plaar van het rapport 'Onder
gronds Overwegen' vanmorgen
aan de minister tijdens een con
gres in de Jaarbeurs. In de
stuurgroep zitten deskundigen
van overheid, bedrijfsleven en
onderzoeksinstituten.
De stuurgroep vindt dat de
extra risico's van tunnelbouw
worden overschat. In Nederland
is echter nog onvoldoende be
kend over de effecten van het
boren in slappe grond. De rege
ring wordt dan ook geadviseerd
zo snel mogelijk te starten met
proefprojecten om ervaring op
te doen met geboorde tunnels.
Minister Maij besloot onlangs
bij de aanleg van de Hei-
nenoordtunnel en de Botlek
tunnel alvast ervaring op te
doen met een geboorde tunnel.
Amsterdam De mensen stonden gisteren in
Amsterdam in de rij om te beleggen in wind
energie. Op een transformatorhuisje (foto)
was een intekenblad geplakt, waarop aspi
rant-deelnemers hun handtekening konden
zetten. De Triodosbank, die werkt volgens de
antroposofische principes van Rudolf Steiner,
zegt dat voor een forse uitbreiding van de
opwekking van windenergie dringend be
hoefte is aan risiscodragend kapitaal. De
bank stelt dat de komende vijf jaar 250 mil
joen nodig is voor projecten. Voor 100 gul
den per aandeel kunnen particulieren mee
doen in de ontwikkeling van nieuwe molen
parken. Het aandeel van schone energie in
het totaal in Nederland is nu 0,8 procent. De
rijksoverheid wil dit rond de eeuwwissseling
op 8 procent hebben. De bank is op dit mo
ment rechtstreeks betrokken bij projecten
voor 60 miljoen gulden, goed voor 26 mega
watt vermogen, een kwart van het huidige
windvermogen in Nederland. De grote par
ken bij Lelystad en bij de Oosterschelde-ke-
ring zijn met hulp van de bank tot stand ge
komen. De ontwikkelingen van de laatste ja
ren hebben windenergie geleidelijk financieel
aantrekkelijk gemaakt. Triodos meent dat
een gemiddeld rendement van 7 procent op
belegging in windmolens in de komende vijf
tien jaar haalbaar is. De eerste paar jaar zal
het percentage echter niet veel hoger komen
dan drie.
foto anp frans vanderlinde
driebergen. anp
De ijzel heeft Nederland giste-
ren flink parten gespeeld. In to
taal eiste het winterweer twee
doden en diverse gewonden als
gevolg van valpartijen. Hoewel
het weer vandaag duidelijk be
ter was, zorgden gladheid en
"lichte sneeuwval vanmorgen
toch nog voor meer dan 100 ki-
lometer file. Dit ondanks dat de
afgelopen nacht met
sneeuwschuivers en strooiau-
to's de belangrijke doorgaande
routes waren schoongemaakt.
De ijzige kou van gisteren
heeft november 1993 overigens
een record opgeleverd. Novem
ber telt maar liefst vijf ijsdagen,
•- dagen waarop het de gehele dag
er vriest. Dat is de eerste keer deze
eeuw. Volgens het KNMI in De
- Bilt komen ijsdagen in de
slachtmaand toch al zelden
voor.
'i- De dodelijke ongevallen von
den plaats in Rotterdam en Den
Haag. In Rotterdam kwam een
automobilist om het leven na-
dat zijn wagen na een glijpartij
te water raakte. In Den Haag
kwam een 78-jarige man zo on-
gelukkig ten val, dat hij ter plek
ke aan zijn verwondingen over
leed. De man was uitgegleden
en tegen het trottoir gesmakt.
it
n
Het verkeer had gisteravond veel last van de ijzel. Deze foto werd genomen ter hoogte van het viaduct bij Vianen. foto anp arthur bastiaanse
Hrr Windfonds
