Vertrouwen in aanpak Van Luyn
Kerk Samenleving
'Van Luyn stond vermoedelijk
niet op voorkeurslijst bisdom'
'Levende ketting' opent Stiltecentrum
MAANDAG 29 NOVEMBER 1993
BINNENLAND KORT
Acht Mei-manifestatie
De Acht Mei Beweging houdt
volgend jaar haar manifesta
tie in Zwolle. De bijeenkomst
wordt op zaterdag 7 mei ge
houden. Het thema wordt
binnenkort vastgesteld. Dit
heeft de participantenverga
dering afgelopen zaterdag in
Amsterdam besloten. Zwolle
ligt in het aartsbisdom
Utrecht. Kardinaal Simonis
kan dan ook een uitnodiging
tegemoet zien. Tot dusver
hebben de bisschoppen ge
weigerd een manifestatie te
bezoeken. Wellicht komt
hierin verandering door de
gewijzigde sfeer in de Neder
landse RK Kerk als gevolg
van de benoeming van de
bisschoppen Wiertz en Van
Luyn in Roermond en Rot
terdam. De Acht Mei Bewe
ging heeft gematigd positief
op beide benoemingen gere
ageerd.
'Moraal móét' (1)
'Hoe leren wij over morele
smaak weer met elkaar te
twisten?'. Deze vraag legde
de theoloog dr. F. de Lange,
hoogleraar te Kampen en do
cent te Groningen, afgelopen
zaterdag voor aan het jaarbe-
raad van het MCKS
(Multidisciplinair Centrum
voor Kerk en Samenleving),
dat onder het motto 'Moet
moraal weer?' in Driebergen
werd gehouden. Ja, moraal
moet weer, onderstreepten
de ruim tachtig deelnemers.
Maar wat echt móét, is het
debat over moraal. Wie zoals
minister Hirsch Ballin de ker
ken vraagt weer mee te spre
ken over normen en waar
den, moet geen kant en klaar
moreel bouwwerk verwach
ten. De kerken hebben geen
boodschap meer in dezen,
geen algemeen geldende reli
gieuze wetsethiek. Wel kun
nen de kerken het gesprek
over normen en waarden or
ganiseren en stimuleren.
'Moraal móét' (2)
Kerken en andere organisa
ties zullen dat ook moeten
doen. In de postmoderne sa
menleving is 'de' moraal ver
splinterd en sterk subjectief
geworden. Op zich een ge
zonde ontwikkeling, aldus
het MCKS-beraad, want dit
leidde tot bevrijding van
rechtzinnigheid, onverzoen
lijkheid en fanatisme en tot
individuele ontplooiing.
Maar nu blijkt dat het milieu,
de medische technologie en
de situatie van etnische min
derheden, maar ook de oor
log in Bosnië dringend om
gezamenlijke morele keuzen
vragen. Nodig is, zo vonden
de deelnemers, het publieke
debat en de bewustwording
van eigen keuzen. Nodig is
een 'communicatieve om
gang met moraal' en de er
kenning dat de kerken daarin
een functie hebben. Daartoe
hebben de kerken ook wat in
huis. Velen hechten aan de
bijbel als belangrijk ijkpunt
voor de zoektocht naar nor
men en waarden.
Vrouwensynode
De eerste Europese vrou
wensynode wordt in 1996 in
Oostenrijk gehouden. Dit
heeft een voorbereidingscon
ferentie met vrouwen uit ne
gen landen dit weekeinde in
Driebergen besloten. Neder
land stond ook kandidaat. De
keuze viel op Oostenrijk we
gens de centrale ligging in
Europa. In Nederland wordt
het stichtingsbestuur geves
tigd, terwijl hier ook de pro-
jektmedewerkster komt te
werken. Verder is afgespro
ken dat Nederlandse vrou
wen zowel de functie van
voorzitster als penningmees
ter zullen krijgen. De voorbe
reidingsbijeenkomsten zul
len op Kerk en Wereld in
Driebergen worden gehou
den.
Pastores in Leidse regio kunnen zich goed vinden in prioriteiten van nieuwe bisschop
Pater A.H. van Luyn mag dan binnen het bisdom Rotter
dam nauwelijks bekend zijn, de knelpunten waaraan de
nieuwe bisschop in zijn werk prioriteit wil geven vinden
in de Leidse regio veel weerklank. „Het tekort aan pasto
res dat Van Luyn als één van de belangrijkste problemen
noemt, speelt in dit gebied wel heel nadrukkelijk", zegt
pastoor J.G.J. Straathof van Lisse, voorzitter van de de
kensvergadering van het bisdom. De kerkverlating door
jongeren noemde Van Luyn als tweede knelpunt waar
aan hij veel aandacht wil schenken. Zelf voegt Straathof
daaraan toe dat hij hoopt dat de nieuwe bisschop ook de
oecumene, de toenadering tot andere kerkgenootschap
pen, een impuls kan geven. „Ons bisdom blinkt daar mo
menteel niet in uit", meent de deken van de bollenstreek.
LEIDEN/REGIO* DICK V
De vele contacten die pater Van
Luyn in Rome heeft, stellen
hem volgens Straathof in staat
de genoemde knelpunten 'bin
nen het grote geheel van de we
reldkerk' aan de orde te stellen.
De deken doelt daarmee met
name op het tekort aan pasto
res. „Dat hangt nauw samen
met de eisen die aan het pries
terschap worden gesteld. Vooral
de celibaatsgelofte is niet ge
wild." Van de vorige bisschop
R.Ph. Bar was bekend dat hij de
verplichting tot het celibaat ter
discussie wilde stellen, onder
meer door 'gehuwde, rijpere
mannen' tot het priesterschap
toe te laten. Hoe Van Luyn
daarover denkt, is Straathof niet
bekend.
De grote prioriteit die de
nieuwe bisschop van Rotterdam
wil geven aan het werk onder
jongeren, hangt nauw samen
met de beginselen van de orde
hij lid is. De Congrega
tie der Salesianen, gesticht door
Don Bosco, draagt dit werk van
oudsher een warm hart toe.
Dat Van Luyn ook van grote
betekenis kan zijn voor de oe
cumene, leidt Straathof af aan
zijn lidmaatschap van de lande
lijke oecumenische raad. De pa
ter zat namens de Rooms-Ka-
tholieke Kerk in het modera-
men (bestuur) van de Raad van
Kerken. Binnen het bisdom ligt
hier voor de nieuwe bisschop
een taak. „De oecumenische
raad van Zuid-Holland is niet
sterk", meent deken Straathof.
Vertrouwen
Van Luyn wordt gezien als de
grote stimulator achter het rap
port dat de Nederlandse bis
schoppen begin dit jaar tijdens
hun vijfjaarlijkse bezoek aan
Rome presenteerden. Daarin
wordt onderstreept dat evange
lisatie alleen kan plaatshebben
in een klimaat van dialoog en
vertrouwen. „Bisschop Bar
kwam daar destijds heel be
moedigd vandaan", herinnert
Straathof zich. „Hij was ervan
overtuigd dat men in Rome be
er in de Neder
landse kerkprovincie leeft."
Dat lijkt zich bij de twee re
cente bisschopsbenoemingen
in Roermond en Rotterdam te
hebben vertaald. „Voor zover je
van een bepaalde lijn kunt spre
ken, is het duidelijk dat er meer
dan vroeger gekeken is naar wat
er bij de plaatselijke kerken aan
verlangens en verwachtingen
leeft." Zowel Wiertz als Van
Luyn staan bekend als mensen
die de dialoog willen aangaan.
Straathof noemt dat van enorm
belang. „In de parochies wordt
door heel veel vrijwilligers hard
gewerkt. Als die mensen niet
het gevoel hebben dat er naar
hen wordt geluisterd, loopt de
kerk veel schade op."
Dat de nieuwe bisschop geen
ervaring heeft met het
'basispastoraat' - dat wil zeggen
dat hij nooit als pastoor in een
parochie heeft gewerkt - be
schouwt de deken wel als een
nadeel. „Bar had dat ook niet en
het heeft geruime tijd geduurd
voordat hij goed aanvoelde
waar de mooie dingen en waar
de problemen in dit werk lig
gen. Maar aan de andere kant
moet je toegeven dat het Bar
wel is gelukt om zich deze ma
terie heel goed eigen te maken.
Wat dat betreft zijn we nu niet
meer geneigd om te zeggen dat
de keuze voor Van Luyn om die
reden geen goede benoeming
zou zijn. Hij is van harte wel
kom."
LEIDEN. DICK V
Op het lijstje van mogelijke bisschop-kandida
ten dat het bisdom Rotterdam heeft ingediend,
kwam de naam van de uiteindelijke keus Van
Luyn niet voor. Dat leidt de voorzitter van de fe
deratie van verenigingen van pastoraal werken
den, de Leidse priester H. van Breukelen, af uit
de voorkeur die er hier bestond voor 'iemand
uit het bisdom Rotterdam'.
Waar de Limburgers met bisschop Wiertz op
dat punt wel aan hun trekken kwamen, krijgen
de Zuidhollanders iemand uit Groningen. „Dat
heeft zijn nadelen", meent Van Breukelen. „Het
is natuurlijk nooit goed als er op autoritaire wij
ze zomaar iemand wordt gedropt. We zijn toch
al zo'n hiërarchische kerk, het zou goed zijn ge
weest als men iemand uit het volk zelf had ge
nomen."
Dat neemt overigens niet weg dat het bisdom
Rotterdam een veel slechtere bisschop had kun
nen krijgen. „Ik ken Van Luyn niet persoonlijk",
zegt Van Breukelen, „maar hij staat bekend als
een hele evenwichtige man. In zekere zin zou je
met de keuze voor achtereenvolgens Wiertz en
Van Luyn kunnen zeggen dat Rome is afgestapt
van de benoeming van conservatieve en reac
tionaire mensen. Men komt er overigens wel
laat achter dat dat in feite een regelrechte zelf
moordpoging voor de Rooms-Katholieke Kerk is
geweest."
Als Van Breukelen voor de benoeming van
Van Luyn een cijfer zou moeten geven, kiest hij
voor een ruime voldoende. Een zeven? „Ja, zo
iets."
Vreeburg: 'Nieuwe bisschop
zal de lijn van Rome volgen'
LEIDEN. DICKV
Als bisschop van Rotterdam zal
Van Luyn zeer trouw zijn aan
het kerkelijk leergezag. Die ver
wachting koestert pastoor
A.M.E.Th. Vreeburg van de be
houdende Lodewijkparochie in
Leiden. „Voor zover ik van zijn
functioneren tot nog toe op de
hoogte ben zal hij de Romeinse
lijn volgen, zoals je trouwens
van een bisschop mag verwach
ten."
Pastoor Vreeburg spreekt van
een 'goede benoeming'. „Per
soonlijk ken ik Van Luyn niet,
maar ik heb wel begrepen dat
kardinaal Simonis zeer op hem
is gesteld. En als de bisschop
pen er blij mee zijn, zijn wij er
ook blij mee." Dat de nieuwe
bisschop het bisdom nauwelijks
kent, vindt Vreeburg geen na
deel. „Hij zal daarom in staat
zijn de zaken zonder vooroor
delen aan te pakken."
Naast zijn instemming met
de prioriteiten die de nieuwe
bisschop in zijn werk stelt,
spreekt de Leidse pastoor ook
de hoop uit dat Van Luyn 'wat
meer orde schept in de liturgie'.
„Nu is er sprake van een zekere
wildgroei. Een duidelijke richt
lijn van het bisdom zal de een
heid onder de gelovigen bevor
deren."
Ik trek mij terug en w;
Dit is detAdie niet sfrloren gaat:
cdre minui
ft zet zich in toekomst
wachten
lk ben een'" bUk
I dqnr t <>h
leiden» Bezoekers van de 'open dag' van de dienst Geestelijke Verzorging van het Academisch Ziekenhuis Leiden vormden gisteren een opmer
kelijke schakel bij de officiële ingebruikname van achtereenvolgens de kerkruimte, het Stiltecentrum, de Gebedsruimte voor Islamieten en de
burelen van de dienst. Na de zondagse viering in patio O en enkele toespraken werd een 'levende ketting' gevormd langs de vier locaties.
'Gaandeweg de toekomst in' was de naam die aan deze 'markeringsmomenten' met muziek en beweging was gegeven. De open dag werd af
gesloten met een broodmaaltijd en een lunchconcert door de muziekgroep 'Moshine el Haddade'. foto loek zuijderduin
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERV. KERK
Beroepen: te Harkema: J.W Slok te
Zuidland.
Aangenomen: naar Parrega-Hieslum
en Tjerkwerd-Dedgum: J. Henzen,
kandidaat te Leiderdorp; naarOuden-
hoorn(part-time) mevr. L.J. Ver-
schoor-Schuijer, kandidaat te Gouda.
GEREFORMEERDE KERKEN
Benoemd: tot pastoraal assistent te
Noordwolde (part-time): W. Vlaande
ren, wonende te Nunspeet, die deze
benoeming heeft aangenomen; tot
pastoraal assistent te Schiedam
(part-time): A F. Ruijl, pastoraal
e Rotterdam-Pendrecht die
deze benoeming heeft aangenomen.
Beroepen: te Duiven: V. Top, kand.
aldaar die dit beroep heeft aangeno-
Beroepbaarstelling: Dhr. V. Top,
kand. te Duiven.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Leerdam: M. Mondria te
Waardenburg.
Feministische
theologe stapt
uit het ambt
De feministische theologe Jutta
Voss uit Stuttgart heeft haar
ambt neergelegd. De 51-jarige
Voss is sinds een jaar verwik
keld in een leertuchr-procedure,
die de Evangelische Kerk van
Württemberg tegen haar heeft
aangespannen. De theologe, die
in 1990 al met buitengewoon
verlof is gestuurd, zei dat er
niets anders op zat dan 'vrijwil
lig' op te stappen. Het theolo-,
gisch klimaat in Wiirtemberg is
danig verziekt en de verhouding
tot de kerkelijke leiding ver
stoord.
COLOFON
^T,XS8ErJ£W5.
Arnold (Jdj).J Kiel (ad,).
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels. Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN R D Paauw, tel. dag 9 30-
11 30uur071-356215, of per post
ADVERTENTIES
a-vrij. van 08.30-17.00 ui
Fax 02521-19610
(Automatische incasso)
KLACHTEN BEZORGING
ma t/m vrij 18 00-19.30 ui
zat 10 00-12.00 uur
82.85
119,50
321,65
28,75
HET WEER
Bres in koudegebied
Opnieuw werd ons land onthaald
op een winters novemberweekein-
de. Zowel op zaterdag als op zon
dag bleef de temperatuur vrijwel
overal onder het vriespunt. Het
sombere, grijze winterse beeld
maakte geleidelijk ruimte voor wat
bredere opklaringen met als gevolg
dat het in de afgelopen nacht op
diverse plaatsen weer matig kon
vriezen. Vandaag kan het opnieuw
een ijsdag worden met een maxi
mum beneden nul graden. Daar
mee is het totaal aantal van deze
winter al op vijf ijsdagen gekomen.
Deze novembermaand zal moeite
loos de boeken in gaan als één van
de koudste van deze eeuw.
Maar december lijkt met van
zins de novemberstunt te gaan pro
longeren. Al een paar dagen verza
melen warme massa's oceaanlucht
moed om een doorbraak te gaan
forceren. De ervaring leert dat een
eerste dooifront baanbrekend werk
moet verrichten, waardoor de op
mars van zachtere lucht moeizaam
verloopt. De warme lucht glijdt in
eerste instantie over de koude
lucht heen; aan de grond kan de j
vorstlucht zich het langst handhal
Een dergelijke situatie doet zich I
morgen voor, waarbij verschillend
neerslagvarianten mogelijk zijn.
Denkbaar is dat het enige tijd ga«j|
regenen, waarbij de neerslag doo»
de koude laag valt en aanleiding
geeft tot ijzelvorming op de grond
Als de koude laag dik genoeg is, 1
valt er mogelijk sneeuw, die over-|j
gaat in regen, zodra de
lucht ook aan de grond doordrmgjj
Het front dat de eerste bres in heli
koudegebied heeft geslagen, korrt
woensdag uitgeblust boven Duits
land aan. De wind zwakt af en de
binnengestroomde dooilucht koe
boven de nog bevroren grond wee
wat af. Er is dan meteen weer kar
op mistvorming en gladheid. Don
derdag krijgt het dooifront verster
king door een verse oceaandeprei
sie bij IJsland. Pas dan breken re
gen en toenemende zuidwesten
wind definitief het winterse verze
Overdag wordt het al 5 tot 8 gra
den, terwijl ook de vorst in de
nacht verdwijnt.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag in Engeland en
oost-Schotland nog droog
en opklaringen, elders be
wolkt en regen. Veel wind.
Morgen afnemende wind,
half tot
regen of een bui, in Ier
land mogelijk met hagel
Vandaag middagtempera
tuur tussen 5 graden
Engeland en 12 in zuid-
lerland, morgen maxima
België en Luxemburg:
Vandaag droog en afwisse-
Morgen overwegend be
wolkt en van het westen
uit regen of ijzel, mogelijk
ook sneeuw. Middagtem-
ten van België temperaturen enkele gra-
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag wolkenvelden en ten westen
van Parijs in de loop van de dag regen,
mogelijk ook hier en daar ijzel. Morgen
breidt de neerslag zich verder naar het
oosten uit. Vandaag maximumtempera-
lets boven het vriespunt bij Parijs tot 10
graden bij Brest. Morgen vooral in het
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Vrij veel bewolking en nu en dan
regen. Aan de Costa's in het zuiden en
zuidoosten af en toe zon en waarschijn
lijk droog. Middagtemperatuur aan de
Costa's variërend van 18 graden bij Bar
celona tot circa 22 bij Malaga. Elders
maxima vandaag 15, aan de Golf van
Biskaje door föhn plaatselijk 20 graden.
Morgen liggen de middagtemperaturen
rond 13 graden. Canarische Eilanden:
Droog weer en vooral aan de zuidstran-
den zonnige perioden. Maxima oplo
pend naar ongeveer 25 graden.
Marokko en Tunesië:
Marokkaanse westkust: Droog en over
wegend zonnig. Bij Tanger ook enkele
wolkenvelden en morgen later op de dag
kans op wat regen. Middagtemperatuur
aan zee ongeveer-20 graden, vandaag
bij aflandige wind plaatselijk 25 graden
Tunesië: vandaag in het noorden nog
kans op een bui, verder droog en perio
den met zon. Vandaag maxima rond 19,
morgen ongeveer 22 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag plaatselijk mist, verder perio
den met zon en droog, maar aan de At
lantische kust toenemende bewolking,
mogelijk gevolgd door regen. Morgen
overal half tot zwaar bewolkt en nu en
dan regen. Het wordt geleidelijk aan
zachter, morgen liggen de maxima op
het Centraal Massief rond 10, elders
rond 14 graden.
Mallorca en Ibiza:
Wolkenvelden, ook af en toe wat zon.
Morgen in de loop van de dag kans op
regen Middagtemperatuur wat oplo
pend tot tegen de 20 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Hier en daar wat zon, maar op öe
meeste plaatsen tamelijk veel wolken
velden en af en toe regen. Morgen is het
in het zuiden tijdelijk droog en wat zon
niger. Maxima van 8 graden in de Po-
vlakte tot 18 op Sicilië. Corsica, Sardi
nië: Vrijwel overal droog en perioden
met zon. Maximumtemperatuur onge
veer 16 graden.
Turkije en Cyprus:
Vandaag aan de Turkse zuidkust ten
oosten van Antalya en op Cyprus droog
en perioden met zon. Ten westen van
Antalya en aan de Turkse westkust pe
rioden met regen. Morgen overal meest
bewolkt en nu en dan regen. Maxima
van circa 8 graden rond de Dardanellen
tot iets onder de 20 graden aan het oos
telijk deel van de Turkse zuidkust en op
Duitsland:
Wolkenvelden. Vandaag voornamelijk in
het zuiden en oosten af en toe sneeuw.
Morgen in de loop van de dag in het
westen en zuidwesten toenemende kans
op ijzel. Vandaag lichte, in het zuiden
mogelijk matige vorst, morgen tempera
tuur oplopend tot om het vriespunt.
Zwitserland:
Vandaag wolkenvelden en plaatselijk
sneeuw, temperatuur op 2000 meter
hoogte tijdelijk dalend tot min 7 graden
Morgen eerst enkele opklaringen, later
meer bewolking en kans op regen, mo
gelijk voorafgegaan door ijzel. De
sneeuwgrens loopt op naar ongeveer
1300 meter.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
WEERRAPPORTEN
DINSDAG 30 NOVEMBER 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 08.24 Zon onder
Maan op 17.35 Maanonder09.
Waterstanden Katwijk
Hoog water 03.39 15.50
Laag water 11.38
Weerrapporten 28
Amsterdam
De Bilt
Deelen
zzw 8 16 11
Casablanca i
Johannesburg c
BOES
