Neerlandici
niet lang
zonder werk
Den Haag: één meldkamer voor
politie, ambulance en brandweer
Huisartsen met draagbare computer op stapi
Hulpverlener wordt soms snel neo-koloniaal
Randstad
Onderzoekscentrum ape
pas in 1997 zelfstandig
EWR laat wanbetalers
niet in de kou zitten
Meisjes lopen lang
rond met problems
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1993
A spierdijk. 071-356439, plv.-chef meindert van der kaaij. 071-3
Academici die Nederlands hebben gestudeerd aan de
Rijksuniversiteit Leiden vinden snel een baan. Na het
doctoraalexamen vindt 66 procent binnen een half jaar
betaald werk. Bovendien krijgen steeds meer neerlandici
een betrekking buiten het onderwijs. Na 1986 ging nog
slechts 37 procent van de afgestudeerden voor de klas
staan, vóór 1986 was dat aantal bijna twee keer zo hoog,
86 procent koos toen voor een baan in het onderwijs.
Pro Primates in Leiden deels tevreden r
LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
Dat blijkt uit een onderzoek van
de Vakgroep Nederlandse Taai
en Letterkunde van de Rijksuni
versiteit Leiden, getiteld 'Nut en
nadeel van de neerlandicus op
de arbeidsmarkt'. De vakgroep
onderzocht de arbeidsmarktpo
sitie van de oud-studenten die
hun bul haalden in de jaren
1945-1992. Doel van het onder
zoek is de verbetering van stu
dievoorlichting aan de huidige
studenten Nederlands.
Veel neerlandici vinden te
genwoordig emplooi als journa
list, redacteur of voorlichter. De
werkloosheid onder degenen
met de specialisatie 'taalbeheer
sing' is het laagst en bedraagt
slechts 4 procent.
Vooral persoonlijkheid en al
gemene vaardigheden zoals
analyseren en rapporteren zijn
belangrijk om aan een baan te
komen. Maar ook werkervaring
als een stage of een bijbaan tij
dens de studie zijn pluspunten.
Van de ruim 1100 door de
vakgroep benaderde neerlandici
vulden 760 een enquêteformu
lier in met vragen over hun stu
die en loopbaanontwikkelling.
Het rapport wordt op 3 decem
ber officieel aangeboden aan
Tweede-Kamerlid en onderwijs-
specialist Aad Nuis. Aansluitend
is er een discussie over de posi
tie van afgestudeerde neerlandi
ci onder leiding van Frits van
Oostrom, hoogleraar oudere
Nederlandse Letterkunde. De
presentatie en het forum wor
den gehouden in het Centraal
Faciliteitengebouw, Clevering-
plaats 1 in Leiden. Aanvang:
Het primatencentrum moet een plaats krijgen in een Europees netwerk van instituten die gebruik maken van apen.
Een verzelfstandiging van het
Primatencentrum van TNO, dat
onder meer gebruik maakt van
apen bij wetenschappelijk on
derzoek, is op zijn vroegst per 1
januari 1997 haalbaar. Het aan
vankelijke voornemen om het
centrum al op 1 januari van het
komende jaar een zelfstandige
status te geven, blijkt niet mo
gelijk. Dit zei staatssecretaris
Cohen van wetenschapsbeleid
gisteren tijdens een vergadering
van de Tweede Kamer.
Directeur Ignaas Spruit van
de stichting Pro Primates, de
vakbond voor apen, te Leiden
betreurt het uitstel. Anderzijds
is hij wel tevreden over de toe
zegging van Cohen op korte ter
mijn een klankbordgroep in te
stellen, die zich moet buigen
over de ethische kanten van het
gebruiken van apen bij onder
zoek. Over de invulling van de
klankbordfunctie volgt nog na
der beraad.
Na jaren praten blijkt TNO
bereid mee te werken aanl
verzelfstandiging van hetjji
matencentrum, dat zich i
op het in voorraad houdep
op de fok van chimpanseóf
rhesusapen. De nieuwe irje
ling dient echter een plaaD
krijgen in een Europees nettt
van instituten, die gebruikt
ken van apen. Verkennend^
sprekken met EG-function\
sen hebben opgeleverd, djli
Europese Gemeenschap bjl
is aan een dergelijke opzetf
te werken. In het voorkom) I
geval zou de EG evenals hefl<
4.5 miljoen gulden aan de ij"
we instelling bijdragen. Bi:
naast dient het instituut p
eens 4,5 miljoen gulden ten
werven uit particuliere Ie
drachten. U
Cohen zei gisteren iiM
Tweede Kamer in beginseh
reid te zijn het bestaande tü
bij het Primatencentrum I
8,4 miljoen gulden af te delj'
Overleg daarover met hetP'
nisterie van WVC is gaandejr
DEN HAAG «ANP
De alarmcentrales van brandweer, politie
en ambulancevervoer in de Haagse regio
(900.000 inwoners) zitten per 1 april vol
gend jaar in één meldkamer op het hoofd
bureau van politie in Den Haag. In 1996
moeten ze als één dienst werken. Het is
daarmee de eerste centrale meldkamer voor
drie hulpdiensten in de Randstad.
Doel van de samenvoeging is kwaliteits
verbetering. Door de alarmcentrales bij el
kaar te zetten en te integreren denkt men
sneller in te kunnen spelen op noodsitua
ties en beter en directer te coördineren.
De brandweercommandant van Delft, R.
de Bruin, is leider van het projectteam:
„Soms zijn we niet zo blij met de werkwijze
van nu. Bij de melding van een ongeluk bij
voorbeeld, is waarschijnlijk eerst de politie
ter plekke. Die ziet dat er iemand gewond is
en haalt de ambulance er bij. Als het slacht
offer dan beklemd blijkt, wordt de brand
weer ingeschakeld. In de centrale meldka
mer kun je al tijdwinst boeken."
In Assen werkt een dergelijke meldkamer
al en daar zijn volgens een woordvoerder de
ervaringen positief. Volgens De Bruin is be
halve tijdwinst ook een voordeel dat brand
weer, politie en ambulancedienst over el-
kaars gegevens kunnen gaan beschikken.
Op de langere termijn hoopt hij op kosten
besparing omdat er uiteindelijk minder
op de meldkamer nodig zijn.
Andere mensen staan sceptisch tegen
over het project, omdat ervan uit wordt ge
gaan dat personeel van de meldkamer spe
cialistische kermis heeft over brandweer-,
ambulance- en politiezaken. Een zekere
'know-how' zal bewaard blijven, aldus De
Bruin, zoals de kennis van de brandweer
wat te doen bij rampen.
Er is gekozen voor een gefaseerde invoe
ring. Eerst gaan brandweer- en ambulance
centralisten, vanaf april volgend jaar, el-
kaars werk leren. Daarna komt de 'politie er
bij, zodat er uiteindelijk centralisten zijn die
op elke hulpoproep via 06-11 kunnen rea
geren met inschakelen van politie, brand
weer en ambulance. In 1996 moet er
vanachter één meidtafel worden gewerkt.
Academische ziekenhuizen
opstand tegen bezuinigingen
eniging dat de academisch®
kenhuizen 'een onevenjn
grote korting opgelegd kifr
in relatie tot de werkelijke it
tenontwikkelingen in de jl
1990-1992'. p
De vereniging noemt dek
ting op de budgetten vait
academische ziekenhuizen
venredig groot. Zij dringt bts
mons aan op het terugdrijf
van de korting tot een bör
van 20 miljoen gulden. AR
aanvankelijk door Simons cj>
legde bezuiniging doom
kunnen de academische zial
huizen verwachtingen ov«
topklinische zorg en de oije
wijs- en onderzoeksfunctiel
langer garanderen, zo laaf
vereniging Simons weten. |r
De Vereniging Academische
Ziekenhuizen heeft in een brief
aan staatssecretaris Simons van
volksgezondheid heftig gepro
testeerd tegen een opgelegde
bezuinigingsmaatregel van 73
miljoen gulden. Volgens Simons
hebben de ziekenhuizen dit be
drag te veel uitgegeven. Na het
maken van een rekensom con
cluderen de academische zie
kenhuizen echter het budget
met 'slechts' 24 miljoen te heb
ben overschreden.
Simons beschikte niet over de
juiste cijfers, schrijft voorzitter
professor dr. N. Urbanus van de
vereniging. Aan de hand van de
eigen cijfers concludeert de ver-
Medische gegevens patiënten altijd bij de hand
S. Noorlander benoemd tot ridder
Bouwer S. Noorlander is gisteren benoemd tot ridder in de Orde
van Oranje Nassau. Burgemeester A. Meerburg van Alkemade reik
te hem de bijbehorende versierselen uit in Kasteel Oud Wassenaar.
Dat gebeurde tijdens een feestelijke bijeenkomst ter gelegenheid
van zijn 40-jarig dienstverband bij het gelijknamige bouwbedrijf in
Leiderdorp. Onder zijn leiding bouwde Noorlander BV, met ruim
140 personen in vaste dienst, vorig jaar nog 700 woningen. De ver
wachting is dat dit aantal de komende jaren verder toeneemt.
een afbetalingsregeling te tref
fen. Afsluiten doen we niet snel.
Het is ook geen oplossing, je
voorkomt er alleen maar mee
dat de achterstand verder op
loopt. Wanneer de EWR er niet
in slaagt een goede regeling te
treffen met een wanbetaler, kan
het zo zijn dat we niet tot afslui
ting overgaan omdat het heel
erg koud is. In de afgelopen
weelc zijn er door ons, bij mijn
weten, geen afsluitingen ge
daan", aldus Oosthout.
Anders is het in Rotterdam
waar het Leger des Heils deze
week verscheidene mensen on
derdak gaf, die hun koude huis
ontvlucht waren. Ze konden
niet meer stoken omdat het
Rotterdamse energiebedrijf de
gaskraan had dichtgedraaid.
De Energie- en Watervoorzie
ning Rijnland (EWR) heeft in
deze koude periode op nog
geen enkel adres gas en elektri
citeit afgesloten. Volgens direc
tiesecretaris Oosthout heeft dat
overigens niet direct iets te ma
ken met de vrieskou hoewel
vorst wél een reden kan zijn om
af te zien van het afsluiten bij
wanbetalers.
„We kijken bij grote beta
lingsachterstanden altijd naar
het individuele geval", zegt
Oosthout. „Afsluiten doen we
niet zó maar van de ene op de
andere dag. We proberen door
gesprekken met zo'n persoon
en eventueel met de sociale
dienst een oplossing te vinden
in de vorm van bijvoorbeeld
Huisartsen uit de regio kunnen
binnenkort met de computer op
huisbezoek. Het bedrijf Phar-
maPartners, dat al een compu
tersysteem levert aan huisartsen
en apothekers in de regio, pre
senteerde gistermiddag een
draagbare schootcomputer die
via een zender in verbinding
staat met een centrale database.
Via dit apparaat kunnen huis
artsen medische gegevens op
vragen van patiënten die ze be
handelen. Het grote voordeel is
dat tijdens bij voorbeeld waar
nemingen en visites dokters
toch de medische gegevens van
de patiënt hebben. Nederland is
het eerste land ter wereld waar
dit systeem wordt ingevoerd.
Sinds enkele jaren staan in
huisartsenpraktijken en bij apo
thekers in Noordwijk, Sassen-
heim, Bodegraven en Wasse
naar computers. Deze pc's zijn
aangesloten op een centrale
computer. In deze zogenoemde
database zijn alle gegevens van
de patiënt opgeslagen, inclusief
informatie over het medicijnge
bruik. In de huisartsenpraktij
ken krijgen de patiënten ook
geen recept meer mee. Dat
wordt via de computer direct
naar de apotheek gezonden.
Het systeem heeft grote voor
delen. Zo waarschuwt het auto
matisch als er medicijnen wor
den voorgeschreven die niet sa
mengaan met geneesmiddelen
die al worden gebruikt. Het is
zelfs mogelijk de computer het
juiste geneesmiddel te laten se
lecteren nadat de arts de dia
Hans van de Meeberg van PharmaPartners: „De computer is beter beveiligd dan de kaartenbak in de praktijk."
gnose heeft gesteld. Door ver- derd mensen overlijden daar-
keerd medicijngebruik belan- aan." In het systeem is ook een
den jaarlijks 10.000 mensen in geneesmiddelencyclopedie op-
het ziekenhuis, aldus Hans van genomen. Onderdeel daarvan
de Meeberg, verantwoordelijk zijn bijsluiters voor geneesmid-
voor de verkoop van dit systeem delen, die begrijpelijk zijn ge-
bij PharmaPartners. „Zeshon- schreven.
Huisartsen kunnen nu'ook de
mobiele computer aanschaffen.
PharmaPartners verwacht dat
de eerste huisartsen in de regio
begin volgend jaar met een der
gelijk apparaat op huisbezoek
gaan. „Want daar ligt het grote
FOTO UNITED PHOTO'S DE BOER
voordeel. Je kunt bij een huis
bezoek alle gegevens van de pa
tiënten oproepen. Dat is handig
voor de eigen patiënten, maar
nog veel handiger tijdens waar
nemingen", aldus Haarlemmer
Paul de Lugt, die bij het Rotter
damse bedrijf verantwoord
is voor de marketing. pi
Bij de mobiele computet
een modem, dat de verb int!
met de centrale databank
stand brengt. „De schoot^
puter is beveiligd met c
smartcard, waarop toegang
des staan. Daarna moet dèl
zijn pincode intoetsen end
dan komt hij in het systff
Daarna volgen nog enkelen
veiligingsniveaus. Uiteindejri
elk systeem te kraken, mack
denken dat de beveiliging |c
maal is. Als je het systeerw
kraken, moet een arts zijn d
puter, smartcard en pinl'
kwijtraken. En daarna ma
de beveiligingen in het cenjg
systeem nog worden onriw
Daarvoor is tijd nodig. En k
er niet. Want op het moid
dat de arts zijn compute
smartcard kwijtraakt, bloklJ1
wij onmiddellijk de toegavi
aldus Van de Meeberg. „Bef"
dien is de computer beteer
veiligd dan de kaartenbak K
praktijk." jg1
Overigens heeft een arfa
andere gebruiker alleen toep
tot de gegevens van zijn at
patiënten en van de patiëi
van de artsen voor wie hij vp
neemt. Het systeem geeft o
gens ook de mogelijkheid
patiënten om bepaalde ij
matie niet beschikbaar tel*
len aan een andere dan dl
gen arts. „Wij hechten eij
veel waarde aan de privacy*
de patiënten. Artsen mcP
ook volkomen duidelijk P'
over het computersysteenR
genover hun patiënten",
Van de Meeberg. I
Discussie over gedragscode voor ontwikkelingswerkers
Veel Afrikaanse
ten van een koude kermis zijn
thuisgekomen. In de jonge
mannelijke ontwikkelingswer
ker zagen zij de suikeroom, die
de weg naar het grote geld liet
zien. Terwijl de hulpverleners
alleen maar misbruik van hen
maakten. „Het is het klassieke
verhaal, ma&r je zult ze de kost
moeten geven voor wie dat
geldt", zegt prof.dr. Cees Hame
link, voorzitter van de Neder
landse Vereniging voor Cultuur
en Ontwikkeling. I Iet is volgens
hem niet moeilijk om redenen
aan te dragen voor een gedrags
code voor ontwikkelingswer
kers.
De gedragscode is bittere
noodzaak, aldus Hamelink die
laatste versie ervan inmiddels
heeft klaarliggen. Het is nu
wachten op de diverse Neder
landse organisaties die de code
moeten ondertekenen, zo laat
hij doorschemeren in het blad
van de ontwikkelingsorganisatie
Novib. Onder andere Memisa
en Artsen zonder Grenzen
werkten overigens mee aan de"
opstellingervan.
Maar niet iedereen gelooft in
het nut van de gedragscode.
Tom Draisma, die aan de Leidse
universiteit cursussen over pro
blemen in ontwikkelingslanden
geeft, en ervaring heeft als ont
wikkelingswerker in een aantal
Afrikaanse landen: „Dan zou je
net zo goed ook een code voor
Nederlanders in het algemeen
kunnen opstellen. 'Hoe ga je
om met allochtonen', bijvoor
beeld."
Eisen
Mensen die als ontwikkelings
werker naar een Derde-Wereld
land gaan, worden in de meeste
gevallen uitgezonden door or
ganisaties. „En die hebben al
een selectieproces, waar wel de
gelijk gekeken wordt naar din
gen als houding, respect voor
een andere cultuur en dergelij
ke", aldus Draisma. „Het is mo
menteel overigens veel moeilij
ker om uitgezonden te worden
dan vroeger, pakweg dertig jaar
geleden. Nu worden er meer ei
sen gesteld."
Hamelink stelt echter dat ont
wikkelingswerkers veelal niet
om weten te gaan met hun 'ho
ge' status in het Derde-Wereld
land waar ze worden gestatio
neerd. Een aantal zou zich bin
nen enkele maanden ontwikke
len tot een neo-koloniaal. Zo
zijn er ontwikkelingswerkers die
er bij voorbaat van uitgaan dat
zij de baas van het project zijn
omdat ze een witte huidskleur
hebben.
Volgens Hamelink kunnen
klachten over ontwikkelings
werkers aan de ene kant on-
staan door gebrek aan respect
(hoge personen ontvangen in
korte broek) en aan de andere
kant door het ontbreken van
kennis over de cultuur. Homo
seksueel gedrag wordt in veel
Afrikaanse landen bijvoorbeeld
als aanstootgevend ervaren. Een
ontwikkelingswerker die 'agres
sief voor zijn homoseksualiteit
uitkomt, verspeelt al snel zijn
krediet. Maar ook wordt het in
bepaalde landen als aanstootge
vend ervaren, wanneer een man
en een vrouw gearmd over
straat lopen of elkaar omhelzen
of zoenen in het openbaar.
Niet slaafs
Draisma hangt de stelling aan
dat het in sommige landen wel
eens nodig kan zijn voor een
ontwikkelingswerker om plaat
selijke regels te overschrijden.
„Je moet niet slaafs alles navol
gen. In een land met een autori
tair regime ben je misschien nu
en dan genoodzaakt om iets te
doen dat de autoriteiten tegen
de haren instrijkt. Soms is het
eenvoudigweg je taak om je met
politiek te bemoeien. Wat zoe
nen op straat betreft, in Neder
land op het platteland kom je
ook wel eens plaatsjes tegen
waar er anders tegen aangeke
ken wordt dan bijvoorbeeld in
Amsterdam. In Derde-Wereld
landen geldt hetzelfde als in Ne
derland, bekijken hoe de situa
tie is en daar naar handelen. In
Afrikaanse hoofdsteden zijn de
mensen meer gewend dan in de
binnenlanden. De noodzaak
voor een gedragscode zie ik niet
in. Mensen die ontwikkelings
werk gaan doen, moeten zich
daar gewoon goed op voorbe
reiden. En daarvoor zijn in Ne
derland veel mogelijkheden",
aldus Draisma.
DEN HAAG MONICA WESSELING
Meisjes lopen gemiddeld vijf
jaar met hun problemen rond,
voor ze in contact komen met
de jeugdhulpverlening. Ouders,
onderwijzers, familie en huis
artsen signaleren nauwelijks de
problemen van meiden. En
meisjes die wel in contact ko
men met de jeugdhulpverle
ning, hebben daar een uitge
sproken mening over: ze willen
het liefst vrouwelijke hulpverle
ners, informele begeleiding en
gesprekken zonder dat de ou
ders erbij zijn.
Een en ander blijkt uit onder
zoeken naar de hulpverlening
van meisjes tussen 12 eL
jaar, uitgevoerd in opdrachL
de provincie Zuid-Hollandi
gens de onderzoekers wortf-
de jeugdhulpverlening nogjtf
te weinig rekening gehojf
met de wensen die de m(
het liefst geholpen worden L
een vrouw die niet uit hun|
van herkomst afkomstig isja
lochtone begeleiders kieztL
vaak ouderwetse oplossingL
de mening van de meisjes. L
Uit het onderzoek blijktk,
der dat er volgens de inst®
gen duidelijk manco's zijn
hulpverlening aan meisjes, h
