PKK doelwit van
Iraakse Kurden
SS3H
Een kwart miljoen banen zónder lagere uitkeringen
Het Wilhelmus gaat ook over asielzoekers
Binnenland Buitenland
Het plan in de praktijk
IZATERDAG 20 NOVEMBER 1993
Pressc ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappeli|ke Persdienst
Ind The independent IPS inter Press Service RTR Reuter
UPI United Press International
'8 Willem Wilmink neemt Nederlandse volkslied onder de loep
j- „Het Wilhelmus is alléén goed
omdat de inhoud goed is."
Duidelijker kan Willem Wil
mink het niet uitdrukken. Het
A vreemde ritme en de vorm met
veel halfrijm brengen de tekst-
dichter uit Enschede niet in
30 vervoering. Maar het volkslied
als strijdlied voor gerechtig
heid spreekt hem bijzonder
Wilmink zoekt al vanaf z'n
studentenjaren naar de 'gehei
men' van de 15 coupletten. De
zer dagen verschijnt van zijn
hand het in stemmig bor-
k deaux-rood gestoken boek Het
Wilhelmus. Volgens de auteur
heeft het in de 16de eeuw ge
schreven volkslied nog altijd
actuele betekenis. Het lied
- neemt het op voor vrijheid, ge
rechtigheid en solidariteit.
ENSCHEDE DOLF RUESINK
Nederlanders kennen hun eigen
volkslied slecht. ,,We hebben
nogal een hoge dunk van onze
eigen cultuur, maar met de fei
telijke kennis is het droevig ge
steld", zegt Willem Wilmink, de
tekstdichter met een rood hart
vol Oranje-sympathie. Bij de
voetbalinterland Polen-Neder
land kreeg niet één Nederlandse
speler meer dan een paar
woordjes over de lippen. En op
de tribune zong het Oranje-le-
^gioen uit de maat. „Het heeft
een veel te traag tempo", meent
Wilmink en zingt een couplet in
een hogere versnelling. „Zo zal
het zijn bedoeld. Vermoedelijk
zijn we door onze calvinistische
inslag, die was niet zo swin
gend, steeds langzamer gaan
zingen."
Wie het Wilhelmus wil begrij
pen, moet de achtergronden
van de Tachtigjarige Oorlog
kennen. Wilmink schildert die
periode dan ook in zijn boek.
Het is het verhaal van Willem
van Oranje, in zijn jeugdjaren
bevriend met Filips. Die begon
als koning zijn geboorteland
Spanje steeds meer voor te trek
ken en degradeerde de Neder
landen tot kolonie. De strenge
Alva kwam tegenover opstande
lingen te staan, en Willem voer
de de rebellen aan. Het Wilhel
mus, een „nieuw christelick
liedt, gemaect ter eeren des
doorluchtigsten Heeren, Heere
Wilhelm Prince van Oraen-
gien....", beschrijft niet zozeer
de oorlog, maar Willems inner
lijke strijd. Het duel tussen ge
zag en gerechtigheid.
Bij elk couplet interpreteert
Wilmink de vaak moeilijke tek
sten. „Den vaderland getrou
we.." en „Den konink van
Hispaanjen heb ik altijd geëerd"
geven aan dat Willem van Nas-
sou (de eerste letters van elk
couplet vormen samen zijn
naam) aanvankelijk gezagsge
trouw was.
In het achtste couplet zit de
IlklltH .IIHIiBUI I
'Broedertwist' dreigt opnieuw uit te breken
N EUERLANDTSCHË
'venvathiiico j^gatDdig.
Zo staan de eerste tien coupletten van het Wilhelmus afgedrukt in Vale
rius' Nederlandtsche Gedenckklanck(1626)
Willem Wilmink.
ommekeer. „Willem wordt hier
met de bijbelse koning David
vergeleken en Filips II met Saul.
Die koning leed aan buien van
krankzinnigheid. David moest
voor hem vluchten. Heel subtiel
bekritiseert dit couplet het ge
zag."
Volgens Wilmink wordt in de
loop van het lied steeds duide
lijker, dat je gezag niet meer
hoeft te accepteren als je gewe
ten in opstand komt. „Daarom
vormde het Wilhelmus in oor
logstijd ook zo'n kracht- en in
spiratiebron voor veel gerefor
meerden. Eigenlijk heel gezags
getrouwe mensen, maar toch in
verzet gekomen."
Opmerkelijk is, dat Filips
Mamix van Sint-Aldegonde en
Dirk Volkertszoon Coornhert
volgens Wilmink niet de auteurs
kunnen zijn van het tussen 1570
en 1572 geschreven Wilhelmus.
Mamix en Coornhert hebben
het zelf nooit aangegeven; het
Wilhelmus komt niet in hun
boeken en verzamelde werken
voor; en beiden waren ervaren
dichters en zouden voor veel
meer afwisseling in de rijmen
hebben gezorgd.
„Mij lijkt het geschreven door
iemand die maar één keer in
zijn leven een begaafd dichter
was, iemand die de Engelsen
een one poem poer noemen, een
ééngedichtsdichter. Of mis
schien wel door een aantal
mensen bij elkaar, allemaal diep
onder de indruk van de gebeur
tenissen in de Tachtigjarige
Oorlog, die elkaar inspireer
den."
Het Wilhelmus als heden
daagse protestsong. In Wil-
minks analyse zitten daarvoor
voldoende \ingerwijzingen.
„Het is een gedicht tegen tiran
nie, ballingschap, kolonialisme,
onrecht en onderdrukking. Het
lied neemt het op voor gods
dienstvrijheid, vluchtelingen en
het individu."
Wat Wilmink bovendien aan
spreekt, is de nuance. „Het is
geen eenzijdig lied." Veel beter
dan het vroegere Wien Neêr-
lands bloed door d'ad'ren vloeit,
Van vreemde smetten vrij. „Een
hoogst kwalijke tekst, die nota
bene het Wilhelmus had moe
ten vervangen. Het is maar goed
dat koningin Wilhelmina daar
in hoogst eigen persoon een
stokje voor stak." Sinds 1932 is
het Wilhelmus het officiële Ne-
- Organisatie-adviseur Van Elswijk bedenkt Ei van Columbus voor sociale zekerheid
foto charel van tendeloo
derlandse volkslied.
Over één specifieke regel
(„Ben ik, van Duitsen bloed"),
die altijd vragen oproept, wil
Wilmink nog graag iets kwijt.
„Daar kan mee bedoeld zijn dat
de ik, Willem van Nassau, welis
waar in Dillenburg (Duitsland)
is geboren, maar zich toch meer
Nederlander dan Duitser voelt."
Eigenlijk zou het volkslied
volgens Wilmink in het basison
derwijs moeten worden behan
deld. Niet domweg de teksten
uit het hoofd leren, maar met
voorbeelden de coupletten be
handelen. „Heb je het dan over
ballingschap en door de tiran
nie verdreven, dan praat je
meteen over asielzoekers in Ne
derland." En ook internationaal
heeft het lied iets te zeggen. .Als
gezag tegen je geweten ingaat,
mag je het negeren. Dat is de
boodschap. Die islamitische
meisjes in Frankrijk hadden
groot gelijk toen ze weigerden
hun hoofddoekjes af te doen
toen de school ze dat opdroeg."
Willem Wilmink: Het Wilhel
mus. Uitgever Van Goor. Prijs
45. ISBN 90 00 02 95 70.
Opnieuw dreigt een broederoorlog tussen de Noordi-
raakse en de Turkse Kurden. Strijders van de twee partij
en die in Noord-Irak het bewind voeren, de Kurdische
Democratische Partij (KDP) en de Pattriotische Unie van
Kurdistan (PUK), hebben de jacht geopend op leden van
de Turkse Kurdische Arbeiderspartij PIGC. Vorig jaar okto
ber werd een soortgelijke operatie ondersteund door
Turkse troepen.
leider Mesut Barzani is tevens
hoofd van de clan. De marxis-
tisch-leninistisch georiënteerde
PKK is er weliswaar op uit om
dergelijke 'archaische machts
structuren' te breken, maar veel
KDP-families hebben verwan
ten over de grens en beschou
wen het als verraad om Turkije
te helpen, dat hun eigen fami
lieleden onderdrukt.
De PUK staat ideologisch ge
zien dicht bij de PKK. PUK-lei-
der Djelal Talabani staat bekend
om zijn marxistisch verleden.
Barzain en Talabani hebben zo
hun redenen om de PKK aan te
pakken. Ten eerste vormt de
partij een geduchte concurrent.
Vanuit de illegaliteit kan de PKK
vrijuit propaganda maken voor
ISTANBUL «JESSICA LUTZ
CORRESPONDENT
Het is nog niet tot een gewa
pend treffen gekomen. Dat
komt omdat de PKK zich niet in
vaste kampen gevestigd heeft,
maar zich van basis tot basis
beweegt. Bovendien verwittigen
de peshmerges, zoals de Noordi-
raakse gewapende partijleden
genoemd worden, de PKK-mili-
ties van tevoren zodat die kun
nen vluchten. „Maar als ze zich
niet terugtrekken of overgeven,
dan zal er bloed vergoten wor
den", aldus de zegsman.
De peshmerges zijn niet erg
strijdbaar om verschillende re
denen. De KDP is een partij die
gebaseerd is op stamverband:
DEN HAAG» ANP
'Identificatieplicht goed idee'
galen. In dezelfde orde van
grootte liggen de positieve op
vattingen over het gebruik van
identificatieplicht bij terugdrin
gen van fraude, criminaliteit en
zwart werken. Slechts een op de
vier mensen vindt dat een ver
plicht identiteitsbewijs te veel
doet denken aan de Tweede
Wereldoorlog. Dit is vooral bij
ouderen het geval.
Een meerderheid van de Neder
landers vindt de beperkte iden
tificatieplicht een goed idee. 85
Procent is er voor en 63 procent
zegt na de invoering van de wet
altijd een identiteitsbewijs bij
zich te zullen dragen. Drie
kwart van de ondervraagden is
van mening dat het een goede
zaak zou zijn als de politie ie
dereen altijd naar zijn identiteit
kan vragen, zo blijkt een onder
zoek in opdracht van het minis
terie van justitie.
Een grote meerderheid (92
procent) vindt het een goede
zaak dat elke zwartrijder in het
openbaar vervoer een identi
teitsbewijs moet kunnen tonen.
Een kleinere meerderheid (66
procent) meent dat de id-plicht
een goed middel is bij het te
rugdringen van werk door ille-
OPSLAG/MILIEU
CONTAINERS
VERKOOP/VERHUUR
een onafhankelijke Koerdische
staat, een droom die in de har
ten van vele Kurden geworteld
is. PUK en KDP zouden dat on
getwijfeld ook willen doen.
maar zijn beperkt door hun se-
mi-officiële status.
Ze hebben, toen ze hun rege
ring oprichtten, plechtig be
loofd niet te streven naar de op
deling van Irak, maar alleen het
machtvacuüm op te vullen dat
onstond doordat Saddam Hus
sein zich na de Golfoorlog uit
het gebied moest terugtrekken
onder druk van de geallieerden.
Aan die belofte worden ze
voortdurend gehouden door
Turkije.
De grootste troef van Turkije
daarbij is de Hammer Force, de
geallieerde luchtvloot die op de
NAVO-basis in Incirlik gestatio
neerd is om het vliegverbod bo
ven Noord-Irak af te dwingen.
In december stemt het Turkse
parlement over verlenging van
de termijn met zes maanden.
En voor de Kurden is die lucht
vloot van levensbelang.
Rusland wil
kernafval in
zee dumpen
MOSKOU AP
Rusland wil opnieuw kernafval
in de lapanse Zee dumpen om
vervuiling van de eigen wateren
te voorkomen. Ook vorige
maand stortte Rusland tot woe
de van Japan vloeibaar radioac
tief afval in de Japanse Zee. Au
toriteiten in het Russische Verre
Oosten zijn bang dat met het
inzetten van de vorst een tanker
met vloeibaar radioactief afval
door ijs zal worden gekraakt.
Het lijkt hun verstandiger het gif
op volle zee te storten. Eerder
deze maand behoorde Rusland
tot de vijflanden die weigerden
een verdrag te ondertekenen
over het stoppen van de dum
ping van kernafval in zee.
De uitkeringen tot in lengte
van jaren veiliggesteld. Plus
nog eens minstens een kwart
miljoen banen erbij. De oplos
sing van Piet van Elswijk voor
de krakende sociale zekerheid
lijkt bijna te mooi om waar te
zijn. Niemand die hem gelooft,
maar niemand ook die zijn op
lossing kan ontkrachten. „Het
is te mooi, niemand vertrouwt
het. Ik heb er over gedacht be
wust een fout in mijn model te
stoppen. Dan wordt er in ieder
geval over gediscussieerd."
NUMEGEN MARC PEEPERKORN
„Als je het morgen naleest bel je
op met het gevoel dat ik je voor
de gek heb gehouden." Het is
een vrolijk afscheid. Het is im
mers niet de eerste keer dat zijn
verhaal vol ongeloof werd aan
gehoord. Het zal ook wel niet de
laatste keer zijn.
De glimlach overheerst bij
Piet van Elswijk (50). De glim
lach van iemand die weet dat
hij gelijk heeft. „Ik heb tegen
het PvdA-kamerlid Van Zijl ge
zegd: hel p me er van af. Zeg dat
het niet kan, dat het zo niet lukt.
Dan heb ik tenminste rust. Het
is macro-economisch doorgere
kend en het model bleek hart
stikke stabiel. Alleen maar posi
tieve effecten: geen extra uitga
ven, maar wel 250.000 banen
erbij. En dat aantal zal alleen
maar groeien."
Even zakt hij terug in zijn
stoel. Het is prettig praten met
Van Elswijk, in het dagelijks le
ven organisatie-adviseur en do
cent aan de Vrije Universiteit in
Amsterdam. Langzaam maar
zeker is hij overtuigd geraakt
van zijn eigen model, dat ooit
ontstond uit een simpele reken-
truc.
„Tien jaar geleden werd de
basis gelegd. Ook toen speelde
het probleem van de werkloos
heid, net als nu. Ik studeerde
destijds bedrijfskunde en met
wat collega's verbaasde ik me
erover dat de werkloosheid
steeg, terwijl er toch zoveel werk
te doen was. Ook toen golden
de hoge loonkosten als de oor
zaak. In eerste instantie kom je
dan met een basisinkomen als
oplossing, maar daar heb ik zelf
problemen mee. Het is een luxe
oplossing, die ik niet kan rijmen
met wat ik zie in de rest van de
wereld. Het stimuleert ook niet
bij het zoeken naar een baan."
Werkzoekenden bij de vacaturebank van het arbeidsbureau Haarlem. united photos de boer ron pichel
'Rekentruc'
Verder analyserend kwam Van
Elswijk met een rekentruc.
„Meer was het op dat moment
•niet. Het huidige beleid is 180
graden verkeerd. Als het econo
misch tegenzit nemen de ont
slagen toe. De loonkosten bij de
bedrijven dalen, maar de in
komsten van het rijk nemen
ook af. Er komt immers minder
belasting- en premiegeld bin
nen. Tegelijkertijd nemen de
uitkeringsuitgaven van het rijk
echter toe en dan loopt het sys
teem spaak. Dat wilde ik om
draaien."
Werd er op zijn rekentruc
aanvankelijk lacherig gerea
geerd, naarmate Van Elswijk
zijn model verder uitwerkte
sloeg dat om in verbazing. Uit
gangspunt voor Van Elswijk is
dat gewenst gedrag beloond
moet worden. Zelf sleept hij de
de Franse filosoof Meran erbij,
die stelt dat het economisch
aantrekkelijk moet zijn om
ethisch juist te handelen.
Om dat te bereiken wil Van
Elswijk af van het huidige sys
teem waarbij de belasting en
premies vooral op de lonen
drukken. In zijn model wordt de
sociale zekerheid gefinancierd
door premieheffing over een
deel van de omzet van het be
drijf, de sociale zekerheids
grondslag. Van deze grondslag
mag de ondernemer echter het
bedrag aftrekken dat zijn werk
nemers bij werkloosheid het rijk
aan uitkering zouden kosten.
Het bedrijf betaalt bij invoe
ring van het model niet meer
premie dan nu, alleen de wijze
waarop het wordt berekend ver
andert. Op deze manier gefi
nancierd wordt de ommezwaai
in de sociale zekerheid ge
maakt, want voor arbeidsinten
sieve bedrijven is het voordeel
groter dan voor bedrijven die
slechts weinig werknemers in
dienst hebben. Immers: de
werkgever mag voor elke extra
arbeidsplaats de fictieve WW-
uitkering aftrekken van de soci
ale zekerheidsgrondslag.
Gaat het slecht met het be
drijf, dan .daalt de omzet en
daarmee de afdracht van pre
mies. De winst wordt dus min
der snel aangetast. Tegelijkertijd
zal de drang tot ontslag minder
groot zijn. De besparing die de
ondernemer daarmee bereikt is
ook niet meer het volledige
loonbedrag, want bij ontslag
stijgt de sociale zekerheids -
Voor de overheid heeft het
model eveneens positieve effec
ten. In tijden van economische
groei stijgen de premie-inkom
sten minder snel, maar is dat
geld ook niet zo hard nodig.
Gaat het slecht, dan is de toe
vloed van werklozen geringer en
worden de extra uitkeringslas
ten (deels) gecompenseerd door
hogere premie-inkomsten.
Het ei van Columbus, zo lijkt
het. Te meer daar volgens Van
Elswijk zijn model geleidelijk
kan worden ingevoerd. Alleen
bij daling van het nationaal pro-
dukt (uiteindelijk de totale om
zet van het bedrijfsleven) moe
ten de uitkeringen en de lonen
omlaag. Volgens Van Elswijk is
dat dan opk gerechtvaardigd,
omdat de algehele welvaart
daalt.
Daarbij zal zwart werk voor
een deel verdwijnen. Iemand
die niet op de loonlijst staat,
kan immers ook niet in minde
ring worden gebracht op de so
ciale zekerheidsgrondslag.
In zijn proefschrift, dat hij
volgend jaar hoopt af te ronden,
gebruikt Van Elswijk de term
'homeostatische economie'.
Ontleend aan de biologie, waar
in homeostase wordt gebruikt
voor organismen die uit zichzelf
het evenwicht herstellen. „Mijn
model combineert het goede
van de vrije markt met dat van
een geleide economie. Ik ga uit
Een rekenvoorbeeld kan duidelijk maken hoe een premiehef
fing op basis van de omzet leidt tot goedkopere arbeid. We ne
men een bedrijf met een omzet van 100 miljoen gulden en 500
werknemers die gemiddeld 60.000 gulden bruto per jaar ver
dienen. Nu betaalt een werkgever bovenop de bruto-salarissen
(30 miljoen) ongeveer dertig procent (9 miljoen) aan premies
en werkgeversbijdragen. Dat is 18.000 gulden per werkjiemer.
Bij invoering van een premie op basis van de omzet veran
dert er niets. Dat is hier het geval als de sociale-zekerheids-
grondslag wordt vastgesteld op 50 procent van de omzet, in
dit geval 50 miljoen gulden. De werkgever mag van die 50 mil
joen eerst de WW-uitkeringen aftrekken die zijn werknemers
bij ontslag zouden ontvangen. De WW is 70 procent van het
laatstverdiende loon, in dit geval dus 21 miljoen gulden (70
procent van de loonsom van 30 miljoen). Hij moet dan aan
premie betalen 30 procent van 29 miljoen gulden (50 minus
21). Dat is 8,7 miljoen gulden.
Een ander bedrijf met eveneens een omzet van 100 miljoen
gulden heeft maar 400 werknemers die eveneens gemiddeld
60.000 gulden bruto verdienen. Die werkgever betaalt aan
zienlijk meer premie. Ook zijn heffingsgrondslag is 50 miljoen
gulden, maar zijn loonsom is slechts 24 miljoen gulden en hij
mag dus maar 16,8 miljoen (0,7 x 24) daarvan aftrekken. Hij
betaalt 9,96 miljoen gulden aan premies (namelijk 30 procent
van 50 min 16,8 is 33,2 miljoen gulden).
Neem omgekeerd een zeer arbeidsintensief bedrijf met
eveneens 100 miljoen omzet en 600 werknemers die 60 mille
verdienen. Daar is de loonsom 36 miljoen gulden, zodat hij
van zijn heffingsgrondslag 25,2 miljoen (70 procent van 36
miljoen) mag aftrekken. Hij hoeft maar 7,44 miljoen gulden
(30 procent van 24,8 miljoen) gulden te betalen.
Berekend per werknemer wordt pas goed duidelijk hoe deze
vorm van premieheffing neerkomt op een subsidie op arbeid.
Het bedrijf van 500 werknemers betaalt 17.400 gulden per
werknemer aan werkgeverspremies, het bedrijf met 400 werk
nemers 24.900 gulden en het bedrijf met 600 werknemers
slechts 12.400 gulden.
Het voorbeeld maakt ook duidelijk hoe een bedrijf via hoge
re werkgeverspremies gedeeltelijk zelf opdraait voor de kosten
van ontslagen en automatisch een premie krijgt voor het aan
nemen van personeel.
Van Elswijk: „Ik weet alleen dat het spaak loopt als we op de huidige
wijze verder gaan. We verstrekken nu jaarlijks voor 135 miljard gulden
aan uitkeringen aan mensen zonder die in te zetten".
foto cpd roland de bruin
van de calculerende onderne
mer, maar zorg ervoor dat het
algemeen belang door hem
wordt meegenomen", verklaart
hij.
Hij heeft zijn model voorge
legd aan een groep onderne
mers in een soort rollenspel. De
resulaten waren verbluffend.
Van Elswijk: „Geen wonder, de
ondernemer is slim. Die rea
geert op de lagere loonkosten
en trekt eerder mensen aan.
Voor onderhoud, research en
toezicht bij voorbeeld."
Het model is doorgerekend
met financiële steun van onder
meer de Triodosbank. Wat
blijkt? Tot het jaar 2000 neemt
het aantal banen met minimaal
250.000 toe, de werkloosheid
daalt, het aantal vacatures stijgt
en het aantal arbeidsongeschik
ten neemt af.
Ongeloof
Een prachtig resultaat, maar
Van Elswijk valt slechts verba
zing en ongeloof ten deel.
„Maar zeg me dan waar het
spaak loopt. Ik weet alleen dat
het spaak loopt als we op de
huidige wijze verder gaan. We
verstrekken nu jaarlijks voor 135
miljard gulden aan uitkeringen
aan mensen zonder die in te
zetten. Dat noem ik een giganti
sche economische verspilling.
Die ook niet vol is te houden.
We praten nu al over een mi
nistelsel. maar daar blijft het
niet bij. Daarna komt het mini-
ministelsel. het absolute mini-
ministelsel. Ook de AOW is niet
heilig, geloof me. Je krijgt ver
volgens verpaupering, armoede
en daardoor toenemende crimi
naliteit. Het gros van de maat
schappelijke problemen vloeit
voort uit het gebrek aan werk."
Weitenberg, algemeen direc
teur van het Nederlands Chris
telijk Werkgeversverbond, is
volgens Van Elswijk een stille
fan. „Hij is een fervent voor
stander. Eindelijk een oorspron
kelijke gedachte, heeft hij me
wel eens toevertrouwd." Oud-
minister van sociale zaken Albe-
da, voormalig Shell-topman
Wagner, de Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbeleid:
allemaal heeft hij ze inmiddels
bestookt. En steeds weer dezelf
de reactie: reuze interessant,
verdient nadere studie en ver
volgens de stilte. Het Centraal
Planbureau weigerde zijn mo
del door te rekenen, maar er
kent wel dat het werkt.
Zijn eigen partij dan. de PvdA.
„Mijn model had in het verkie
zingsprogramma moeten staan.
Ik heb daar bij Van Zijl op aan
gedrongen, maar het is niet ge
lukt. Met prominenten als Van
Dam en De Beus in de pro
gramcommissie hadden ze
blijkbaar geen behoefte aan de
inbreng van een onbekende
Brabander."
Van Zijl onderschrijft deze le
zing. Het spijt hem, want hij
voelt zich een 'handelsreiziger'
van het plan-Van Elswijk. „Piet
is beslist geen verdwaasde pro
feet. geen dagdromer. Het is me
een lief ding waard als er eens
fundamenteel naar gekeken
wordt. Zijn plan is beslist geen
gebakken lucht."
Het PvdA-kamerlid zegt de
geopperde bezwaren tegen het
model onvoldoende overtui
gend te vinden. Die bezwaren
betreffen vooral de vrees dat de
goedkopere arbeid technologi
sche vernieuwing zou belem
meren en daarmee de dyna
miek uit de economie zou ha
len. Van Zijl: „Maar dat soort
economische ontwikkeling wil
len we ook niet. Het gaat ons
juist om de ontwikkeling naar
een arbeidsintensieve econo
mie." Hij kondigt aan het CPB
opdracht te geven het plan door
te rekenen.
Koudwatervrees
„Dat is mooi, heel aardig luidt
de enigszins gereserveerde re
actie van Van Elswijk. Een klei
ne mijlpaal na zoveel jaar lob
byen. Maar echt geloven doet
hij er nog niet in: „De vernieu
wingskracht van de politiek is
gering. De vrees bij partijen en
politici is meegesleurd te wor
den met een plan dat niet blijkt
te deugen. Word ik straks niet
afgemaakt, is de eerste reactie.'
„Ik ben gepokt en gemazeld
in het bedrijfsleven en weet dat
veranderingen jaren duren. Ter
wijl déór de marktprikkel nog
aanwezig is. Maar ik ben ervan
overtuigd dat mijn model wordt
opgepikt. Vanuit de crisis komt
het zover, en nu is de crisis er
weer. Dat speelt in mijn voor
deel."
